به گزارش سلامت نیوز به نقل از مردم سالاری ؛ شهریور امسال نماینده دندانپزشکان در شورای عالی نظام پزشکی، ضمن فاجعه بار خواندن بهداشت دندان‌ها‌ی روستاییان کشور، گفت: به طور یقین می‌توانم ادعا کنم که وضعیت پوسیدگی دندان‌ها‌ی تمامی‌افراد روستایی بالای دو سال در کشور وحشتناک است.

علی یزدانی از نبود برنامه‌ای جامع برای کنترل بیماری‌ها‌ی دهان و دندان در کشور به ویژه در روستاها انتقاد کرد و گفت: بر اساس بازدیدهایی که از برخی مناطق روستایی کشور داشته ام، وضعیت بهداشت دهان و دندان روستاییان به شدت نگران کننده است به طوری که، مشکلات خرابی و پوسیدگی دندان‌ها‌ متوجه تمامی روستاهای کشور است.

اینکه برخی اظهار نظر‌ها‌ نشان می‌دهد وضعیت سلامت دهان و دندان روستاییان و بیشتر از آن کسانی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند بسیار وخیم است، خود نشان دهنده این است که به همان میزان که تعرفه‌ها‌ی دندانپزشکی گران می‌شود شهروندان فقیر بیشتری از این خدمات بی‌بهره می‌مانند.

استفاده خدمات دندانپزشکی در شرایط عادی برای بسیاری از شهروندان ناممکن بود و اینکه خبر می‌رسد هزینه‌ها‌ی دندانپزشکی 40 تا 100 درصد افزایش داشته است و این واقعیت تعرفه را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد در واقع زنگ خطر برای پایین آمدن سطح بهداشت دهان و دندان ایرانیان به صدا در آمده است.

بالا رفتن سرسام‌آور هزینه‌ها‌ی دندانپزشکی

شهروندان ایرانی در حوزه بهداشت دهان و دندان با مشکلاتی مانند بالا بودن تعرفه‌ها‌ی خدمات دندانپزشکی و سر باز زدن بیمه‌ها‌ از تحت پوشش قرار دادن این خدمات دست به گریبانند. مسئله بیمه‌ها‌ اگرچه مسئله ای مهم است اما، جدید نیست و در واقع این مشکل مدت‌ها‌ست که وجود دارد. مسئله مهمی که شاید شوکی غیر قابل جبران به سلامت دهان و دندان ایرانیان وارد کند بالا رفتن ناگهانی هزینه‌ها‌ است که دیر یا زود به بالا رفتن تعرفه‌ها‌ منجر می‌شود.

دبیر اجرایی نخستین کنگره بین‌المللی ICOIخاورمیانه در این باره می‌گوید: وقتی که ارز افزایش می‌یابد اجناس نیز گران می‌شود و حتی اگر همان قیمت ارز پایین بیاید جنس مربوطه ارزان نمی‌شود و از سال گذشته تاکنون با افزایش 40 تا 100درصدی قیمت تمام شده خدمات حوزه دندانپزشکی مواجه بوده‌ایم در حالی که، هنوز تعرفه‌ها افزایش نیافته است و این شرایط در نهایت به هیچ عنوان برای مردم خوب نیست.

علی تاجرنیا خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر 36 درصد هزینه خدمات بستری را در کشور مردم از جیب پرداخت می‌کنند و بقیه را دولت می‌پردازد و این در حالی است که 16 درصد هزینه‌های دارو را نیز مردم از جیب پرداخت می‌کنند و بقیه را دولت می‌پردازد ولی متأسفانه 90 درصد هزینه‌های دندانپزشکی را مردم از جیب پرداخت می‌کنند و دولت فقط 10 درصد را می‌پردازد. به گفته او هم اینک مشاهده می‌کنیم که دفترچه‌های بیمه‌ای مردم پر از ویزیت‌های عمومی‌است و یخچال‌ها نیز پر شده از دارو ولی افراد به دلیل فقدان آگاهی و نبود اطلاع‌رسانی مناسب هر شش ماه برای حفظ و ارتقای بهداشت دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند.

دبیر اجرایی نخستین کنگره بین‌المللی ICOIخاورمیانه می‌گوید: دندان پزشکان بسیار مایل هستند برای ارایه خدماتشان از افراد پول نگیرند زیرا بدترین نوع رابطه با بیمار برای ارایه خدمات همین مسایل مالی است چرا که، وقتی فرد متوجه هزینه بالای درمان می‌شود از ادامه روند درمانی خود منصرف می‌شود.

همچنین یک عضو انجمن دندانپزشکی ایران با اشاره به اینکه دولت متولی واردات مواد دندانی و تجهیزات دندانپزشکی است می‌گوید: واردات این مواد و تجهیزات در اولویت دوم تا ششم قرار دارد. از همین رو برای گرفتن ارز مرجع با مشکلاتی مواجه هستیم. همچنین برای انتقال ارز باید بانک‌ها‌ی ایران با شرکت‌ها‌یی که نیازهای ما را تامین می‌کنند، امکان ارتباط داشته باشند اما، متاسفانه بانک‌ها‌ی ایران بیشتر با بانک‌ها‌ی کشورهای کره، چین و روسیه همکاری دارند در حالی که، اکثر واردات ما از اروپا و آمریکا است.

به گفته امیر عزمی‌این وضعیت باعث شده تا شرکت‌ها‌ی وارد کننده مواد و تجهیزات دندانپزشکی از طریق صرافی‌ها‌ وارد عمل شوند و همین مسئله موجب افزایش هزینه‌ها‌ می‌شود. او تصریح می‌کند: بی ثباتی در بازار ارز کشور باعث شده تا واردکنندگان پولشان را به دلار از ما بخواهند در حالی که دریافتی دندانپزشکان به ریال است. عزمی، یکی دیگر از پیامدهای افزایش نرخ ارز را کاهش آمار مراجعان به مطب دندانپزشکان می‌داند و می‌گوید: متاسفانه مردم به دلیل مشکلات اقتصادی، خدمات دندانپزشکی را از سبد خرید سلامت خانوار حذف کرده اند و ادامه این روند آینده درمان‌ها‌ی دندانی را به خطر می‌اندازد.

این دندانپزشک با اشاره به اهمیت سلامت دندان‌ها‌ که ارتباط مستقیمی با سلامت جسمانی افراد دارد، خاطرنشان می‌کند: برخی فکر می‌کنند درمان‌ها‌ی دندانپزشکی یک خدمت غیرضروری است و همین مسئله باعث شده کمتر به مطب دندانپزشکان مراجعه کنند و در نتیجه درآمد دندانپزشکان پایین بیاید.

تعرفه‌ها‌ی خدمات دندانپزشکی امسال 20 تا 25 درصد افزایش داشته باشد و این در حالی است که اظهار نظرات دندان پزشکان نشان می‌دهد این افزایش برای آنها به صرفه نیست. ارایه خدمات دندانپزشکی مانند ارایه بسیاری از خدمات در ماه‌ها‌ی اخیر با تنگناهایی رو به رو شده است. از طرفی همین افزایش تعرفه 20 تا 25 درصدی با توجه به شرایط اقتصادی بسیاری از شهروندان را از خدمات دندانپزشکی محروم می‌کند و از طرف دیگر، دندان پزشک‌ها‌ به سوی ورشکستگی می‌روند. راه حلی که به نظر دندان پزشکان می‌رسد این است که از طرفی پوشش بیمه‌ای بیشتر شود و از طرف دیگر، دولت از حوزه ارایه خدمات دندانپزشکی حمایت کند. علی تاجرنیا با اشاره به مشکل عدم پوشش بیمه‌ای عمل جراحی ایمپلنت تصریح می‌کند: متأسفانه در حوزه دندانپزشکی بیمه تکمیلی پوشش مناسبی ندارد و دولت باید در این زمینه بیشتر اقدام کند.

او می‌گوید: وزیر بهداشت به دلیل آنکه با خانواده دندانپزشکی آشنا است با آمدنش به وزارت بهداشت در روزهای اول امیدی در این حوزه به وجود آمد اما، متأسفانه امروز مشکلات کنونی دندانپزشکی وضعیت مناسبی را نشان نمی‌دهد و هم اینک نیز به جز یک یا دو بیمه خاص هیچ سازمان بیمه‌ای ایمپلنت را تحت پوشش قرار نداده است در حالی که، ایمپلنت درمان لوکس نیست و برای برخی بیماران نیز بسیار حیاتی است. تاجر نیا خاطرنشان می‌کند: به هر حال هیچ چیزی جای دندان را نمی‌گیرد و ایمپلنت فقط یک درمان پیشرو است و مردم نیز حق دارند با درمان‌های جدید آشنا شوند. به گفته او هنوز اهمیت بهداشت و درمان در ایران شناخته شده نیست و افراد همان قدر که به دردهای دیگر بدن خود اهمیت می‌دهند درد دندانی را مورد توجه قرار نمی‌دهند و این در حالی است که از نظر ما ارزش یک دندان برای سلامت یک فرد حتی بیشتر از ارزش یک بند انگشت افراد است.

در کنار وجود این مشکلات خدمات دندانپزشکی در طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع که وزارت بهداشت آن را بزرگترین طرح حوزه سلامت می‌داند جایگاهی ندارد.

وزیر بهداشت دولت نهم با شعار«عدالت در سلامت» از مجلس رأی اعتماد گرفت. وزارتخانه مطبوع او در این راستا طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع را اجرایی کرد. در مورد این طرح و شیوه اجرای آن حرف و حدیث زیاد است اما، آنچه مربوط به حوزه دندانپزشکی می‌شود به این دلیل اهمیت دارد که به نظر می‌رسد وزارت بهداشت در طرح پزشک خانواده سلامت دهان و دندان را به کلی نادیده گرفته است.

عضو شورای عالی نظام پزشکی با انتقاد از اینکه دندانپزشکی هیچ جایگاهی در طرح پزشک خانواده و نسخه 02 این برنامه ندارد می‌گوید: من مطمئن هستم که تاکنون هیچ صحبتی از موضوع دندانپزشکی در برنامه پزشک خانواده به میان نیامده است.

یزدانی با عنوان این مطلب که وزارت بهداشت تهیه کننده برنامه پزشک خانواده است، ادامه می‌دهد: قطعا دوستان باید از ما بخواهند که در این زمینه برنامه و پیشنهادی ارایه بدهیم ولی تاکنون چنین درخواستی نشده است. به گفته او قطعا وقتی در برنامه پزشک خانواده هیچ صحبتی از دندانپزشکی نشده است، می‌تواند به معنای آن باشد که نظرات در مورد دندانپزشکی مانند 50 سال گذشته است که اصلا دندانپزشکی را جزو رشته‌های پزشکی نمی‌‌دانستند.

تاجر‌نیا هم با انتقاد از نبود دندانپزشک در تیم 17 نفره طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع می‌گوید: حتی یک دندانپزشک نیز در این تیم وجود ندارد و این نشان می‌دهد که وزیر بهداشت هنوز به اهمیت دندانپزشکی واقف نیست و امیدواریم با اعتراض و نامه‌نگاری‌هایی که در این زمینه صورت پذیرفته است در اجرای طرح پزشک خانواده دندانپزشک نیز ورود پیدا کند.

خوشنویسان رییس اداره سلامت بهداشت دهان و دندان وزارت بهداشت در پاسخ به این انتقادات می‌گوید: برنامه مشخص برای دندانپزشکی مطرح نشده است چرا که، دندانپزشکی برای طرح پزشک خانواده که نوپا است، بار مالی زیادی را به همراه دارد و بنابراین نمی‌توان در این مقطع، کار را انجام داد.

با این اوصاف همه چیز از به حاشیه رفتن بیش از پیش خدمات دندانپزشکی به دلیل پایین آمدن قدرت اقتصادی شهروندان حکایت دارد. این در حالی است که به اذعان مسئولان اجرایی وضعیت سلامت دهان و دندان ایرانیان در سال‌ها‌ی اخیر نه تنها بهتر نشده که بدتر هم شده است. در یکی از آخرین اظهار نظر‌ها‌ در این باره رییس اداره سلامت بهداشت دهان و دندان وزارت بهداشت گفته است: با بررسی یک میلیون و 200 هزار دانش آموز در بدو ورود به مدرسه مشخص شد، نسبت به سال 82 ، 5.7 درصد پوسیدگی دندان در بین دانش‌آموزان بیشتر شده است. محمد حسین خوشنویسان دلیل این افزایش پوسیدگی دندان را افزایش جمعیت نسبت به سال 82 دانسته و گفته است: به هر حال شاخص بیماری بالاتر رفته است که این صرفا به دلیل عدم وجود برنامه نیست بلکه برنامه‌ها‌ی مختلفی اجرا می‏‌شود که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی بوده و به عنوان استراتژی منطقه‌ای مطرح شده است. خوشنویسان با بیان اینکه برنامه و نوع مسیر انتخابی خوب و ایده‌آل بوده، ادامه داده است: کلیه بچه‌ها‌ی 6 تا 12 سال به طور مستقیم و 100 درصد تحت پوشش مراقبتی قرار خواهند گرفت.

او اظهار کرده است: به دلیل قدیمی بودن اطلاعات در سال جاری، پیمایش اجرا خواهد شد و تا پایان سال وضعیت دقیق رده‎های سنی را اطلاع خواهیم داد و امیدواریم وضعیت کنونی که وضعیت خوبی نیست با اجرای برنامه‌‏ها تا سال 1404 به اهداف خود برسیم.

به گفته خوشنویسان علت اصلی موفق نبودن برنامه‏‌های گذشته، کار بر مبنای اعتبارات بوده لذا تمامی کودکان را پوشش نمی‏‌داد، به طور مثال تمامی مهدکودک‎ها تا دو سال گذشته خدمات فلوراید را دریافت نمی‌‎کردند اما، با دستور وزارت بهداشت این پوشش کامل شده است البته کل این هزینه‏‌ها برای مردم رایگان خواهد بود.

اظهار نظر‌ها‌یی که درباره وضعیت سلامت دهان و دندان و خدمات دندانپزشکی انجام می‌شود به طور کلی نشان دهنده نا به سامان بودن این حوزه است. این نا به سامانی لزوم رسیدگی بیشتر به این حوزه را اثبات می‌کند. اگر عدالت در سلامت با شاخص‌ها‌یی مانند دسترسی شهروندان به خدمات درمانی، کاهش هزینه‌ها‌ی درمان از جیب مردم و افزایش پوشش بیمه ای سنجیده شود، حوزه بهداشت دهان و دندان در تمامی‌این شاخص‌ها‌ وضعیتی به مراتب بدتر از حوزه‌ها‌ی دیگر دارد و این یعنی زمان برنامه ریزی دقیق در این زمینه فرا رسیده است و حل مشکلات منوط به برداشتن گام‌ها‌ی اساسی در این حوزه است.