سلامت نیوز :حتما در روزهای اخیر در صفحه حوادث خبرهایی با این موضوع که دربرخی از کمپ های ترک اعتیاد، صاحبان کمپ از شکنجه و زور برای ترک دادن معتادان استفاده می کنند مواجه شده اید، اگر شما هم دغدغه‌ای در این حوزه دارید، این گزارش خواندنی است.

معتاد بیمار است نه مجرم
به گزارش سلامت نیوز به نقل از حمایت ؛ چندسالی می‌شود که فعالیت کمپ‌ها و به خصوص کمپ‌های غیرمجاز درکشورافزایش یافته و هر روز این مراکزمانند قارچ از زمین می رویند. متاسفانه به دلیل نبود نظارت کافی براین کمپ‌ها، شاهد از بین رفتن معتادان براثرشکنجه یا استفاده از روش های درمانی تایید نشده‌ای هستیم که دیگر بعدازمرگشان، نوش داروی زندان و یا قصاص عاملان بی‌فایده است. در گذشته مردم، معتادان را به چشم جنایتکاران نگاه می‌کردند. اما امروزه دیگربرای اکثریت، بیمار بودن این افراد ثابت شده است. اما باز هم شاهد این هستیم که برخی، این بیماران را به چشم جنایتکاران می‌بینند و با زنجیر و طناب به چهار میخ کشیده و انواع شکنجه‌ها که به قول بعضی‌ها، آب درمانی وغیره است را روی آنها تجربه می کنند. به گفته شاهدان، بعضی از این کمپ‌ها، درخیابان‌های شهر به دنبال معتادان می‌گردند و به هرکس که شک کردند او را با زور به کمپ برده و با خانواده‌اش تماس می‌گیرند که یا هزینه کمپ را بپردازید و یا فرد معتاد را به دادگاه معرفی می‌کنیم. خانواده‌ها هم که دلشان در گرو محبت عضو معتاد خانواده شان است، از ترس آبرو، هزینه درمان را می‌پردازند و به این سوءاستفاده‌ کننده‌ها باج می‌دهند. درمواردی هم شنیده می شود که خود معتادان گفته اند برای بردنشان به کمپ، چند نفر با زور و با حالتی که به آدم ربایی بیشتر شبیه است، آنها را درپارکینگ خانه‌شان به زنجیر کشیده‌ تا برای اصلاح و ترک، به کمپ اعزام کنند. اگر کسی را می شناسید که با این مشکل رو به‌رو شده است، لازم است راهکارهایی را که درگزارش پیش رو می خوانید، به آنها ارایه کنید.

زمانی که اجبار قانونی می شود
در این ارتباط قانونی تحت عنوان" قانون اقدامات تامینی" که مصوب سال 1339 است و هنوز نیز نفی نشده و به قوت خود باقی است و محاکم ما به این قانون استناد می کنند، وجود دارد. دراین قانون مقرراتی توسط قانونگذار نسبت به کسانی که برای جامعه خطرناک هستند، پیش‌بینی شده است. یعنی درواقع کسانی که طبق ماده 1 این قانون، افراد خطرناک که معتادان نیز در این دایره قرارمی گیرند، تنها با رای دادگاه مجبور به اقامت در کمپ‌ها یا مراکز ترک اعتیاد هستند. پس اگر فردی برای بردن معتاد شما مراجعه کرد یا با شما تماس گرفت و اعلام کرد که معتاد را گرفته و شما مجبور به پرداخت هزینه‌های ترک بیمارتان هستید، درصورتی که رای دادگاه را به شما نشان داد، حرفش را بپذیرید. درغیراین صورت این فرد خاطی و اخاذ است. یعنی هیچ فردی خودسرانه نمی تواند معتادی را مجبور به ترک کند چه برسد به این که برای این کار، از زور نیز استفاده کند. اگر کمپ یا نهادی تحت نظارت مراکز بهداشتی – درمانی فعالیت و مجوزرسمی داشته باشد و تحت نظارت مراجعی مانند دادستانی و یا مقامات قضایی انجام وظیفه کند و در موارد لزوم به قوای قهریه یا الزام متوسل شود، درچارچوب قانون عمل کرده و قانون این امر را پیش بینی کرده است. اما اگر کمپی خودسرانه اقدام به جمع آوری معتادان کند و برای این کار به زور وتزویر متوسل شود، مرتکب جرم شده است.در ماده 2 قانون اقدامات تامینی پیش‌بینی شده است که باید مراکزی برای مجرمان به اعتیاد مصرف الکل و مواد مخدر احداث شوند و اقدامات تامینی آنها، تدابیری است که دادگاه برای جلوگیری از تکرار جرم در مورد مجرمان خطرناک اتخاذ می‌کند.
بنابراین، اگراجبارمعتاد به ترک با رای دادگاه باشد و دادگاه وی را به مراکز ترک اعتیاد معرفی کند، جرمی صورت نگرفته است. دراین باره باید به یاد داشته باشید که این مراکز ترک اعتیاد از سوی دادسرا ومجری حکم، جواز پذیرش چنین معتادانی را داشته باشند و تنها توسط این مراکز است که مجبورکردن معتاد به ترک خلاف محسوب نمی شود.

مهلت قانونی برای ترک
در قانون مبارزه با مواد مخدر، قانونگذار پیش‌بینی کرده است که اگر فرد معتاد به مواد مخدر باشد، هرچند بزهکار است، اما قانون به وی یک مهلت قانونی می‌دهد. این مهلت قانون معمولا در حدود 1تا 2 ماه است، معتاد این مدت را زمان دارد که اعتیاد خود را کنار بگذارد و درصورت ترک، دیگر تحت تعقیب قانونی قرار نمی‌گیرد. دراین باره نهادی نیز با عنوان "تعلیق تعقیب" پیش بینی شده است که حکم تعقیب معتاد را ملغی می‌کند. اگرکمپی دارای ضوابط و اختیارات قانونی باشد و خانواده هم فرد معتاد را معرفی کند ، ممکن است با قوای قهریه او را بستری کنند.
اما صاحبان کمپ حق ندارند به صورت خودسرانه در سطح شهر پرسه زده و فردی را بعد از آنکه به عنوان معتاد شناسایی کردند به زور وارد مراکز ترک اعتیاد یا کمپ‌های ترک کنند. این امر وظیفه قانونی ضابطان دادگستری و پلیس و نیروی انتظامی است و اختیارات پلیس هم قابل تفویض به شخص دیگری نیست. به عبارتی هیچ کمپ‌داری نمی‌تواند معتادان را دستگیر کند.

کمپ‌داران بدانند
اگر کمپ ترک‌ اعتیاد حتی مجوز فعالیت داشته باشد اما با معرفی خانواده‌ فرد معتاد ، وی را به زور و برخلاف خواسته خود فرد و بدون رای دادگاه و مجوزقانونی برای ترک به کمپ منتقل کند، مشمول ماده 621 قانون مجازات اسلامی می‌شود. این فرد آدم رباست و مجازاتی مطابق همین جرم در انتظارش است. مدیران کمپ‌ها بدانند که نمی‌شود شخصی را بدون رضایت خودش و به طورقهری وادار به ترک کرد، هرچند اگرهدف از این کار، ترک دادن معتاد و حسن نیت باشد. کمپ ها اگر با چنین وضعیتی مواجه شدند، یعنی خانواده‌ای، فرد معتادی را به آنها معرفی کرد، باید درچارچوب قانون با نیروی انتظامی تماس بگیرند و نیروی انتظامی هم به عنوان ضابط دادگستری مداخله و فرد را دستگیر می کند. قانون گذار گفته است که اگرکسی ترک نکند، تحت تعقیب کیفری قرار می گیرد و زندان می شود و از طریق زندان اقدامات قهری بر او اعمال و نسبت به ترک اعتیادش اقدام می‌شود و این قانون برای زنان و مردان معتاد یکسان است.تمام اقدامات شکنجه و آزار فرد معتاد درکمپ‌ها حتی اگرمجازهم باشند، جرم است. درماده واحده قانون حمایت ازحقوق شهروندی که منشا اصلی آن اصل 37 و 38 قانون اساسی است، به صراحت گفته شده که هرگونه اقدامی که مصداق شکنجه و یا ضرب و جرح و آزار و اذیت داشته باشد، جرم بوده و مجازات کیفری داشته و قابلیت تعقیب کیفری و تخلف انتظامی دارد. بنابراین، این اقدامات هیچ کدام وجهه قانونی نداشته واگر اثبات شود که چنین اقداماتی درکمپی انجام شده است، تمامی مسوولان آن تحت تعقیب کیفری قرارگرفته و حداقل مجازات حبس، پرداخت جزای نقدی و شلاق و دیه انتظار آنها را می‌کشد. هدف مسوولان از موافقت با فعالیت کمپ های ترک اعتیاد، بهتر شدن وضعیت معتاد و بهبود بخشی از معضلات و آسیب های اجتماعی است. قرار نیست که این مراکز به اتاق های خودمختار شکنجه و منابع درآمدزایی صرف تبدیل شوند.

مدت مجاز نگهداری
مدت نگهداری یک معتاد در کمپ، تا زمانی است که حالت خطرناک در فرد رفع شود، تا قبل از آن زمان فرد معتاد باید در مراکز مربوطه بماند، به عبارتی برای ترک و بهبود حال معتاد، زمان مشخصی از منظر حقوقی وجود ندارد. شاید از نظر پزشکی در مدت 21 روز وضعیت فرد بهبود یابد.
اما در قانون "اقدامات تامینی" نگاهداری فرد معتاد و خطرناک، مدت ندارد و زمان آن وابسته به رفع حالت خطرناک در فرد است.اگر شخصی با رای مقام قضایی در کمپ حضور یابد، نمی تواند خودسرانه و با تصمیم شخصی، آن مکان را ترک کند.
اما اگر معتاد با پای خود به مرکز مراجعه کند، به عبارتی "خود معرف" باشد و یا معرفی‌اش کرده باشند و تحت نظر مقام قضایی نباشد، می‌تواند هرزمان که اراده کرد، آن مکان و کمپ را ترک کند. در خصوص کمپ بانوان نیز می توان اعلام کرد که شخصی که کمپ بانوان را اداره می کند، باید زن بوده و اگر مردی ارتباط مستقیم با خانم‌های آنجا داشته باشد، از نظر شرعی و قانونی مرتکب خلاف شده است و صاحب کمپ مجازات خواهد شد.
اگر شکایت دارید
حالا اگر شما کسی را می شناسید که در کمپ ترک اعتیاد مورد آزار و اذیت قرارگرفته و یا به زور او را به کمپ برای ترک برده اند، لازم است بدانید که شما همراه آن فرد شاکی می توانید به دادسرا مراجعه کرده و گزارش تخلفات کمپ را در اختیار دادستان قرار دهید. اگر حوصله رفتن به دادسرا را ندارید، می توانید با شماره یکی از مراکز دادسراها تماس گرفته و محل کمپ و مشکل ایجاد شده را پیام بگذارید. به طورحتم به موضوع رسیدگی می شود. لازم است بدانید متاسفانه فرد معتاد به تنهایی نمی تواند از کمپ شکایت کند.

دادستانی بازرس اصلی کمپ‌ها
برابر قانون، دادستانی بازرس کمپ ها بوده و دربازرسی ماموران دادستانی از کمپ‌ها، اولین چیزی که بررسی می‌کنند مجوز است. بعد ازآن خود معرف بودن و یا معرف معتادان کنترل می‌شود. به هر حال همه کمپ ها باید تحت نظر یک مرکز قضایی اداره شوند. همچنین نگهداری افرادی درکمپ که به چیزی به غیر از الکل و مواد مخدر وابستگی داشته باشند، مجاز نیست و این مراکز تنها برای ترک اعتیاد افراد از مواد مخدر و الکل دایر شده است. بهترین راه مبارزه با ایجاد مراکز ترک اعتیاد غیرمجاز این است که مراکز قضایی مداخله و کمپ‌هایی را تحت نظارت قرار دهند. فقط به این ترتیب است که می توان از بروز حوادث ناراحت کننده و غیر‌قانونی جلوگیری کرد. در حال حاضر برخی از کمپ ها مجوز خود را از مراکز مختلف دریافت می کنند که عملا نظارتی بر فعالیت آنها وجود ندارد.