سلامت نیوز : هر سال جاده‌های کشور جان 30هزار ایرانی را می‌گیرند، در حالی که وسایل حمل‌ونقل نونوارتر و راهکارهای قانونی سختگیرانه‌تر شده‌اند ولی امسال شاهد کشته شدن 33 دانش‌آموز در قالب کاروان راهیان‌نور، تصادف‌اتوبوس حامل معلمان یک مدرسه و ده‌ها حادثه تلخ دیگر هستیم.

افزایش 17درصدی تصادفات وسایل حمل و نقل عمومی نسبت به سال گذشته به گفته کارشناسان به دلیل فروش غیرقانونی معاینه‌فنی، وجود اضافه‌بار در اتوبوس‌ها، ناامن بودن جاده و خودروها رخ داده است، به مناسبت روز حمل و نقل عمومی، پای صحبت کارشناسان نشسته‌‌ایم تا علت قتل‌عام ایرانی‌ها در جاده‌های کشور را دریابیم “

محمدرضا حاجی‌بیگی” مدیرعامل سازمان پایانه‌ها و پارك سوارهای شهرتهران درگفت‌وگو با “حمایت” 3 عامل خودرو، نیروی انسانی و جاده را مهم ترین عوامل بروز تصادف ها دانست و گفت: جاده‌های غیراستاندارد و بی‌کیفیت، راننده‌هایی که دارای سلامت روحی و جسمی نیستند در کنار خودروهای نا ایمن یا دارای نقص فنی، هرسال جان هزاران مسافر را در جاده‌های کشور می گیرند، در ماه‌های اخیر نیز کشته شدن دانش‌آموزان راهیان نور و معلم‌های آموزش و پرورش، حوادثی است که به دلیل بروز نقص فنی خودروها رخ داده است، اتفاقی که به دلیل وجود معاینه فنی نباید شاهد آن می بودیم.

اقدم های پیشگیرانه کافی نیست
افزایش جریمه‌ها، سختگیری در ارایه گواهینامه های پایه یک، بهسازی جاده‌های پرخطر و درعین حال توجه به کیفیت اتوبوس ها از جمله اقدم های پیشگیرانه ای است که به گفته حاجی بیگی برای کاهش تلفات جاده ای اعمال شده است. اما این اقدم ها نه تنها کاهش تلفات را به همراه نداشته بلکه روز به روز بر نرخ تلفات جاده ای کشور افزوده می شود . وی درباره علت این امر گفت: تا زمانی که راننده های ما خود را در قبال جان مسافران مسئول ندانند و اقدام به خرید غیرقانونی معاینه فنی می کنند، آمار تصادف های جاده ای کاهش نخواهد یافت. به گفته مدیرعامل سازمان پایانه ها و پارك سوارهای شهر تهران، باید با ارایه آموزش تعهدات راننده نسبت به امنیت جانی مسافران را بالا برد و درعین حال باید به سلامت روح و جسم راننده ها نیز توجه کرد، راننده اتوبوس نیز مانند خلبان یک هواپیما جان عده زیادی مسافر را در دست دارد و باید همانقدر که برای ارایه مدرک به خلبان‌ها سختگیری می شود، در قبال راننده های اتوبوس نیز سخت گیری شود.

معاینه فنی‌های پولی
با همه اهمیتی که دریافت معاینه فنی برای کاهش تلفات جاده‌ای دارد، اما راننده‌ها به راحتی و بدون آنکه حتی به مراکز معاینه‌فنی مراجعه کنند، می‌توانند برگه معاینه فنی دریافت کنند. حاجی بیگی در این باره نیز گفت: تایید معاینه فنی تنها 18 هزار تومان خرج روی دست راننده می گذارد. اما این نرخ به همین جا ختم نمی‌شود، در ماه‌های اخیر، به دلیل اعمال تحریم‌ها و افزایش نرخ وسایل یدکی اتوبوس‌ها، راننده‌ها تمایلی برای رفع معایب خودروی خود ندارند و ترجیح می‌دهند با پرداخت 50هزار تومان و بدون آنکه چند صد یا چند میلیون تومان هزینه تعمیر ماشین خود کنند، معاینه‌فنی را به دست آورند، این کار به معنای افزایش آمار تصادف‌هاست، واقعیتی که باید آن را دید و به طور جدی به آن مقابله کرد.وی برای رفع این مشکل نیز پیشنهاد جالبی ارایه داد و گفت: کافی است بعد از وقوع تصادف، در صورتی که نقص فنی خودرو عامل آن اعلام شود، مرکزی که معاینه فنی خودرو را صادر کرده است، مورد بازخواست قرار گیرد، با همین روش ساده، به طور حتم هیچ مرکزی جرات ارایه معاینه فنی بدون حضور خودرو و با پرداخت پول را نخواهد داشت.

امان از بار اضافه
این مسئول، بازسازی اتوبوس‌ها و بار اضافه را از دیگرعوامل افزایش تصادف‌های جاده‌‌ای دانست و ادامه داد: براساس قانون، اتوبوس‌های فرسوده اجازه ورود به پایانه‌‌ها را ندارند. به همین دلیل برخی از راننده‌ها به بازسازی خودروها و نونوار کردن آن دست می زنند، به طور معمول و برابر استاندارد، محکم‌ترین بخش اتوبوس سقف آن است که در صورت چپ شدن، سقف ماشین تخریب نشده و منجر به کشته شدن مسافران نشود، این در حالی است که در تصادف‌های اخیر به دلیل بازسازی‌های غیراصولی، سقف اتوبوس‌ها، اولین جایی است که له شده و باعث کشته شدن مسافران می‌شود.وی افزود: افزایش بار را نیز به این مورد باید اضافه کرد. چندسال قبل در پلیس‌راه و پایانه‌ها، باسکول‌هایی بود که بار اضافه هر ماشین سنگین شامل اتوبوس یا کامیون را اندازه می‌گرفت و در صورت وجود اضافه بار، پلیس راه اجازه تردد در جاده را به خودرو نمی‌داد. اما با برداشتن این باسکول‌ها، راننده‌ها بارهای اضافه را داخل اتوبوس می‌گذارند که البته خود بار مشکل آفرین نیست بلکه نحوه قرار دادن آن درکف ماشین و بدون توجه به مرکز ثقل خودرو، در یک پیچ ساده، حادثه ای تلخ رقم می‌خورد.

لزوم کاهش زمان نظارت
مهندس علی تبریزی، مسئول مرکز معاینه فنی پایانه غرب نیز در گفت و گو با “حمایت”، “معاون فنی” را ناظر سلامت ظاهری اتوبوس‌ها دانست و گفت: تشخیص نقص فنی خودرو با مراکز معاینه فنی است، اما این امر هر 6 ماه یکبار اجرا می شود. به همین دلیل تنها با کاهش این مدت
می توان از بروز تصادف‌های ناشی از نقص فنی خودرو جلوگیری کرد. البته بعد از تایید فنی خودرو، درهر تعاونی فردی تحت عنوان معاون فنی، باید ناظرسلامت ظاهری خودرو باشد. سلامت شیشه ، صندلی ها، بخاری، کولر
برف پاک کن، چرغ ها و مواردی از این دست به عهده معاون فنی است.
اما این افراد چون از هرتعاونی حقوق خود را دریافت می کنند ، عملا نمی توانند به راننده به دلیل نقص ظاهری اجازه خروج ندهند. وی افزود: به طورمثال اگر ششیه جلو اتوبوس شکسته باشد، حق خروج از پایانه را ندارد و معاون فنی نباید این اجازه را به اتوبوس بدهد. اما این امر محقق نمی شود زیرا این افراد از تعاونی ها حقوق خود را دریافت می کند. مسئول مرکز معاینه فنی پایانه غرب درباره علت فروش معاینه فنی نیز اظهار کرد: وزارت راه، ارایه معاینه فنی را به مراکز خصوصی واگذار کرده است، این بخش نیز برای تامین هزینه های خود، دست به ارایه معاینه های پولی می زند، این تخلف تنها به دلیل منفعت طلبی است که رخ می‌دهد. به عبارتی با این اقدام، هم مرکز معاینه فنی هزینه‌های خود را تامین می کند هم راننده مجبور نیست برای دریافت یک معاینه که با 50 هزارتومان قابل دستیابی است، چند میلیون تومان خرج تعمیرکند. به اعتقاد وی فرهنگسازی، برخورد قاطع با متخلفان و تحت پوشش قرار دادن مراکز معاینه فنی، می‌تواند از افزایش روز افزون این سوانح جلوگیری کند.

جی.پی.اس به درد نمی‌خورد
به گفته سرهنگ “محمدرضا مهماندار” رییس پلیس راه راهور ناجا درحال حاضر 15 درصد از تصادف‌های جاده‌ای به دلیل بروز نقص فنی درخودرواست. عاملی که درصورت اعمال معاینه فنی درست برطرف می‌شد. وی در گفت و گو با “حمایت” اظهار کرد: پلیس اقدم های خوبی را برای کاهش آمار
تصادف ها انجام داده است که دوربین های نسل سوم، آخرین فعالیت پلیس است، این دوربین ها درعین ثبت تخلف، سرعت وسیله را نیز ثبت می کنند و باعث می شود راننده متخلف مشمول جریمه های سنگین شود. اما این امر به تنهایی کافی نیست.رییس پلیس راه راهور ناجا افزود: چندی پیش جی.پی.اس روی اتوبوس ها برای کاهش تخلف های راننده ها نصب شد. اما متاسفانه در کشور ما این وسیله “آف” خریداری شده، یعنی بعد از تصادف ، به عنوان جعبه سیاه قابل استفاده است. درحالی که امروزه دنیا از جی.پی.اس روشن استفاده می کند، این وسیله رفتارهای راننده را درهر لحظه نمایش داده و در صورت بروز تخلف، مسئولان قادر به دخالت هستند.
وی افزود: ‌تجربه کشورهای موفقی از جمله سوئد نشان می دهد که اگر می خواهید درکاهش تصادف های ترافیکی موفق شوید، باید حتما سرعت ارتقای ایمنی در جاده و خودرو را باهم بالا ببرید. ما نسبت به سال های گذشته رشد خوبی داشتیم. اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب راه زیادی در پیش داریم. با گشتی در پایانه غرب به راحتی اتوبوس هایی را می بینید که چند ساعت قبل از سفر بازگشته اند، اما لاستیک آنها صاف است و شیشه جلوی ماشین نیز در اثر برخورد با سنگ پرتاب شده از لاستیک های اتومبیل های جلویی ترک برداشته است اما کسی مانع خروج آنها نمی شود و همه این خودروها برگه معاینه فنی دارند!