سلامت نیوز : سرطان واژه‌ای است كه با شنیدن آن، هراس به دل راه پیدا می‌كند و فرد احساس بدی را لمس خواهد كرد كه تجربه‌اش را دوست ندارد، اما گاهی اوقات نام برخی سرطان‌ها به گوش افراد آشنا نیست و شاید با شنیدن آن متعجب شوند كه مگر چنین سرطانی هم وجود دارد؟سرطان تیروئید از جمله همین سرطان‌ها است كه علاوه بر ناشناس بودن برای بعضی افراد، شیوه‌های درمانی موفقیت‌آمیزی دارد و پزشكان در خصوص آن، نگرانی چندانی ندارند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران ؛ دكتر محمدرضا مهاجری تهرانی، فوق‌تخصص غدد در گفت‌وگویی از این بیماری و راه‌های مقابله و پیشگیری آن گفت.

آیا سرطان تیروئید، مانند سرطان‌های دیگر نگران‌كننده است؟
سرطان تیروئید آنقدر كه نام سرطان‌های دیگر مثل سرطان پوست، ریه و... به گوش رسیده است برای همگان آشنا نیست در حالی كه این نوع سرطان از جمله سرطان‌هایی است كه شیوع متوسط داشته و تقریباً در هر 10 هزارنفر، درسال یك نفر به این نوع بیماری مبتلا می‌شود البته زنان بیشتر از مردان به سرطان تیروئید مبتلا می‌شوند. باید به این نكته مهم اشاره كرد سرطان تیروئید از دسته سرطان‌های بدخیم به حساب نمی‌آید و قابل درمان است.

معمولاً چه افرادی به این بیماری دچار می‌شوند؟
افرادی كه در دوران كودكی، مراحل درمانی پرتو درمانی در ناحیه گردن را گذرانده‌اند، به نسبت سایر افراد، بیشتر احتمال ابتلا به سرطان تیروئید دارند، از طرفی دیگر جنبه وراثت در این بیماری دخیل است و اگر در سابقه فامیلی فرد یا در اقوام نزدیكش، فردی به این عارضه مبتلا شده باشد، امكان مبتلا شدن به این بیماری در او افزایش پیدا می‌كند.

بیماری شایع تیروئیدی چیست؟
گره‌ها یا ندول‌های تیروئیدی یكی از بیماری‌های شایع تیروئید است. 95درصد افرادی كه به این بیماری دچار می‌شوند، ندول خوش‌خیم داشته و تنها 5درصد باقی مانده، در معرض خطر قرار دارند؛ خطری كه زندگی آنها را تهدید نمی‌كند به همین دلیل جای ناامیدی وجود ندارد چرا كه راه‌های درمانی برای این عارضه به طور كامل كشف شده است.

با وجود این شایع‌ترین انواع سرطان تیروئید چیست؟
شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید، سرطان پاپیلاری است كه بیشتر زنان و كودكان را درگیر می‌كند. در این نوع سرطان، رشد و انتشار آن به آهستگی انجام می‌شود. سرطان فولیكولار، نمونه دیگری از این نوع سرطان است كه 30درصد افراد به آن دچار می‌شوند و شیوع آن نیز در مناطقی كه افراد آن با كمبود ید مواجه هستند، بیشتر است. در ضمن زنان، سه برابر بیشتر از مردان به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند. اما نمونه دیگر از این نوع بیماری به سرطان مدولار مربوط می‌شود كه فاكتورهای ژنتیكی در این نوع سرطان بسیار تأثیرگذار هستند.

و بدخیم‌ترین نوع سرطان تیروئید؟
سرطان آناپلاستیك بدخیم‌ترین نوع سرطان تیروئید است و آمارهای جهانی حاكی از این است كه سرطان آناپلاستیك در دنیا بسیار نادر است و باز هم زنان هستند كه بیشتر از مردان به این عارضه دچار می‌شوند.

این نوع سرطان بیشتر در كدام دوره از زندگی فرد بروز می‌كند؟
این سرطان بدخیم، بیشتر در دهه70 یا 80 زندگی افراد خود را نشان می‌دهد.

معمولاً سرطان تیروئید از چه سنی بروز می‌كند؟
ممكن است شیوع بیماری سرطان از دوران خردسالی آغاز شود البته اغلب از سن 10سالگی افراد شاهد بروز این نوع بیماری هستیم. باید با مشاهده برجستگی در ناحیه گردن، برای اطمینان حاصل كردن از وجود گره تیروئیدی، به متخصص غدد مراجعه شود چرا كه این بیماری به سرعت رشد می‌كند و سلامت فرد را به خطر می‌اندازد.

آیا راهی برای پیشگیری از این نوع سرطان وجود دارد؟
خیر.

در صورتی كه تشخیص ندول قطعی شود، باید چه كرد؟
پس از تشخیص ندول به وسیله آزمایشات، پزشك باید به این نتیجه برسد كه فرد دچار ندول خوش‌خیم است یا بدخیم، به همین دلیل انجام نمونه‌برداری سوزنی تیروئید الزامی است.

درمان این عارضه چگونه است؟
درمان سرطان‌های تیروئیدی ارتباط تنگاتنگی با نوع تومور دارد و این پزشك است كه تعیین می‌كند فرد نیازمند انجام عمل جراحی است یا اینكه علاوه بر جراحی باید از ید رادیواكتیو و رادیوتراپی استفاده شود.

درمان با استفاده از ید رادیو اكتیو شرایط خاصی را می‌طلبد؟
راه درمان سرطان تیروئید، استفاده از ید رادیواكتیو است البته این روش، به هیچ‌وجه نباید برای جوانان بخصوص كودكان پائین‌تر از 14 سال و زنان باردار مورد استفاده قرار گیرد.

علائم قابل تشخیص این بیماری چه هستند؟
زمانی كه غده تیروئید از اندازه سالم و طبیعی بیشتر شود، ممكن است با نشانه های همراهی مثل تغییر در صدای افراد، بم شدن صدا، سرفه‌های مكرر، بلع سخت و تنگی نفس بروز كند. این علائم فرد را برای انجام آزمایش در آزمایشگاه‌های فوق تخصصی ملزم می‌كند. بنابراین افراد باید در صورت مواجه شدن با این علائم، هر چه سریع‌تر نسبت به درمان اقدام كنند و همان‌طور كه گفته شد راه‌های درمانی در این بیماری نتیجه‌بخش خواهد بود.

گره‌های سرطانی تیروئید به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
این گره‌ها در قالب سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند، گره‌های سرد، گرم و داغ. افرادی به گره‌های سرد مبتلا می‌شوند كه میزان جذب ید در آنها پائین است و احتمال بدخیمی بیماری در این افراد كمی بالاتر است. آمار مبتلایان به این نوع عارضه، اگر سابقه رادیاسیون سر و گردن داشته باشند به 40 درصد خواهد رسید كه حتماً باید با انجام عمل جراحی آن هم با شرایطی خاص، گره برداشته شود.

توجه به این نكته كه گره‌های كمتر از 4 سانتیمتر اغلب خوش‌خیم بوده و نیاز به عمل جراحی ندارند و با انجام سونوگرافی قابل درمان است، خالی از لطف نیست. افرادی كه دارای گره‌های گرم هستند، جذب ید در بدنشان طبیعی است و مبتلایان به گره‌های داغ میزان جذب ید در تیروئید آنها بالاست و باعث پركاری فعالیت این غده می‌شود كه بهترین روش درمانی برای این افراد نیز استفاده از ید رادیو اكتیو است.

آیا علت بروز سرطان تیروئید مشخص شده است؟
علت اصلی بروز این سرطان به طور قطع مشخص نیست، اما تحقیقات گویای این است كه عامل ژنتیكی و قرار گرفتن در معرض اشعه‌های رادیواكتیوی بیشترین تأثیر را در بروز این نوع سرطان برجای می‌گذارند.

دلیل این كه شمار زنان مبتلا به این نوع سرطان بیشتر از مردان است، چیست؟
آمار بالای زنان مبتلا به سرطان تیروئید نسبت به مردان، رازی است كه كارشناسان تا به حال راهی برای گشودن آن پیدا نكرده‌اند اما به احتمال زیاد، تغییرات هورمونی در بدن زنان با این عارضه در ارتباط است.

اثرات هورمون تیروئید چیست؟
تیروئید بر روند سوخت و ساز تك‌تك سلول‌های بدن اثر مستقیم دارد و افزایش فعالیت آن باعث افزایش سوخت‌وساز و كاهش فعالیت آن باعث كاهش سوخت و ساز و درنتیجه افزایش وزن فرد می‌شود. از سویی، درست است كه افزایش هورمون تیروئید باعث كاهش وزن می‌شود اما این اثر همیشگی نیست چرا كه هورمون تیروئید موجب افزایش اشتها می‌شود و ممكن است با تغییر متابولیسم منجر به افزایش وزن شود. همچنین افزایش جریان خون و متابولیسم بافت‌ها، افزایش ضربان، تحرك‌پذیری، قدرت و تعداد ضربان قلب و حركات گوارشی نیز به بیشتر شدن اشتها می‌انجامد.

علائم دیگری نیز برای پركاری تیروئید وجود دارد؟
لرزش عضلانی و بی‌خوابی در حالی كه فرد بشدت خسته است از علائم دیگر پركاری تیروئید به حساب می‌آید.

با این تفاسیر، عملكرد این غده بسیار اهمیت دارد؟
همین طور است، سلامت و بی‌نقص بودن فعالیت این غده بدن، سالم بودن روح و جسم فرد و شادابی او را تضمین خواهد كرد. در صورتی كه نقص عملكردی آن، عصبانیت، ناتوانی جسم و نداشتن روابط اجتماعی پسندیده را حادث می‌شود. در این صورت فرد از خود رضایت نداشته و همین نارضایتی به اطرافیان آن هم نسبت به او منتقل می‌شود. بنابراین توجه ویژه به اختلالات غده تیروئید، سلامت جسم و روح و صحت روابط اجتماعی را برای فرد به ارمغان می‌آورد.

در این خصوص چه نشانه‌هایی را باید جدی گرفت؟
وجود درد در ناحیه عضلات و مفاصل، ضعف دست‌ها، احساس تورم در ناحیه گردن و ناراحتی در قسمت جلویی آن، خش‌دار شدن صدا و بزرگی محسوس غده تیروئید از علائم و مشكلات تیروئیدی به حساب می‌آید. از طرفی ریزش مو علامت متداول بیماری‌های تیروئیدی است.ضمن این كه عارضه كم‌كاری تیروئید، یبوست طولانی‌مدت و پركاری تیروئید مشكل اسهال را به وجود می‌آورد. علاوه بر این نامنظم بودن سیكل ماهیانه، مشكلات باروری، كلسترول خون، افسردگی، اضطراب و تغییر وزن در مدت زمان كوتاه، از دیگر علائم بیماری‌های تیروئیدی محسوب می‌شود.

علاوه بر این احساس خستگی حتی پس از یك خواب كامل 8 تا 10 ساعته، احساس كرختی مداوم و خواب‌آلودگی كه به یك خستگی مزمن تبدیل می‌شود نشانه‌هایی از كم‌كاری غده تیروئید هستند. بنابراین به افراد توصیه می‌شود در صورت مشاهده و احساس این علائم، به پزشك متخصص مراجعه كنند تا با انجام آزمایشات كامل و مورد تأیید او، نه تنها علائم برطرف شوند، بلكه فرد به شرایط سلامت سابق بازگردد.