سلامت نیوز : تنها وزیر زن کابینه دهم، یک هفته پس از آنکه محمدرضا رحیمی-معاون اول رئیسجمهور- اعلام کرد که تا احمدینژاد هست خانم دستجردی هم هست، طی حکمیتوسط احمدینژاد برکنار شد؛ وزیری که زمانی توسط شخص ریئس جمهور مورد تمجید قرار گرفته و در اظهار نظری عجیب دربارهاش گفته بود: «تنها مرد کابینه ما خانم دستجردی است.» و حتی ماه گذشته نمره وزیر بهداشت کابینه اش را 20 داد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مردم سالاری ؛ در بیست روز گذشته که شایعه برکناری وزیر بهداشت مطرح شده بود، وحید دستجردی چندین بار در جمع خبرنگاران گفته بود: «هر آمدنی یک رفتنی دارد» و از آنان خواسته بود به دنبال اخبار شایعه نباشند. شانزدهمین وزیر بركنار شده در دولت احمدی نژاد هم قبل از برکناری، و هم روز پنجشنبه و ساعاتی پس از اطلاع از برکناری اش، به خبرنگار رسانه ملی گفت: «همه ما دیر یا زود باید برویم. اما مهم آن است که این آمدن و رفتنها چه تاثیری بر زندگی دیگران خواهد گذاشت.» مرضیه وحید دستجردی – وزیر برکنار شده بهداشت- در طول مدت وزارت خود چند بحران مهم را پشت سر گذاشت. 25 مردادماه 88 درحالی که هنوز خاطره برکناری همزمان دو وزیر ارشاد و اطلاعات از دولت نهم درخاطر مانده بود، کابینه دولت دهم از محمود احمدی نژاد معرفی و نام یک زن نیز در کابینه به چشم میخورد.
رئیسجمهور با تأکید براینکه سه معیار گزینش وزیران، «صلاحیتهای اخلاقی و تعهدی، کارآمدی و همگرایی و روحیه همکاری» است، گفت: «ممکن است افرادی قوی باشند، اما روحیه همگرایی آنان کم باشد اما افرادی با درجه «کارآمدی» پایینتری باشند اما همگرایی این افراد، این ضعف را بپوشاند، با این نگاه، همکاران کابینه انتخاب شدهاند.»
همین «همگرایی و روحیه همکاری» نکتهای است قابل توجه که شاید برکناری پیدرپی وزیران کابینه دولت دهم از منوچهر متکی وزیر سابق امور خارجه، تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و در نهایت وزیر بهداشت را قابل قبول نشان دهد.
دکتر مرضیه وحید دستجردی - مدیر سابق روابط دانشگاهی و امور بینالملل دانشگاه علوم پزشکی تهران، عضو هیئت علمیگروه زنان و زایمان این دانشگاه اولین زن در تاریخ جمهوری اسلامیایران و سومین زن در تاریخ کشور بوده که سمت وزارت را برعهده گرفت.
درنهایت پس از کش و قوس و مخالفتها با تصدی پست وزارت توسط یک زن، وی از مجموع 286 رأی با 175 رأی موافق، 29 رأی ممتنع و 82 رأی مخالف، موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شد.
اولین بحران : ابطال آزمون دستیاری
29 بهمن سال 88 سیوهفتمین دوره آزمون دستیاری از سوی وحید دستجردی ابطال و دلیل آن نیز فروش سؤالات آزمون دستیاری پزشکی اعلام شد. وزارت بهداشت در آن زمان اطلاعیهای صادر کرد و آزمون جایگزین در 13 اسفند همان سال برگزار شد. پس از آن بسیاری از نمایندگان مجلس خواستار پاسخگویی وزیر بهداشت شدند و در نهایت اعلام ابطال آزمون را از سوی وی یک «عمل شجاعانه و مردانه» توصیف کردند. روزنامه ایران همان زمان عکسی خندان از دکتر دستجردی در صفحه اول به چاپ رساند و او را شجاع ترین وزیر خطاب کرد.
دومین بحران: انحلال
دانشگاه علوم پزشکی ایران
8 آبان ماه سال 89 ابلاغیه ای بر صفحه روابط عمومیوزارت بهداشت نقش بست که بخش عمده ای از نیروهای نظام سلامت را در استان تهران دچار بهت و ناباوری کرد. دانشگاه علوم پزشکی ایران منحل شد و کلیه واحدها به دو دانشگاه دیگر یعنی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتقل شد. همان زمان گفته شد که وزیر بهداشت در برابر فشارهایی که از مجموعه مدیریت اجرایی برای این امر بر وزارت بهداشت بوده است و در راستای اجرای تصمیمات دولت مبنی بر خروج دستگاههای اجرایی از استان تهران این کار را به انجام رساند. در واقع وحید دستجردی به عنوان وزیر بهداشت تنها مصوبه شماره 677/110 معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور در راستای تصمیم دولت مبنی بر خروج دستگاههای اجرایی از استان تهران را ابلاغ کرد. در همین سال یک اتفاق دیگر برای وزیر بهداشت، بحرانی را بوجود آورده بود. در فاصله ماههای شهریور و مهر ماه دو پزشک در دو سوء قصد ترور و کشته شدند. دکتر عبدالرضا سودبخش عضو هیئت علمیدانشگاه علوم پزشکی تهران در مقابل مطب شخصی خود از طرف افراد ناشناس کشته شد و دکتر غلامرضا سرابی، متخصص بیماریهای قلب و عروق و شاغل بیمارستان خاتم الانبیاء هنگام خروج از مطب، از ناحیه شکم مورد اصابت گلوله افراد ناشناس قرار گرفت و کشته شد. دستجردی وزیر بهداشت وقت در این باره یادآور شده بود: اساتید و پزشکان جزء قشر زحمتکش جامعه هستند و نمیدانیم چه دلایلی وجود دارد که این جنایتکاران این دو پزشک و استاد را مورد هدف قرار داده اند. من از وزیر اطلاعات و فرمانده نیروی انتظامیخواستهام تا به این قضیه رسیدگی کنند تا هر چه زودتر این افراد شناسایی و به مجازات برسند.
بحران بعدی رهاسازی بیماران در بیابان
اردیبهشت ماه سال 90، تصویر دو بیمار با لباس بیمارستان امام خمینی (ره) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران که در بیابان رها شده بودند در رسانهها منتشر شد. گمانه زنیها و دستور و پیگیریها به یک معضل تمام عیار برای نظام سلامت بدل شد. ادعاهای مختلفی از وضعیت بد رسیدگی به بیماران در بیمارستانها دولتی تا توطئه بودن موضوع این بیماران در این میان مطرح شد. دستجردی به عنوان وزیر بهداشت در یکی از موضع گیریهای خود در این باره ضمن مشکوک خواندن این اتفاق از مراجع قانونی به عنوان مدعی به خطر افتادن سلامت جامعه گفت: من از دادستان خواسته ام که این افراد را به اشد مجازات محکوم کنند. در قانون هم حتماً برای افرادی که با جان مردم بازی میکنند مجازات در نظر گرفته شده است و ما از این افراد خاطی شکایت کردهایم.
مشکلات تامین ارز دارویی و ماجرای زین اسب
در پاییز سال 91 و پس از کمبودهای شدید دارویی که گریبانگیر نظام سلامت شد، مشخص شد که با توجه به اینکه دارو جزء تحریمهای اعمال شده بر کشور نیست اما ارز مورد نیاز شرکتهای دارویی با نرخ مرجع به طور کامل به آنها اختصاص نیافته است. در این زمان در حاشیه یکی از بازدیدها وزیر بهداشت با اظهار تاسف از نحوه اولویت بندی تخصیص ارز مرجع به کالاها از نحوه اولویت بندی و ارجحیت کالاهایی نظیر زین اسب، دسته بیل و لوازم آرایشی بر دارو و تجهیزات پزشکی برای دریافت ارز مرجع گلایه کرد. دستجردی چند هفته بعد در آخرین اجلاس روسای دانشگاههای علوم پزشکی در زمان وزارت وی، از احتمال گران شدن برخی اقلام دارویی خبر داده بود. این در حالی بود که رئیس جمهور یک شب پیش از آن در گفتگوی تلویزیونی کرده بود: احدی حق ندارد با این استدلال که مثلا ارز نیست، قیمت دارو را بالا ببرد. دولت ارز دارو را داده است و این مشخص است و من آمار شرکتهایی که به آنها ارز داده شده است را نیز دارم.
فشار برای تغییر قائم مقام وزیر
از ابتدای تعیین دکتر مرضیه وحیددستجردی به عنوان وزیر بهداشت و تعیین سه معاون آموزشی، درمان و بهداشتی وزارت بهداشت از میان اعضای هیات علمیدانشگاه علوم پزشکی تهران شائبه حمایت از این دانشگاه از سوی وزیر بهداشت مطرح شد.
این شائبه زمانی قوت گرفت که گفته شد دکتر باقر لاریجانی وزیر در سایه وزارت بهداشت محسوب میشود و وی همان موقع در پاسخ به مهر گفته بود: طرح این گونه مسائل غیر ضروری است. وزارت بهداشت، وزیری دارد که بسیار قدرتمند است و تصمیمگیریهای وسیع و شجاعانه ای دارد. البته وی تلاش دارد که تصمیم گیریها را بر اساس شواهد انجام دهد و مدیریت وی اینگونه است. ممکن است گهگاهی افراد جابجا شوند اما به دلیل ارتباط زیادی که با دانشگاهها دارند، نیروهای متعددی همواره به صورت تازه نفس در این مسیر حرکت میکنند.
این موضوع به همین جا ختم نشد و وزیر بهداشت در حکمیدکتر باقر لاریجانی را به عنوان رئیس شورای سیاستگذاری وزارتخانه که کلیدی ترین پست در این وزارتخانه محسوب میشود، تعیین کرد و این موضوع سرآغاز فشار مجموعه مدیریت اجرایی برای تغییر دکتر لاریجانی شد.
اذعان به فشارها از سوی دستجردی
موضوعی که در دو نامه لاریجانی و دستجردی به یکدیگر کاملاً مشهود است. لاریجانی در نامه خود بر این فشارها با این بیان تاکید میکند که «علیرغم تمامیتلاشی که جنابعالی برای ثبات مدیریتی این مجموعه (دانشگاه علوم پزشکی تهران) به عمل آوردید، تدبیر دیگری برای اداره این نهاد علمیارزشمند در نظر گرفته شده است» و دکتر دستجردی در پاسخ یادآور میشود: «اینجانب فشارهای وارده از جانب مدیریت اجرایی کشور برای تغییر ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران را که به تعبیر مقام معظم رهبری نماد آموزش عالی کشور است به مصلحت نظام سلامت نمیدانم و بر اساس شناخت بیش از سه دهه از جنابعالی اطمینان دارم که سکان کشتی علم و دانش بدست شخصیتی مدیر، دانشمند و امین سپرده شده است».
دکتر باقر لاریجانی از سال 84 ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران را برعهده داشت. نکته جالب توجه در حکم ریاست وی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی این بود که به گفته دکتر کامران باقری لنکرانی «زمانی که درباره وی در شورا رای گیری شده برای اولین بار همه به اتفاق آراء به دکتر لاریجانی رای دادند و همه بر توانایی ایشان تأکید دارند.»
اما گذر زمان و بازیهای سیاسی، تمام این مسائل را به خاطره بدل کرد و اکنون علت اصلی برکناری وزیر بهداشت دولت دهم، مقاومت وی در تغییر رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان شده است.
تمام این اتفاقات در حالی رخ داده است که برنامههای مهم وزارت بهداشت از جمله المپیاد علمیدانشجویان علوم پزشکی، طرح پزشک خانواده، آزمون دستیاری، تولید داروهای با فناوری بالا، اورژانسهای بیمارستانی، جشنواره تحقیقاتی و فناوری رازی در پیش رو است و هنوز هیچ یک از معاونان وزارت بهداشت واکنشی نسبت به ادامه این برنامهها از خود نشان نداده اند.
متن حکم محمود احمدی نژاد برای سرپرست وزارت بهداشت به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر محمد حسن طریقت منفرد
نظر به تعهد و تجربیات ارزشمند و به استناد اصل یکصد و سی و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامیایران جنابعالی را به سمت «سرپرست وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی» منصوب مینمایم.
ساماندهی طرح عظیم پزشک خانواده، امر دارو و درمان، رسیدگی به بهداشت و تغذیه مردم ، عدالت آموزشی و بهداشتی و درمانی و کاهش هزینههای مردم در این بخش در اولویت کاری این وزارت مهم است.
اطمینان دارم که جامعه خدوم بهداشتی و درمانی کشور با نیت خدمت صادقانه به ملت بزرگ ایران شما را در این ماموریت خطیر یاری خواهد کرد.
امیدوارم با استعانت از خداوند منان و استفاده از همه ظرفیت علمیو اجرایی موجود در وزارت وتمام دانشگاهها و مراکز آموزش علوم پزشکی کشور و در سایه توجهات حضرت ولی عصر(عج) در انجام این ماموریت خطیر موفق باشید."
متن نامه لاریجانی و پاراف وحید دستجردی:
حضور محترم سركار خانم دكتر وحید دستجردی
وزیر محترم بهداشت درمان و آموزش پزشكی
توفیق خدمت در عرصه مسئولیت اجرایی دانشگاه علوم پزشكی تهران طی سالیان متمادی گذشته از الطاف بزرگ الهی نسبت به اینجانب بود كه زبان از عهده شكرگزاری آن قاصر است.
از آنجا كه علیرغم تمامی تلاشی كه جنابعالی برای ثبات مدیریتی این مجموعه به عمل آوردید، تدبیر دیگری برای اداره این نهاد علمی ارزشمند در نظر گرفته شده است، ضمن سپاس و عرض تسلیم در برابر تقدیرات الهی و با رخصت از سركارعالی به عنوان وزیری پرتلاش، ارزشمند و خستگی ناپذیر كه توانستید الگویی موفق از مدیریت كلان در عرصه سلامت را در كشور ارائه نمایید و با توجه به شرایط، مسئولیت اداره دانشگاه علوم پزشكی تهران و شورای سیاست گذاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی را به همكاران محترم دیگری كه مجموعه را اداره خواهند كرد میسپارم. طی سالیان همكاری در قالب مسئولیت دانشگاه علوم پزشكی تهران و شورای سیاست گذاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی، تلاشهای زیادی برای ارتقای آموزش و پژوهش و ارتقای خدمات سلامت توسط همكاران محترم دانشگاه علوم پزشكی تهران، ستاد وزارتی، دانشگاههای علوم پزشكی كشور و همكاران شورای سیاست گذاری به عمل آمد.
بدون تردید این تلاشها بدون هدایت الهی و عنایات حضرت حجت(عج) و حمایت و هدایت حضرتعالی به بار نمی نشست. لذا ضمن تشكر از همه همكاران محترم به خاطر همراهی مسئولانه و مشاركت دلسوزانه در پیشبرد این خدمات از همراهی و هدایت سركار عالی تشكر میكنم. در خاتمه از اینكه در جریان امور اجرایی حسب شرایط كاری و لغزشهای فردی ممكن است خاطر سركار عالی و یا همكاران عزیز را مكدر كرده باشم عذر خواهی میكنم و از خداوند بزرگ برای شما و دیگر همكاران محترم توفیقات روز افزون و سلامت آرزومندم.
پاسخ وزیر وقت بهداشت نیز به این شرح بود:
برادر گرانقدر جناب آقای دكتر لاریجانی
دستاوردهای سالهای اخیر وزارت بهداشت در عرصههای مختلف محصول همدلی، هماهنگی و همكاری مدیران مجموعه بوده است. بنده اصرار دارم كه این مجموعه مدیران بالاخص حضرتعالی تا پایان مسئولیت اینجانب با وزارت بهداشت همكاری نمایید.
اینجانب فشارهای وارده از جانب مدیریت اجرایی كشور برای تغییر ریاست دانشگاه علوم پزشكی تهران را كه به تعبیر مقام معظم رهبری نماد آموزش عالی كشور است به مصلحت نظام سلامت نمیدانم و بر اساس شناخت بیش از سه دهه از جنابعالی اطمینان دارم كه سكان كشتی علم و دانش بدست شخصیتی مدیر، دانشمند و امین سپرده شده است. بر این اساس از جنابعالی میخواهم به همكاری خود تا پایان دوران مسئولیت اینجانب ادامه داده و رسالت خطیر هدایت عرصه دانشگاه را همچنان تقبل فرمایید.
عزل وزیر بهداشت اقدامیسیاسی بود
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به صدور فرمان عزل وزیر بهداشت از سوی رئیس جمهور، گفت: صدور فرمان عزل وزیر بهداشت در شرایط زمانی حاضر سیاسی بودن این تصمیم را به ذهن القا میکند.
عبدالرضا عزیزی در گفتوگو با خانه ملت، با اشاره به عزل وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سوی رئیس جمهور، توضیح داد: عزل و نصب وزیران کابینه از جمله حقوق یک رئیس جمهور است ولی صلاح نبود در این شرایط زمانی و بدون هیچ توجیه قانعکنندهای این تصمیم اتخاذ شود.
نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامیتصریح کرد: طی دوره ریاست جمهوری نهم و دهم بسیاری از وزرا و استاندارها که اتفاقاً از جمله توانمندترین افراد نیز بودند بدون هیچ دلیل از کار برکنار شدند از این رو شائبه سیاسیکاری بودن در این عزل و نصبها وجود دارد. وی افزود: تنها شش ماه از عمر دولت فعلی باقی مانده و با طرحهای خوبی که وزیر بهداشت در حال اجرا کردنشان بودند صلاح این بود که وی تا انتها در منصب خود باقی بماند. عزیزی گفت: مرضیه وحیددستجردی تنها وزیر زن در کابینه دولت دهم بود و شایسته بود به احترام همه زنان ایران ایشان را در منصب خود حفظ میکردند. عزیزی با دخیل دانستن جریان انحرافی در این تصمیم رئیس جمهور یادآور شد: همه نمایندگان تابع نظر مقام معظم رهبری هستند و از این رو دربرابر جریان انحرافی ایستادگی خواهند کرد.
واکنش رئیس کمیسیون بهداشت
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس، نسبت به برکناری مرضیه وحید دستجری از سمت وزیر بهداشت ، واکنش نشان داد. حسینعلی شهریاری افزود: برکناری وزیر بهداشت گر چه از اختیارات رئیس جمهوری است اما کار عاقلانه ای نبود و هیچ منطق قابل قبولی ندارد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس در این زمینه از رئیس جمهوری سوال خواهد کرد و واکنشی نشان خواهد داد گفت: ما سوال نمیکنیم اما در ماههای گذشته مجلس نسبت به چند تن از وزرا موضع داشت اما چون زمان زیادی از کار این دولت نمانده استیضاح وزرا را به مصلحت ندیدیم.
اما در همین دو ماه گذشته آقای رئیس جمهور 2 نفر از وزرای خود را برکنار کرد. رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: چطور است که آقای رئیس جمهوری5/1 ماه پیش گفت نمره وزیر بهداشت 20 است و معاون او 10 روز پیش گفت تا زمانی که آقای احمدی نژاد هست من هستم و تا زمانی که من هستم وزیر بهداشت هم هست اما در این 10 روز چه اتقاقی افتاده است که آقای رئیس جمهور چنین تصمیمی میگیرد.
شهریاری گفت: متأسفانه برکناری وزیر بهداشت به جز هوای نفس و مسائل شخصی هیچ علت دیگری ندارد و امیدوارم خداوند به همه ما صداقت بدهد تا با مردم صادق باشیم و امیدوارم آقای رئیس جمهور شهامت این را داشته باشد که بگوید چرا این جا به جایی را انجام داده است.
دستجردی از مردم طلب حلالیت کرد
مرضیه وحیددستجردی در یادداشتی از تمامی همکاران خود و همچنین آحاد ملت ایران حلالیت طلبید و خداحافظی کرد.
متن کامل این یادداشت در پی میآید:
معاونین، مشاورین و قائم مقامان محترم وزیر
روسای محترم دانشگاههای علوم پزشکی کشور
خداوند منان را شاکرم که طی بیش از سه سال مسوولیت تصدی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی، با دعای خیر ملت شریف ایران و تلاش یکایک شما همکاران گرامی در ستاد، دانشگاههای علوم پزشکی و شبکههای بهداشتی درمانی، اعضای محترم دولت، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، روسای محترم کمیسیونهای تخصصی مجلس، اعضای محترم کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به ویژه رییس محترم کمیسیون و سایر مجموعههای نظام سلامت شاهد فعالیتهای مهم، تأثیر گذار و تحول آفرین در عرصه سلامت کشور بودیم.
امروز، نظام سلامت ما با طراحی بدیعی در زمینه آموزش، پژوهش و ارائه خدمات در قالب منویات و رهنمودهای مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، نقشه جامع تحول نظام سلامت کشور، نقشه جامع علمی حوزه سلامت و قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مسیر چشم انداز ترسیم شده سلامت در جمهوری اسلامی ایران را طی میکند.
اینجانب دستیابی به موفقیتهای اخیر در عرصه سلامت کشور را مرهون توفیقات و تفضلات الهی و تلاش شبانه روزی، تعهد، تجربه و همدلی مجموعه کارامد همکاران خود در نظام سلامت و حاکمیت تدبیر، عقلانیت و جلوگیری از مداخلات غیر کارشناسی میدانم و امیدوارم با عزم و اراده جدی و تداوم تلاشها، همچنان شاهد ارتقای آموزش و پژوهش و ارائه خدمات در حوزه سلامت و تحقق بیش از پیش «عدالت در تأمین سلامت مردم» به عنوان یکی از مهمترین رسالتهای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشیم. بدون شک حوزه سلامت نیازمند حمایت همه جانبه و جدی مسوولین نظام و همدلی همه دست اندرکاران مدیریت کشور است.
حال که مدیریت اجرایی کشور مرا از انجام وظایف و ادامه مسئولیت نظام سلامت کشور معاف نموده است، بر خود فرض میدانم از یکایک همکاران گرامی، خصوصاً معاونین، مشاورین، قائم مقامان، روسای دانشگاههای علوم پزشکی و سازمانهای تابعه و کلیه اعضای خانواده بزرگ سلامت، اساتید، کارکنان و دانشجویان قدردانی و سپاس گزاری کرده و از کلیه همکاران و همچنین آحاد ملت عزیز ایران که بعضاً به دلایل مختلف نتوانستهام به خواستههای ایشان تحقق بخشم، طلب حلالیت مینمایم.
از خداوند متعال خواستارم، خدمات و فعالیتهای ارزشمندی که در نظام سلامت در حال انجام است، با قوت و قدرت بیشتری تداوم یافته و بیشاز پیش مایه عزت و سربلندی کشور عزیزمان گردد.»
نظر شما