سلامت نیوز : جنگ نابرابر میان ذرات دی اكسید كربن و ریه‌های شهروندان، هر ساله به قیمت به پایان رسیدن زندگی هزاران انسان تمام می‌شود! این بار ردپای آلودگی هوا در پرونده مبتلایان به سرطان دركشور شناسایی شده تا پس از تاثیر آلاینده‌ها بر رشد بیماری‌های قلبی و تنفسی این بار به عنوان متهم ردیف اول افزایش 15 درصدی ابتلا به سرطان در كشور شناخته شود تا بیش از پیش تاكید بر حل معضل آلودگی هوا صورت گیرد. اقدامی كه به گفته «حسینعلی شهریاری» رئیس كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، «دور از ذهن به نظر می‌رسد!»

او در گفت‌وگو با تهران امروز می‌گوید: «باورم نمی‌شود دولتمردان ما با طرز تفكری كه دارند، این موضوع را در اولویت قرار داده و برای حل آن براساس برنامه‌های پیش‌بینی شده عمل كنند.» به‌گفته او تنها راهی كه در شرایط كنونی عملی به نظر می‌رسد، انتقال پایتخت است تا امكانات تهران بین دو شهر توزیع شود و از جاذبه‌های پایتخت كنونی كاسته شود. شهریاری معتقد است: «تنها در این صورت از جاذبه‌های تهران كاسته می‌شود و مهاجرت به این كلانشهر كاهش می‌یابد.» این در حالی است كه بسیاری از صاحبنظران به علت اینكه اجرای این طرح نیازمند منابع مالی فراوان است، با آن مخالفند.

روزگذشته دكترپیام آزاده، دبیر هشتمین همایش سالانه انجمن سالانه سرطان اعلام كرد كه: «طی 30 سال گذشته سرطان در ایران با رشد وحشتناکی روبه‌رو بوده به‌طوری که اکنون 500 هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا هستند.» اما این همه ماجرا نیست. نمودارهای آماری نشان می‌دهند كه امسال 90 هزار نفر به بیماری سرطان مبتلا شده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن 10 تا 15 درصد افزایش داشته است، هر چند آمارهای غیر رسمی، رقمی بیش از این را نشان می‌دهد. دکتر پیام‌ آزاده با اعلام این مطلب گفت: «سرانه تولید گاز دی اکسید کربن در جهان در سال 2007 میلادی 4.6 تن و در همان زمان این عدد در ایران 7 تن بوده است و طی سال های گذشته این میزان همواره سیر افزایشی داشته است.»

مرگ بر اثر آلودگی هوا؛ آری یا خیر!

آمارهای 5 ساله شركت كنترل كیفیت هوای شهر تهران نشان می‌دهد وضع آلودگی هوای تهران هرسال، بدتر از سال گذشته بوده است. این وضع در كلانشهرهای دیگر نیز چندان مطلوب نیست و آنقدر دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا، میزان آلاینده‌ها را بالاتر از حد مجاز نشان دادند كه همه خواستار اعلام آمار مرگ‌و‌میر ناشی از آلودگی هوا شدند. اما به گفته محمود خدا دوست، رئیس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی: «هیچ مرجع و دستگاهی که بتواند مرگ ناشی از تاثیر مستقیم آلودگی هوا را تشخیص دهد وجود ندارد.» 5 سال پیش از این، پس از آنكه هوای تهران به مرز بحران رسید، دادستانی اعلام كرد كه خانواده‌های افرادی كه بر اثر آلودگی هوا فوت كرده‌اند می‌توانند برای طرح شكایت به این نهاد مراجعه كنند.

اما از آنجا كه به گفته رئیس وقت پزشكی قانونی كشور، «موردی از مرگ ناشی از آلودگی هوا به پزشكی قانونی ارجاع نشده و این سازمان آماری در این‌باره در دست ندارد.» عدم امكان اثبات مرگ‌و‌میر بر اثر آلودگی هوا سبب شد تا این پرونده هرگز گشوده نشود. با این وجود ماجرا ادامه یافت. پاییز 89، پس از آنكه پایتخت نشینان 34 روز پی‌در‌پی، هوای ناسالم را به ریه‌های خود فرو بردند، پیشنهاد تشكیل دادگاه كاهش آلودگی هوا از سوی مدیران شهری مطرح شد. شورای شهری‌ها هم در جلسات شورا با حمایت‌های كلامی خود مُهر تاییدی بر این پیشنهاد زدند. اگرچه این پیشنهاد به كشمكش‌های میان دولت و شهرداری دامن زد اما سرانجام در ماه‌های پایانی سال گذشته برای نخستین بار یك مقام رسمی قضایی به این پرونده ورود پیدا كرد. رئیس دیوان عالی كشور در اقدامی بی‌نظیر، با نوشتن نامه‌ای به رئیس‌جمهور، خواستار اندیشیدن تدبیری برای معضل آلودگی هوای تهران شد. آیت‌الله احمد محسنی گركانی با ارائه 5 پیشنهاد برای كاهش آلودگی هوا خطاب به رئیس‌جمهوری نوشت: «باشهامت و شجاعتی که در جناب‌عالی مشاهده می‌شود حداقل پایه‌ها و شالوده و زیر بنای طرح مزبور را آغاز کنید.»

دولت مقصر است

هرچند مسئولان دولتی همواره بر لزوم عزم ملی برای كاهش آلودگی هوا تاكید كرده‌اند اما محمدجواد نظری مهر،عضو هیات رئیسه فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی فقط دولتمردان را مقصر اصلی آلودگی هوا می‌داند. به گفته او «با وجود اینکه هر ساله شاهد بروز معضل وارونگی هوا، تشدید آلودگی در کشور و افزایش ۳۰ درصدی آلودگی هوا در کلانشهر تهران هستیم و زنگ خطر برای سلامت مردم به‌ویژه کودکان و بیماران به صدا درآمده است،‌ متاسفانه مسئولان با اجرای طرح‌های کوتاه مدت فقط رفع تکلیف می‌كنند و هیچ توجهی به سلامت مردم نمی‌کنند.» او می‌گوید: «شاهد هستیم که دولت به جای برنامه‌ریزی برای حل مشکل آلودگی، تمام وقت خود را صرف اقدامات بی‌فایده کرده است. احضار مسئولان حوزه محیط‌زیست به مجلس شورای اسلامی دیگر هیچ تاثیری در کاهش آلودگی هوا ندارد، متاسفانه این افراد زمانی که برای پاسخگویی در مجلس حاضر می‌شوند، هیچ جواب قانع‌کننده‌ای برای علت بروز آلودگی کشور ندارند.»

مقصران پاسخگو نیستند

حسینعلی شهریاری، رئیس كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با تاكید بر اینكه برای كاهش آلودگی هوای كلانشهرها خلأ قانونی وجود ندارد، به تهران‌امروز می‌گوید: «قرار بود بنزین و گازوئیل بر اساس استاندارد تعریف شده تولید شود، صنایع كوچك از كلانشهرها به خارج منتقل شوند، حمل و نقل عمومی تقویت شود، خودروهای استاندارد تولید و خودروهای فرسوده از رده خارج شود و...اما به دلایل مختلف از جمله مطرح شدن كمبود منابع مالی از سوی دولتمردان، این طرح‌ها به طور كامل عملی نشده است.» او ادامه می‌دهد: «چندی پیش اعضای كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با برخی از مسئولان محیط‌زیست جلسه‌ای برگزار كردند كه در آن دولتمردان به اقدامات انجام شده اشاره كردند. مثلا وضع تولید بنزین بهتر از قبل شده است، نظارت بر استاندارد خودروها بیشتر شده و...» اما به گفته شهریاری هیچ‌یك از این اقدامات كافی نیست. او به آمارهای منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی اشاره كرده و با ابراز تاسف از اینكه در كشور، كار تحقیقاتی مدونی در این باره انجام نشده است، ادامه می‌دهد: «سالانه 4 هزار نفر به‌طور غیرمستقیم بر اثر آلودگی هوا و به‌طور مستقیم بر اثر بیماری‌های قلبی و تنفسی جان می‌بازند. این موضوع بسیار دردناك است اما هرگاه فردی اعم از از نمایندگان مجلس یا در سایر دستگاه‌ها درباره این قصور دولت به طور جدی سخن گفته است، با فضاسازی مسئله را به موضوعی سیاسی مبدل كرده‌اند و به این ترتیب شاهد فرار رو به‌جلوی مقصران هستیم!»