سلامت نیوز : بیمار دیابتی، برای کنترل بیماری خود باید راجع به تغذیه، اثر وعوارض جانبی داروها، ورزش، پیشرفت بیماری، راهبردهای پیشگیری، تکنیک‌های پایش و ارزشیابی و تنظیم داروها آموزش ببیند.

متخصص داخلی و مسوول فنی درمانگاه تخصصی دیابت دراین‌باره گفت: دیابت یک بیماری است که درآن تولید یا عملکرد انسولین و یا هر دوی آنها دچار اشکال می‌شود.

دکتر «فرحناز میر» در گفت‌وگو با (ایسنا)، افزود: انواع اصلی دیابت، شامل دیابت نوع یک درنتیجه کمبود کامل یا تقریبی کامل انسولین در بدن فرد بوجود می‌آید، دیابت نوع دو شامل یکسری اختلالات از قبیل مقاومت به انسولین، ترشح انسولین و افزایش تولید گلوکز در بدن بیمار دیابتی می‌شود و دیابت بارداری که به‌علت عدم تحمل قند در بارداری اطلاق می‌شود، است.

وی گفت: آغاز دیابت نوع یک اغلب پیش از سنین 30 سالگی است این افراد غالباً لاغرند و تزریق انسولین به عنوان نخستین درمان نیاز دارند استعداد بروز کتواسیدوز(اسیدی شدن خون) را دارند و افزایش خطر ابتلا به سایر بیماری‌های اتوایمیون(خود ایمن) شامل بیماری‌های تیروئید، نارسائی آدرنال(غده‌ی فوق کلیوی) آنمی پرنیشز(کم خونی پرنیشیز)،سلیاک و ویتیلیگو(بیماری پوستی پیسی) دارند.

وی ادامه داد: در دیابت نوع دو بروز دیابت اغلب پس از 30 سالگی است غالباً چاق و ممکن است در ابتدا برای درمان به تزریق انسولین نیازی نداشته باشند و دچار مشکلات دیگری نظیر مقاومت به انسولین، پرفشاری خون، بیماری قلبی - عروقی، اختلالات چربی، سندرم تخمدان پلی کیستیک باشند.

وی درباره به تعویق انداختن آغاز دیابت نوع دو گفت: عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز دیابت نوع دو دارد. تغییردر شیوه‌ی زندگی ونیز برخی عوامل دارویی برای پیشگیری یا به تعویق انداختن آغاز دیابت می‌تواند مفید باشد.

میر در خصوص دیگر علل انواع دیابت افزود: این علل می‌تواند نقایص ژنتیکی، بیماری‌های بخش برون‌ریز پانکراس، اختلالات غدد درون‌ریز،عفونت‌ها و ممکن است ناشی از مصرف برخی داروها باشد.

وی درباره میزان تحمل طبیعی گلوکز گفت: قند خون ناشتا باید کمتر از 100 و قند دو ساعته پلاسما کمتر از 140 باشد و چنانچه قند خون ناشتای مساوی یا بیش از 126 و قند دو ساعته پلاسما مساوی یا بالاتر از 200 باشد فرد مبتلا به دیابت است و حدفاصل این دوعدد نیز اختلال تحمل قند در فرد است.

میر درخصوص فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت ادامه داد: سابقه‌ی ابتلاء به دیابت درخانواده، چاقی، بی‌تحرکی فیزیکی، پر فشاری خون ، سطح کلسترول HDL پائین وتری‌گلیسیرید بالا، سابقه دیابت بارداری، سابقه‌ی بیماری‌های قلبی - عروقی و سندرم‌های مقاومت به انسولین می‌تواند از فاکتورهای خطر دیابت نوع دو باشد.

وی گفت: آزمایشات بیماریابی بایستی برای همه‌ی افراد بالای 45 سال ابتدا و سپس هر سه سال یکبار و این عمل برای افرادی که اضافه وزن دارند یا یکی از فاکتورهای خطر فوق را دارند از سنین پائین‌تر انجام شود.

وی درباره علایم بالینی بیماری قند خون گفت: پرنوشی و تشنگی فراوان، پراداری، لاغری و کاهش وزن شدید و ناگهانی، خستگی، دیر خوب شدن زخم‌ها، تاری دید،عفونت‌های مکرر و احساس سوزش در دست و پا از علائم افزایش قند خون است.

وی ادامه داد: هم‌چنین علائم قند خون پایین گرسنگی ناگهانی، عرق سرد، رنگ پریدگی، ضربان سریع قلب، خستگی و ضعف، خواب‌آلودگی، گیجی، گزگز دست و پا، بی‌قراری است.

دکتر میر درباره عوارض مزمن بیماری دیابت افزود: این عوارض شامل بیماری‌های عروق بزرگ مثل عروق کرونر،عروق مغز و بیماری‌های عروق کوچک مثل درگیری چشم و اختلالات کلیوی است و دیگر عوارض آن شامل بیماری‌های نوروپاتی، گوارشی، تناسلی، پوستی و بیماری‌های دهان و دندان است.

وی هدف از درمان تغذیه‌ای بیماران دیابتی را کنترل مجموع کالری دریافتی، نگه داشتن وزن در حد مطلوب و کنترل سطح قند خون برشمرد و افزود: به‌طورکلی رژیم غذایی در بیمار دیابتی باید شامل کربوهیدرات، پروتئین، میوه‌ها، سبزیجات غذاهای حاوی فیبر و کم چربی باشد و در صورت ابتلاء به درگیری کلیوی کاهش مصرف پروتئین مد نظر باشد.

وی هم‌چنین هدف اصلی از درمان دیابت را کنترل قند خون به میزان مطلوب جهت کاهش پیشرفت عوارض عروقی وعصبی دانست و گفت: برآورده کردن انرژی مورد نیاز، نگهداری وزن در محدوده منطقی، پیشگیری از نوسانات قند خون در فرد بیمار،اهمیت ویژه‌ای دارد.

میر در مورد بیمارانی که برای کنترل دیابت از انسولین استفاده می‌کنند، گفت: تا زمان کنترل قند خون به حد مطلوب هر 3 تا 5 روز و بیمارانی که دارو مصرف می‌کنند هر یک هفته برای تنظیم میزان انسولین یا دارو با پزشک خود مشاوره کنند.

وی ادامه داد: بیمار مبتلا به دیابت باید برای کنترل تست سه ماهه‌ی قند، کنترل عملکرد کلیه، معاینات چشم سالانه، معاینات قلب براساس نیاز به‌صورت دوره‌ای،به همکاران متخصص مراجعه کنند وبه‌صورت روزانه معاینات پا وشست‌وشوی لابه‌لای انگشتان پا ی خود را شخص بیمار انجام دهد هم‌چنین پایش قند خون خود را توسط دستگاه گلوکومتر روزانه 2-4 بار بسته به نوع داروی مصرفی و شرایط قند انجام دهد.

این متخصص داخلی و مسوول فنی درمانگاه تخصصی دیابت درباره ورزش برای این دسته از بیماران گفت: پیاده‌روی هر روز 30 دقیقه و یا درهفته 150دقیقه منقسم برای بیماران دیابتی لازم است.وی یادآور شد: یک بیمار دیابتی باید از مصرف مواد قندی سریع‌الجذب وآبمیوه‌های صنتعی جداً خوداری کند.