سلامت نیوز : تازه‌ترین اظهارات رئیس سازمان محیط‌زیست نشان می‌دهد که عملا هنوز فعالیتی در زمینه کاهش گرد و غبار به‌ویژه در استان‌های غربی و جنوب غربی کشور نشده است. محمدی‌زاده روز گذشته اعلام کرد که طرف عراقی «هنوز منابع اجرای طرح تثبیت شن‌های روان را به میدان نیاورده» به عبارت دیگر هزینه‌هایی که طرف ایرانی برای آموزش بیش از صد نفر نیروی عراقی، طراحی‌های لازم برای انجام پروژه، خرید مواد اولیه مالچ و ساماندهی شرکت‌های لازم انجام داده است عملا بی‌نتیجه خواهد ماند. این در حالی است که پیش از شروع مذاکرات با کشور عراق کارشناسان محیط‌زیست چنین پایانی را برای این ماجرا پیش‌بینی می‌کردند و از همان زمان از سازمان محیط‌زیست خواسته بودند که راسا اجرای این پروژه را بر عهده بگیرد و برای شروع، بخش‌های ایرانی تالاب هورالعظیم را جان دوباره‌ای ببخشد.
بدقولی طرف عراقی
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ اصلی‌ترین توافق ایران در خصوص مبارزه با ریزگردها با کشور عراق بوده که
بر‌اساس آن قرار بود ظرف مدت پنج سال، یک میلیون هکتار با اعتبار یک
میلیارد و 200 میلیون دلار طرف عراقی در جریان طرح تثبیت شن‌های روان در
عراق توسط ایران اجرا شود. رئیس سازمان محیط‌زیست اما معتقد است که با وجود
هزینه کردن ایران برای انجام مقدمات این طرح، دولت عراق تعهدات مالی خود
را پرداخت نکرده و فعلا دستگاه تحت نظارت وی منتظر و چشم به صندوق‌های
بین‌المللی محیط‌زیست دوخته تا بلکه فرجی در این شدت حاصل شود. اما آیا
روزی مسئله ریزگردها پایانی خواهد یافت؟ مجلسیان تا به حال هم رئیس‌جمهور و
هم رئیس سازمان محیط‌زیست را برای این دانه‌های شن به خانه ملت
فراخوانده‌اند و در نهایت هم با تاکید بر اینکه «مسئله ریزگردها یک مسئله
ملی است» همه چیز به حال خود رها شده. 23استان از 31 استان کشور درگیر گرد
و غبار هستند و عمر ریزگردها در آسمان بعضی از این استان‌ها به 6 سال هم
رسیده بدون آن‌که کوچک‌ترین اتفاقی در این زمینه بیفتد.
مسعود مرباغی، کارشناسان محیط‌زیست اهل یاسوج به آرمان می‌گوید که «محیط‌زیست کشور با خطرات مختلفی مواجه است به طوری که این ذرات کوچک معلق در هوایی که مردم استان من با هر نفس فرو می‌دهند معمولا درست مثل خود هوایی که تنفس می‌کنیم فراموش می‌شود!» این طعنه مرباغی البته چندان هم بی‌علت نیست. به نظر می‌رسد که متولی رسیدگی به این پدیده با انداختن توپ در زمین کشورهای دیگر، عملا هرگونه پاسخگویی را در این زمینه منوط به زمانی کرده است که عراقی‌ها سرکیسه را برای نجات جان مردمان ایران شل کنند!
در انتظار عراق
یک سال از روزی که نماینده مردم اهواز از رئیس سازمان محیط‌زیست پرسید که
با یک میلیارد دلار اعتباری که برای کنترل پدیده گرد و غبار در اختیار
سازمان متبوعش قرار گرفته چه کرده، گذشته است و حالا رئیس سازمان محیط‌زیست
می‌گوید که طرف عراقی به تعهدات خود در زمینه پروژه مالچ پاشی عمل نکرده و
عملا با این سخنان توپ را در زمینی می‌اندازد که نه می‌شود به آن تذکر
داد، نه می‌شود استیضاحش کرد و نه ابزاری برای تحت فشار قرار دادن آن وجود
دارد. سازمان بهداشت جهانی بر‌اساس ریزگردهایی که هنوز در آسمان شهرهای
جنوبی کشور در حرکت هستند، اهواز را یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان
می‌داند.
ذرات معلق موجود در هوای این شهر، اهواز را بین 1100 شهر دنیا به یکی از غم‌انگیز«ترین»های جهان منصوب کرده اما بلایی که دانه‌های شن دشت‌های عربستان و عراق در ایران به وجود می‌آورند محدود به این شهر نیست. موج گرد و غبار در بعضی از فصل‌های سال حتی به مرزهای شرقی کشور هم می‌رسد، پایتخت را تعطیل می‌کند و بسیاری دیگر از شهرها را با مشکلات متعددی تنها می‌گذارد. مرباغی در این میان اما معتقد است که سازمان محیط‌زیست حتی روش‌های جلوگیری از ایجاد بیماری در این هوای مسموم را هم به شهروندان استان‌های غبار گرفته آموزش نمی‌دهد و راه‌هایی برای نجات جان مزارعشان به آنها نمی‌آموزد. او می‌گوید که برگ‌های هر گونه کشته‌ای در این زمین‌ها به خاطر گرد و غبار فراوان خشک شده و محصولات کشاورزی عملا قابل استفاده نیستند.
گزینه‌های دولتی
از حاد شدن موضوع ریزگردها چند سالی می‌گذرد و دولت تنها پیمان نامه‌هایی
با کشورهای همسایه بسته است. عربستان، عراق، ترکیه و سوریه چهار کشوری
بوده‌اند که بر‌اساس نظر کارشناسان محیط‌زیست یا در ایجاد بستر خشک دشت‌ها و
تالاب‌ها مقصرند یا گرد و غبار از این کشورها وارد ایران می‌شود. ایران
چند باری این کشورها را به میز مذاکره کشانده و سازمان محیط‌زیست اعلام
کرده که توافقاتی با این کشورها در خصوص مهار پدیده ریزگردها انجام شده اما
بعد از گذشت چند صد روز آب و هوای بد در سراسر کشور، حالا سازمان
محیط‌زیست می‌گوید که عراق حاضر به تامین بودجه این پروژه نیست. این خبر
البته چندان تازه هم نیست. کمتر از سه ماه پیش داوود محمد‌جانی یکی از
اعضای کمیسیون کشاورزی هم خبر داده بود که عراق بودجه لازم را برای مهار
ریزگردها به شیوه مالچ پاشی در اختیار ایران قرار نمی‌دهد و این عملا به
معنای آن است که هزینه‌های دولت ایران برای آموزش عراقی‌ها، تهیه مالچ و...
فعلا باید خاک بخورند!
البته در این میان یک سوال باقی می‌ماند و آن این است که چرا با وجود هشدارهای کارشناسان محیط‌زیست مبنی بر ناتوانی عراق در این حوزه و تذکرات مشابه وزارت امورخارجه چرا باید سازمان محیط‌زیست پا در جاده‌ای بگذارد که از همان اول نتیجه اش مشخص بود. اگر چه که پیش از این مجلس برای تامین بودجه مالچ پاشی اعلام آمادگی کرده بود حال سوال اینجاست که چرا سازمان محیط‌زیست به جای پیگیری این بودجه به دنبال توافق کشورهای همسایه است. محمدی‌زاده در این خصوص به مذاکراتی با کشورهای دیگر هم اشاره کرده است. او گفته که ایران با کشور سوریه برای تثبیت شن‌های روان در حدود 500 هزار هکتار هم توافقاتی انجام داده اما «اجرای طرح به دلیل ناامنی‌های سوریه به تعویق افتاده» و «با کشور قطر نیز برای تثبیت شن‌های روان در تمام خاکش توافق کردیم و امارات و کویت برای همکاری با ایران ابراز تمایل کرده‌اند، اما هنوز با آنها مذاکره‌ای نکرده‌ایم.»
متهم اصلی
متهم اصلی تمام این اتفاقات تالابی به نام هورالعظیم است. جایی میان مرز ایران و عراق که روزگاری از رودخانه‌های باستانی دجله و فرات پر آب می‌شده اما اکنون ترکیه و عراق با احداث حداقل 30 سد بزرگ بر این رودخانه‌ها تالاب را برای همیشه تشنه نگه داشته‌اند. کارشناسان می‌گویند که دانه‌های شن از همین تالاب با بادهای وحشتناک به پرواز در می‌آیند تا در سینه و ریه و چشم ایرانی‌ها فرو روند و تا زمانی که شن روان این تالاب یک جا محکم نشود در روی همان پاشنه خواهد چرخید. این اما تمام ماجرا نیست. از سوی دیگر گفته می‌شود این سازمان به دولت اجازه داده اراضی را در غرب استان خوزستان در تصرف «طرح توسعه میدان نفتی آزادگان» درآورد. مرباغی، کارشناس محیط‌زیست یاسوج مکان دقیق این اراضی را ضلع شرقی همان تالاب هورالعظیم می‌داند و می‌گوید که با این اقدام به زودی هم به شدت پدیده گرد و غبار افزوده می‌شود و هم تالاب هورالعظیم برای همیشه دستخوش یک تغییر عمده خواهد شد تا نابوده شده و از بین برود.»
نظر شما