درست از زمانی که اعلام شد با بکارگیری ظرفیت تولید بنزین در پتروشیمی ها، نه تنها از واردات این محصول مهم بی‌نیاز شده‌ایم، بلکه استاندارهای تولید این محصول در داخل را ارتقا داده ایم، برخی تشکیک کردند که اگر این قابلیت وجود داشت، چرا طی سالیان گذشته از آن بهره گرفته نمی‌شد؟ از آنجا بود که نظر بسیاری از درباره آلودگی هوای کلانشهرها به کیفیت بنزین معطوف شد. آیا این موضوع صحت دارد؟

آیا آلودگی هوا ریشه در بنزین تولید شده داخل دارد؟
سلامت نیوز : ممکن است با دیدن برف و باران پائیزی احساس کنیم که آلودگی هوا کاسته شده و هوا رو به «پاک» شدن گذاشته است اما کافی است به سخنان روز گذشته قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست دقت کنیم که با توجه به در پیش بودن آلودگی مجدد هوای تهران گفت: در روزهای آتی فردا جلسه کمیته کاهش آلودگی هوای تهران برگزار خواهد شد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تابناک ؛ وضعیت آلودگی هوا سالهاست که گریبانگیر برخی شهرهای بزرگ کشورمان شده است تا جایی که هر از چند گاهی، عملا روند زندگی در برخی مناطق کشورمان را مختل کرده و در قالب بحرانی فرو می رود که مسئولان تنها رویکرد حفظ وضعیت ناگوار -و جلوگیری از مخاطرات بیشتر- را در تعطیل کردن برخی شهرها یافته و به تبع آن، انگشت اتهام کم کاری را به سمت یکدیگر نشانه می روند.

این در حالی است که طی چند سال اخیر، تدبیر نکردن معضل آلودگی هوا به مدد گرد و غبار وارداتی از کشور همسایه کاری کرده که دیگر مشکل تنفس تنها منحصر به پر جمعیت ترین شهر کشورمان نبوده و به نوعی درد تهران به هفت کلانشهر دیگر کشورمان نیز سرایت کند؛ اهواز، اراک، تبریز، اصفهان، کرج، مشهد و شیراز و شاید اگر به همین منوال به پیش برویم، چند شهر دیگر هم یا به فهرست شهرهای آلوده جهان افزوده شده اند و یا نامزد ورود به این لیست هستند.

کمی دقت در جدول فوق، میزان اثرگذاری تصمیمات مسئولان طی سالیان متمادی را به وضوح نشان خواهد داد!

با نگاهی به جدول تغییرات شاخص آلودگی هوای تهران در سالهای گذشته در خواهیم یافت که ساکنان پایتخت در ده سال گذشته تنها از 176 روز (کمتراز شش ماه) هوای پاک برخوردار بوده اند، در حالی که در همین مدت (با احتساب اینکه جدول تا تاریخ 20/9/91 به روز رسانی شده است) 1037 روز، یعنی چیزی حدود سه سال را در وضعیت "ناسالم" سپری کرده اند.

بی شک وضعیت بسیار نامطلوبی در پایتخت حاکم است اما ماجرا زمانی ابعاد بزرگتر از یک شهر به خود می گیرد که بدانیم تهران از دیر باز از نظر آلودگی زبانزد شهرهای جهان بوده و به تبع آن، می تواند ویترین عملکرد مسئولان در چگونگی مقابله با آلودگی هوا هم لقب گرفته و شرایط آن را به سایر شهرهای آلوده تعمیم داد.

اما فارغ از چند و چون رسیدن به این نقطه از ماجرا، چند وقتی است که با اوج گرفتن آلودگی هوا، یکی از نخستین مسائلی که در سطح جامعه مطرح می شود، اعتراض به کیفیت سوخت به ویژه بنزین های تولید داخل است، چراکه برخی اعتقاد دارند خودکفایی کشورمان در تولید بنزین، آن هم با بهره گیری از راهکار تولید این محصول در پتروشیمی، تبدیل به چشم اسفندیار محیط زیست کشورمان شده است.به این منظور، در «اتاق شیشه‌ای تابناک» به سراغ دو تن از کارشناسان ارشد مقوله آلودگی هوا رفتیم و با ایشان به گفت‌وگو نشستیم:

«افت کیفیت بنزین» عامل اصلی نیست

دکتر وحید نوروزی، مشاور محیط زیست معاون شهردار تهران با رد فرضیه اوج گرفتن آلودگی به دلیل استفاده از بنزین داخلی، می‌گوید: به نظر من صحبت کردن به صورت کلی درباره کیفیت بنزین تولیدی نمی‌تواند درست باشد چرا که اگر بنزین مصرفی با افت عمده‌ای مواجه شده بود، می بایست نتیجه این اتفاق را به صورت جهشی بزرگ در نمودارهای آلودگی هوا شاهد می بودیم، در صورتی که این گونه نیست و با اتکا به همین موضوع می توان فرضیه افت شدید کیفیت بنزین تولیدی را به عنوان عامل اصلی رد کرد چرا که شاخص های ما نشان می دهد جهش خیلی بزرگی در روزهای ناسالم، هشدار و اضطراب طی سال های گذشته نداشته ایم؛ هر چند سال گذشته بیش از 200 روز شرایط «ناسالم» داشتیم.

وی می‌افزاید: منبع آلودگی هوای تهران برای همه معلوم است: انواع خودرو (اعم از سبک و سنگین)، سوختی که مصرف می‌کنند و منابع ثابت که متأسفانه پشت منابع متحرک سنگر گرفته و پنهان شده اند؛ یعنی وقتی نگرش ما به آلودگی به خودرو معطوف شود، آلودگی این منابع ثابت پشت خودروسازان مخفی خواهند شد. به عبارت بهتر، سالهاست که لزوم تعیین سهم منابع ثابت و متحرک در یک پروژه ویژه در سازمان محیط زیست به شدت احساس می شود.نوروزی می‌گوید: سال 74 زمانی که ژاپنی ها وضعیت آلودگی هوای تهران را ارزیابی کردند، سهم 30 درصدی به این منابع دادند و از آن زمان به بعد دیگر سهم این منابع ارزیابی نشده است؛ البته گاهی فعالیت های ایذایی و محدود مانند تعطیلی چند کارخانه یا پایش آنلاین یک واحد صنعتی رخ می دهد که موردی است و محلی از اعراب ندارد.

مصرف روزانه 60000000 لیتر مازوت در اطراف تهران

معاون سابق حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در تشریح چرایی بروز آلودگی هوا، می‌گوید: به رغم مصوبه هیات وزیران مبنی بر عرضه سوخت منطبق با استاندارد جهانی یورو چهار از ابتدای سال جاری، هنوز شاهدیم که این اتفاق در مورد بنزین به صورت 100 درصد محقق نشده است؛ از سوی دیگر، شاهدیم که خودروسازان، به ویژه دو خودروساز بزرگ، هنوز نتوانسته اند به استانداردهای مورد نظر دست بیابند؛ هر چند که گاهی تهدید به جلوگیری از تولید شده اما سرانجام مهلتشان تمدید می شود! درست همانگونه که پیش بینی می کردیم توقف خودروهای فرسوده از ابتدای تیرماه امسال رخ نخواهد داد.

وی می افزاید: از سوخت و خودرو که بگذریم، سهم آلودگی منابع ثابت بسیار چشمگیر است تا جایی‌که در پاییز و زمستان به طور متوسط، در در نیروگاهها و صنایع مهم اطراف تهران روزانه حدود 60 میلیون لیتر مازوت مصرف می شود!

پتروشیمی بنزین تولید نمی‌کند

مدیر عامل شرکت کنترل هوای تهران درباره چگونگی محاسبه وضعیت آلودگی هوا می گوید: در حال حاضر شش نوع آلاینده شامل: منو کسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ازن و ذرات معلق که در دو طیف (زیر 5/2 میکرون و زیر 10 میکرون) مورد ارزیابی قرار می گیرند. سپس نتایج اندازه گیری ها بر اساس استاندارد آن آلاینده تعیین شده و وضعیت کلی آلودگی هوا بدست می‌آید؛ به این صورت که هر کدام از آلاینده‌ها که از سطح استاندارد بالاتر برود، به عنوان شاخص آلودگی هوای آن روز معرفی می‌شود، که معمولاً در تهران "ذرات معلق" این نقش را ایفا می کنند.دکتر یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل هوای تهران نیز در رد این فرضیه با نوروزی موافق است اما در پاسخی متفاوت، می گوید: نخست باید بگویم پتروشیمی اصلاً بنزین تولید نمی کند بلکه محصولاتی مانند بنزن، تولوئن و زایلین تولید می‌کند که شاید از نظر سوخت خواص بسیار خوبی بروز داده و حتی اکتان بالای صد هم داشته باشند اما مشکل اینجاست که این ترکیبات به شدت سرطان زا هستند و اثرات سوء آن ها سال هاست که ثابت شده است.وی می افزاید: فارغ از این نکته، به نظر می رسد برای مقابله با آلودگی هوا، با توجه به حجم مازوتی که در واحدهای صنعتی اطراف تهران مصرف می شود شاید برخورد با این واحدهای آلاینده کافی باشد.

بزودی ارزیابی آلایندگی خودروها را آغاز می کنیم

رشیدی در ادامه پیگیری این موضوع را وظیفه سازمان محیط زیست خوانده و درباره منشا آلودگی هوای تهران می‌گوید: یکی از نخستین گام ها برای مقابله با آلودگی هوا، -به ویژه در شهری مانند تهران که با آلاینده ذرات معلق دست به گریبان است،- علاوه بر پایش مستمر آلاینده ها، تجزیه و تحلیل این ذرات معلق است تا منشا آلودگی شناسایی شود در حالی که ما اصلا مجوز بررسی واحدهای صنعتی را نداریم. البته ما حتی قادر به توقف خودروهای آلاینده هم نیستیم اما به تازگی تجهیزاتی خریداری کرده ایم تا به صورت یک کار میدانی، میزان آلایندگی خودروهای مختلف را اندازه گیری کنیم چراکه اعتقاد داریم برخی خودروهایی که حتی ممکن است در مرحله تولید (حالا به هر نحوی) استاندارد خاصی را بگذرانند، مطمئناً پایداری حفظ این استاندارد را ندارند.

مدیر عامل شرکت کنترل هوای تهران می‌افزاید: ممکن است خودرویی با استاندارد یورو دو به بازار عرضه شود اما حتماً بعد از مدتی کاتالیست آن دچار آسیب شده و به شدت آلاینده خواهد بود تا هر چند که براساس مصوبه هیات وزیران، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف به تأمین این قطعه شده و سازمان محیط زیست وظیفه پیگیری این امر را عهده دار شده است، عملاً وقتی اقدام خاصی در این باره رخ ندهد، دیگر اهمیت نخواهد داشت که این خودرو با چه استاندارد اولیه ای راهی بازار شده است؛ اینجاست که تفاوت کشور ما با کشورهایی که در عرصه مقابله با آلودگی موفق بوده اند بروز می کند چرا که در آن کشورها، "کاتالیست" قطعه گارانتی مادام العمر به شمار می‌آید؛ شاید بد نیست که مثلا خودروسازان کشور ما هم در همان بدو کار هزینه این قطعه را دو برابر محسوب کرده و به جای آن گارانتی مادام العمر را در این باره به اجرا در بیاورند!

رشیدی در ادامه می‌گوید: شاید بد نیست برای حل معضل آلودگی به این نکته توجه کنیم که از سال 84 تا کنون، چه استانداردی تقویت شده یا مقابله با آلاینده ها انجام گرفته است؟ در مورد سوخت که هنوز استاندارها محقق نشده، خودرو هم که هنوز نتوانسته به استاندارد یورو 3 دست پیدا کند؛ چه برسد به یورو چهار، تنها بحث حمل و نقل عمومی با اندکی رشد مواجه شده که در کنار آن، سالانه چندصد هزار خودرو هم به شهری مثل تهران افزوده شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha