سلامت نیوز : زمزمه‌های توقف یا محدودیت در اجرای طرح پزشک خانواده همزمان با مشکلات دارویی در کشور، شنیده شد، همان زمان که مسئولان وزارت بهداشت تصمیم گرفتند تا گرانی و کمبودهای دارویی را پس از مدت‌ها سکوت، برملا کنند، اما و اگرهای اجرای طرح پزشک خانواده نیز در گیر و دار مشکلات درمانی بیماران و تهیه داروی بیماران صعب‌العلاج مطرح شد. پزشک خانواده شعاری بود که از همان روزهای اول پس از تکیه زدن دستجردی بر صندلی بالاترین مقام وزارت بهداشت از او و معاونانش شنیده می‌شد، او با پشتوانه حمایت رئیس کابینه دهم، موجی از تبلیغات را برای محقق شدن این طرح به راه انداخت، هر چند که به گفته برخی، پزشک خانواده طرح قابل قبول و جامعی است که اجرای درست و کامل آن مشکلات نظام سلامت را برطرف می‌کند اما در این میان منتقدان فراوانی نیز به بخش‌هایی از این برنامه ایراد وارد کردند، تامین نشدن منابع مالی یکی از مهم‌ترین نواقص این طرح بود، وزارت بهداشت اما بی‌توجه به تمام انتقادها، با جدیت هر چه بیشتر خبر از اجرای سراسری این طرح داد؛ اقدامی که تنها با گذشت چند ماه به طور کلی زیر سوال رفت.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ وزیر اولین بار اوایل آبان ماه اعتراف کرد که اجرای این طرح با مشکل مواجه شده، او با هشدار نسبت به این موضوع از دولت خواست تا فصل جدیدی از بودجه را برای تحقق این برنامه در نظر گیرد، به گفته او اجرای کامل برنامه پزشک خانواده در یکسال به 3750 میلیارد تومان بودجه نیاز دارد، این رقم جدای از بودجه‌های فعلی وزارت بهداشت است. این اعتراف در حالی صورت گرفت که پیش از این در مرداد ماه امسال، رئیس ستاد اجرایی پزشک خانواده، در اظهارات قابل تاملی عنوان کرده بود، منابع اجرای این طرح، با اولویت تامین شده و توقف آن شایعه است. محمد شریعتی به پانا گفته بود: کسانی که عنوان می‌کنند اجرای طرح مشکل مالی دارد، مقاصد و اهداف دیگری دارند! با این حال دستجردی روز گذشته بار دیگر تاکید کرد اگر دولت پول ندهد، این طرح تنها در 5 دانشگاه علوم پزشکی دیگر اجرا می‌شود. به گزارش فارس، بنا بر اعلام وزیر بهداشت، برای 7 ماه باقی مانده از دولت به 900 میلیارد تومان اعتبار تنها برای این بخش، نیاز است.

طرح پزشک خانواده در اولویت نیست

انتقادها از هر سو، به سمت وزارت بهداشت و دولت نشانه رفته است، برخی وزارت بهداشت و تعدادی دولت را مقصر می‌دانند، با این حال وزنه دولت سنگین‌تر است، اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز از جمله کارشناسانی هستند که بر جزئیات این طرح انتقاد داشتند. شاهرخ رامین، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این باره تاکید می‌کند شرایط اقتصادی کشور اجازه اجرای طرح پزشک خانواده را نمی‌دهد. او در گفت‌و‌گو با آرمان کلیات این طرح را قابل قبول ارزیابی می‌کند اما معتقد است که اجرای این طرح همانند بسیاری از پروژه‌ها و طرح‌های دیگر، به‌دلیل مشکلات اقتصادی، در اولویت قرار ندارد. «طرح پزشک خانواده، یک طرح صرفه‌جویانه است که اجرای آن باعث می‌شود تا بسیاری از هزینه‌های غیرضروری نظام سلامت کاهش پیدا کند، برآوردهای ما نشان می‌دهد اجرای این طرح منجر به کاهش 20 درصدی هزینه‌های این بخش می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «بسیاری از خدمات غیرضروری که در اولویت نیز قرار ندارند، با اجرای این طرح حذف می‌شوند، پزشک خانواده می‌تواند کنترل دقیقی روی خدمات نظام سلامت داشته باشد.»

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس درباره مشکل مالی برای اجرای این طرح می‌گوید: «به هر حال هر طرحی برای اجرا نیاز به تزریق بودجه جدید دارد، طبیعی است که برای اجرای سراسری این طرح همانگونه که وزیر بهداشت نیز اعلام کرده نیاز به تزریق بودجه است.» رامین اما به نکته قابل توجهی اشاره می‌کند. بنا بر اعلام او مشکلات اقتصادی منجر شده تا اجرای این طرح نیز با اختلال‌هایی مواجه شود.«در شرایط فعلی به‌دلیل مشکلات اقتصادی که به کشور تحمیل شده طبیعی است که ما قادر به سرمایه گذاری جدید نباشیم.» البته رامین معتقد است که به‌دلیل مشکلات مالی، این طرح نباید متوقف شود و هر طور که شده در برخی استان‌ها اجرا شود و زمان را نباید از دست داد.«قطعا طرح پزشک خانواده مشکلاتی دارد که با اجرا در چند استان، مشکلات آن برطرف می‌شود.» پیش از این کارشناسان مختلف در ارتباط با کمبود منابع مالی این طرح هشدارهای فراوانی به وزارت بهداشت داده بودند، اما مسئولان این وزارتخانه برای اجرای هر چه زودتر طرح پزشک خانواده، اصرار کردند. اینک اما بالاترین مقام وزارت بهداشت، به کمبود اعتبارها اذعان کرده است. رامین نیز بر این نکته تاکید می‌کند.

او می‌گوید: «اعتبار اجرای طرح در مصوبات مجلس و برنامه پنجم توسعه دیده شده بود، البته زمانی‌که بودجه نوشته می‌شود هیچ‌یک از منابع مالی در خزانه نیست، اینها بودجه‌هایی است که با در نظر گرفتن میزان فروش نفت و تولید ناخالص ملی بدست می‌آید از این رو احتمال اینکه بخشی از آنها محقق نشود وجود دارد.» او ادامه می‌دهد: «این اتفاق در سال جاری تنها برای طرح پزشک خانواده رخ نداده بسیاری از پروژه‌ها هستند که به‌دلیل مشکلات اقتصادی متوقف شده‌اند، از این رو دولت هزینه‌ها را اولویت‌بندی کرده است.» به گفته رامین، طرح پزشک خانواده اکنون در اولویت سرمایه‌گذاری نیست با این حال باید با اعمال در چند استان به اولویت تبدیل شود.

پزشک خانواده با اصرار دولت اجرا شد

محمد‌حسین قربانی عضو دیگر کمیسیون بهداشت مجلس است، او تاکید می‌کند شرایط فعلی برای اجرای طرح پزشک خانواده مناسب نیست. قربانی با بیان اینکه دولت موظف به اجرای طرح پزشک خانواده است، به آرمان می‌گوید: «کلیات طرح پزشک خانواده خوب است، اما هم منابع اجرای آن وجود ندارد و هم اینکه با توجه به شرایط فعلی، زمان برای اجرای آن مناسب نیست.» قربانی انتقادهایی به اجرای طرح پزشک خانواده دارد؛ «در این طرح به توزیع عادلانه نیروی انسانی توجهی نشده و مشکلات فراوانی برای پزشکان عمومی ایجاد کرده است اما چون دولت اصرار به اجرای آن داشته و پیش از این اعلام کرده که این طرح هر طور که شده باید عملی شود، از این رو وزارت بهداشت نیز برای اجرای آن اصرار دارد.»

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس بر این نکته تاکید می‌کند که دولت در حال حاضر در اجرای پزشک خانواده مانده است.«با اینکه پیش از این نسبت به اجرای این طرح هشدار داده و کمبود اعتبارها به مسئولان دولتی تذکر داده شده بود، اما اکنون دولت از ناتوانی از اجرای آن خبر می‌دهد.» او می‌گوید: «وزارت بهداشت با اصرار و پافشاری دولت طرح پزشک خانواده را اجر کرد، بدون اینکه کار کارشناسی دقیقی روی این طرح انجام شود یا منابع تامین شود.» قربانی به ناموفق بودن وزارت بهداشت در اجرای نسخه 01 این طرح اشاره می‌کند. «مسئولان نتوانستند نسخه 01 این طرح را با موفقیت انجام دهند و در آن مانده‌اند، چگونه می‌خواهند نسخه 02 را عملی کنند؟! این اقدامات کل طرح را با شکست مواجه می‌کند، اجرای اینگونه طرح‌ها نباید تبلیغاتی باشد، اگر مردم بی‌اعتماد شوند کسب اعتماد آنها، برای دولت هزینه‌بر خواهد بود.»

به برخی دانشگاه‌ها خسارت وارد شده

طرح پزشک خانواده شکست خورده است. این اظهار نظر حسن تامینی‌لیچایی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس است. او به آرمان می‌گوید: «تامین نشدن بودجه اجرای طرح پزشک خانواده، آن را با شکست مواجه کرده است، این در حالی‌است که پیش از این هشدارهای فراوانی نسبت به این موضوع به وزارت بهداشت داده شده بود.» او نیز معتقد است اجرای این طرح، نتیجه دستور دولت است. «کمیسیون بهداشت مجلس پیش از این بارها گفته بود که اگر بودجه این طرح تامین نشود نمی‌توان آن را اجرا کرد و به شکست منتهی می‌شود، اتفاقی که اکنون رخ داده است.» تامینی به مشکلاتی در پی اجرای این طرح در برخی استان‌ها اشاره می‌کند.« در حال حاضر برخی استان‌ها به‌دلیل اجرای این طرح با مشکل مواجه شده‌اند، آنها تدارکاتی برای اجرای آن فراهم کرده‌اند اما اکنون اعلام می‌شود که در مسیر اجرا مشکل ایجاد شده است. این اقدام خساراتی به برخی دانشگاه‌ها وارد کرده است.» او ادامه می‌دهد: «ما روز یکشنبه نیز در ارتباط با این موضوع در کمیسیون جلسه‌ای داشتیم و در پی راه‌حلی برای این مشکل هستیم، متاسفانه تامین نشدن بودجه در حال تشدید مشکلات است.» تامینی تاکید می‌کند که بودجه خاص و مشخصی برای اجرای طرح پزشک خانواده تعیین نشده بود.