سلامت نیوز : پژوهش‌ها نشان داده‌ است 24 ساعت بی‌خوابی یا یك هفته خواب شبانه به مدت چهار تا پنج ساعت، اختلالی برابر با اثر یك دهم درصد الكل در خون ایجاد می‌كند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ هنگامی كه چهل سالگی را پشت سر می‌گذاریم، نسبت به زمان جوانی، خواب ما از بخش‌های مجزای بیشتری تشكیل می‌شود و مزاحمت‌هایی مانند سر و صدای محیط خارج و دردهای ناشی از افزایش سن، ما را آسان‌تر از خواب بیدار می‌كند. خیلی‌ها تصور می‌كنند با كم خوابیدن فرصت بیشتری برای انجام كارهایشان دارند، اما نمی‌دانند خود و دیگران را در چه خطر‌ بزرگی قرار می‌دهند.

براساس آمار، خستگی رانندگان عامل بیشتر سوانح رانندگی در سال‌های اخیر بوده است. بیدار ماندن بیش از 18 ساعت متوالی به سرعت واكنش، حافظه كوتاه‌مدت و دراز مدت، توانایی تمركز، قدرت تصمیم‌گیری، تحلیل ریاضیات و جهت‌یابی لطمه می‌زند.

دو عامل كاهش زمان خواب به مدت پنج تا شش ساعت در شب برای چند روز متوالی و كمبود قبلی خواب، این اثرهای منفی را تشدید می‌كند؛ ردپای خواب ناكافی را می‌توان در انواع بیماری‌های جسمی از فشارخون بالا گرفته تا چاقی جستجو كرد. افرادی كه كم می‌خوابند و همواره از بی‌خوابی رنج می‌برند، نه تنها خودشان بلكه گروه، سازمان و حتی عموم مردم را در معرض خطر جدی قرار می‌دهند. تاكید بر برتری فرهنگ بی‌خوابی نه‌تنها غیر‌منطقی بلكه بشدت خطرناك است و در تقابل با مدیریت هوشمند قرار می‌گیرد.

چهار عامل عمده وابسته به خواب كه بر عملكرد ما تاثیر می‌گذارد، عبارتند از:

میل طبیعی به خواب

میل طبیعی به خواب شبانه به‌طور عمده براساس تعداد ساعت‌های متوالی بیدار ماندن تعیین می‌شود. طی زمان بیداری در روز، تمایل بیشتری برای خواب در انسان ایجاد می‌شود.

بیشتر ما تصور می‌كنیم كنترل خواب را به دست گرفته‌ایم و ما هستیم كه تعیین می‌كنیم چه وقت بخوابیم و كی بیدار شویم، اما حقیقت این است هنگامی كه خواب‌آلوده می‌شوید، كنترل مغز به‌طور غیرارادی از دست می‌رود.

هنگامی كه فشار طبیعی برای خواب به حد كافی برسد، هزاران سلول عصبی در مركز خواب مغز فعال می‌شوند. وقتی این اتفاق رخ می‌دهد، خواب مانند خلبانی كه كنترل هواپیما را به دست می‌گیرد، فعالیت مغز را متوقف می‌كند. اگر شما در آن لحظه پشت فرمان خودرو باشید فقط سه تا چهار ثانیه كافی است تا از جاده خارج شوید.

مجموع ساعت‌های خواب

عامل دوم با مجموع ساعت‌های خواب ما طی چند روز مرتبط است. اگر شما حداقل هشت ساعت در شب بخوابید، سطح هوشیاری شما طی روز ثابت می‌ماند، اما اگر شما دچار اختلال خواب باشید یا در چند روز متوالی كمتر از هشت ساعت بخوابید، به كمبود خوابی مبتلا می‌شوید كه كاركرد مغز را دچار مشكل می‌كند.

چرخه شبانه‌روزی بدن

چرخه شبانه‌روزی بدن تعیین می‌كند، چه هنگام نیمه شب و چه وقت سپیده‌دم است. این سیستم زمان‌سنج كه به آغازگر چرخه شبانه‌روزی معروف است، به موازات و در عین حال در تقابل با میل طبیعی به خواب عمل می‌كند.

این آغازگر چرخه شبانه‌روزی، هنگامی قوی‌ترین تمایل به خواب را ایجاد می‌كند كه شما به طور معمول از خواب بیدار می‌شوید و قوی‌ترین تمایل به بیدار ماندن را یك تا سه ساعت پیش از خوابیدن و درست هنگامی سبب می‌شود كه میل طبیعی به خواب، به اوج خود می‌رسد.

هنوز دلیل این تقابل كشف نشده است اما می‌توان حدس زد موضوع مورد اشاره با این واقعیت در ارتباط است كه برخلاف دیگر حیوانات، انسان طی روز به دفعات اجباری چرت نمی‌زند.آغازگر چرخه شبانه‌روزی می‌تواند این امكان را در اختیار ما قرار دهد تا در طول روز و طولانی مدت بیدار بمانیم و تمام شب را در خواب به سر ببریم.

اینرسی خواب

اینرسی خواب یعنی رخوتی كه بیشتر افراد وقتی كه از خواب برمی‌خیزند آن را تجربه می‌كنند. هنگامی كه بیدار می‌شویم مغز، همانند موتور خودرو به زمانی برای گرم شدن نیاز دارد.

بخشی از مغز كه مسئول تثبیت حافظه است پس از بیداری، به مدت پنج تا 20 دقیقه خوب كار نمی‌كند و چند ساعت طول می‌كشد تا به اوج فعالیت موثر خود برسد، اما اگر در هواپیما به خواب بروید و خدمه پرواز ناگهان هنگام فرود شما را بیدار كنند، ممكن است تازه پس از رسیدن به باجه گمرك متوجه جا گذاشتن گذرنامه خود شوید.

به‌طور طبیعی وقفه‌ای بین بیدار شدن از خواب و فعالیت كامل مغز وجود دارد و به همین دلیل است كه هرگز نمی‌خواهید بلافاصله پس از بیدار شدن، تصمیم مهمی اتخاذ كنید. این موضوع بیشتر برای پرستاران ملموس است كه مجبورند پزشكان را نیمه شب از خواب بیدار كنند و در مورد بیماران راهنمایی بخواهند.

در انتها توصیه می‌شود سعی كنید به خواب كافی عادت كنید. همه باید قبول كنند خواب نیازی كاملا جدی است.