سلامت نیوز: معاون سابق توانبخشی سازمان بهزیستی با بیان اینکه نگاه تاریخی به مسئله معلولیت نشان می دهد ما با یک غفلت و نادیده انگاشتن افراد دارای معلولیت رو به رو هستیم که در برخی مواقع حتی منجر به کشتن افراد معلول نیز شده است.» تاکید کرد:« مهمترین مشکلاتی که در حوزه معلولیت داریم پدیده نگرش منفی نسبت به معلولیت در مجموعه دولت ها است که اولین اقدام برای معلولان باید این مسئله باشد.»
دکتر محمد کمالی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:«افرادی که دارای معلولیت هستند از اقشار هر جامعه ای هستند. تا سال گذشته سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل در آمارهایشان همیشه از رقم 10 درصدی معلولیت افراد هر جامعه ای خبر می دادند اما از سال گذشته دبیر کل سازمان ملل این رقم را به 15 درصد افراد هر جامعه ای ارتقا داد و هم اکنون در دنیا معتقد هستند به طور متوسط 15 درصد هر جامعه ای به نوعی از معلولیت و ناتوانی دچار هستند.»
وی ادامه داد:« این آماری که رقم بالایی است که در کشورهای در حال توسعه این رقم کمتر است اما در کشورهای توسعه یافته این رقم بالاتر است به طوری که گزارش رقم های بالاتر از 20 درصد معلولیت را در کشورهای استرالیا، کانادا و دانمارک داریم.»
معاون سابق توانبخشی سازمان بهزیستی افزود:«بنابراین جمعیت افراد دارای معلولیت، جمعیت بزرگی است و به تعبیری می توانیم بگوییم بزرگترین گروه اقلیت در هر جامعه ای معلولان هستند که لزوم توجه به این افراد اهمیت بسیاری دارد. از طرف دیگر نگاه تاریخی به مسئله معلولیت نشان می دهد ما با یک غفلت و نادیده انگاشتن افراد دارای معلولیت رو به رو هستیم که در برخی مواقع با یک شدتی روبه رو بوده است که حتی منجر به کشتن افراد معلول نیز شده است.»
دانشیار دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد:« طبیعی است که نگاه افراد عادی هر جامعه ای به افراد دارای معلولیت در اینکه افراد دارای معلولیت در جامعه چگونه می توانند حضور پیدا کنند و چه نقشی را در جامعه ایفا کنند بسیار مهم است.»
وی گفت:«متاسفانه در کشورهای در حال توسعه فاقد یک نگاه حقوقی به مسئله معلولیت هستیم و بیشتر از نگاه پزشکی و نگاه الگوی فردی به مسئله معلولیت نگاه کرده ایم. اینکه معلولین کسانی هستند که نیاز به مراقبت دارند،کسانی هستند که نمی توانند از خود مراقبت کنند و نیازمند به نگهداری در مراکز خاص دارند. متاسفانه این نگاه عمده در این کشورها است که تا دهه های اخیر این نوع نگاه را در کشورمان نیز داشتیم.»
کمالی ادامه داد:«می توانیم بگوییم اخیرا تغییراتی در سال های اخیر ایجاد شده است و افراد دارای معلولیت سازمان ها، نهادها و انجمن های مربوط به خود را تشکیل داده اند و در کل تلاش بیشتری صورت گرفته است برای اینکه نگاه انسانی تری به پدیده معلولیت داشته باشیم.»
وی تاکید کرد:« اصلی ترین مطلبی که وجود دارد این است که آیا افرادی که دارای معلولیت هستند را بیمار می پنداریم و یا اینکه معلولان افرادی هستند که در سلامت به سر می برند اما نوعی عارضه و ناتوانی در آنها وجود دارد که مدل زندگی آنها را با مدل افراد عادی متفاوت کرده است اما این به معنی بیماربودن آنها و کنار گذاشته شدن از جامعه نیست.»
معاون سابق توانبخشی سازمان بهزیستی گفت: «انسان هایی که دارای معلولیت هستند و افرادی که دارای نابینایی و ناشنوایی یا اختلالات بینایی- ناشنوایی و یا اختلالات جسمی هستند افرادی هستند که باید از حقوقی برابر با افراد دیگر برخوردار باشند خوشبختانه ما در قانون اساسی مشکلی با این مطلب نداریم اما نگاه هایی که در سطوح اجرایی وجود دارد متاسفانه همیشه افراد عادی را مد نظر قرار داده است به همین ترتیب است که ما شهری پر از موانع برای حضور افراد دارای معلولیت و ناتوانی داریم.»
وی ادامه داد:«ما محیط مسکونی داریم که متاسفانه فقط برای عادی آماده شده است. امکانات تفریحی، ورزشی و حتی آموزشی برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته نشده است. لذا علیرغم اینکه در حوزه توانبخشی به لحاظ جسمی و روحی و روانی افراد را آماده حضور در جامعه و برگشت به جامعه می کنیم اما متاسفانه بواسطه فقدانی که در سیستم های جامعه از جمله به لحاظ مسکونی، شهری، مراکز خرید وتفریحی و آموزشی و ورزشی وجود دارد آنها امکان حضور در جامعه را پیدا نمی کنند.»
دکتر کمالی گفت:« نیازمند این هستیم که هم با فرهنگ سازی و هم با آگاه سازی در این زمینه اقدام کنیم و از سوی دیگر نیازمند این هستیم که قانون اجرایی شود.»
وی تاکید کرد:«خوشبختانه اکنون دو قانون مهم در کشورمان داریم که یکی از آنها کنوانسیون حقوق معلولین است که در سازمان ملل به تصویب رسید و ما هم به آن پیوستیم و خوشبختانه به عنوان یک قانون ملی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و یک قانون داریم که در سال 83 به تصویب رسیده است (قانون جامع معلولین) که متاسفانه این قانون آنطور که از آن انتظار داشتیم اجرایی نشد که برمی گردد به همان مسائل فرهنگی اشاره شده بنابراین ما نیازمند به این هستیم که این مجموعه مورد بازنگری قرار گیرد.»
دانشیار دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:«خدمات توانبخشی در طول سال های اخیر یعنی بعد از انقلاب ارتقا و رشد فراوانی داشته است اما به دلیل جوان بودن رشته های توانبخشی از یک سو و همینطور حجم عظیم کارهای انجام نشده و تعداد بالای افرادی که نیازمند به خدمات توانبخشی هستند موفق به ثبت نام و دریافت توانبخشی نشده اند و نمی توان گفت که ما توانسته ایم خدمات توانبخشی را به تمام افراد دارای معلولیت برسانیم و در این زمینه کاستی هایی داریم.»
وی ادامه داد:«طبیعی است بهزیستی یک بخشی از این مجموعه را می تواند به عهده گیرد و یکی از مهمترین مشکلاتی که در حوزه معلولیت داریم پدیده نگرش منفی نسبت به معلولیت در مجموعه دولت ها است که باعث می شود افراد دارای معلولیت در جامعه مورد پذیرش قرار نگیرند. اولین اقدام برای معلولان باید این مسئله باشد و سپس در مرحله بعدی است که باید به توانبخشی جسمی و روحی بپردازیم.»
دکتر کمالی در پایان تاکید کرد:« کار تغییر نگرش پدیده بسیار مهمی است و اگر بتوانیم نگرش افراد، به خصوص مسئولین را نسبت به پدیده معلولیت عوض کنیم و نگاه کمک رسانی صرف و نگاه ترحم آمیز را تبدیل به یک نگاه انسانی و شهروندی کنیم تمام مسئولین به معلولین به عنوان کسانی که باید از حقوق شهروندی برخوردار باشند خواهند نگریست.»