اگر همین حالا به فكر نیفتیم تا چند دهه آینده، نرخ رشد جمعیتمان منفی میشود و آن وقت به روزی میرسیم كه شمار فوتیها در كشورمان از شمار نوزادان بیشتر شود و گورستانهایمان روزبهروز بزرگتر و بخش زایمان بیمارستانهایمان روزبهروز كوچكتر و آنگاه مانند ژاپنیها، میزان تولید پوشك برای سالمندانمان از تولید پوشك برای كودكانمان بیشتر میشود و در نهایت وقتی نسل كنونی بازنشسته شوند و به محل كارشان خداحافظ بگویند، دیگر نیروی كاری برای چرخاندن چرخهای اقتصاد و صنعت نخواهیم داشت.
این بحران تا پیش از مرداد امسال، چندان به چشم ایرانیها نمیآمد و كسی نگرانش نبود تا آن كه سرانجام رهبر معظم انقلاب نسبت به آن به مردم هشدار دادند كه گرچه شاید بنابر مصالحی سیاستهای كنترل جمعیت در دهه 70 صحیح بود، اما ادامهاش در سالهای بعد خطا بود و اگر این سیاستها ادامه پیدا كند جمعیتمان خاكستری میشود و به كاهش جمعیت میرسیم.
پس از این سخنرانی بود كه ناگهان خبرهای بد از راه رسید، دفتر اطلاعات آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال اعلام كرد ایران در میان 26 كشور منطقه رتبه بیست و پنجم را از نظر باروری دارد و تا چند دهه آینده رشد جمعیتش منفی خواهد شد و چندی بعد هم كارشناسان اعلام كردند كه ایران جزو ده كشور جهان است كه بخش عمده جمعیتشان با سرعتی بیشتر از كشورهای دیگر به سوی كهنسالی پیش میرود.
آن سخنرانی و این خبرها، نهیبی به متولیان كنترل جمعیت در كشور بود كه آنها را به فكر انداخت علاوه بر ترغیب زوجها به فراموش كردن شعار «دو بچه كافی است»، به دنبال ظرفیتهای پنهان برای افزایش جمعیت نیز بگردند.
برای مثال به فكر ایجاد تسهیلاتی برای ازدواج جوانها افتادند، وعده دادند كه در ازای فرزندان تازه متولد شده به خانوادهها هدیه میدهند و.... اما در این میان كمتر كسی یاد زوجهای ناباروری افتاد كه در آرزوی فرزند هستند، اما شمار زیادی از آنها دستشان برای درمان ناباروری تنگ است و بیهیچ حمایتی برای درمان، به حال خودشان رها شدهاند.
زوجهای نابارور در شرایطی به حال خودشان رها شدهاند كه شانس فرزنددار شدنشان با درمان بسیار زیاد است و این یعنی تقریبا همه آنها، با گذراندن دوره درمان نتیجه میگیرند و بنابر این حتی با حساب و كتابی ساده هم میشود فهمید كمك به فرزندآوری زوجی نابارور، نسبت به ترغیب به فرزندآوری بیشتر زوجی كه دو فرزند دارند، راه مطمئنتری برای افزایش جمعیت است.
نابارورها! ناگهان زود دیر میشود
به گواه آخرین پژوهشی كه مركز فوقتخصصی درمان ناباروری و سقط مكرر ابن سینا در سراسر كشور انجام داده است 20.2 درصد از زوجهای ایرانی نابارور هستند كه یعنی از هر پنج زوج، یكی با این مشكل روبهروست.
آمارهای این مركز همچنین گویای آن است كه تقریبا نیمی از زوجهای نابارور در مراحل اولیه فرآیند درمان، یعنی در مرحله درمان دارویی و جراحیهای سبك، صاحب فرزند میشوند، اما نیم دیگر باید از درمانهای كمكی برای باروری استفاده كنند و از همین زمان است كه پرداخت هزینههای كلان برای درمان آغاز میشود.
تعیین نرخی دقیق از هزینه كلی درمان ناباروری دشوار است. امكان دارد زوجی در نخستین دفعه درمان به نتیجه نرسند و مجبور شوند درمانی را چند بار تكرار كنند یا روش درمانیشان را عوض كنند و بنابر این هزینه تمام شده نیز برای آنها متفاوت است.
دكتر محمدمهدی آخوندی رییس مركز فوقتخصصی درمان ناباروری در گفتوگو با جامجم توضیح میدهد كه بخت یك زوج برای فرزنددار شدن در نخستین بار درمان حدود 30 درصد است و بنابراین احتمال این كه زوجی در اولین دوره درمان به نتیجه نرسند وجود دارد و با این حال برخی زوجها به علت هزینههای زیاد یا سراغ درمان نمیروند یا پس از گذراندن مراحل اولیه، ناامید میشوند و درمانشان را نیمهكاره میگذارند، در حالی كه شانس باروری زوجهایی كه درمان را ناتمام رها میكنند بشدت پایین میآید.
هزینههای كمرشكن، جای خالی بیمهها
هرچند تعیین هزینه كلی یك دوره درمان ناباروری به شكل دقیق امكانپذیر نیست، اما میشود با به دست آوردن قیمت متوسط شایعترین درمانهای كمكی ناباروری آیویاف، میكرواینجكشن و آییوآی، حدود هزینه را حدس زد.
به گفته آخوندی، در مراكز تخصصی درمان ناباروری قیمت آیویاف حدود یك میلیون و 200 هزار تومان، قیمت میكرواینجكشن حدود یك میلیون و 500 هزار تومان و قیمت آییوآی حدود 500 هزار تومان است.
او قیمت یك دوره درمانی زوجی نابارور را در مركزی درمانی حدود پنج میلیون تومان تخمین میزند، اما حقیقت این است كه از هر 10 زوج فقط سه زوج در نخستین دفعه درمان به نتیجه میرسند و بنابر این درمان تكرار میشود و این گونه است كه هزینه متوسط درمان به حدود 15ـ10 میلیون تومان میرسد.
دكتر صفیه عشوریمقدم یك پزشك متخصص زنان است كه سالهاست در حوزه درمان ناباروری فعالیت میكند. او نیز هزینه متوسط درمان ناباروری را تقریبا همین مقدار تخمین میزند و اضافه میكند كه درمان حتی در مراحل اولیه نیز هزینهبر است، به طوری كه متوسط هزینه ویزیت پزشك، مشاوره، عكسبرداری، آزمایش و داروها برای یك زوج، حدود یك میلیون تومان میشود.
این متخصص زنان در طول سالهای كاریاش زوجهای زیادی را دیده است كه برای درمان ناباروریشان با مشكلات مالی مواجه بودهاند و بدون هیچ نوع حمایتی رها شدهاند.
او و آخوندی در زمینه دیگری نیز با هم اتفاق نظر دارند. هر دوی آنها هشدار میدهند دیرتر مراجعه كردن زوجها برای درمان كه بیشتر به علت مشكلات مالی است شانس باروری آنها را بشدت كاهش میدهد، اما مگر بیمهها هزینههای درمان ناباروری را پوشش نمیدهند؟
دكتر آخوندی در پاسخ به این پرسش توضیح میدهد: از حدود سه سال پیش شورای عالی بیمه موافقت كرد هزینههای درمان ناباروری را پوشش دهد یعنی حدود 15ـ10 درصد این هزینهها را بپردازد، اما در حقیقت فعلا سازمانهای بیمهگر صرفا هزینههای مربوط به ویزیت پزشك، آزمایشگاه، رادیولوژی و سونوگرافی را میپردازند و باقی هزینهها را پوشش نمیدهند.
از حرفهای این متخصص میشود نتیجه گرفت كه سازمانهای بیمهگر صرفا مراحل اولیه درمان ناباروری را پوشش میدهند و بنابر این درمانهای تكمیلی كه گرانترین بخش فرآیند درمان محسوب میشود و نیمی از زوجهای نابارور از آن استفاده میكنند، زیر چتر بیمه نیست.
به گفته آخوندی، قرار بود خدمات درمان ناباروری به شكل كاملی در وزارت بهداشت استانداردسازی شود تا شورای عالی بیمه درباره پوشش هزینه درمانهای كمكی نیز تصمیمگیری كند كه این طرح فعلا مراحل اجرایش را میگذراند.
پرداخت كنند.
جای خالی سیاستهای تشویقی
یكبار دیگر معادله را در ذهنتان مرور كنید، از هر ده زوج نابارور، 9 نفر میتوانند با گذراندن دورههای درمان صاحب فرزند شوند و هر تولد، یك گام در راستای اجرایی شدن سیاست افزایش جمعیت به حساب میآید كه از مرداد امسال مسوولان عزمشان را برای اجرایی كردنش جزم كردهاند و بنابراین نه تنها تحت پوشش بیمه قرار گرفتن كامل درمانهای ناباروری لازم به نظر میرسد، بلكه مسوولان میتوانند از سیاستهای تشویقی دیگری همچون اعطای وام درمان به این گروه از زوجها نیز برای كمك به فرزندآوری آنها استفاده كنند.
نظر شما