آماری که در مورد موج سوم ایدز منتشر و بر اساس آن هشدارهایی هم داده شده چگونه به دست آمده و متعلق به کدام نهاد است؟

آمار مربوط به HIV ایدز را وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی هر سه ماه یک بار اعلام می‌کند. این آمار متعلق به وزارت بهداشت است. دبیر خانه مربط به HIV ایدز در وزارت بهداشت هست و این آمارهایی که منتشر شده در همین دبیرخانه بررسی شده اند.

این آمار بیشتر مربوط به چه سنینی است و توزیع آن در زنان و مردان چگونه است؟

در مردان بیشتر شده است و عمده‌ترین دلیل آن در بحث حوزه مواد مخدر است. در طول این چندین سال که گزارش گرفته شده است عمده‌ترین حوزه تزریق مشترک و مصرف مواد بوده که به طور میانگین حدود 70 درصد ایدزی های کشور در این حوزه است و 10.5 درصد مربوط به فعالیت‌های جنسی است. طبق همین آمار در یک سال گذشته درصد روابط جنسی غیر ایمن 21.5 است و این آمار نشان می دهد که افزایش قابل توجهی داشته است.

شما گفته‌اید که کارگروه تخصصی مددکاری اجتماعی و پیشگیری از گسترش HIV ایدز تشکیل شده است. کار این کارگروه چه است؟

در مجموعه انجمن مددکاری این کار را به دلیل اهمیت HIV ایدز انجام داده است. برای انجام رسالت انجمن این کار انجام شده چرا که معتقدیم بخشی از این بیماری به حوزه جسم مربوط است و مسائلی مثل پذیرش اجتماعی و ارتباطات اجتماعی و موضوعاتی مثل این در حوزه وظایف مددکاری اجتماعی است و به دلیل نگرانی در این مورد کارگروه دارد اطلاعات و مستندات در این باره و شرح وظایف و حیطه اختیارات را جمع آوری می کند و قرار است در یک نشستی جایگاه اجتماعی بیماری HIV ایدز را اعلام کنیم.

این کار گروه برای حمایت اجتماعی از مبتلایان فعالیت خواهد کرد؟

بله. ما معتقدیم اگر فردی به هر دلیلی مبتلا شد نباید احساس شود پایان کار است بلکه باید شرایط برای زندگی وی فراهم شود تا بتواند به زندگی اش ادامه دهد.

حمایت اجتماعی یعنی چه؟ یک فرد مبتلا به HIV ایدز را چگونه می‌توان مورد حمایت قرار داد؟

ابعاد مختلفی دارد. بخشی می‌تواند بیمه و معیشت و اشتغال و مسکن و بازگشت به اجتماع باشد. در حوزه بسترسازی برای بازگشت به جامعه، محیط کار، خانه و... نیاز به برنامه‌ریزی دارد. اینکه یک بیمار مبتلا به HIV ایدز باید در میان مردم زندگی کند نه اینکه طرد شود. آموزش نقش مهمی در این باره دارد و در بحث کاهش آسیب هم مددکاران اجتماعی می‌توانند ایفای نقش بکنند. ما اعتقادی به طرد و انزوای بیماران نداریم و با قرنطینه کردن موافقیم بنابراین باید شرایط برای ورود آنها فراهم شود چون ابتلا به ویروس پایان زندگی نیست. زندگی ادامه دارد اگرچه راه‌های درمانی کاملا تعیین کننده‌ای هنوز در دسترس نیست و باید شرایط زندگی آنها در جامعه فراهم شود.

در مورد پیشگیری چگونه می‌توان به شهروندان ایرانی کمک کرد. به هر حال اگر ایدز در حال پیشروی است چگونه باید اطلاع‌رسانی و به کسانی که ممکن است مبتلا شوند کمک کرد؟

در هفت - هشت سال اخیر در مورد HIV ایدز، حساسیت‌های ساختارهای حاکمیتی و سیاست گذاران کمتر شده است. در گذشته به این دلیل که HIV ایدز از طریق اعتیاد تزریقی و غیر ایمن بودن روابط جنسی شیوع پیدا کرده بود به دلیل حساسیتی که در بافت اجتماعی سیاسی نسبت به این مسائل وجود داشت پرداخت به موضوع HIV ایدز جدی نبود. تا اینکه سال گذشته دولت برنامه سوم استراتژیک مبارزه با ایدز را آغاز کرده که یکی از این استراتژی‌ها آموزش است چرا که اگر روند رشد ایدز قرار است کنترل شود و منجر به کاهش تعداد مبتلایان شود باید این کاهش را با آموزش، درونی کرد و مردم را نسبت به این وضعیت آگاه کرد. این هم مستلزم این است که از تمام ظرفیت ها برای آموزش و پیشگیری استفاده شود. افرادی که ریسک پذیری بالاتری دارند در اولویت آموزش باشند. به ویژه اینکه با تغییر مسیر ابتلا به ایدز از اعتیاد تزریقی به ارتباط جنسی در ایران باید آموزش به این سمت، سوق داده شود اگر چه باید بحث اعتیار را همچنان با نگرانی دنبال کرد اگرچه تا حدودی بحث اعتیاد کنترل شده است. باید توجه کرد که شناسایی مبتلایان به ایدز از طریق روابط جنسی غیر ایمن که عمدتا نامشروع هستند کار مشکلی است و باید در این زمینه تحقیقات و آموزش های دقیقی صورت گیرد چرا که وضعیت می تواند به مراتب خطرناک تر از امروز شود. راه حل اصلی این است که آموزش مستمر با روش های جذاب دنبال شود و وضعیت ابتلا به ایدز همیشه رصد شود و به عنوان یک مسئله مهم اجتماعی مورد توجه سیاستگذاران و ساختارهای حاکمیتی باشد.

شما معتقدید نباید موج دوم ایدز که مربوط به اعتیاد تزریقی مبتلایان به ایدز هست را فراموش کنیم. تازگی‌ها اردوگاه‌های محکومان اعتیاد در دستور کار سازمان زندان‌ها و مورد حمایت وزارت کشور و دیگر دستگاه‌های حکومتی و دولتی مانند ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار گرفته است، این اردوگاه‌ها سبب چه مشکلاتی می‌شوند یا چه خدماتی را می‌توانند ارائه دهند؟

من به عنوان یک مددکار اجتماعی معتقدم در حوزه مواد مخدر با اردوگاه‌ها خیلی نمی توانیم موفق باشیم. شاید مقطعی بتوان صورت مسئله را در سطح خیابان‌ها پاک کنیم اما نمی توانیم بحث اعتیاد را به شکلی دقیق کنترل یا محو کنیم چرا که هیچ وقت نمی توانیم به صورت اردوگاهی در بحث بازتوانی و بازگشت افراد به زندگی به آنها کمکی بکنیم. در مورد ایدز هم چنین اعتقادی دارم. در زندان کرمانشاه مبتلایان به ایدز را یک جا جمع کردند باید گفت موضوعات آسیب های اجتماعی با این شکل رویکردها قابل حل نیست و به اصطلاح پاک کردن مبتلایان از سطح شهر شدنی نیست(پاک کردن اصطلاح مورد استفاده نهادهای مجری چنین طرح‌هایی است).