سلامت نیوز : هر سال وقتی وضع هوا ، همچون روزهای اخیر به مرز هشدار می‌رسد، متخصصان و مسوولان هشدار می‌دهند كودكان، خانم‌های باردار و بیماران قلبی و ریوی از خانه خارج نشوند البته این توصیه در مورد همه مردم صدق می‌كند و تا حدامكان نباید از خانه خارج شد اما متاسفانه در چنین شرایطی هم خیلی‌ها این نكات را جدی نمی‌گیرند و تصور می‌كنند آلودگی هوا مشكل چندان خاصی برایشان ایجاد نخواهد كرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ در حالی بعضی از افراد سلامت‌شان را نادیده می‌گیرند كه مسوولان می‌گویند در روزهای آلوده، تعداد مراجعان اورژانس‌ها افزایش می‌یابد و بیماران با مشكلات مختلفی مانند سوزش و آبریزش چشم، سردرد و احساس تنگی‌نفس به مراكز درمانی مراجعه می‌كنند.از سوی دیگر، بسیاری هم مجبورند در همین اوضاع از خانه خارج شوند و به دنبال كارها‌ی‌ خود بروند. اما با همه این احوال، می‌توان نكاتی را رعایت كرد تا ضررها را به حداقل برسانیم.

وقتی غلظت آلاینده‌ها افزایش می‌یابد

براساس اطلاعات ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای شهرهای بزرگی مانند تهران، مشخص می‌شود با افزایش غلظت آلاینده‌ها در این روزها، هوا وضع مناسبی نداشته و شرایط ناسالم است.

آلاینده‌هایی مانند منواكسیدكربن، ازن، دی‌اكسید گوگرد، دی‌اكسید نیتروژن و ذرات معلق (كمتر از 10 میكرون و كمتر از 2.5 میكرون)‌ از جمله عواملی است كه استنشاق آنها سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازد.

هر یك از این آلاینده‌ها، اثرات مخرب خاص خود را دارد؛ به عنوان نمونه، ذرات معلق كمتر از 2.5 میكرون موجب افزایش تشدید بیماری‌های قلبی و ریوی و مرگ و میر زودرس در افراد مبتلا به بیماری قلبی و افراد مسن می‌شود.

البته به كمك تابلوهای نمایشگر شاخص آلودگی هوا كه در مناطق مختلف شهر نصب شده است نیز می‌توان تا حدی این موضوع را درك كرد و اقدامات لازم را انجام داد.

برای اطلاع از شاخص كیفیت آلودگی هوا باید بدانید این شاخص، كیفیت هوا را در دسته‌های مختلفی قرار می‌دهد؛ مثلا زمانی كه آلودگی هوا بسیار كم باشد، این میزان بین صفر تا 50 خواهد بود.

اما زمانی‌كه این میزان به 100 تا 150 می‌رسد، شرایط برای افراد حساس در وضع ناسالم قرار می‌گیرد و هنگامی كه میزان آلاینده‌ها بیش از 150 باشد، وضع ناسالم بوده و میزان بیش از 200 نیز نشانگر شرایط بسیار ناسالم است.

افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی

یكی از مهم‌ترین گروه‌هایی كه در این روزها باید بیشتر مراقب سلامت‌شان باشند و به توصیه‌های پزشكی در این زمینه توجه كنند، بیماران قلبی هستند.

دكتر رسول خوشخوی، متخصص بیماری‌های قلب و عروق در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این‌باره توضیح می‌دهد: بر خلاف تصور عموم افراد كه بیشترین میزان مرگ و میر را در چنین شرایطی ناشی از بیماری‌های ریوی می‌دانند، هنگامی كه هوا آلوده است و به مرز خطر می‌رسد، بیشتر مرگ و میرها در نتیجه بیماری‌های قلبی ـ عروقی رخ می‌دهد.

این پزشك متخصص با اشاره به این‌كه آلودگی هوا می‌تواند موجب بروز مشكلات متعددی برای افراد شود، می‌گوید: به طور كلی عوارض ناشی از آلاینده‌ها و آلودگی هوا برای كودكان، سالمندان و افرادی كه سابقه بیماری‌های قلبی و ریوی دارند، خطرناك‌تر از دیگران خواهد بود. در چنین شرایطی احتمال بروز مشكلاتی مانند سندرم‌های كرونری حاد، انفاركتوس میوكارد، ترومبوزهای وریدهای عمقی، اختلالات ریتم قلب و تشدید نارسایی قلبی نیز بیشتر می‌شود.

آلودگی هوا بر جنین هم تاثیر می‌گذارد

همان‌طور كه متخصصان درباره عوارض سیگار كشیدن در دوران بارداری به مادران هشدار می‌دهند و همه می‌دانند این موضوع چه تاثیرات مخربی برای نوازد و مادر دارد، باید بدانیم آلودگی هوا نیز می‌تواند همین اثرات را ایجاد كند.

دكتر آمنه‌سادات حقگو، جراح و متخصص زنان و زایمان درباره تاثیراتی كه آلودگی هوا بر جنین ‌خواهد داشت به «جام‌جم» می‌گوید: آن‌طور كه ثابت شده، آلودگی هوا می‌تواند احتمال بروز بیماری «اوتیسم» را افزایش دهد. اوتیسم، اختلالی عصبی است كه هم عوامل محیطی در ایجاد آن نقش دارد و هم عوامل ژنتیك. مطالعات متعدد نیز نشان داده خانم‌هایی كه در دوران بارداری یا سال اول پس از تولد نوزاد در شهرهای آلوده و پرترافیك زندگی كرده‌اند، خطر اوتیسم میان فرزندان آنها به طور چشمگیری افزایش داشته است.

به گفته وی، میزان و شدت بروز بیماری اوتیسم نیز با مقدار آلودگی هوا و همچنین مدت زمانی كه فرد در معرض آن‌قرار داشته در ارتباط است.

این پزشك متخصص می‌افزاید: اختلال رشد جنین، وزن كم هنگام تولد، زایمان زودرس و سقط بر اثر آلودگی هوا نیز از جمله مواردی است كه مطالعاتی در مورد آنها صورت گرفته و در حال اثبات است. علاوه بر این، نظریه‌هایی هم در مورد تاثیر آلودگی هوا بر میزان باروری مطرح شده كه بیان می‌كند در جوامعی با هوای آلوده، میزان ناباروری و سقط افزایش می‌یابد.

از خانه خارج نشوید

دكتر خوشخوی برای كاهش عوارض قلبی ـ عروقی چنین توصیه می‌كند: بهترین كار برای افرادی كه سابقه بیماری‌های قلبی ـ عروقی دارند، این است كه در صورت امكان در فصل‌ها و ماه‌هایی كه هوا آلوده می‌شود و به مرحله هشدار می‌رسد، از مناطق پرخطر خارج شده و به بخش‌هایی سفر كنند كه هوای تمیزتری دارد. علاوه بر این، نه تنها بیماران بلكه تمام افراد جامعه در چنین روزهایی باید از تردد بی‌مورد در خیابان‌ها اجتناب كنند.

به گفته وی، بهتر است زمانی كه می‌خواهید از خانه خارج شوید، از ماسك‌های فیلتردار استفاده كنید تا به كمك آنها عوارض آلاینده‌ها تا حدی كاهش یابد.

این پزشك متخصص خاطرنشان می‌كند: در روزهای آلوده میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی ـ عروقی به چهار برابر حد متوسط سایر روزها می‌رسد و متأسفانه پس از رفع آلودگی هوا این اثر می‌تواند تا چند هفته هم باقی بماند.

دكتر خوشخوی با اشاره به علائم خطر، می‌گوید: در صورتی كه فرد با مشكلاتی مانند درد یا سوزش قفسه سینه، احساس سنگینی در سینه كه همراه با فعالیت بروز می‌كند، تپش قلب شدید یا تنگی نفس‌هایی كه شدیدتر از حد معمول است روبه‌رو شد، حتماً باید به مراكز درمانی مراجعه كند كه این موضوع برای سالمندان اهمیت بیشتری دارد.

به گفته دكتر حقگو، خانم‌های باردار نیز بهتر است در چنین روزهایی در خانه بمانند و اگر مجبور بودند از خانه خارج شوند هم باید از ماسك مناسب استفاده كنند تا از ایجاد عوارض كاسته شود.

آنتی‌اكسیدان‌ها را فراموش نكنید

وقتی هوا آلوده می‌شود، معمولاً افراد به یكدیگر توصیه می‌كنند شیر بنوشند و به كمك آن عوارض ناشی از آلودگی را كاهش دهند، اما آیا فقط به كمك شیر می‌توان از ایجاد عوارض مخرب آلاینده‌ها پیشگیری كرد؟

دكتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه در این‌باره به «جام‌جم» می‌گوید: هنگامی كه هوا آلوده است، باید دریافت آنتی‌اكسیدان‌ها را افزایش دهید. به همین دلیل توصیه می‌شود از میوه‌ها و سبزیجات رنگی كه سرشار از آنتی‌اكسیدان‌ است، بیشتر استفاده كنید. به عنوان نمونه، برای صبحانه یا به عنوان میان‌وعده می‌توانید از آب لیمو شیرین و آب پرتقال یا آب سیب و هویج استفاده كنید و در وعده‌های اصلی نیز با استفاده از سالادی رنگارنگ، دریافت آنتی‌اكسیدان را بیشتر كنید.

به گفته وی مصرف لبو، سیب، كرفس، دانه‌های روغنی مانند كدو و كنجد، زیتون و جوانه‌ها در این فصل توصیه می‌شود. در ضمن بهتر است در طول روز از جوانه گندم، ماش و شبدر نیز به مقدار زیاد استفاده كنند.

مغز دانه‌ها مانند بادام و گردو و برگه‌ میوه‌ها نیز میان وعده‌هایی مناسب به شمار می‌آید.

دكتر گیاهی می‌افزاید: بافت‌های مخاطی و اعضای مختلف بدن افرادی كه با كمبود ویتامین‌های A، D، C و E و همچنین املاح روی، آهن، كلسیم و سلنیوم مواجه هستند، بیشتر در معرض عوارض ناشی از آلودگی هوا قرار دارد. بنابراین افرادی كه دچار مشكل كمبود آهن هستند، حتماً باید تحت نظر پزشك از قرص آهن استفاده كنند. با توجه به این‌كه بیشتر افراد با مشكل كمبود ویتامین D نیز روبه‌رو هستند، توصیه می‌شود براساس نظر پزشك و پس از كنترل سطح ویتامین D، از مكمل‌های مناسب استفاده كنید.

آن طور كه دكتر گیاهی توصیه می‌كند مصرف غذاهای چرب و سنگین، فست‌فودها، كره گیاهی و غذاهایی كه با استفاده از چربی‌های جامد تهیه می‌شود نیز مناسب نبوده و بخصوص در شرایط آلودگی هوا باید محدود شود.