هرچقدر هم آب در این مدت كوتاه به جنوب دریاچه ارومیه وارد شود، براثر گرمای تابستان تبخیر خواهد شد.
فرصت كم برای نجات جنوب دریاچه
به گفتة آق،فرصت بسیار كمی برای نجات جنوب دریاچه ارومیه وجود دارد. فرصتی كه تا تابستان سال آینده طول میكشد، اما ظاهرا استفاده از این فرصت هم به نتایج امیدواركنندهای،منتج نمیشود، البته اگر مسئولان از این فرصت استفاده كنند. رئیس سابق مركز مطالعات آرتیمای دریاچه ارومیه تاكید میكند: «هرچقدر هم آب در این مدت كوتاه به جنوب دریاچه ارومیه وارد شود، براثر گرمای تابستان تبخیر خواهد شد.»
همایش بینالمللی دریاچه ارومیه
همایش بینالمللی دریاچه ارومیه اكنون در این شهر با هدف نجات دریاچه ارومیه درجریان است. هم محمدی زاده، رئیس سازمان حفاظت از محیطزیست و هم رحیمی،معاون اول رئیسجمهور اعتقاد دارند كه برنامههای مطلوبی در دولت دهم برای نجات دریاچه ارومیه انجام شده است. اما آق اعتقادش چیز دیگری است.او میگوید: «اگر برنامهای انجام شده است باید نتیجه آن در تغییر وضع دریاچه ارومیه مشهود باشد كه نیست.» او همچنان در پاسخ به كسانی كه اعتقاد دارند وضع دریاچه ارومیه در سال جدید بهتر شده است میگوید: «در 15 سال گذشته وضع دریاچه هر سال بدتر از سال قبل از آن بوده است.»
نصف دریاچه را نجات بدهیم
2 سال پیش بود كه «محمدباقر صدوق» معاون سابق محیطزیست طبیعی محمدیزاده، آژیر قرمز مرگ دریاچه ارومیه را به صدا درآورد و تا آستانه استعفای اجباری رفت.از آن زمان تاكنون برخی مسئولان و صاحبنظران راهكارهای زیادی برای نجات دریاچه ارومیه ارائه دادهاند، برخی از این راه حلها با واكنشهای بسیاری تندی از سوی كارشناسان و اصحاب رسانه روبهرو شده است. از ایده نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی برای جنگلكاری در دومین دریاچه شور جهان تا تبدیل آن به پارك جنگلی از سوی پدركویرشناسی ایران یعنی دكتر كردوانی؛ طرحی كه منتقدان از آن به عنوان هنرنمایی دكتر كردوانی یاد میكنند. اما در این میان «ناصر آق» هم اعتقاد دارد كه برای نجات دریاچه ارومیه باید آن را كوچك كرد. او میگوید: «آبی به اندازه وسعت دریاچه ارومیه وجود ندارد. بنابراین باید بخشی از آن را نجات داد.» به گفتة او كشور تركیه هم پس از سالها تلاش فقط توانسته است 10 درصد از دریاچه«آرال» را نجات دهد.
بیتوجهی جهاد كشاورزی به وضع دریاچه ارومیه
وزارت نیرو آنقدر در دادن آب به دریاچه ارومیه خساست به خرج داد تا بالاخره دریاچه ارومیه خشك شد! یك منبع موثق در گفتوگو با تهران امروز میگوید كه 90 درصد دریاچه ارومیه خشك شدهاست. البته این آمار به سال 90 باز میگردد. از سوی دیگر بدون این آمار كه بدون ذكر نام گوینده عنوان میشود هم میتوان به مرگ آنی دریاچه ارومیه پی برد. كافی است نگاهی به عكسهای ماهوارهای آن كرد. اما وزارت نیرو بارها در مقابل درخواست حقآبه دریاچه اعلامكرده بود كه وظیفه این وزارتخانه تامین آب كشاورزی منطقه است نه حقآبه دریاچه ارومیه. اما مرگ دریاچه ارومیه به قهر طبیعت منجر شد و نتیجه این قهر، تاكنون به خالی از سكنه شدن 40 روستا منجر شده است. 40 روستایی كه معلوم نیست كه اهالی آن حاشیهنشین كدام شهرهای استان شدهاند.
ریزگردهای عربی به گرد پای شوری دریاچه ارومیه نمیرسند
هرچند محمدجواد محمدی زاده پیشتر گفته بود كه سونامی نمكی دریاچه ارومیه را قبول ندارد اما «میرحمید سجادی» معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی میگوید: خطرات، عواقب و اثرات خشک شدن دریاچه ارومیه فراتر از ریزگردهای عربی است.
به گفتة او، ریزگردهای ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه همراه با نمک و فلزات سنگین هستند که خطرات، عواقب و اثرات آن با یک شستوشو یا بارش قابل جبران نخواهد بود. او اعتقاد دارد كه این پدیده نه فقط 750 کیلومتر حاشیه دریاچه بلکه مزارع و زمین های کشاورزی آن را به نابودی میکشد و تا خود تهران پیش خواهد آمد.
سجادی میگوید: «لایروبی قنوات، آبیاری تحت فشار، تغییر الگوی کشت و حتی تعطیلی کل کشاورزی در منطقه دیگر چاره کار دریاچه ارومیه نیست بلکه باید از این نسخههای درمانی با کاری عملی گذر کنیم. سجادی در این باره به اعداد یک میلیارد و 100 میلیون متر مکعب برای نجات این زیستگاه و 3 میلیارد متر مکعب آب مورد نیاز برای حفظ پایهای محیطزیست در آن اشاره میكند و میگوید: «در مقابل این اعداد نیز حقآبه ایران از ارس 2.5 میلیارد متر مکعب است و نزدیک به 2 میلیارد متر مکعب از آب ارس به دریای خزر می ریزد.» اما آق میگوید: «انتقال آب حوزه به حوزه، طرحی زمانبر است كه برای دریاچه ارومیه حكم نوشدارو بعد از مرگ آن را خواهد داشت.»
وضع حیات وحش دریاچه مطلوب است؟
مسئولان استانی دریاچه ارومیه در حالی كه مشغول انتقال گوزنهای جزیره اشك به استانهایی چون كرمانشاه، خوزستان، مازندران و گیلان هستند اعتقاد دارند كه وضع حیات وحش این جزایر مطلوب است. حتی «حسن عباسنژاد»رئیس سازمان محیطزیست آذربایجان غربی هم روی این موضوع تاكید میكند اما خبر انتقال گوزنها را هم به رسانهها میدهد. مسئولان محیطزیست در حالی از وضع مطلوب حیات وحش دریاچه سخن میگویند كه جوامع محلی از ورود شكارچیان زیادی به این جزایر خبر میدهند. حیات وحش این جزایر تا قبل از خشك شدن دریاچه ارومیه كوچكترین تهدیدی نداشتند. آنها نه تنها از سمت دشمنان طبیعی چون گرگ و روباه تهدید نمیشدند كه محصور بودن جزایر به وسیله آب، میشها و گوزنها را از دست شكارچیان دور نگه داشته بود.
اما با خشك شدن دریاچه، اطراف جزایر به هم چسبیدند و گونههای جانوری هم كه آب را مانعی برای رفتن نمیدیدند در باتلاقهای نمكی گیر كردند. عكسهای بسیار زیادی از گونههای جانوری كه در باتلاق مرگ دریاچه خشك شده گیر افتادهاند در آرشیو سازمان محیطزیست استان وجود دارد. راه برای شكارچیان هم باز شده است. شاید با كمی گشت و گذار در دریاچه خشك شده بتوان پوكه فشنگهای باقی مانده از ماجرا را دید. حال باید دید كه فراكسیون نجات دریاچه ارومیه كه به تازگی در مجلس شورای اسلامی تشكیل شده میتواند در دقایق آخر، این دریاچه را نجات دهد یا خبرها باید به سمت توفان ریزگردهایی كه كشور را وارد یك بحران دیگر میكند، برود.
نظر شما