سلامت نیوز : چند روز پیش یکی از متخصصان در مورد شیوع علایم آسم و آلرژی در 35درصد کودکان تهرانی ابراز نگرانی کرد اما چگونه می‌توان از شیوع بیماری‌های تنفسی، به‌خصوص آسم، در کودکان پیشگیری کرد؟ آیا آمارهای ارائه شده در مورد شیوع علایم آسم و آلرژی در کودکان درست است؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین  ؛ با دکتر مصطفی معین، رئیس مرکز تحقیقات آسم و آلرژی در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم.

گفته می‌شود 35درصد کودکان تهرانی به دلیل آلودگی هوا علایم آسم و آلرژی دارند و این مسأله نگران‌کننده است. آیا در مرکز تحقیقات آسم و آلرژی، بررسی‌ای که میزان شیوع این بیماری را در کودکان تهرانی نشان دهد. انجام شده است؟

در تحقیقاتی که در مورد شیوع آسم طی سال‌های گذشته در تهران و برخی از شهرهای ایران در پروژه بین‌المللی شیوع علایم آسم و آلرژی در کودکان (ISAAC) انجام شد، شیوع علایم آسم در سطح ملی بین 8 تا 12درصد (میانگین 10درصد) گزارش شد. حدود 4 سال قبل نیز برای بررسی دقیق‌تر بار بیماری آسم در ایران از نظر شیوع و روند آن در سال‌های اخیر (83 - 1378)، پژوهشی از نوع فراتحلیل ـمتاآنالیز) انجام گرفت که نتایج به‌دست آمده از آن نشان داد میزان شیوع آسم در کشور از 10درصد به 14/13درصد افزایش یافته است، در صورتی که در سال‌های اخیر،منحنی صعودی شیوع آسم در کشورهای توسعه‌یافته کنترل شده و به صورت افقی درآمده است. در این پژوهش، همچنین مشخص شد شیوع علایم آسم مانند سرفه، خس خس، تنگی نفس یا احساس فشار در سینه در کودکان مورد مطالعه در کلانشهر تهران بالغ بر 4/35درصد است که بسیار هشداردهنده است و ثابت می‌کند عوامل خطرزایی باعث افزایش شیوع آسم و به تبع آن افزایش بیماری‌زایی و هزینه‌های درمان شده است. نتایج این پژوهش در مجله علمی «بیماری‌های مزمن تنفسی، 2009» منتشر شد.

آلودگی هوا چقدر در بروز آسم و آلرژی در کودکان دخیل بوده است؟
به نظر می‌رسد اصلی‌ترین عامل خطرزا که باعث شیوع گسترده آسم در تهران شده است، آلودگی هوای ناشی از دود خودروها باشد. در تحقیقات علمی ثابت شده، آلاینده‌هایی چون ازن، دی‌اکسید گوگرد، مونوکسید کربن و اکسید نیتروژن می‌توانند با تأثیر بلندمدت بر ژنتیک انسان، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مزمن ریوی از جمله آسم شوند استاندارد نبودن سوخت، کیفیت نازل خودروهای تولیدی، کمبود بزرگراه‌ها و خطو ط مترو و ترافیک سنگین از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوای تهران و متأسفانه قربانیان اصلی آنها، کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و ریوی هستند. امروزه آلودگی هوا در هر سال باعث 2 میلیون مرگ زودرس در سطح جهان می‌شود که 50درصد آن در جهان سوم و به خصوص در حاشیه‌ها و زاغه‌های مناطق محروم شهرهای بزرگ و پر ترافیک رخ می دهد.

آیا استفاده از ماسک می‌تواند از تأثیر آلاینده‌های محیطی بر کودکان بکاهد؟
ماسک می‌تواند در برابر گردوغبار و ریزگردها تا حدودی مفید و مؤثر باشد ولی تأثیر مثبت آن در برابر دود و آلاینده‌های شیمیایی به اثبات نرسیده است.

پس در شرایطی که بیشتر مواقع هوا در شرایط سالمی قرار ندارد، چگونه می‌توان از بروز آسم در کودکان پیشگیری کرد؟
با آموزش بیماران و خانواده‌ها و آموزش بهداشت عمومی و روزآمدکردن اطلاعات علمی کادر پزشکی درخصوص ویژگی‌های آسم و شناسایی عوامل خطرزای محیطی و پرهیز از آنها و مصرف درست داروهای تجویز شده به وسیله پزشک معالج می‌توان تا حدود زیادی از شیوع آسم و عوارض آن جلوگیری کرد.

آیا آماری از شیوع یا افزایش شیوع آسم و سایر بیماری‌های تنفسی در بزرگسالان در اثر آلودگی هوا وجود دارد؟
آمار روزآمد و دقیقی از شیوع آسم و سایر بیماری‌های مزمن تنفسی در سطح ملی در دست نداریم ولی به‌طور کلی شیوع آسم در بزرگسالان حدود 50درصد شیوع آسم در کودکان است. در شرایط آلودگی هوا، بزرگسالان مبتلا به بیماری‌های انسدادی مزمن ریه و آسم و بیماران قلبی کهنسالان در معرض خطر بیشتری هستند. آلودگی هوا در بلندمدت می‌تواند به اختلال در رشد ریه کودکان، بروز بیماری‌های انسدادی مزمن تنفسی و سرطان ریه بینجامد.