سلامت نیوز:‌ سوزاک دومین بیماری واگیردار مقاربتی از نظر شیوع در جهان است که در صورت پیشرفت عفونت ممکن است بسیار خطرناک باشد. این بیماری بیشتر در کشورهایی رواج دارد که روابط جنسی نامشروع در آنها بلا مانع است. عامل بیماری سوزاک باکتری ای است بنام نایسریا گنوره آ

معرفی:
سوزاک دومین بیماری واگیردار مقاربتی از نظر شیوع در جهان است که در صورت پیشرفت عفونت ممکن است بسیار خطرناک باشد. این بیماری بیشتر در کشورهایی رواج دارد که روابط جنسی نامشروع در آنها بلا مانع است. در کشور ما پس از انقلاب این بیماری تقریباً ریشه کن شد، اما در سالهای اخیر بخصوص در میان جوانان کم سن و سال سریعاً شیوع پیدا کرد. متأسفانه ابتلا به عفونت سوزاک احتمال ابتلا به ایدز و عفونتهای دیگر را نیز افزایش میدهد لذا تشخیص به موقع این بیماری و جلوگیری از پیشرفت و شیوع آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

عامل بیماری سوزاک:
عامل بیماری سوزاک باکتری ای است بنام نایسریا گنوره آ (Neisseria Gonorrhoeae)، این باکتری از دسته کوکسی های گرم منفی میباشد که اخیراً در مقابل بسیاری از آنتی بیوتیکها از خود مقاومت نشان میدهد. میزبان این باکتری نیز تنها انسانها میباشند.

میزبانان بیماری:
مبتلایان به این بیماری نه تنها زنان و مردان میتوانند باشند، بلکه کودکان و نوزادانی که از مادر ناقل متولد میشوند نیز میتوانند این عفونت را دریافت کنند. عفونت در سوزاک در ابتدا بر خلاف بیماریهای مقاربتی دیگر مانند ایدز و سیفلیس موضعی میباشد و تمام بدن را درگیر نمیکند.

انتقال بیماری:
این بیماری براحتی از طریق ترشحات بدن قابل انتقال است و احتمال ابتلاء به سوزاک در هربار تماس جنسی با ناقل بیماری در مردان نسبت به زنان 1 به 4 است، یعنی زنان 4 برابر بیشتر از مردان در هر مقاربت خطرناک، احتمال درگیری دارند.

باکتری سوزاک در تعاملات زیر انتقال میابد:
• از طریق روابط جنسی که در آنها دخول رخ میدهد. (این مورد میتواند دهانی، مقعدی یا واژینال باشد)
• از طریق لیس زدن و وارد کردن زبان به اندام جنسی و یا مقعد فرد مبتلا.
• از طریق دست. (این مورد با تماس دست و انگشتان دست با ترشحات واژن، منی و آب دهانی که مبتلا به باکتریست و سپس وارد کردن بلافاصله دست آلوده در واژن دهان و یا مقعد و یا چشم فرد سالم صورت میگیرد)
• از طریق زایمان. (این مورد اکثراً چشمان نوزاد را درگیر میکند که در صورت تشخیص به موقع با قطرهای مخصوص قابل درمان است و درصورت عدم تشخیص و پیشرفت احتمال کوری کودک وجود دارد)

علائم سوزاک:
همانطور که از اسم این بیماری مشخص است این بیماری باعث ایجاد سوزش در اندامهای جنسی مخصوصاً در هنگام دفع ادرار میشود.
سوزاک در اکثر مواقع در روزهای 2 الی 14 پس از ابتلاء علائم خود را بروز میدهد، با این حال علائم این بیماری در مردان بارزتر از زنان است. گاهی ممکن است در موارد خاص پس از روز 30ام بعد از ابتلا این بیماری نشانه های خود را آشکار کند.

نکته: 10% مردان و یک سوم زنان مبتلا به سوزاک ممکن است بدون هیچ علامتی درگیر بیماری باشند اما باید در نظر گرفت که همچنان ناقل بیماری هستند.
نکته: پیشرفت این بیماری چه در زنان و چه در مردان باعث ایجاد عقیمی و ناباروری و حتی در برخی موارد باعث مرگ بیماران نیز میشود.

نشانه های ابتلا به سوزاک در مردان:
1. احساس سوزش در پیشآبراه مردان.
2. تکرر ادرار.
3. گاهی دیدن خون در ادرار به میزان کم و یا خروج لخته های خون از مجرا.
4. ترشحات چرکی از مجرا و یا ترشحات غلیظ و یا رنگی به رنگهای زرد یا سبز که اکثراً بوی نامطبوعی دارد.
5. ورم بیضه ها.
6. گاهی ایجاد دردهای شکمی.
7. تورم آلت تناسلی.
8. تورم غدد لنفاوی در کشاله رانها
*در صورت پیشرفت بیماری ممکن است علائم زیر نیز بروز پیدا کند:
9. التهاب غدد فوق بیضوی و پروستات.
10. عفونت خونی که باعث بروز تب خفیف میشود.
11. مشکلات و ورم مفاصل.
12. عفونت پوستی.
13. مشکلات قلبی.
14. التهاب های چشمی.
15. مننژیت.
16. هپاتیت و ...

نشانه های ابتلا به سوزاک در زنان:
1. احساس سوزش در هنگام ادرار.
2. تکرر ادرار.
3. تورم و قرمزی مجرای ادرار(که هنگام معاینه مشخص میشود).
4. وجود ترشحات چرکی، زرد رنگ و بد بو در گردن رحم و خروج آنها از بدن.
5. مقاربت های دردناک و گاهی خونریزی پس از مقاربت.
6. درد پشت و کمر.
7. نا مرتبی در قائدگی.
*در صورتی که عفونت پیشرفت کند و به رحم برسد ممکن است علائم زیر بروز پیدا کند:
(در 20% موارد عفونت در دوران قائدگی به رحم میرسد و بیماری پیشرفت پیدا میکند)
8. التهاب رحم.
9. التهاب های لگنی که باعث عفونت لوله های فالوپ میشود.(این مسئله باعث ایجاد چسبندگی این لوله ها میشود و در نهایت ناباروری و یا حاملگی خارج از رحم را ایجاد میکند که در صورت عدم تشخیص و ترکیدن لوله در برخی موارد مرگ مادر را ایجاد میکند)

گسترش عفونت میتواند باعث:
10. ایجاد تب و لرز.(که در نتیجه ورود باکتری به خون است)
11. مشکلات و ورم مفاصل.
12. عفونت پوستی.
13. مشکلات قلبی.
14. التهاب های چشمی.
15. مننژیت.
16. هپاتیت و ...

علائم عفونت مقعدی یا همان رکتوم(راست روده): که هم زنان و هم مردان و افرادی که از طریق مقعد نزدیکی داشته اند به آن مبتلا میشوند
1. خارش مقعد.
2. ترشحات چرکی مقعد.
3. حرکات دردناک روده.
4. وجود خون تازه در مدفوع.

و از علائم ابتلای دهان به سوزاک میتوان به عفونت گلو اشاره کرد.

روش تشخیص سوزاک:
بیماری سوزاک را میتوان از روشهای مختلف آزمایشگاهی در مدت زمان کمی(از چند ساعت تا نهایتاً حدود یک هفته) تشخیص داد. این شیوه ها میتواند از طریق کشت باکتری و یا رنگ آمیزی مستقیم نمونه ها و یا تشخیص DNA باکتری در کشتها باشد که در آن میتوان این آزمایشها را بر روی نمونه ترشحات، خون، ادرار و یا نمونه برداری از سلولها(بطور مثال سلولهای مدخل رحم) انجام داد. با این حال در اکثر موارد کارکنان آزمایشگاههای تشخیصی ترجیح میدهند که بیش از یک روش را در مورد افراد انجام دهند زیرا بطور مثال در زنان در روش رنگ آمیزی حدود نیمی از مبتلایان نتیجه آزمایششان منفی میشود.اما در مورد مردان این تشخیصها به مراتب آسانتر است.
پس از مثبت بودن نتیجه آزمایش شریک جنسی فرد آلوده نیز آزمایش میشود و حتی در صورت منفی بودن جواب آزمایش دوره ای کوتاه از آنتی بیوتیکها برایش تجویز میشود. علاوه بر این مشاور هم برایشان تجویز میشود تا با شیوه های جلوگیری از انتقال، شیوع و درمان بیماری آگاه شوند.

پیشگیری از ابتلا به سوزاک:
بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری عدم برقراری تماس جنسی با افراد مشکوک و با افراد دارای شرکای جنسی متعدد است.
از دیگر روشها میتوان به حاصل کردن اطمینان (از طریق آزمایش) در مورد شریک جنسیتان اشاره کرد.
و مطمئن ترین شیوه پیشگیری همان استفاده از کاندوم در هنگام برقراری تماسهای جنسی(واژینال، دهانی و یا مقعدی) میباشد.
علاوه بر اینها به منظور احتیاط بیشتر بهتر است پس از تماس دست با اندامهای جنسی و ترشحات بدن و پس از اجابت مزاج دستها را به خوبی شستشو دهید.

شیوه های درمان:
برای درمان این بیماری بسته به میزان شیوع بیماری و یا نوع درگیری آنتی بیوتیک تجویز میشود که میتواند بصورت خوراکی و یا تزریقی باشد.
با این حال چنانچه کمتر از 18 سال سن دارید و یا میدانید و احتمال میدهید که باردار باشید حتما با پزشک درمیان بگذارید زیرا این مسئله در نوع و زمان بی خطرترین آنتی بیوتیک تجویزی بسیار اهمیت دارد.
همانطور که گفته شد متأسفانه این باکتری اخیراً (بخصوص در نمونه هایی که از خارج از کشور مبتلا شده اند) مقاومت زیادی در مقابل برخی از آنتی بیوتیکها نشان داده است لذا در این موارد پس از دوره درمان دوباره آزمایشهای تشخیصی تجویز میشوند.
از انواع آنتی بیوتیکهای تجویزی میتوان به:
Cefexime
Cefriaxone
Levofloxacin
Ciprofloxacin
و
Ofloxacin
اشاره کرد.
نکته: هرگز این داروها را به تجویز خود و یا افراد غیرمتخصص مصرف نکنیدزیا در اکثر موارد میتوانند ایجاد عارضه نمایند.
منبع:‌ هفت سیب