به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ هربار كه درباره این موضوع با پدرش صحبت میكند تنها یك پاسخ میشنود؛ «اون پسره، فرق میكنه، خرجش بیشتره، تو چه خرجی داری!»محبوبه با این همه تلاش هنوز بعد از 24 سال نتوانسته احترامی كه باید به عنوان فرزند اول خانواده داشته باشد، كسب كند و حتی برعكس، او باید به برادرش احترام بگذارد. تنها دلیلش هم این است كه او دختر است و برادرش پسر!
شاید بسیاری از دختران سرزمین ما، بارها این جمله را از زبان اطرافیان شنیدهاند كه دختر مال مردم است، دختر امانت است و مال خانواده شوهر است، اما پسر عصای دست زمان پیری است، تكیهگاه والدین است و پای تابوت را میگیرد.
این صحبتها اگرچه كمی قدیمی شده، اما از بین نرفته است. هنوز هم در برخی خانوادهها تفاوت زیادی میان فرزندان دختر و پسر میگذارند.
اگر از زوجی كه در آستانه فرزنددار شدن باشند، بپرسید دختر یا پسر؟ با كمی تعارف میگویند فقط سالم باشد یا فرقی نمیكند، اما بسیاری هنوز پسر را به دختر ترجیح میدهند.
نهتنها مادران بلكه بسیاری از پدران نیز خواهان فرزند پسر هستند. برتری پسر نسبت به دختر در بسیاری موارد ریشه در سنتهای كهن و قدیمی خانوادهها دارد كه ناخودآگاه تا امروز بر ذهنیت ما نسبت به دختران و طرز رفتارمان با آنها تاثیر میگذارد.
دكتر علیرضا ناصری، روانشناس و رئیس مركز مطالعات رسانه، هنر و سلامت دانشگاه شهید بهشتی در این مورد میگوید: میان دختر و پسر از نظر خلقت تفاوتهای بسیاری وجود دارد، اما این دلیل باعث نمیشود بین آنها تبعیض گذاشت.
وی معتقد است: در خانوادههایی كه میان دختر و پسر فرق میگذارند، نسبت به تواناییهای متفاوت این دو جنس آگاهی كمی وجود دارد. در حالی كه در هر زمینهای كه پسر برتر باشد دختر نیز تواناییهایی دارد كه این جای خالی را پر میكند.
ناصری با بیان اینكه خوشبختانه هر روز تبعیض در خانوادهها كمرنگتر میشود، بیان میكند: اگر شناخت والدین نسبت به تواناییهای دو جنس كامل باشد در هیچ خانوادهای دیگر شاهد تبعیض نخواهیم بود.
پسر، عصای دست دوران پیری
در برخی خانوادههای سنتی یكی از مهمترین علل پسردوستی حفظ نام خانوادگی است. به عقیده آنان فرزند پسر است كه نام خانوادگی را زنده نگه میدارد و نسلشان را ادامه میدهد.
شیرین ملكی، صاحب یك فرزند پسر است و دوران بارداریاش را به دلیل پسردوستی خانواده همسرش، پراسترسترین دوران زندگیاش میخواند.
او میگوید: پس از آشنایی با خانواده همسرم خیلی زود متوجه این موضوع شدم كه همه از من پسر میخواهند. او نمیداند اگر خداوند به او دختری میداد، برخوردها چگونه میشد.
پسردوستی تنها در ایران قدیم رایج نبوده است. این تبعیضها در بسیاری از قومیتها و كشورها دیده میشود. براساس آمار موجود، در قاره آفریقا و آسیا دختران زودتر از پسران از شیر مادر گرفته میشوند. همچنین دختران نسبت به پسران در حالت وخیمتری به مراكز درمانی آورده میشوند.
نكته: كودكان مورد تبعیض، عكسالعملهای متفاوتی از خود نشان میدهند، تهدید كردن و آزار دادن یا در پیشگرفتن رفتارهای تهاجمی به صورت پنهانی، خود را به شكل پسرها درآوردن، انواع ناسازگاری و آزار پدر و مادر از اینگونه رفتارها محسوب میشود
براساس سازمان بهداشت جهانی نیز آمار سوءتغذیه میان دختران بیشتر از پسران است. از زنده به گور كردن دختران از سوی اعراب پیش از ظهور اسلام كه بگذریم، داشتن فرزند پسر در سنتهای پیشین شانسهای زیادی به خانوادهها میداد و پدر و مادر با فرزند پسرشان اعتماد به نفس بیشتری پیدا میكردند.
پسر نیروی كمكی برای اقتصاد خانواده محسوب میشد و زور بازوی پسر در زمان پیری پدر و مادر میتوانست از افت رفاه اقتصادی خانواده جلوگیری كند.
طی جنگها نیز خانوادههایی كه دختران بیشتری داشتند، به دلیل كاهش توان فیزیكی زودتر از پا درمیآمدند.
در حالی كه در جوامع امروزی نباید به این دلایل پسر ارج و قرب بیشتری داشته باشد، زیرا دانایی به زور بازو میچربد.
اعتماد به نفس گم میشود
وقتی بین فرزندان یك خانواده تبعیض صورت میگیرد، مثل این است كه پدر و مادر غیرمستقیم به فرزندشان میگویند قابلیتها و تواناییهایی در برادرت وجود دارد كه در تو نیست. در نتیجه فرزند مورد تبعیض از همان سالهای ابتدایی زندگی میداند كه كامل نیست و حتما نقصهایی در وجود اوست كه شایسته فرق گذاشتن پدر و مادرش میشود. این كودكان دچار كمبود اعتماد به نفس، نگرانی و احساس شكست و ناامنی میشوند كه كینه و تنفر از برادران پیامد آن است.
گاهی اوقات، این تبعیضها علاوه بر مشكلات روحی و روانی كه برای فرد به وجود میآورد باعث حقارت نیز میشود. بسیاری از این دختران درونگرا میشوند، به طوری كه حتی مشكلشان را با مادرشان هم در میان نمیگذارند.
حسادت، نتیجه تبعیض است
از مهمترین واكنشهایی كه فرزند مورد تبعیض واقع شده از خود نشان میدهد، حسادت او نسبت به دیگر فرزندان است. در اینگونه مواقع حس انتقامجویی در فرزند شعلهور میشود و ممكن است خواهر و برادر رابطه خوبی حتی در دوران بزرگسالی نداشته باشند.
كودكان مورد تبعیض، عكسالعملهای متفاوتی از خود نشان میدهند، تهدید كردن و آزار دادن یا در پیشگرفتن رفتارهای تهاجمی به صورت پنهانی، خود را به شكل پسرها درآوردن، انواع ناسازگاری و آزار پدر و مادر از اینگونه رفتارها محسوب میشود.
ناصری، روانشناس در اینباره معتقد است: از عكسالعملهای اولیه این فرزندان پرخاشگری است. كودكی كه مورد تبعیض قرار میگیرد از همان ماههای اولیه شرایط محیطش را میفهمد و از همان دوران كودكی شروع به پرخاشگری میكند.
وی میگوید: گاه پرخاشگری به صورت فعال دیده میشود، مانند دعوا كردن با دیگران، اما در برخی مواقع این پرخاشگری به صورت غیرفعال بروز میكند. بهعنوان مثال، فرد در ظاهر، انسان عصبی و بداخلاقی نیست، اما ممكن است در رفتارش با دیگران تاثیر بگذارد و اطرافیانش را به شكل دیگری اذیت كند، مثلا فرد بدقولی شود.
مشكلات جنسیتی در ازدواج
ناصری یكی دیگر از تاثیرات مهم تبعیض میان فرزندان را مشكلات جنسیتی عنوان میكند. وی با بیان اینكه كودك به علت تبعیض از جنسیت خود متنفر میشود، معتقد است: اینگونه افراد در دوره بزرگسالی دچار اختلالات جنسیتی میشوند.
به همین دلیل تنها و گوشهگیر میشوند. همین مساله باعث میشود در آینده مشكل برقراری ارتباط با فرزند و همسرشان داشته باشند. دخترانی كه به دلیل جنسیتشان شرایط سختی دارند، وقتی ازدواج میكنند از زن بودن خود راضی نیستند و در روابط زناشویی خود به مشكل برمیخورند.
ناصری بیان میكند: این افراد دلشان میخواهد مردانه برخورد كنند، زیرا شناخت درستی از جایگاه خود ندارند. این زنان دائم اعتراض میكنند.
همچنین تجربه نشان داده است توجه بیش از حد به یك جنس موجب وابستگی شدید به والدین میشود. به گونهای كه استعدادهای فرد شكوفا نمیشود و توانایی اداره زندگی در آینده را ندارد.
در كشوری مانند افغانستان كه جامعه سنتیتری دارد، تبعیض حتی در بازیهای كودكانه هم به چشم میخورد.
بازیهای دخترانه تنها مفهوم شرم و حیا و بازیهای پسرانه غالبا معنی غیرت و دلیری و شجاعت را میرساند. كودكان با این بازیها بزرگ میشوند و فكر خود را شكل میدهند.
در اینگونه خانوادهها غالبا به دیدگاههای پسر خردسال خانواده نسبت به دختر جوان ارزش داده میشود و این پسران نقش تعیینكنندهای در سرنوشت خواهرانشان دارند.
دختران هم میتوانند عصای زمان پیری باشند
به هر حال، علاقه به یك جنسیت خاص در همه وجود دارد؛ برخی پسردوست هستند و عدهای هم خواستار دختر. هیچكدام از جنسیتها بر دیگری برتری ندارد.
در بسیاری از خانوادههایی كه پسر ندارند، میبینیم با توجه به پیشرفت دختران در جامعه آنها هم توانستهاند كمك حال پدر و مادر باشند و عصای دستشان در زمان پیری شوند.
هرچه خانوادهها به سمت مدرن شدن پیش میروند، توجه بیش از حد به یك جنس كاهش مییابد. همین مساله، پسردوستی و پسرسالاری را به فرزندسالاری تبدیل میكند.
نظر شما