سلامت نیوز : درد مشتركی دارند تمام 1500 كودك كاری كه در 6 ماهه نخست امسال از خیابان‌ها جمع‌آوری شده‌اند و همه كودكان كار دیگری كه به نحوی از دست ماموران شهرداری و انتظامی فرار كرده‌اند یا هیچ وقت در هیچ آماری نامی از آنها نبرده شده است؛ درد كودكی نكردن و تحمل مشكلاتی بزرگ،مشكلاتی كه تحمل آنها گاه از تحمل انسان‌های بزرگسال نیز خارج است چه برسد به كودكان. كودكان كار جزئی از واقعیت‌های جامعه هستند كه نمی‌توان آنها را انكار كرد اما به نظر می‌رسد در هیاهوی پر طمطراق كلانشهر پایتخت گم شده‌اند. در كنار اینها باید اضافه كرد انواع و اقسام بیماریها و مشكلات روحی و روانی را كه در ایام كودكی به سراغ این كودكان می‌آید و آینده‌ای تاریك را برای آنها به ارمغان می‌آورد. ابتلا به انواع و اقسام بیماریها، كمبود بهداشت، سوء تغذیه و در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار داشتن فصل مشترك زندگی كودكان كار است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ حسین زارع‌صفت، مدیر عامل سازمان رفاه و خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با یادآوری این نكته كه سال گذشته 3700 نفر از کودکان کار در شهر تهران شناسایی و ساماندهی شدند، می‌گوید: «8 هزار کودک خیابانی در طول سال در تهران، به وی‍ژه در مناطق حاشیه‌نشین و غیر برخوردار وجود دارند که شهرداری تهران توسط دفاتر شناسایی و جذب کودکان کار خیابانی در پایانه‌های شهر، دفاتر خدمات اجتماعی مناطق و واحدهای گشت جمع آوری کودکان خیابانی به شناسایی و جذب آنها می‌پردازد.» به گفته وی تعداد كودكان كار در شهر افزایشی ۱۵درصدی یافته است و در واقع هر سال این تعداد افزایش می‌یابد. وی درباره تكدی گری كودكان در شهر تهران با بیان اینكه نمی‌توان با این پدیده برخورد سلبی داشت، می‌گوید: «موضوع اجتماعی با برخورد مكانیكی قابل حل نیست و باید مانع از شكل‌گیری آن شد.» این در حالی است كه به گفته وی « معمولا ۳۰ درصد كودكان كار جمع‌آوری شده دوباره به شهر باز می‌گردند.» زارع صفت می‌گوید: «سازمان بهزیستی امكانات محدودی دارد و نمی‌توانند در برابر خانواده‌ای كه كودكش را تحویل می‌گیرد اما باز به دلیل مشكل اقتصادی به شهر برمی‌گردند بدون طی كردن روند قضایی كاری كند یا مانع از تحویل كودك شود. از طرفی شهرداری تهران نیز امكان نگهداری كودكان كار را ندارد و بر اساس قانون این حق نیز برعهده این نهاد نیست.»
معضل كودكان كار
هر پدر ومادری در هر وضع اقتصادی كه به سر ببرد هزاران امید و آرزو برای فرزندان خود و آینده آنها دارند، اما چه اتفاقی می‌افتد كه بر طبق آمارهای سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی در همین 6 ماهه نخست امسال فقط در تهران 1500 نفر از کودکان کار در تهران شناسایی و جمع‌آوری شده‌اند این كودكان حاصل چه خانواده‌هایی هستند و در چه خانواده‌هایی رشد كردند. به گفته سمیه عزیز پناه عضو انجمن حمایت از حقوق كودكان«اكثریت كودكان كار از خانواده‌های بی‌بضاعت هستند و مشكلات معیشتی فراوانی دارند كه بیكاری و اعتیاد از مهم‌ترین عواملی هستند كه در خانواده‌های این كودكان مشاهده می‌شود.» وی در گفت‌وگو با تهران امروز تصریح می‌كند: «مشكلات اقتصادی و تنگناهای معیشتی بیشتر از مشكلات فرهنگی در این معضل موثر هستند.»
چه مشكلاتی كودكان كار را تهدید می‌كند؟
«وقتی كسی در جای خود نباشد مشكلات روحی و روانی زیادی او را تهدید می‌كند.» این گفته سمیه عزیز پناه،عضو انجمن حمایت از حقوق كودكان است. وی معتقد است: «این كودكان به جای اینكه در مدرسه و پشت نیمكت باشند در خیابان به سر می‌برند و فشاری كه این كودكان در خیابان تحمل می‌كنند بسیار زیاد است.» به گفته وی كودكان كار مشكل سو تغذیه دارند و استرس و فشار روانی این كودكان از هم سن و سالان خودشان بیشتر است. این كودكان به دلیل حمایت نشدن روحی و روانی از سمت خانواده، مواجهه با خشونت‌های روحی، جنسی و فیزیكی، عدم توانایی برای مقابله با این آسیب‌ها دارای مشكلات روحی و روانی زیادی هستند.
علاوه بر مشكلات روحی و روانی كه این كودكان را تهدید می‌كند می‌توان به آمارهایی كه مركز تحقیقات ایدز ایران منتشر كرده است هم اشاره كرد. به گفته مینو محرز، رئیس مركز تحقیقات ایدز ایران 4 تا 5 درصد ازكودكان خیابان مبتلا به ایدزهستند، در حالی كه آمار ابتلا به ایدز در میان زندانیان 2 درصد است. فرشید یزدانی، عضو انجمن حمایت از حقوق كودكان نیز میزان ابتلای كودكان كار و خیابان به ایدز را 45 برابر جامعه عنوان كرده و می‌گوید: «بر اساس آخرین تحقیقاتی كه در این حوزه صورت گرفته، نرخ ابتلای كودكان كار و خیابان به ایدز 45 برابر جامعه است كه از این افراد، یك‌سوم كودكان مبتلا 10 تا 14 ساله و دو سوم 15 تا 18 ساله هستند.»
آمارهای متناقض از تعداد كودكان كار
هرساله آمارهایی از سوی شهرداری و سازمان بهزیستی كه متولی جمع‌آوری و پذیرش كودكان كار هستند از تعداد كودكان كار منتشر می‌شود كه تفاوت زیادی با آمارهایی دارد كه سازمانهای حمایت از حقوق كودكان منتشر می‌كنند. به گفته «فرشید یزدانی» مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق كودكان تعداد كودكان كار در سال‌های گذشته افزایش یافته است و ما حدود یك میلیون و 800 هزار كودك كار در كشور داریم كه این آمار یك پدیده تاسف آور است. اما سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از 5300 کودک خیابانی كه درسال گذشته توسط سازمان بهزیستی پذیرش شده‌اند خبر داده است.
مشكل كار كودك از قانون است یا مجریان آن ؟
بااینكه قانون ساماندهی كودكان كار در سال 84 تصویب شد اما هرساله بر تعداد این كودكان افزوده می‌شود، با این وضع به نظر می‌رسد قانون تصویب شده ضمانت اجرایی ندارد یا مجریان قانون در اجرای آن كوتاهی می‌كنند. دكتر عبدالرضا عزیزی، رئیس كمیسیون اجتماعی مجلس به تهران امروز می‌گوید: «هر قانونی كه در مجلس تصویب می‌شود و در شورای نگهبان رای می‌آورد ضمانت اجرایی دارد و باید اجرا شود و اگر در قانون ساماندهی كودكان كار مشكلاتی دیده می‌شود این مشكلات به اعتباراتی مربوط می‌شود كه در اختیار سازمان بهزیستی قرار می‌گیرد. اگر بودجه مناسبی به سازمان بهزیستی تخصیص یابد ما شاهد اجرای درست و اصولی این قانون خواهیم بود و این نابسامانی را در جمع‌آوری و نگهداری كودكان كار نخواهیم داشت.»
به گفته وی «براساس قانون ساماندهی كودكان خیابانی،80 درصد از كودكان خیابانی، كودكان كار هستند. در این میان دادن حكم جمع‌آوری این كودكان با قوه قضائیه است و وظیفه جمع‌آوری آنها به عهده نیروی انتظامی گذاشته شده است. سازمان بهزیستی كشور نیز این كودكان را گزینش می‌كند و از بین آنها از بعضی از این‌كودكان نگهداری می‌كند.» اما سمیه عزیزپناه،عضو انجمن حمایت از حقوق كودكان، مشكل اصلی در اجرای این قانون را نوع نگرش مسئولان به این قانون می‌داند. وی می‌گوید: «تا چندسال قبل برای جمع‌آوری این كودكان از واژه بازیافت استفاده می‌شد كه باید این نگاه به كودكان كار تغییر كند.» به گفته وی مشكل اصلی این كودكان نیاز مادی است و با نگهداری یكروزه و حتی چند ماهه مشكل آنها حل نمی‌شود این كودكان بعد از سپری كردن مدتی در بهزیستی به خانواده سپرده می‌شوند و باز هم روز از نو، روزی از نو. وی می‌گوید: « آسیب‌های اجتماعی با ساماندهی موقت جواب نمی‌دهند. به گفته عزیز پناه بیش از 10 سال است كه قرار است یك طرح جامع در مورد كودكان خیابانی و كار تصویب شود و در حال حاضر هم طرحی در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است كه طرح حمایت از كودكان كار و خیابان نام دارد كه به مسائل قانونی و حمایت‌های آن و مسائل پیشگیرانه از این معضل پرداخته است.»
تغییر نگرش مسئولان
برطبق قانون، 11 نهاد و ارگان برای ساماندهی كودكان خیابان مسئول شناخته شده‌اند و برای هر یك وظایفی تعریف شده است كه به گفته عزیز پناه چون تغییر مثبتی در وضع كودكان كار مشاهده نشده است نمی‌توان ازفعالیت این سازمانها ابراز رضایت كرد. اما با توجه به سمینارها و كنفرانس‌های مختلفی كه از سوی این سازمانها درباره كودكان كار برگزار شده است، تغییراتی در نحوه نگرش كارشناسان و مسئولان سازمان صورت گرفته است كه این تغییر نگرش را می‌توان مثبت تلقی كرد و به آینده امیدوار بود.
اكثریت كودكان كار از خانواده‌های بی‌بضاعت هستند و مشكلات معیشتی فراوانی دارند كه بیكاری و اعتیاد از مهم‌ترین عواملی هستند كه در خانواده‌های این كودكان مشاهده می‌شود
نظر شما