سلامت نیوز :  فلزاتی مانند نیكل، كادمیوم و روی كه عدد اتمی بالایی دارند؛ اغلب در بدن انسان تاثیرات بسیار مخربی بر جا می‌گذارند. ارمغان این فلزات برای بدن، بیماری‌های بسیار جدی و مهلك است. جیوه، منگنز، سرب، قلع و... ممكن است از طریق غذا، آب، هوا یا حتی از طریق جذب پوستی وارد بدن شوند. در دنیای امروز خیلی بعید به نظر می‌رسد كه بتوان از این فلزات اجتناب كرد، اما باید به خاطر داشت كه فلزات جزو اولین و مفیدترین عناصری هستند كه توسط انسان كشف شده‌است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ بسیاری از فلزات سنگین در صنایع مدرن جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده‌اند. یك اشتباه رایج در مبحث آلودگی فلزات این است كه تمام آلاینده‌های فلزی را بدون توجه به دانسیته‌ (‌چگالی یا جرم مخصوص‌) آنها در رده فلزات سنگین و سمی جای می‌دهند. این در حالی است كه تنها فلزاتی كه دانسیته‌ای بیشتر از پنج گرم بر سانتی‌مترمكعب دارند، جزو فلزات سنگین هستند. در واقع چگالی فلزات سنگین پنج برابر آب است.

تاثیر فعالیت‌های انسانی

در دنیای مدرن از بسیاری فلزات سمی به شكل گسترده‌ای استفاده می‌شود. به عنوان مثال فنیل مركوریك استات یك نوع قارچ‌كش است كه كاربرد نسبتا زیادی دارد یا تترا اتیل سرب كه یك ماده افزودنی به بنزین است.

حتی لامپ‌های كم‌مصرف استاندارد نیز حاوی2/5 میلی‌لیتر جیوه است. توصیه می‌شود در مكان‌هایی كه افراد به صورت طولانی‌مدت در آنها هستند، از این لامپ‌ها استفاده نشود. در صورت شكستگی نیز به هیچ‌وجه نباید به آنها دست زد یا هوای آن محدوده را مستقیما تنفس كرد. اگر به هر دلیلی فلزات سنگین وارد خاك شود، ساده‌ترین تاثیری كه می‌گذارد آن است كه مانع رشد گیاهان می‌شود.

آلوده‌كننده‌های فلزی پس از آن كه وارد چرخه‌های طبیعی شوند، نمی‌توانند مانند سایر آلاینده‌های آلی از طریق شیمیایی یا فرآیندهای زیستی تجزیه شوند.

پایداری فلزات سنگین در چرخه‌های طبیعی خطرناك است. به عنوان مثال سال 1953 تاثیر انباشت بیولوژیك جیوه در ماهی‌های خوراكی فاجعه‌ای را در ژاپن رقم زد.

راه‌حل‌هایی ساده برای پیشگیری از مسمومیت فلزات سمی

چنانكه ذكر شد، اجتناب از تماس با این قبیل فلزات در دنیای امروز امكان‌پذیر نیست‌، اما در هر صورت راه‌حل‌هایی نیز برای درمان مسمومیت با فلزات وجود دارد. یكی از ساده‌ترین راه‌های معالجه و پیشگیری استفاده از گیاهان است كه از قدیم نیز مرسوم بوده است.

دكتر غیاث‌الدین جزایری در كتاب درمان گیاهی خود می‌نویسد گیاهان مخصوصا سبزی‌ها و میوه‌ها داروهای كم‌‌ارزشی هستند كه اگر شما آنها را امتحان كنید نه‌تنها ضرری نخواهید كرد بلكه منافع زیادی نیز برای شما به ارمغان آورده خواهد شد، اما گیاهان چگونه می‌توانند از مسمومیت با فلزات جلوگیری كنند‌؟ فرآیندی شیمیایی است كه در آن یك تركیب شیمیایی با یك یون فلزی تركیب می‌شود و آن را به صورت محكم نگه می‌دارد. این فرآیند «‌كی‌لیت شدن‌» نام دارد. موادی كه چنین خصوصیتی دارد در درمان با مسمومیت فلزات به كار می‌رود.

تحقیقات نشان داده كه پكتین یا ژلاتین گیاهی كه در اغلب میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد، می‌تواند در فرآیند «‌كی‌لیت شدن‌» فلزات سنگین و سایر آلاینده‌هایی كه در خون انسان مشاهده می‌شوند‌؛ نقش موثری ایفا‌ كند. بدن انسان از این طریق می‌تواند براحتی آلاینده‌های مذكور را به وسیله مجاری ادرار دفع كند.

سیب‌ سبز، كلم، موز، چغندر، انگور، هویج و مركبات بهترین منبع پكتین است. گشنیز یكی از بهترین مواد غذایی برای دفع فلزات سمی همچون جیوه، آلومینیوم و سرب از بدن است. دانشمندان بر این باور هستند كه این سبزی شگفت‌انگیز می‌تواند از موانع خونی مغز براحتی عبور كند و فلزات سنگین و سمی را از آن خارج كند.

دكتر روبرت اتكینز یك پزشك و كاردیولوژیست مشهور است كه در فاصله سال‌های 1930 تا 2003 زندگی می‌كرد. رژیم غذایی كه وی توصیه كرده بسیار در عالم طب شهرت دارد.

وی معتقد است مصرف 400 میلی‌گرم گشنیز در روز می‌تواند به آسانی و تنها در ظرف دو هفته فلزات سنگین و سمی را كه در بدن انباشته شده‌اند از بدن دفع كند. جعفری، سبزی دیگری است كه در دفع جیوه از بدن بسیار موثر عمل می‌كند. بروكلی و انواع كلم‌ها نیز حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اكسیدان است. آنتی‌اكسیدان‌ها می‌توانند تولید آنزیم‌هایی را كه از بدن سم‌زدایی می‌كنند، افزایش دهند. غذاهای غنی از سولفور نظیر پیاز و سیر در حذف سرب از بدن موثرند و به همین دلیل است كه مصرف آنها در زمان آلودگی هوا و خصوصا وارونگی بشدت توصیه می‌شود.

گل كلم، تخم‌مرغ، جوانه گندم، بروكلی و هویج نیز غنی از سولفوراست. این مواد تاثیر بسزایی در حذف فلزات سنگین از بدن بر عهده دارند. در عین حال آمینواسیدها عوامل «‌كی‌لیت شدن‌» طبیعی است.

آمینواسیدها از پروتئین‌هایی نظیر تخم‌مرغ و ماهی به دست می‌آیند. تحقیقات نشان می‌دهد كه محرومیت از پروتئین‌ها باعث می‌شود میزان آنزیم‌های گوناگون كبد بشدت كاهش پیدا كند. بسیاری از آنزیم‌هایی كه كبد تولید می‌كند در دفع فلزات سمی از بدن نقشی حیاتی دارند. دكتر جزایری در كتاب درمان گیاهی كاسنی، كاهو، انواع پونه، اندیو‌ (‌نوعی كاسنی‌) و ریواس را برای نوسازی سلول‌های كبدی توصیه كرده. بدن انسان تركیب شیمیایی به نام آلفالیپوئید اسید را می‌سازد.

مقادیر بسیار اندكی از اسفناج، بروكلی، نخود فرنگی، جوانه گندم، سبوس برنج و حتی گوشت حاوی این تركیب است. دكتر لین پاتریك كه متخصص در زمینه طب طبیعی است و در زمینه درمان از مسمومیت فلزات سنگین تحقیقات گسترده‌ای انجام داده است، می‌گوید كه آلفالیپوئید اسید می‌تواند از موانع خونی و مویرگی مغز عبور كند و فلزات سنگین را به دام بیندازد و در نهایت آنها را دفع كند.

دكتر پاتریك معتقد است با همین تركیب شیمیایی می‌توان جلوی بسیاری از تخریب‌های سلولی گسترده را در مغز گرفت.

آلومینیوم‌؛ یك مورد استثنا‌

آلومینیوم یك یون مثبت سه ظرفیتی است كه در بافت‌های اغلب حیوانات و گیاهان وجود دارد. حتی آب‌های طبیعی نیز مقادیری از این فلز را در خود دارند. آلومینیوم سومین عنصر غالب و فراوان‌ترین فلزی است كه در پوسته زمین وجود دارد. جالب است كه آب تصفیه شده شهری نیز اغلب، غلظت‌های بیشتری از این ماده را در خود دارد چرا كه اغلب از آلومینیوم برای تصفیه آب استفاده می‌كنند. به دلیل واكنش‌پذیری بالا، این عنصر معمولا در طبیعت به صورت تركیب با عناصر دیگر یافت می‌شود.آلومینیوم یك فلز سنگین نیست، اما به آسانی از طریق مواد افزودنی غذاها، داروهای ضد‌اسید معده، آسپرین‌های بافر، داروهای قابض، بكینگ پودرها، اسپری‌های بینی، واكسن‌ها، آلومینیوم فویل‌ها و ظروف غذای آلومینیومی وارد بدن می‌شود. مقادیر ناچیز آلومینیوم در رژیم‌های غذایی جای نگرانی ندارد، اما از طرفی مسمومیت به آن نیز شایع و خطرناك است. این عارضه اغلب در بیمارانی كه خون آنها دیالیز می‌شود، شایع است. دانشمندان، آلومینیوم را فلزی می‌دانند كه بالقوه می‌تواند سمی باشد. مسمومیت با آلومینیوم منجر به سه اختلال عمده خواهد شد‌: بیماری‌های استخوانی، اختلال‌های مغزی و عصبی و در نهایت كم‌خونی. بدن انسان روزانه بین پنج تا ده میلی‌گرم از این عنصر را به طرق مختلف دریافت می‌كند. در افرادی كه كلیه‌های آنها عملكرد عادی دارد، میزان سروم آلومینیوم معمولا كمتر از شش میكروگرم در لیتر است.