سلامت نیوز : بچه که بودم، نمی‌فهمیدم چرا زن‌های فامیل برای یک دقیقه اضافه شدن به یک شب از سال، این همه به خود زحمت می‌دهند! آن روزها با مادربزرگ خدا بیامرزم زندگی می‌کردیم و جمع‌شدن اقوام درخانه بزرگترین فرد فامیل، وظیفه همه اعضا بود. یک هفته قبل از رسیدن به آخرین روز آذرماه، مامان وعمه و مادربزرگ می‌افتادند به جان خانه و گرد پاییزی را ازخانه غباروبی می‌کردند. یادش بخیر، مادرجون، مادربزرگم را اینطوری صدا می‌کردم، معتقد بود "خونه که تمیز نباشه، نه‌نه سرما قهرش می‌آد".

حالا بعد از گذشت سال‌ها، خودم هم شدم یک پای ثابت برگزاری مراسم شب یلدا، بعد از خانه تکانی، باید فکری به حال این همه تیر و تخته‌های داخل خانه کنیم، به رسم هرسال خانه ما محل گردهمایی فامیل است، جای مادر بزرگ خالی، بعد از او، زیرکرسی بزرگ قدیمی، پدرم، قصه شاه‌پریان را ازکتابی قدیمی انتخاب می‌کند و می‌خواند. آجیل، اناردان کرده، میوه‌های گرم و تب‌بر، چایی تو استکان‌های کمر باریک و آخر شب هم فال حافظ‌، واقعا جای مادربزرگ خالی ... .

دهن کجی به سیاهی
به گزارش سلامت نیوز به نقل از حمایت ؛ عمو احمد، استاد تاریخ دانشگاه است، علاقه زیادی دارد تا درباره هر واقعه ای مقدمه ای تاریخی تعریف کند، به استناد حرف هایی که طی این سالها از او شنیده ام، می دانم که ایران همیشه مورد تاخت و تازه وهجوم بیگانگان بوده و با پایان یافتن هرتهاجمی، ایرانی ها برای خود جشنی به پا می کردند. به همین دلیل است که جشن و مراسم زیادی درمیان اقوام ایرانی وجود دارد. ایرانی های قدیم تاریکی و سیاهی را مظهر پلیدی می دانستند و به همین دلیل زمانی که حتی یک دقیقه این تاریکی طولانی می شود، برای رهایی از شر پلیدی ها، دور هم می نشستند و جشن می گرفتند، همین تفکر بود که شب یلدا را به وجود آورد. یعنی به گفته عمو احمد، جشن یلدا دهن کجی ما ایرانی‌ها به هرچی سیاهی و پلیدی است.به گفته عمو، امشب خورشید متولد می شود.

مردم آن روزها دوست نداشتند روزگار و ایامشان با سیاهی و تاریکی همراه باشد. به همین‌ خاطر آتش‌افروزی و گرد آمدن به دور آتش و صرف خوردنی‌های قرمز رنگ را به صورت نمادین در آیین‌های این شب جا دادند. میان این همه خوردنی، شنیدن قصه هم عالمی دارد. خرید یلدایی تا 3 سال پیش که مادرجون زنده بود، خرید یلدا را خودش انجام می داد، یادمه دوران جنگ، هر طوری بود خرمالو ازگیل و انار می خرید، هر چی نبود این میوه ها باید روی کرسی قرار می گرفت و بعدش هم قصه هر کدوم تعریف می شد. گفته باشم، امسال مراقب باشید و کمی به وضع قلبتان برسید تا وقتی برای خرید سراغ میوه فروشی محل می‌روید، خیلی دود از سرتان بلند نشود و به قلبتان فشار نیاید.

البته علی امامی بازرس اتحادیه میادین میوه و تره بار در گفت و گو با "حمایت" معتقد است امسال با فراوانی میوه های مختلف دربازار روبرو هستیم، البته به گفته وی، کنترل میادین میوه در سطح شهر کار دشواری است که باید وزارت بازرگانی آن را انجام دهد که اگر این نظارت به خوبی انجام شود، امسال با گرانی و افزایش بی رویه قیمت ها مواجه نمی شویم. امامی می گوید هندوانه درجه یک در بازار با قیمت کیلویی 1300تومان به فروش رسید و مغازه داران باید در نهایت آن را با قیمت 1500تومان به مردم عرضه کنند اما هندوانه‌ در بسیاری از مغازه ها تا 4هزار تومان هم افزایش قیمت داشته است. علیرضا ایلخانی، بار فروش هم معتقد است امسال نسبت به سال های قبل، میوه فراوان تر در بازار وجود دارد. اما بیرون از میادین تره بار، به علت کنترل و نظارت ضعیف، برخی از مغازه داران گران فروشی می‌کنند.

به طورحتم، این آقای بارفروش متخصص این عرصه است و به گفته او میوه ها در بازار به دو دسته تقسیم می شوند، میوه های درجه1 و میوه‌های درجه2 که با قیمت های متفاوتی به فروش می رسند. اما در بیرون از بازار به این شکل نیست و هردو کیفیت را به یک قیمت می فروشند واین به دلیل عدم نظارت درست وزارت بازرگانی است.راستش امروز که برای خرید رفته بودم ، مردی را دیدم که هندوانه ای به قیمت 20 هزارتومان خرید و وقتی علت را از او جویا شدم: گفت " شب چله است و هندوانه‌اش" و نه تنها این شخص بلکه همه ما ایرانیان این اعتقاد را داریم، زیرا مردم همیشه به دنبال راهی برای شاد بودن هستند.

تقصیر سیل است!
عباس آقا، میوه فروش محل ما که کاری به کار میادین ندارد، می گوید: ای خانووم، حالا سالی یکبار فروش داریم، آن را هم ارزون کنیم؟! البته این عباس‌، آقا مقصر اصلی گرانی ها را سیلی می داند که امسال درمنطقه میناب آمد، به خاطر این سیل هندوانه کمتری نسبت به سال های گذشته دربازار وجود دارد .به گفته ایلخانی2هزار مغازه میوه فروشی در سطح شهر تهران وجود دارد که کنترل آنها بسیار دشوار است. اما اگر برای مقابله با گران فروشی، بازرسان بیشتری از سوی مجمع امور صنفی و وزارت بازرگانی تعیین شوند و به طور مرتب به مغازه ها سرکشی داشته باشند، همچنین به جای جریمه 20 یا حتی 50 هزارتومانی، که با گرفتن آن از مشتری بعدی جبرانش می‌شود، جوازکسب گران فروشان باطل شود، دیگر شاهد گران فروشی ها و ظلم های این چنینی به مردم نخواهیم بود.

میهمان ویژه
امسال هم نصرالله حدادی، دوست عموی بزرگم و پژوهشگر تاریخ میهمان ماست. چند سالی می‌شود که یلداها را با ما می‌گذراند، او معتقد است شب چله درجای‌جای ایران به یک شکل واحد برگزار می‌شود و چون بهانه ای برای دید و بازدید است، بزرگتر ها و کوچکترها به دیدار یکدیگرمی روند تا شبی را بدون تلویزیون و ایمیل و تکنولوژی‌های نوین امروزی، بگذرانند. او این شب را "کیمیای گمشده زندگی امروز ما ایرانیان" می‌داند. به گفته او، از دیرباز مراسم‌های مختلف و جشن‌های متعددی در میان ایرانیان وجود داشته و به بهانه های مختلف مردم سعی در فرار از سختی های زندگی و ایجاد شادی در زندگی شان می‌کردند. زمستان در قدیم ، سرمای بسیار شدیدتری نسبت به امروزه داشته است و به علت فقر زیاد مردم و نبود تجهیزات ، میوه ای هم برای خوردن وجود نداشته است.

مردم زردک و خشکباری که خودشان تهیه کرده بودند، مثل بادام یا پسته و کشمش و نخودچی و گردورا درسینی هایی می گذاشتند و به خاطر سرما و نبود تجهیزات گرمایی امروزی، کرسی برپا می کردند و به زیر آن می رفتند تا بزرگترها برای کوچکترها داستان "شاه‌پریان" بگویند وهمراه با تفال، چند بیتی از دیوان حافظ بخوانند. مردم در این شب هندوانه می خوردند تا با خنکی آن خود را برای مقابله با سرمای ماه‌های پیش رو آماده کنند. با غذاهای مقوی مانند آبگوشت و باقلا و عدسی وغیره خود را سیر می کردند تا بدنشان را قوی کنند زیرا می دانستند که اگر مریض شوند طبیبی وجود ندارد که توسط او به درمان خود بپردازند.

تغییر در معانی
به باورحدادی، شب یلدا از قدیم هم بهانه‌ای بیش نبوده؛ بهانه‌ای برای فرار مردم از مشکلات و سختی ها ، بهانه ای برای آشتی و دید و بازدید و فراموش کردن روزهای سخت زمستان . البته جشن یلدا، امروز معنای دیگری پیدا کرده است و مردم هرطور که شده سعی در برگزاری آن دارند. امروز دیگر مردم نقاط مختلف با میوه ها و تنقلات مشابه که در تمام کشور وجود دارد، این شب را در کنار یکدیگر برگزار می کنند. هرچند که گرانی امسال خود را بیش از سالهای گذشته نشان می دهد، باز هم شاهد هجوم مردم به بازارها و خرید تنقلات و به خصوص هندوانه شب یلدا هستیم.