سلامت نیوز : اگر از جمعیت روزانه 15 میلیون نفری تهران تنها یک درصد در ساعات حضور در سطح شهر به سرویس بهداشتی نیاز پیدا کنند، 150 هزار نفر در لحظه نیاز به دستشویی دارند که با امکانات و شرایط فعلی پایتخت کمتر از 10 درصد آنها امکان دسترسی به سرویس بهداشتی را دارند.

مصطفی قاسمی‌رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی ایران به « قانون» می‌گوید: طبق مطالعات انجام شده از هر 10 ایرانی یک نفر نارسایی کلیوی دارد و یک نفر هم مستعد نارسایی و بیماری‌کلیوی است. با این حال آمارهای ثبت شده در انجمن حمایت از بیماران کلیوی ایران که نارسایی کلیه یا پیوند کلیه زده اند الان 150 هزار نفر هستند که از حمایتهای انجمن کلیه بهره مندند. طبق اعلام آمارهای جهانی بیماران کلیوی از هر 9 نفر یک نفر در دنیا مشکل کلیوی دارد. باید به این آمار بیماران دیابتی را نیز اضافه کرد.

امان ا... قرایی مقدم جامعه شناس درباره تاثیر تاسیسات شهری مناسب بر سلامت اجتماعی و روانی شهروندان به« قانون» می‌گوید: هر گونه تاسیساتی که در شهرها داشته باشید بر سلامت و امنیت روانی و اجتماعی افراد که دومین نیاز هر انسان است تاثیر می‌گذارد. سرویس های بهداشتی یک نمونه ساده است. در کشورهای مختلف اتوبوس های از رده خارج را در جاهای مختلف نصب کرده اند، چاهک های فاضلاب برای آنها تعبیه کرده اند و به عنوان دستشویی استفاده می‌کنند. چنین اقدام ساده و کم خرجی هم می‌تواند به رفع نیازهای خدماتی و رفاهی شهروندان کمک کند. ایجاد پیاده روهای مناسب برای نابینایان و معلولان، ساختن پل های هوایی و پله برقی و وسایل نقلیه عمومی، فرهنگسراها و بوستان ها همه می‌تواند در سلامت مردم موثر باشد. در حالی که نبود امکانات شهری و وجود آشفتگی در شهر باعث پرخاشگری و استرس می‌شود.

  فقر دستشویی در تهران
مسئله ای که در تمامی‌دنیا به اهمیت آن اشاره شده است. پزشکان معتقدند: نگه داشتن ادرار در مثانه می‌تواند سبب بروز بیماری کلیوی شود. همین بهانه ای است تا به سراغ وضعیت دستشویی های عمومی‌در سطح شهرها برویم و به ضرورت خدمات رسانی شهرداری ها اشاره کنیم.آنها می‌گویند دسترسی نداشتن به سرویس بهداشتی و تاخیر در یافتن آن، آغاز پدید آمدن بیماری‌های کلیوی، مثانه ای، روده ای و ... است و این در شرایطی است که روزانه شمار بسیاری از بیماران نیز در سطح شهر تردد دارند و جز دسترسی محدود به سرویس های بهداشتی بوستان ها و بعضا امکان عمومی، با فقر وجود چنین فضاهایی مواجه شده و در نهایت با مشکلات ناشی از نبود این فضاها دست و پنجه نرم می‌کنند.

تهران با جمعیتی که هر روز بیشتر می‌شود و فقط در یک آمار، روزانه 22 میلیون سفر درون شهری در آن صورت می‌گیرد، حداقل سرویس های بهداشتی ممکن وجود دارد که شاید بی توجهی مدیران شهر در ادوار گذشته و کم اهمیت شمردن این موضوع و شاید هم به چشم نیامدن فعالیت برای ایجاد سرویس های بهداشتی، تهران را با کمبود شدید سرویس های بهداشتی مواجه کرده است.

کمتر از 4 هزار چشمه دستشویی در تهران
بر اساس آمار، کمتر از چهار هزار چشمه سرویس بهداشتی در شهر وجود دارد. این میزان فضا در قبال انبوه جمعیت متردد در شهر تهران، لزوم توجه به موضوع مهم ایجاد سرویس های بهداشتی را ضروری می‌کند. این در حالی است که در کشورهایی نظیر سوئد، نروژ و استرالیا حتی نرم افزاری با عنوان نقشه ملی توالت عمومی‌طراحی شده است که محل و امکانات بیش از 17هزار سرویس بهداشتی دولتی و خصوصی درآن کشورها را نشان می‌دهد اما در کشور ما ، بسیاری از مدیران، موضوع سرویس های بهداشتی را پیش پا افتاده تلقی کرده و به راحتی از کنار آن می‌گذرند.

طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت تقریبا یک سوم افراد در جهان به سرویس بهداشتی دسترسی ندارند و این امر هر سال به مرگ میلیون ‌ها نفر به علت بیماری ‌های واگیر از راه آب می‌انجامد. اعلام سازمان ملل نیز حکایت از این موضوع دارد که این امور نه تنها نقش مستقیمی‌بر سلامت کلی افراد به جای می‌گذارد، بلکه بر میزان مرگ و میر نوزادان، کاهش فقر، نقش زنان و دختران در جامعه، تحصیل در مدرسه، محیط زیست و توسعه اجتماعی و اقتصادی نیز تاثیردارند.

حرکت لاک پشتی تهران در توسعه سرویس‌های بهداشتی
بر  اساس استانداردهای جهانی به ازای هر 1100مرد یک چشمه سرویس بهداشتی و به ازای هر 550 زن یک سرویس بهداشتی نیاز است و با وجود تنها 4000 چشمه سرویس بهداشتی در تهران تعداد زیادی سرویس بهداشتی برای رفع این معضل نیاز است. در این شرایط است که شورای اسلامی‌شهر تهران در دور دوم فعالیت خود و در سال 1383، مصوبه ای در خصوص توسعه این سرویس ها پیش رو داشت و شهرداری را موظف به احداث سرویس های بهداشتی کرد. بر این اساس تعداد محدودی سرویس بهداشتی مکانیزه که در برخی نقاط پر تردد شهری احداث شد، این نوید را داد که شاید معضل کمبود سرویس بهداشتی در شهر بر طرف شود اما به هر دلیلی، ساخت سقاخانه و آبخوری در شهر از احداث سرویس های بهداشتی  پیشی گرفت تا باز هم شمار زیادی از مردم، با مشکل نبود سرویس بهداشتی در شهر دست به گریبان شوند. به گفته مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران اما چند سالی است که برنامه ریزی برای احداث سرویس های بهداشتی به صورت ثابت و پرتابل انجام شده و قرار است بیش از پنج هزار چشمه سرویس بهداشتی در شهر احداث شود که این میزان اگر چه جوابگوی نیاز کلی شهر نیست اما می‌تواند بخش زیادی از مشکلات بر طرف کند.

سید محمد جواد شوشتری به« قانون» می‌گوید: این سرویس های بهداشتی قرار است در مسیرهای پرتردد شهری و اماکنی چون میدان رسالت، پل سید خندان، میدان انقلاب و ... که روزانه میلیون ها نفر از آن گذر می‌کنند احداث شود. مدیرعامل سازمان زیباسازی با بیان اینکه شهر تهران با ایجاد 5 هزار چشمه سرویس بهداشتی دیگر مشکلی در این زمینه ندارد، خاطرنشان می‌کند: باید بتوانیم سرویس‌های بهداشتی که در میادین میوه و تره‌ بار، فروشگاههای شهروند وپایانه ‌های مسافربری است را فعال کرده و برای استفاده عموم آماده کنیم.

هزینه‌های نبود سرویس بهداشتی
کمتر کسی است که با مشکل ادرار مواجه نباشد و اگر کسی حتی یک روز از توالت استفاده نکند بیمار می‌شود.  در حال حاضر حدود 200 میلیون نفر در جهان مشکلات ادراری دارند و سالانه طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی 16 میلیارد دلار برای رفع این مشکلات هزینه می‌شود. بسیاری از داروهای هورمونی از ادرار تامین می‌شود و در چین توالت‌هایی ساخته شده که به رایگان در اختیار زنان باردار قرار می‌گیرد و از ادرار دارویی برای ناباروری تولید می‌شود.

وزارت بهداشت و درمان ایران نیز اعلام کرده: حدود 40 درصد جمعیت کشور با مشکلات ادراری مواجهند و به طور میانگین از هر دو نفر یک نفر با این موضوع سروکار دارد و 60 درصد بانوان در طول زندگی خود با اختلال در ادرار و بی اختیاری مواجهند و از هر 2 نفر زن، یک نفر در شهرها نیازمند توالت عمومی‌است. حال قیاس هزینه هایی که سالانه برای بیماری های ناشی از نگهداشتن ادرار و دسترسی نداشتن به سرویس های بهداشتی می‌شود با هزینه ساخت سرویس های بهداشتی در شهر ، این موضوع را بر جسته می‌کند که توجه به موضوع سرویس های بهداشتی از اجرای بسیاری طرح‌ها که نماد و چشم نوازی بیشتری دارد. با اهمیت‌تر است!