سلامت نیوز : آموزش جامع خانواده كه از سال 86 به بعد وارد ادارات و ارگان‌های دولتی شده، امسال نیز با ابلاغ آن به دستگاه‌های دولتی بار دیگر كلید خورد تا یكبار دیگر كاركنان این بخش كه برای درمان ناپایداری خانواده یا پیشگیری از متزلزل‌شدن زندگی مشتركشان دنبال نسخه‌ای كارساز می‌گردند پای درس استادان این دوره‌ها بنشینند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ آمارهای رسمی، تعداد كاركنان دولت را 2.5 ‌تا ‌سه میلیون نفر اعلام می‌كند كه اگر میانگین اعضای خانواده آنها چهار نفر باشد، جمعیتی حدود 12 میلیون نفر را تشكیل می‌دهد؛ همان جمعیتی كه آسیب‌دیدگی اجتماعی‌اش همچون سایر اعضای جامعه دور از ذهن نیست.در كشور آمار دقیقی از میزان بروز آسیب‌های اجتماعی وجود ندارد؛ اما اخبار رسمی و غیررسمی در كنار مشاهدات اجتماعی از روند روبه رشد آسیب‌ها حكایت دارد كه بخش بزرگی از آن به آسیب‌های خانوادگی مربوط است.

كارشناسان امور خانواده می‌گویند: 50 درصد طلاق‌ها در پنج سال نخست زندگی اتفاق می‌ا‌فتد. این آماری است كه اگر چه نهادی چون مركز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری هیچگاه آن را به صورت مستقیم تائید نمی‌كند اما برنامه‌هایش را طوری می‌چیند كه به كاهش این رقم كمك كند. برنامه جامع آموزش خانواده در دستگاه‌های دولتی نیز از این نوع برنامه‌هاست كه مدیر تنظیم الگوها و انتظام خانواده مركز امور زنان از پوست انداختن و به روز شدنش خبر می‌دهد.

رابعه امامی‌رضوی در گفت‌وگو با جام‌جم از بالا‌رفتن كیفیت این آموزش‌ها سخن می‌گوید، چون به اعتقاد او سال به سال نیازهای آموزشی خانواده‌ها برای سرپا ماندن، بیشتر می‌شود و فضای جدید حاكم بر اجتماع، آموزش‌های نوینی را می‌طلبد.از سال 86 تا 90 كه كاركنان دستگاه‌های دولتی به صورت اختیاری در كلاس‌های آموزشی تحكیم بنیان خانواده حاضر شدند، سرفصل‌های آموزشی‌ را گذراندند كه اگر چه پاسخگوی نیاز آن روزشان بود اما به گفته امامی‌رضوی حالا نیاز به تغییر دارد.

از آن سال تاكنون، زوج‌های متقاضی، آموزش‌هایی چون اصول تغذیه و بهداشت، نقش تعلیمی و تربیتی والدین، مهارت‌های زندگی، خانواده و مناسبات حاكم بر آن، فلسفه حجاب و روابط سالم زن و شوهر را در قالب شش عنوان كتاب می‌آموختند، اما ایراد بزرگش این بود كه برای استفاده بهینه از زمان، كلاس‌های آموزشی آن به صورت غیرحضوری برگزار می‌شد.

غیرحضوری بودن این كلاس‌ها اما نكته‌ای بود كه در زمان برگزاری نیز همواره مورد انتقاد قرار می‌گرفت چون یادگیری مهارت‌های زندگی و آموختن شیوه‌های حل مساله در زمان بروز بحران‌های خانوادگی موضوعی است كه حتما به حضور فردی خبره در كنار شركت‌كنندگان نیاز دارد. به همین علت روز گذشته رابعه امامی رضوی، مدیر تنظیم الگوها و انتظام خانواده مركز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری از دگرگونی‌های چشمگیر این آموزش‌ها خبر داد.

او به جام‌جم می‌گوید: آموزش‌های خانواده سال 91 برخلاف پنج دوره قبل به صورت صددرصد حضوری برگزار می‌شود كه سرفصل‌های آموزشی آن نیز با توجه به پررنگ‌تر شدن آسیب‌های خانواده به واسطه رشد فضای سایبری در كشور كاملا تغییر كرده است. به این ترتیب از این پس شركت‌كنندگان در این كلاس‌ها موضوعات آموزشی چون خانواده متعالی در اسلام، آسیب‌شناسی خانواده، حجاب و حفظ حریم خانواده، تربیت فرزند، حقوق خانواده و اقتصاد خانواده را آموزش خواهند دید.

خروجی چیست؟

آموزش خانواده در ایران نه كتاب كم دارد و نه دوره‌ها و کلاسهای آموزشی، اما همچنان خانواده‌ها در زمان‌های بحرانی با این ‌كه بحران‌ها زیاد نیز عمیق و حاد نیست، زیر پایشان خالی می‌شود و به سمت فروپاشی می‌لغزند.عده‌ای خانواده‌ها را در این وضع مقصر می‌دانند و عده‌ای سیستم آموزشی كه مهارت‌های زندگی را از سنین كودكی به افراد آموزش نمی‌دهد. عده‌ای نیز آموزش‌های قبل و بعد از ازدواج را ناكافی می‌دانند و معتقدند اگر این آموزش‌ها تخصصی و كاربردی باشد هیچ بحرانی در زندگی مشترك رخ نمی‌دهد و اگر بحرانی پیش بیاید، به سادگی مدیریت می‌شود.

حرف گروه آخر منطقی است چون آمارهای سالانه سازمان ثبت‌احوال و ثبت اسناد دست‌كم در سال‌های اخیر هیچ‌گاه به كاهش طلاق در بین خانواده‌ها اشاره ندارد بلكه هر سال رقم آن را بیشتر از سال گذشته گزارش می‌كند.آموزش‌های جامع خانواده در دستگاه‌های دولتی نیز از این قاعده مستثنی نیست چون با وجود این ‌كه از سال 85 طرح «رحمت» برای آموزش مهارت‌های زندگی به زنان خانه‌دار در كشور كلید خورده و پس از آن طرح‌هایی چون طرح رحمت كارگری ویژه زنان شاغل در كارخانه‌ها و طرح رحمت دانشجویی نیز اجرا شده و قرار است این طرح به دانش‌آموزان و سربازان نیز تعمیم داده شود ولی با این حال آمار طلاق‌ و ورودی پرونده‌ها به محاكم خانوادگی همچنان روبه افزایش است.

این در حالی است كه مسوولان دولتی همچون مسعود امینی، مدیركل دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان به انجام كلاس‌های مشاوره قبل از ازدواج كه بسیاری از افراد آنها را آموزش‌هایی سطحی و غیركاربردی می‌دانند، تاكید دارد و در گفت‌وگو با ایسنا ثبت عقد زوجین را به گذراندن كلاس‌های مشاوره منوط می‌كند.

از سوی دیگر برخی مسوولان همچنان نیمه پر لیوان را می‌بینند؛ مثل رابعه امامی‌رضوی كه معتقد است ناظران طرح رحمت از سراسر كشور گزارش آورده‌اند كه مخاطبان همگی از محتوای آموزشی و تاثیر آن بر زندگی‌شان راضی بوده‌اند و تقاضای استمرار این دوره‌ها را داشته‌اند تا آنجا كه گروهی از مردان در گیلان تقاضای برگزاری كلاس‌های آموزشی برای آقایان را كرده‌اند و در مازندران مسوولان دادگستری از كاهش ورودی پرونده‌های خانوادگی به محاكم استان و كاهش طلاق خبر داده‌اند.

بی‌شك دوره‌های آموزش خانواده در بهبود كیفیت زندگی زوج‌ها بی‌تاثیر نیست و این آموزش‌ها می‌تواند فرهنگ مردم ـ كه بارزترین جلوه ظهورش هنگام تشكیل خانواده و پس از آن است ـ را تحت‌تاثیر قرار دهد و آنها را به سمت پایبندی به كانون خانواده و تلاش برای حفظ آن سوق دهد؛ آن هم در شرایطی كه آمارهای رسمی در دو سال اخیر از وقوع یك واقعه طلاق در ازای هر هفت ازدواج حكایت دارد.