سلامت نیوز :آیا مسئولانی كه روزگاری تصمیم گرفتند همه مراكز نگهداری از معلولان را به بخش خصوصی واگذار كنند، فكرش را نمی‌كردند روزی خانواده‌های معلولان شدید در پرداخت هزینه‌های این مراكز دچار مشكل شوند و بهزیستی هم در حمایت از آنها كم بیاورد؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ این گزارش از تماس تلفنی شروع می‌شود. نیكوكاری نهیب‌مان می‌زند كه چرا از وضع زندگی تلخ زنی در یكی از روستاهای حوالی پاكدشت گزارش تهیه نمی‌كنیم؟ زن دو فرزند معلول جسمی حركتی دارد. فرزندانش هر دو معلول بسترگرا هستند، یعنی معلولیتشان شدید است و توان حركت كردن ندارند.رگبارهای تند روزهای اخیر برای زن شاعرانه نبوده، فقط سقف آلونك گلی‌اش را سنگین‌تر كرده است و حالا او هر شب با وحشت زنده به گور شدن خودش و بچه‌هایش زیر سقف خانه می‌خوابد.

تنها منبع درآمد این خانواده یارانه‌ای 120‌هزار تومانی است كه هر ماه به حسابشان واریز می‌شود. شوهرش معتاد بوده است و یك سال پیش میان مرز خماری و نشئگی، مرده است.زن می‌گوید: «بهزیستی قبول نكرد تحت‌پوشش بروم. گفتند باید خودم كار كنم، اما با وجود دو بچه فلج كه نیاز به مراقبت شبانه‌روزی دارند، چطور می‌توانم كار كنم؟»گره گزارش ما آنجایی می‌خورد كه زن تعریف می‌كند به یكی از مراكز نگهداری از معلولان شدید جسمی حركتی مراجعه كرده است.

مسوولان مركز به او گفته‌اند هزینه نگهداری هر كدام از معلول‌ها 400 هزار تومان است كه بهزیستی می‌تواند 200‌هزار تومان از هزینه هر یك را بپردازد و 400‌هزار تومان باقیمانده را خودش باید بپردازد.او حالا حساب می‌كند كه برای تامین این هزینه،‌ خودش و بچه‌هایش باید سه ماه از زندگی دست بكشند و یارانه‌هایشان را جمع كنند تا او بتواند هزینه یك ماه نگهداری بچه‌ها را در مركزی خصوصی تامین كند.

مضرات خصوصی‌سازی همه مراكز نگهداری از معلولان

این زن فقط یكی از كسانی است كه از نگهداری معلولانش در مراكز نگهداری از معلولان كه همگی خصوصی شده، ناامید شده است. تماس‌های مردمی با دفتر جام‌جم در این باره آنقدر زیاد است كه وقتی با یحیی سخنگویی، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی حرف می‌زنیم می‌توانیم پشت سر هم، مثال‌هایی مطرح كنیم.

این مسئول اما ادعای ما را نمی‌پذیرد. او تصریح می‌كند بهزیستی حتی اگر نتواند به معلولی مستمری بدهد دست‌كم او را تحت‌پوشش خدمات غیرنقدی‌اش قرار می‌دهد.

سخنگویی در پرونده‌هایش آمار‌هایی دارد كه نشان می‌دهد سازمانش در راستای اجرایی كردن اصل 44 قانون اساسی، همه مراكز نگهداری از معلولانش را به بخش خصوصی واگذار كرده است و دو ماه پیش هم در بازدید از یك مركز تازه افتتاح شده خصوصی نگهداری از معلولان، اعتراف كرده بود كمر مراكز دولتی از این دست زیر بار هزینه‌ها خم شده است، چرا كه نگهداری از یك معلول حداقل در ماه یك میلیون تومان هزینه دارد و بهزیستی به تنهایی از پس تامین این هزینه‌ها برنمی‌آید.

همین موضوع باعث شده است بهزیستی هر 1600 مركز نگهداری از معلولانش را به بخش خصوصی واگذار كند و حتی آمار مراكزی را كه خدمات سرپایی ارائه می‌دهند از 600 مركز در سال 90 به 500 مركز در سال 91 برساند.

او می‌گوید: بهزیستی معلولانش را حتی در مراكز نگهداری خصوصی‌سازی شده نیز حمایت می‌كند و به ازای هر معلول، هر ماه مبلغ 200 هزار تومان را به عنوان یارانه به مراكز می‌دهد، اما تائید می‌كند كه سقف هزینه دریافتی تعیین شده از سوی بهزیستی برای این مراكز 400 هزار تومان است كه یعنی مردم باید 200 هزار تومان باقیمانده را خودشان بپردازند.

200 هزار تومان، این روزها حتی از هزینه ماهانه خوراك یك زوج هم كمتر است، اما معلولیت آنقدر خرج دارد كه بیشتر خانواده‌های دارای معلول حتی از پرداخت این مبلغ هم ناتوان هستند. معاون توانبخشی سازمان بهزیستی این مساله را رد می‌كند و می‌گوید: در چنین مواردی حاضریم همه هزینه‌ها را به خانواده‌های نیازمند بدهیم.

هدف سخنگویی اما گرچه خیرخواهانه است شواهد گویای آن است كه عملی نیست چه، معاونت توانبخشی بهزیستی هم‌اكنون نیز با كمبود اعتبار شدید مواجه است.

نشان به آن نشان كه یكی از مدیران بهزیستی می‌گوید: قرار بوده است بهزیستی برای نگهداری از معلولان در منزل 160 هزار تومان حق پرستاری به خانواده‌ها بدهد، اما امسال این اعتبار به بهزیستی پرداخت نشده است.

او كه مایل نیست نامش فاش شود، توضیح می‌دهد افزایش شمار مددجوها فعلا در برنامه بهزیستی نیست به همین دلیل صرفا به مراجعه‌كنندگان خدمات ارائه می‌دهد و آنها را تحت پوشش نمی‌گیرد.

این مسئول درباره مراكز خصوصی نگهداری از معلولان نیز می‌گوید: هزینه اداره كردن مراكز خصوصی بسیار بالاست. بهزیستی قادر نیست بموقع یارانه معلولان را واریز كند و این مراكز برای تامین هزینه‌هایشان به مردم فشار می‌آورند.

همه خانواده‌های معلولان حق پرستاری نمی‌گیرند

علی همت محمودنژاد رییس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران هم دیر پرداخت شدن یارانه معلولان به مراكز خصوصی نگهداری از آنها را تائید می‌كند و اعتقاد دارد كه بودجه اختصاص‌یافته به معلولان هیچ سنخیتی با نیازهای آنها ندارد.

او قبول دارد كه سیاست اصلی متخصصان توانبخشی، سوق دادن خانواده‌ها به نگهداری از معلول‌شان در خانه است، اما این هدف به شرطی محقق می‌شود كه حمایت‌های مالی از این خانواده‌ها وجود داشته باشد.

محمودنژاد پرونده‌های زیادی را در انجمن بررسی كرده است كه در آنها خانواده‌های معلولان بسترگرا از حق پرستاری معلول در خانه محروم بوده‌اند، چون سازمان بهزیستی این هزینه را صرفا به خانواده‌های معلولان ضایعه نخاعی می‌پردازد و بنابر این معلولان بسترگرایی كه توان حركت ندارند اما ضایعه نخاعی شده‌اند، مستمری دریافت نمی‌كنند.

حق پرستاری از معلول ضایعه نخاعی در خانه هم حدود 80 ـ 70 هزار تومان در ماه است، در حالی كه رییس انجمن حمایت از معلولان ایران تاكید می‌كند هزینه نگهداری از چنین افرادی در ماه بیش از یك میلیون و 200 هزار تومان است و خیلی از خانواده‌ها از تامین آن ناتوان هستند.

او به نكته مهم دیگری هم اشاره می‌كند:«در سال جدید بهزیستی درجه معلولیت برخی معلولان را كاهش داده تا خدمات توانبخشی به آنها را كم كند، اما وضع جسمی این معلولان ثابت است و چگونه امكان دارد معلولی كه تا سال پیش معلولیتش شدید تشخیص داده شده ناگهان به معلول با درجه معلولیت متوسط تغییر پیدا كند؟» رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران همه این مشكلات را ناشی از كمبود اعتبار بهزیستی می‌داند.

دستگیری از محرومان با جیب خالی

سال‌هاست كه بهزیستی به آخرین حامی اقشار محروم بدل شده، اما همیشه با كمبود بودجه مواجه بوده است و هر چند شاید مسوولان این سازمان در گفت‌وگو‌های رسانه‌ای منكر این مشكل شوند، اما ادغام بخش‌های مختلف این سازمان در یكدیگر، تاخیر در پرداخت مستمری مددجویانش و حتی ناتوانی در نظارت بر عملكرد مراكز حمایتی كه خصوصی‌سازی‌شان كرده است، ثابت می‌كند جیب بهزیستی خالی است و دستگیری از محرومان با جیب خالی ممكن نیست.

معاون توانبخشی بهزیستی اما هنوز ناامید نیست و اعتقاد دارد كه اگر اصلاحات قانون جامع حمایت از محرومان در مجلس تصویب شود، این قشر به شكل رایگان از انواع خدمات حمایتی بهره‌مند می‌شوند و آن‌وقت خانواده‌هایشان دست‌كم غصه تامین هزینه‌های نگهداری از معلولشان را نخواهند داشت.