سلامت نیوز : نظام پرستاری كشور، پرستاری در منزل را باعث كاهش هزینه نظام سلامت و
مردم می‌داند. اما این مسئله هنوز از سوی تصمیم گیران جدی نشده است. از سوی
دیگر جامعه شهری امروز ایران، تقاضای پرستار در منزل را برای مراقبت از
كهنسالان، بیماران ام‌اسی یا سكته‌های مغزی و... دارد اما وزارت بهداشت
بودجه‌ای برای حمایت از مراكز رسمی پرستاری در منزل ندارد. بنابراین میدان
برای دفاتر غیر رسمی باز می‌شود تا با فرستادن افرادی كه هیچ سررشته‌ای از
پرستاری ندارند به خانه‌های مردم، هم امنیت جان بیماران را به خطر بیندازند
و هم گاهی اوقات امنیت منزل را. البته وزارت بهداشت 15 سال است كه
آیین‌نامه دفاتر مشاوره پرستاری در منزل را تهیه كرده است اما مسئله در
همان 15سال باقی ماند و در این سالها نه خدمات آنها بیمه شد و نه تعرفه
این دفاتر افزایش یافت. گ
فت‌وگوی «تهران‌امروز» با افشانی، كارشناس دفتر
پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی هم نوید حل این مشكل را در
آینده نزدیك نمی‌دهد. به گفتة او زمانی كه مشكل تعرفه پرستاران در
بیمارستان‌های دولتی و خصوصی حل شد، وزارت بهداشت دربارة افزایش تعرفه و
بیمه دفاتر خدمات پرستاری در منزل اقدام خواهد كرد. او در پاسخ به این سوال
كه چه زمانی مشكل افزایش تعرفه پرستاران حل می‌شود تا نوبت به دفاتر
پرستاری در منزل برسد؟ می‌گوید:« به‌زودی به صورت آزمایشی تعرفه فعالیت‌های
پرستاران در 3 بیمارستان افزایش می‌یابد و پس از آن به صورت تدریجی به
تمام بیمارستان‌های كشور تسری می‌یابد.» البته او نامی از بیمارستان‌ها به
میان نمی‌آورد. همچنین افشانی مهمترین دلیل حمایت نكردن وزارت بهداشت از
دفاتر مجوزدار پرستاری در منزل را نبود اعتبار لازم می‌داند.
«محمد شریفی‌مقدم» عضو شورای عالی نظام پرستاری هم كه یكی ازتهیه
كنندگان آیین‌نامه خدمات پرستاری در وزارت بهداشت در دهه 79 بوده است به
تهران‌امروز می‌گوید:«پرستاری در منزل در كشورهای اروپایی بیش از 40 سال
است كه به رسمیت شناخته شده و بسیار نتیجه بخش بوده است.» به گفته او
پرستاری در منزل هم هزینه‌های دولت را در كشورهای اروپایی و آمریكایی كاهش
داده و هم هزینه مادی و معنوی در خانواده‌ها را كم كرده است.
شریفی مقدم اعتقاد دارد كه پرستاری در منزل چندین میلیون دلار به نفع
نظام سلامت است. او می‌گوید:« مثلا یك بیمار سكته مغزی كرده است. این فرد
چند روز اول كه وضع حادی دارد نیاز به درمان در بیمارستان دارد اما بعد از
آن فقط نیاز به «مراقبت» دارد كه خیلی آسان در خانه می‌شود آن را انجام
داد.»
او به هزینه‌های بستری چنین بیماری در بیمارستان می‌پردازد و می‌گوید:«
در بخش خصوصی هزینه بستری یك بیمار سكته مغزی در بخش آی. سی. یو یك ونیم
تا 2میلیون تومان است. از سوی دیگر تخت آی. سی. یو هم اشغال می‌شود.» او به
كمبود تخت آی. سی. یو در كشور اشاره می‌كند و می‌گوید:«چرا باید چنین
مریضی كه الان فقط ممكن است كه كنترل ادار نداشته باشد یا ... یك تخت را
اشغال كند. » همچنین به گفتة او یك پرستار در بیمارستان دولتی یا خصوصی از
آنجایی كه مجبور است همزمان چند بیمار را پرستاری كند ممكن است مشكلاتی از
نظر بهداشت هم برای بیمار به وجود بیاورد. مثلا پرستار با یك دستكش همه
كارهای چند مریض را انجام می‌دهد چون تعداد پرستاران در كشور آنقدر كم است
كه یك پرستار وقت ندارد تا با آرامش كامل و رعایت همه ملزومات از بیماران
پرستاری كند.
به گفتة او اما اگر پرستار در منزل از بیمار مراقبت كند هم هزینه 2
میلیون تومانی به 300 تا 500 هزار تومان كاهش می‌یابد هم شرایط بهداشتی،
روحی و محیطی بیمار بهتر می‌شود. مسئله‌ای كه «غضنفرمیرزا بیگی» رئیس كل
نظام پرستاری كشور هم آن را تایید می‌كند و می‌گوید: «اکنون هزینه بستری
بیماران در آی.سی.یو در بخش خصوصی بالای یک‌میلیون تومان است که فقط حدود
800 هزار تومان آن مربوط به هزینه هتلینگ بیمارستان می‌شود.»
غیرمجازها پرستار خصوصی منازل
میرزابیگی به مسئله دیگری هم اشاره می‌كند كه بخشی از اخبار حوزه حوادث
را تشكیل می‌دهد. او می‌گوید:«گزارش‌هایی به دست ما می‌رسد مبنی بر اینکه
بیماری را ترخیص کرده‌اند و بعد اشخاصی به عنوان پرستار به منزل بیمار
رفته‌اند که اصلا پرستار نبوده‌اند.»
چند سال گذشته هم یكی از دفاتر غیرمجاز خدمات پرستاری در منزل ، فرد
غیر متخصصی را به عنوان پرستار به منزل یك شهروند تهرانی در منطقه
«شهرزیبا» می‌فرستد تا از بیماری كه شكمش آب آورده بود مراقبت كند. فردی كه
به عنوان پرستار به این منزل رفته شكم فرد را آنژوكت می‌زند و بیمار را
دمر می‌خواباند تا تمام آب از شكم بیمار خارج شود. در نهایت بیمار دچار شوك
می‌شود و چند روز بعد فوت می‌كند. در حالی كه یك پرستار می‌داند كه این
مسئولیت را باید با حضور یك پزشك انجام دهد.
طرح مراكز پرستاری 79
شریفی‌مقدم می‌گوید:« در دهه 70 كه طرح مراكز پرستاری در منزل در وزارت
بهداشت تدوین شد در تهران 30 مركز پرستاری غیرمجاز وجود داشت كه در یكی از
آنها یك پرستار و در یكی دیگر هم یك بهیار وجود داشت. بنابراین در 28 مركز
افراد غیر حرفه‌ای بودند كه به نام پرستار به منازل مردم می‌آمدند. همین
مسئله باعث می شود تا طرح مراقبت و خدمات پرستاری در منزل برای وزارت وقت
تدوین شود. بنابراین در سال 79 یك آیین‌نامه مراكز مشاوره و ارائه خدمات
پرستاری به تمام دانشگاه‌های علوم پزشكی كشور ابلاغ شد. براساس این
آیین‌نامه كه در زمان وزارت «دكتر فرهادی» نگاشته شد یك پرستار لیسانس با 5
سال سابقه و یك فوق لیسانس با 3 سال سابقه كار، می‌توانستند این مراكز را
دایر كنند. شریفی‌مقدم می‌گوید:« در آن زمان افراد زیادی گزینش شدند و
تعرفه‌ها مشخص شد. شاید نزدیك به 800 مجوز صادر شد اما چون حمایتی از آنها
نشد تعداد مراكز فعال امروز كمتر از 30 مركز است.»
تعرفه‌ها تغییر نكرد
او علت عدم فعالیت این مراكز را تغییر نكردن تعرفه پرستاری در 13سال
گذشته می‌داند و می‌گوید:«این درحالی است كه تعرفه‌های پزشكی در این مدت
تغییر كرده است. الان هم كه وزارت بهداشت صدور مجوز برای این مراكز را به
دانشگاه های علوم پزشكی سراسر كشور واگذر كرده است.» او استقبال نكردن
پرستاران از این طرح را طبیعی می‌داند و می‌گوید: «هر پرستاری كه بخواهد
چنین مركزی را دایر كند باید یك دفتر برای خودش داشته باشد. از سوی دیگر
باید درآمد او آنقدر باشد كه از پس اجازه و هزینه‌های این ساختمان برآید.»
غضنفربیگی هم اعتقاد دارد كه با ساماندهی خدمات پرستاری همه این موارد
قانونی شده و نظارت‌پذیر می‌شوند و فردی شناخته شده به خانه مردم فرستاده
می‌شود. او كلید راهگشایی این مسیر را پوشش بیمه‌ای 527 خدمت پرستاری
می‌داند. اما مشكل آنجاست كه هنوز افزایش تعرفه پرستاران در پیچ و خم‌های
اداری معطل مانده است. از سوی دیگر تعداد پرستاران در ایران آنقدر كم است
كه برخی از آن به‌عنوان یك «بحران» یاد می‌كند. بنابراین اگر تعرفه‌های
پرستاری از هفت‌خوان بی‌پولی بگذرد باز ممكن است تعداد كم پرستاران همچنان
پرستاری در منزل در ایران را آسیب‌زا كند.
نظام پرستاری كشور، پرستاری در منزل را باعث كاهش هزینه نظام سلامت و مردم می‌داند. اما این مسئله هنوز از سوی تصمیم گیران جدی نشده است. از سوی دیگر جامعه شهری امروز ایران، تقاضای پرستار در منزل را برای مراقبت از كهنسالان، بیماران ام‌اسی یا سكته‌های مغزی و... دارد اما وزارت بهداشت بودجه‌ای برای حمایت از مراكز رسمی پرستاری در منزل ندارد.
نظر شما