سلامت نیوز :هنگامی‌که باکتری کورینه باکتریوم دیفتریا به بدن انسان راه پیدا کند، شخص دچار یک بیماری حاد باکتریایی بسیار مسری و کشنده، به نام دیفتری یا خناق می‌شود.اکثر کودکان و افراد مسنی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، دچار مرگ می‌گردند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ این بیماری به وسیله تماس فیزیکی مستقیم و یا ورود ذرات معلق در هوا به دستگاه تنفس که دارای عامل بیماری دیفتری باشد، انتقال می‌یابد. پس از اینکه باکتری به بدن انسان راه پیدا می‌کند، قسمت فوقانی دستگاه تنفسی دچار مشکل می‌شود و گلو، پوست، قلب و دستگاه عصبی مرکزی را درگیر می‌کند. دوره نهفتگی این بیماری، 2 تا 5 روز می‌باشد.

انواع دیفتری

1- دیفتری حلق: در ابتدا روی کناره‌های برجسته حلق را غشا می‌پوشاند و سپس در قسمت‌های دیگر آن پخش می‌شود، به طوری که ممکن است سقف دهان از جلو و مری و حنجره را از عقب بپوشاند و گاهی زبان کوچک را نیز کاملا می‌پوشاند. در انواع شدید و سخت آنژین دیفتری، غدد لنفاوی و نسوج قدامی‌گردن به طور واضح متورم می‌شود. به طور کلی اثرات سمی‌و عوارض ناشی از آن در دیفتری حلق و لوزه بسیار شدیدتر و شایع‌تر از سایر انواع دیفتری است.

2- دیفتری حنجره: در این نوع دیفتری، مجرای تنفسی مسدود می‌شود و این نوع بیماری به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند. صدای بیمار می‌گیرد و سرفه‌هایی شدید همانند سیاه سرفه می‌کند. در عرض 24 ساعت، اختلالات تنفسی پیشرفت کرده و به ریه بیمار هوای کافی وارد نمی‌شود و بیمار سیانوزه می‌شود. در صورتیکه با استفاده از تراکئوستومی‌راه تنفسی باز نشود، بیمار بعد از تقلای زیاد از حال رفته و در اثر خفگی خواهد مرد.

3- دیفتری لوزه: در ابتدای بیماری فقط در روی یکی از لوزه‌ها و در یک نقطه کوچک وجود دارد که به رنگ سفید متمایل به زرد می‌باشد.

4- البته یکی دیگر از انواع دیفتری نوع پوستی است که در اثر رعایت نکردن بهداشت پدید می‌آید.

5- از انواع نادر این بیماری، نوع دیفتری چشمی‌می‌باشد.

علائم دیفتری

گلودرد و صدای گرفته، دشواری در بلع،بزرگ شدن غدد لنفاوی دور گردن،غشاء ضخیم خاکستری روی گلو و لوزه ها، مشکل در تنفس و تسریع نفس کشیدن، ترشحات بینی،تب و لرز،بی حالی.یک علامت بارز این بیماری که آن را از یک بیماری یا گلودرد ویروسی متمایز می‌کند، ایجاد شدن یک غشای خاکستری ضخیم در بینی، گلو یا مجاری هوایی می‌باشد که به علت سم تولید شده توسط باکتری ایجاد می‌شود.

پیشگیری از دیفتری

امروزه دیفتری از طریق تزریق واکسن علاوه بر درمان پذیری قابل پیشگیری نیز می‌باشد. واکسن دیفتری را اغلب به همراه واکسن کزاز و سیاه سرفه استفاده می‌کنند وبا نام واکسنDPT یا سه گانه یا ثلاث شناخته می‌شود. نوع Dtap آخرین نوع این واکسن می‌باشد. تجویز این واکسن در آغاز نوزادی توصیه می‌شود. مراحل تزریق این واکسن شامل پنج مرحله تزریقی در بازو و ران می‌باشد که در سن دو ماهگی، چهار ماهگی، شش ماهگی، 15 تا 18 ماهگی و 4 تا 6 سالگی تزریق می‌گردد.واکسن دیفتری از روش‌های موثر پیشگیری است، اما دارای یک سری عوارض جانبی می‌باشد، مانند تب خفیف، گیجی و درد در محل تزریق. واکسن DPT به ندرت باعث ایجاد عوارض جدی مانند واکنش آلرژیک، صرع یا شوک در کودکان می‌گردد.

درمان دیفتری

بعد از تشخیص بیماری دیفتری در کودک یا فرد بالغ آلوده، یک ضد سم اختصاصی به وی داده می‌شود. این ضد سم، سموم موجود در گردش خون را خنثی می‌نماید. ضد سم ممکن است به صورت داخل رگی یا عضلانی تجویز شود، اما در ابتدا برای اطمینان از عدم حساسیت فرد به ضد سم، حتما باید تست حساسیت پوستی انجام شود. پنی سیلین یا اریترومایسین از آن دسته آنتی بیوتیک‌هایی هستند که در درمان دیفتری کاربرد دارند. آنتی بیوتیک باعث کاهش زمان مسری بودن بیماری می‌شود. برای جلوگیری از انسداد تنفسی (خفگی)، مقداری از غشای خاکستری و ضخیم موجود در گلو را خارج می‌کنند. دیگر عوارض دیفتری نیز باید درمان شوند، همانند التهاب عضلات قلب.در موارد پیشرفته بیماری، فرد تا بهبودی کامل نیازمند حمایت تنفسی می‌باشد.

عوارض دیفتری

1- مشکلات تنفسی: به علت سم تولید شده توسط باکتری، صدمات بافتی در ناحیه بینی و گلو ایجاد می‌شود که یک غشای کثیف خاکستری رنگ بر روی غشای مخاطی بینی و گلو ایجاد می‌نماید. این غشاء، باعث انسداد تنفسی شده و عواقب خطرناکی را در پی دارد.

2- مشکلات قلبی: با ورود سم باکتری به جریان خون، سم به دیگر بافت‌های بدن از جمله عضلات قلبی آسیب می‌رساند. التهاب عضلات قلب یکی از صدمات وارده می‌باشد. صدمات قلبی همراه با علایمی‌همچون تب، درد قفسه سینه، درد مفاصل و افزایش غیر طبیعی ضربان قلب می‌باشد. موارد شدید صدمات قلبی منجر به نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی می‌گردد.

3- مشکلات کلیوی: با ورود سم دیفتری به کلیه ها، توانایی تصفیه خون در کلیه‌ها کاهش می‌یابد.

4- مشکلات عصبی: سم دیفتری به اعصاب مخصوصا اعصاب گلو آسیب می‌رساند و باعث مشکل شدن بلع می‌شود. اعصاب بازوها و پاها ممکن است ملتهب شوند و منجر به ضعف آنها گردد.در موارد شدید بیماری اعصاب، عضلات تنفسی آسیب می‌بینند و تنفس دچار مشکل می‌شود.