سلامت نیوز : کشور دچار مشکل دارویی است، این خبر را نه کارشناسان و منتقدان حوزه سلامت، بلکه مسئولان وزارت بهداشت اعلام می‌کنند، اگر تا پیش از این تحریم‌های دارویی تکذیب می‌شد و عده‌ای بر بی‌تاثیر بودن تحریم‌ها بر وضعیت داروها تاکید می‌کردند، اینک اما وزیر بهداشت به صراحت، این اظهارات را دروغ عنوان می‌کند. به گفته دستجردی در ۴ ماه اخیر، تحریم ها، تجهیزات درمانی را ۳ تا ۴ برابر گران‌تر کرده است. وضعیت دارویی کشور به جایی رسیده که سازمان نظام پزشکی به بان کی مون رئیس سازمان ملل نامه‌ای نوشت و از سکوت این سازمان نسبت به تحریم‌های دارویی انتقاد کرد. کمبود دارویی نیازی به تایید مسئولان ندارد، اگر سری به نزدیک ترین داروخانه محل سکونتتان بزنید و دارویی که پیش از این بارها خریداری کرده اید را تقاضا کنید، به طور قطع متوجه مشکلات دارویی می‌شوید. افزایش قابل توجه قیمت داروها را نیز باید به مشکل قبلی اضافه کرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ دارو به‌ویژه داروی بیماران خاص یا پیدا نمی‌شود یا اگر هم پس از مراجعه به چندین داروخانه یافت شود، قیمت‌های نجومی آن، بیمار را با مشکل مواجه می‌کند. داروخانه داران این روزها از نبود اقلام دارویی وسهیمه‌بندی داروها گلایه فراوانی دارند، آنها معتقدند که در صورت ادامه این روند، وضعیت دارویی کشور بدتر می‌شود. تعطیلی تعدادی از شرکت‌های وارد کننده دارو، سرگردانی بیماران، سهمیه‌بندی داروخانه‌ها و ... مشکلاتی است که این روزها گریبان‌گیر جامعه دارویی کشور شده است. وضعیت زمانی سخت‌تر می‌شود که بدانیم ذخایر دارویی کشور تا دو ماه دیگر به پایان می‌رسد، این خبری است که یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اعلام می‌کند. به گفته رسول خضری، براساس استانداردهای وزارت بهداشت، انبارهای دارویی باید برای ۶ ماهه آینده کشور ذخیره داشته باشد، اما براساس گزارشهای سازمان غذا و دارو هم‌اکنون تنها برای دو ماه ذخیره باقی مانده است.

او وضعیت کنونی انبارهای دارویی را نامطلوب ارزیابی می‌کند و به مهر می‌گوید: گزارشهای سازمان غذا و دارو نشان ‌دهنده ناکافی بودن ذخایر دارویی بوده، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون تنها برای دو ماه آینده دارو باقی مانده است. همچنین رئیس کمیسیون بهداشت مجلس دیروز به فارس گفت: دولت سلامت مردم را به بازی گرفته و اعتبارات مصوب را تخصیص نمی‌دهد، هزینه یک دوره درمان سرطان با هرسپتین ۲۰۰ میلیون تومان شده و قیمت تجهیزات پزشکی به طور متوسط ۲۵۰‌درصد افزایش پیدا کرده است. حسینعلی شهریاری وی گفت: هزینه یک دوره درمان بیماران سرطانی با هرسپتین با قیمت دلار پارسال 50 تا 60 میلیون تومان بود اما حالا همین دوره درمان 200 میلیون تومان تمام می‌شود، چند درصد مردم توان پرداخت چنین هزینه‌ای را دارند، اصلاً چند درصد مردم توان پرداخت 50 میلیون تومان یا حتی 20 میلیون تومان را برای دارو دارند. رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: یک بیمار برای درمان دریچه میترال قلب باید 37 هزار دلار پرداخت کند که با قیمت دلار پارسال 60 میلیون تومان تمام می‌شد و حالا باید 120 میلیون تومان بابت آن پرداخت کند.یک زمان است که مسئولان دولت می‌گویند نداریم اما این چه نداری است که 600 میلیون دلار ارز مرجع برای واردات خودروهای لوکس اختصاص می‌دهند. آن وقت برای واردات دارو حتی با دلار 3 هزار تومانی و 4 هزار تومانی هم در بانکها و گمرگ کارشکنی می‌کنند.

بحران دارویی پیش بینی شده بود

دکتر حبیب بفخم مدیر یکی از داروخانه‌های مرکز تهران، در گفت و گو با آرمان وضعیت دارویی کشور را پیش بینی شده، عنوان می‌کند با این توضیح که: «با توجه به نوسانات قیمت ارز چنین سرنوشتی برای داروها مورد انتظار بود.» مشکلات دارویی کشور، پیش از این از سوی فعالان این حوزه پیش بینی شده و حتی به گوش مسئولان وزارت بهداشت نیز رسیده بود. براساس اعلام این داروساز، از بهمن ماه سال گذشته، داروسازان، نسبت به شرایط سخت دارو در کشور هشدار داده بودند، آنها تاکید کرده بودند که از اردیبهشت یا خرداد ماه امسال، به‌دلیل نوسانات قیمت ارز بحران دارویی در کشور ایجاد می‌شود.او نیز بر تامین نشدن ارز برای داروهای پایه تاکید می‌کند. «متاسفانه پروسه اختصاص ارز طولانی شده است، در حالی‌که نیاز به مدیریت داشت، در حال حاضر مواد اولیه بیشتر داروها از کشورهای خارجی وارد می‌شود، واردات مواد اولیه با قیمت پایه، براساس آنچه با کشورهای وارد کننده هماهنگ شده بود، مطابقت پیدا نمی‌کند از این رو بسیاری از این مواد هنوز تامین نشده است.» به اعتقاد این داروساز، هر چقدر زمان می‌گذرد، کمبود مواد اولیه داروها، بیشتر خودش را نشان می‌دهد. چرا که حتی داروهای انبار شده نیز در حال تمام شدن هستند. با اینکه داروها، وضعیت خوبی ندارند اما بفخم تاکید می‌کند که تاکنون داروهای ایرانی تا حدودی کنترل شده و خیلی با کمبود مواجه نشده‌اند، دلیل آن را نیز اعمال مدیریت از سوی وزارت بهداشت عنوان می‌کند. نکته دیگری که این داروساز به آن اشاره می‌کند سهیمه‌بندی داروها برای داروخانه هاست. بنا بر اعلام او، کپسول آموکسی سیلین که به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد، سهیمه‌بندی شده، دلیل آن نیز کمبود مواد اولیه دارویی است.

مکمل‌ها، کم و گران شدند

افزایش چند برابری قیمت مکمل‌ها نیز از سوی، این داروساز مورد اشاره قرار گرفت. به گفته او، مکمل‌ها خیلی نیاز ضروری بیماران نیستند با این حال دچار کمبود و افزایش شدید قیمت شده اند. بفخم، کمبود واکسن‌ها را نیز به لیست داروها اضافه می‌کند. «متاسفانه به‌دلیل سوء‌مدیریت واکسن آنفلوآنزا کم شده و اکنون در لیست داروهای نوبتی قرار گرفته است. البته قیمت آن نیز افزایش یافته به‌طوری‌که از
11 هزار تومان در سال گذشته به حدود 15 هزار تومان در سال جاری رسیده است.» به گفته او، سهمیه هر داروخانه برای دریافت این واکسن از سوی شرکت پخش دارویی رازی، تنها 5 عدد است. براساس اعلام مدیر این داروخانه، قیمت لوازم آرایشی و بهداشتی نیز در مدت زمان کوتاهی دوبرابر شده است.قیمت قرص «اکوفان» برای جلوگیری از ریزش مو نیز به گفته این داروساز، از 33 هزار تومان به بیش از 100‌هزار تومان افزایش داشته است. «این افزایش قیمت به این دلیل است که وزارت بهداشت هیچ تعهدی نسبت به این نوع از داروها ندارد. تغییر قیمت‌ها به گونه‌ای است که مشتریان دچار شوک شده‌اند.»

افزایش 15 تا 80 درصدی قیمت داروها

دکتر بفخم از افزایش 15 تا 80 درصدی قیمت داروها خبر می‌دهد.«متاسفانه مسئولان وزارت بهداشت اشاره‌ای به افزایش قیمت داروها نمی‌کنند، این موضوع تاثیری نامطلوبی روی بیماران می‌گذارد.» به اعتقاد او، وضعیت دارویی کشور، بدتر نیز می‌شود، چرا که تعدادی از داروها به صورت انحصاری در اختیار برخی شرکت‌های دارویی قرار دارند و طبیعی است که عرضه با مشکل مواجه شود. از سوی دیگر با توجه به اینکه داروها به‌دلیل تحریم، با واسطه وارد کشور می‌شوند، هزینه‌ها به شدت افزایش یافته است.تاکید بفخم، بر این است که بخشی از مشکلات دارویی به نوسانات قیمت ارز و تحریم‌ها مربوط می‌شود اما بخش عمده آن به‌دلیل سوء‌مدیریت‌هاست. متاسفانه سیاست‌ها انقباضی است و فشار نیز به مردم وارد می‌شود. باید در زمینه اختصاص ارز، اولویت‌بندی می‌شد.

افزایش 20 تا 40 درصدی قیمت داروها

مدیر یکی دیگر از داروخانه‌های غرب تهران نیز از افزایش 20 تا 40 درصدی قیمت داروهای ایرانی خبر می‌دهد و در توضیح بیشتر به آرمان می‌گوید: «در این افزایش قیمت‌ها داروهای گیاهی نیز بی‌نصیب نبوده و آنها نیز مقدار قابل توجهی گران شده‌اند.» دکتر رحیمی‌نژاد در ادامه به کمبود دو داروی مزالازین و پرفنازین اشاره می‌کند. «به گفته او این داروها برای اعصاب و روده است که اکنون با کمبود مواجه شده، شیاف آنتی هموروئید نیز که برای بواسیل مورد استفاده قرار می‌گیرد در داروخانه‌ها کم شده، این اتفاق برای قرص‌های کلیدینیوم سی، که برطرف کننده ناراحتی‌های معده است، نیز رخ داده، به‌طوری که به‌دلیل سهمیه‌بندی این داروی پرفروش و پر مصرف، اکنون به هر بیمار متقاضی 10عدد قرص داده می‌شود. این در حالی است که این دارو ایرانی است و به وفور در داروخانه‌ها یافت می‌شد.»او ادامه می‌دهد: «قرص گلی کلازید دیابت نیز که مورد استفاده بیماران قندی است و همچنین اسپری سرتاید برای بیماران مبتلا به آسم نیز مدت هاست که پیدا نمی‌شود. قرص زاناکس و قرص ترانکولایزر، از جمله داروهای اعصاب و آرامبخش نیز به همین گونه است.»

سرگردانی بیماران

این دکتر داروساز از تعطیل شدن دو شرکت توزیع داروی سبحان و ایران هورمون به‌دلیل بحران دارویی خبر می‌دهد. «این اتفاق در پی گران شدن قیمت ارز و تشدید تحریم‌ها صورت گرفته است.» دکتر رحیمی‌نژاد به نکته دیگری اشاره می‌کند. به گفته او برخی داروهای خارجی جایگزین ایرانی ندارند و بیماران به‌دلیل کیفیت خاص داروهای نوع خارجی و تاثیر گذاری بیشتر، تمایل به خرید آنها دارند. اما با توجه به وضعیت فعلی دارو، آنها چاره‌ای جز خرید نوع ایرانی برخی داروها ندارند. او ادامه می‌دهد: «برای نمونه داروی آریسپت برای بیماران آلزایمر و پارکینسون نیز که اخیرا بسیار کم شده، نوع ایرانیش یافت می‌شود اما 70 درصد خارجی آن را مصرف می‌کنند.» براساس اعلام این داروساز، در حال حاضر بیشتر داروهای بیماران اعصاب کم شده و بیماران ناچار هستند برای پیدا کردن دارویشان به چندین داروخانه مراجعه کنند.رحیمی نژاد به کمبود داروی دیگر برای ترشح شیر مادران اشاره می‌کند.«در حال حاضر داروی لیدی میل برای ترشح شیر مادران نیز کم شده و مادران برای تهیه آن با مشکل مواجه شده اند، روزانه حدود 50 تا 100 مورد مراجعه برای دریافت این دارو به داروخانه مان داریم و مادران برای تهیه آن با مشکل مواجه شده‌اند.»

کم شدن شیرخشک‌های رژیمی نیز معضل دیگری است که از سوی این داروساز مطرح می‌شود.« متاسفانه اکنون شیرخشک بیومیل از جمله شیرخشک‌های پروگرس نیز بسیار کم شده است، مادران ناچار هستند برای فرزندشان شیرخشکی با ترکیبات دیگر را تهیه کنند که مشکلاتی برای نوزادان ایجاد کرده، برای نمونه مادری به جای بیومیل از ببلاک استفاده کرده که فرزندش را دچار اسهال کرده است.» این دکتر داروساز از کمبود دارویی در یک ماه گذشته خبر می‌دهد. به گفته او اکنون تنها مشکل مواد اولیه داروها نیست، بلکه ظروف بسته‌بندی دارو نیز به‌دلیل تحریم‌ها به شدت کم شده که شاید یکی از دلایل کم شدن داروهای ایرانی نیز همین موضوع باشد. او به افزایش 120‌درصدی قیمت مکمل‌ها اشاره می‌کند. «متاسفانه مکمل‌ها با افزایش قیمت فراوانی مواجه شده‌اند.»

کمبود دارو‌های بیمارین هموفیلی

اعلام می‌شود، بیشترین کمبودها و افزایش قیمت‌ها شامل داروی بیماران خاص شده است، همان داروهایی که وارداتی است و به‌دلیل اختصاص نیافتن ارز، گران شده، این موضوع شامل بیماران هموفیلی نیز شده، اگرچه داروی این بیماران رایگان است، اما کمبودها، تاثیر خود را کرده و حتی قربانی نیز داشته است. احمد قویدل مدیرعامل کانون هموفیلی ایران در این باره به آرمان می‌گوید: «کمبود داروی بیماران هموفیلی کمبود جدی دارد، هم اکنون داروی فاکتور8،‌ فاکتور 9، فایبا، هیومیت، فیبرینوژن و همچنین داروی فاکتور 7 از جمله داروهای مورد نیاز بیماران هموفیلی هستند.» او به افزایش قیمت این داروها نیز اشاره می‌کند: « از آنجا که بالغ بر 100 میلیون دلار در سال تنها برای خرید داروی بیماران هموفیلی کشور هزینه می‌شود هر نوع افزایش قیمت ارز و محدودیت‌های بانکی برای واردکنندگان می‌تواند دولت را دچار مشکل کند که نتواند در سطح مناسبی امکان دسترسی به دارو را فراهم کند.»

به گفته او، تحریم سیستم بانکی کشور، مانع بزرگی در راه تامین داروهای مورد نیاز بیماران هموفیلی ایجاد کرده است، موضوع را بهتر درک می‌کنیم اگر بدانیم که 75‌درصد از فرآورده‌های انعقادی تولید شده در جهان در کشورهای اروپایی و آمریکایی مصرف می‌شود و 25درصد آن سهم دیگر کشورهای جهان از جمله چین، ژاپن، کره و هندوستان است، این آمار به خوبی نشان می‌دهد که چه فاصله بزرگی در دسترسی بیماران هموفیلی غیر اروپایی و آمریکایی به داروهای مورد نیازشان در جهان وجود دارد. قویدل ادامه می‌دهد: «دسترسی داروی بیماران هموفیلی قبل از تحریم‌ها،‌ براساس واحد بین‌المللی یک و شش دهم‌درصد بوده است، در حالی‌که پس از اعمال تحریم‌ها و بوجود آمدن موانع متعدد برای وارد کنندگان و کمبود ارز این دسترسی یک چهارم دوران قبل از تحریم است، چنین دسترسی به دارو، نتیجه‌ای جز معلولیت و به خطر افتادن جان بیماران نخواهد داشت، بیماران هموفیلی باید در منزل و محل کار خود داروی لازم را در دسترس داشته باشند تا بتوانند هم از جان خود محافظت کنند و هم نقش اجتماعی خود را در جامعه ایفا کنند.» مدیر عامل کانون هموفیلی ایران به مرگ یکی از بیماران هموفیلی به‌دلیل نداشتن دارو اشاره می‌کند.«یکی از قربانیان این تحریم‌ها کودک 15 ساله‌ای است که در ایلات و عشایر اطراف شهرستان دزفول زندگی می‌کرد. این کودک پس از آنکه در کوه دچار حادثه شد، به‌دلیل نداشتن دارو در خانه، در مسیر انتقال به بیمارستان دزفول جان خود را از دست داد.»

اختلال در تمدید قرارداد شرکت‌های ایرانی

تمدید نشدن قرارداد شرکت‌های وارد کننده ایرانی از سوی شرکت‌های دارویی خارجی، از نتایج تحریم‌ها و گران شدن ارز است، موضوعی که سهیل وکیلی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های صادر‌کننده دارو و تجهیزات پزشکی به ایران، به آن اشاره می‌کند. او به آرمان می‌گوید: «متاسفانه شرکت‌های وارد کننده دارو در ایران به‌دلیل بالا رفتن قیمت ارز و محدودیت در گشایش اعتبار در بانک‌های خارجی با مشکلات فراوانی مواجه هستند، در حال حاضر به خیلی از این شرکت‌ها ارز مرجع اختصاص داده نمی‌شود از این رو آنها نیز نمی‌توانند دارو وارد کشور کنند.»او از افزایش قیمت جهانی مواد اولیه دارویی خبر می‌دهد با این توضیح که: «پیش از این تحریم‌ها برای واردات دارو مشکل ایجاد کرده بود اما اکنون بالا بودن قیمت ارز نیز به آن اضافه شده است، از سوی دیگر واردکنندگان نیز نمی‌توانند دارو را با قیمتی بالاتر از آنچه مصوبه دولت تعیین کرده، بفروشند از این رو بر مشکلات مالیشان اضافه شده است.» وکیلی به افزایش داروهای تک نسخه‌ای برای بیماران خاص اشاره می‌کند. «مصرف دارو در ایران بالاست با این حال به‌دلیل مشکلات دارویی اخیر، بسیاری از انبارهای شرکت‌های دارویی خالی شده است.»به گفته این صادر کننده دارو به ایران، داروهای خارجی و مواد اولیه اغلب از کشورهای آمریکا، آلمان و اتریش وارد کشور می‌شود. البته به‌دلیل تحریم‌ها ممکن است دارو از کشورهای یاد شده با واسطه وارد شود. او تاکید می‌کند: «به‌دلیل مشکلاتی که وارد کنندگان دارو در ایران دارند، بسیاری از شرکت‌های خارجی به‌دلیل عمل نکردن این شرکت‌ها به تعهدات مالیشان، دیگر با آنها فعالیت نمی‌کنند، به هر حال کشورهای دیگر نیز به دنبال سود خود در این زمینه هستند.»

کمبود وسایل کنترل دیابت

با اینکه به گفته مدیران تعدادی از داروخانه‌ها، برخی داروهای بیماران دیابتی کم شده است، اما دکتر اسدالله رجب رئیس هیات‌مدیره انجمن دیابت ایران تاکید می‌کند که داروهای این بیماران مشکلی ندارد، بلکه کمبود از ناحیه وسایل کنترل دیابت که به صورت روزانه از سوی دیابتی‌ها مورد مصرف قرار می‌گیرد، احساس می‌شود. او در توضیح بیشتر به آرمان می‌گوید: «موضوعی که ممکن است منجر به کمبود داروها شود، جو روانی است که در پی برخی شایعه‌ها ایجاد می‌شود، بیماران نیز از ترس کمبود داروهایشان، اقدام به تهیه تعداد بالایی از این داروها می‌کنند که احتمال دارد باعث کمبود داروها در برخی داروخانه‌ها شود. با این حال ما مشکلی از نظر داروهای بیماران دیابتی نداریم.» با این حال، رئیس هیات‌مدیره انجمن دیابت ایران از کمبود انسولین خبر می‌دهد.«مهم است که انسولین از کدام کارخانه و تولید شده کدام برند باشد، انسولین نوع ایرانی بسیار کم است، از سوی دیگر تولیدات چین و هندوستان نیز جزو داروهای خارجی به حساب نمی‌آید، برای ما نوع اروپایی و آمریکایی خارجی است.» به گفته رجب، در حال حاضر انسولین شرکت داروسازی اکسیر به عنوان تنها تولید کننده انسولین در ایران، با کمبود مواجه شده است. او با تاکید بر اینکه داروی ایرانی بیماران دیابتی، تغییر قیمت نداشته است، می‌گوید: «داروها مشکل قیمت ندارند، آنچه برای بیماران مساله ایجاد کرده وسایل کنترل دیابت است که بیماران به صورت روزانه آن را مصرف می‌کنند، این وسایل در بازار کم شده است.»