سلامت نیوز :  ژئوپارك قشم هنوز شانس خود برای خروج كامل از شبكه جهانی ژئوپارك‌ها را از دست نداده است. این ژئوپارك از سوی شبكه جهانی ژئوپارك‌ها، به حالت تعلیق درآمده است و یكی از موانع پیش‌رو برای اهدای كارت سبز به آن، مخالفت سازمان محیط‌زیست كشور با اضافه شده جنگل‌های حرا به نقشه ژئوپارك است. این سازمان در حالی با الحاق صوری جنگل‌های حرا به نقشه ژئوپارك قشم مخالفت می‌كند كه یكی، دو سال پیش جزایر فارور،بنی فارور و هندورابی را برای اجرای طرح‌های گردشگری به منطقه آزاد كیش واگذار كرد و آه از نهاد حافظان محیط‌زیست برآورد!

فرصتی دوباره با چراغ خاموش

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ «محمدهاشم داخته» سرپرست ژئوپارك قشم، خروج این ژئوپارك را از شبكه جهانی ژئوپارك‌ها درست نمی‌داند. او به وضع امروز ژئوپارك قشم نام «تعلیق»می‌دهد و به تهران‌امروز می‌گوید: «كارشناسان شبكه جهانی ژئوپارك‌ها فرصتی یك‌ساله را به ایران داده‌اند تا ژئوپارك قشم را به معیارهای مورد نظر این شبكه نزدیك كند و كارت سبز ماندگاری در شبكه جهانی ژئوپارك‌ها را بگیرد.»

داخته برخلاف رسانه‌هایی كه خروج ژئوپارك را از شبكه جهانی قشم اعلام كرده‌اند می‌گوید: «این شبكه حمایت تبلیغاتی ومعنوی خود را از ژئوپارك قشم برداشته اما هیچ خبری مبنی بر خروج این ژئوپارك از شبكه خود را اعلام نكرده است.» همین مسئله هم باعث شده كه خبر تعلیق ژئوپارك در كشور هم دیر به گوش رسانه‌ها برسد. خبری كه البته به اتفاق‌های عجیبی در قشم منجرشد. به گفته داخته، به محض اینكه رسانه‌ها از خروج ژئوپارك قشم خبر دادند افرادی ناشناس به جان پلاكاردها و تابلوهای معرفی ژئوپارك می‌افتند. هنوز هم نشانه‌هایی از تخریب این تابلو در بام قشم می‌توان دید.

مسئولان نمی‌دانند ژئوپارك یعنی چه؟

قشمی‌ها خیلی خوب می‌دانند كه جزیره قشم چه ارزشی و محیط‌زیست آن چه بهایی دارد. همان طور كه داخته هم می‌گوید این شناخت و این نزدیكی را قشمی‌ها از تلاش‌های شبانه روزی هوشنگ دره شوری، رئیس محیط‌زیست سال‌های قبل جزیره می‌دانند. آنقدر كه امروز هم كه كارشناسان با ماشین دره شوری در میان جزیره چرخ می‌زنند اهالی به ماشین او سلام می‌كنند. اما یكی از دلایلی كه باعث شد شبكه جهانی ژئوپارك‌ها ‌حمایت‌های خود را از ژئوپارك قشم بردارد كمرنگ بودن نقش ژئوپارك در جزیره است.

كمرنگ بودن فعالیت‌های جهانی ژئوپارك، كوچك بودن قلمروی ژئوپارك، ناكافی بودن انتشار كتابچه، كتاب و بروشور، وب سایت و وب سایت انگلیسی، ضعیف بودن زیرساخت‌های ژئوپارك (نبود مسیر دسترسی سواره و پیاده)، نداشتن مدیریت منسجم، پشتوانه ملی ناكافی، خارج بودن ژئوسایت دره ستاره‌ها و «كوركوراكور» از قلمروی اصلی ژئوپارك از جمله دلایل دیگری است كه كارشناسان شبكه را به تعلیق ژئوپارك قشم رساند. 2سالی كه كارشناسان به ایران برای رفع مشكلات ژئوپارك قشم فرصت دادند نه فقط مرهمی بر دردهای جزیره نبود بلكه محیط‌زیست قشم زخم‌های بسیاری از ساخت وساز‌های بی‌رویه دید. درست زمانی كه باید مسئولان منطقه آزاد اهالی را با محیط‌زیست آن آشتی می‌دانند و ارتباط موثری میان ژئوپارك و قشمی‌ها به وجود می‌آوردند، لودرها به جان بخش بسیار زیادی از محیط‌زیست جزیره یعنی سواحل درگهان افتادند و با استحصال دریا، ساحل ارزشمند آن را از بین بردند.

گزارش‌های رسانه‌ها نشان می‌دهد كه اگر زنان قشمی درمقابل لودرها قرار نمی‌گرفتند معلوم نبود چقدر از سواحل قشم فدای ساختن مجتمع‌های تجاری می‌شد. البته اسفندیار حیدری‌پور، مدیرعامل منطقه آزاد اطمینان كامل می‌دهد كه تمام ساخت و سازها در سواحل كه از پیش از مدیریت او آغاز شده بود، در این دوره متوقف شده و به هیچ عنوان به ساخت وساز جدیدی در این محدوده مجوز داده نمی‌شود! داخته هم تاكید می‌كند كه یكی از شروط شبكه جهانی انتفاع اهالی از ژئوپارك قشم است. برای همین هم آموزش‌هایی دراین باره به قشمی‌ها داده شد و ترسیم راه‌های جدید دسترسی به ژئوسایت‌ها به صورتی انجام گرفته كه با گذر از دل روستاها مردم را با طبیعت آشتی دوباره دهد و همچنین شرایطی برای شكوفایی اقتصادی آن در این گذر به وجود بیاورد.

ژئوپارك قشم، یك عضو به خواب رفته

«هوشنگ دره شوری» ژئوپارك قشم را در شبكه جهانی ژئوپارك‌ها ثبت كرد، اما فقط یك سال توانست آن را مدیریت كند و درسال 85 مدیریت آن به كسی سپرده شده كه به گفته كارشناسان قشم هیچ آشنایی با ژئوپارك و محیط‌زیست نداشت. همین مسئله باعث شد تا ژئوپارك قشم هیچ ارتباطی با شبكه ژئوپارك‌ها نداشته باشد و از تغییر و تحول آن باخبر نشود تا براساس آن معیارهای خود را ارتقا دهد. به گفته داخته، كارشناسان شبكه جهانی خیلی روی آموزش مردم محلی و گردشگران تاكید می‌كنند. به قول معروف گردشگری كه نافهم وارد ژئوپارك می‌شود، باید فهمیده خارج شود. اما ژئوپارك قشم در این مدت منزوی بود و با هیچ كدام از ژئوپارك‌های جهانی ارتباطی برقرار نكرد تا در نهایت كارشناسان شبكه جهانی در سال 2008 در كنفرانس خود در مالزی از ژئوپارك قشم به عنوان یك عضو به خواب رفته یاد و شمارش معكوس برای تعلیق ژئوپارك قشم را آغاز كنند.

برگزاری كارگاه برای ارتقای ژئوپارك

برخلاف دستگاه‌های ذی‌ربط كه هرگز ژئوپارك قشم را جدی نگرفتند و حتی مجریان ژئوپارك با كمك بخش خصوصی موزه حیات وحش موجود در قشم را به عنوان موزه ژئوپارك معرفی كردند اما حمایت كارشناسان شبكه جهانی قشم همچنان ادامه دارد و از ایران خواسته‌اند تا یك كارگاه به زبان انگلیسی برای معرفی ژئوپارك‌ها و حمایت ملی در قشم برگزار كنند. آنها حتی از ایران خواسته‌اند تا كشورهای عمان، امارات، قطر و تركمنستان را به این ورك‌شاپ دعوت كنند. چون پرونده ثبت جهانی ژئوپار‌ك‌های این كشورها هم در شبكه جهانی باز است.

حضور صوری جنگل حرا در نقشه ژئوپارك

یكی از موانع امروز ژئوپارك قشم برای گرفتن كارت سبز از شبكه جهانی، كوچك بودن قلمروی آن است. داخته می‌گوید با الحاق جنگل‌های حرا به نقشه ژئوپارك مسئله كوچك بودن قلمروی آن رفع می‌شود اما سازمان محیط‌زیست با این ماجرا موافقت نمی‌كند. مخالفت سازمان محیط‌زیست_ هرچند حیدری پور،رئیس منطقه آزاد قشم می‌گوید كه تفاهم‌نامه‌های بین منطقه آزاد و سازمان برای همكاری به امضا رسیده است_اما سوالات بی‌شماری در اذهان افكارعمومی به وجود آورده است.سازمان محیط‌زیست هر بار كه رسانه‌ها مسئله جهانی‌شدن مناطق حفاظت شده برای جلوگیری از تخریب و تصرف را پیش می‌كشیدند، از علاقه خود برای ثبت جهانی جنگل‌حرا سخن به میان آوردند. حتی سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی و آبخیزداری زمانی كه هدف پیكان تند انتقادات رسانه‌ها برای جلوگیری از جهانی شدن جنگل هیركانی قرار گرفت، بر ثبت جهانی جنگل‌های حرا تاكید كردند.

اما نه فقط از فرصت پیش آمده برای ثبت ژئوپارك حمایت نشد كه مخالفت سازمان حفاظت از محیط‌زیست یكی از دلایل به تعلیق در آمدن ژئوپارك قشم كه تنها ژئوپارك خاورمیانه است، شده است. حتی ناصر مقدسی، مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط‌زیست پیش‌تر با بیان اینکه ژئو پارک‌ها تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست نیستند گفته بود: خارج شدن این منطقه از لیست یونسکو ربطی به محیط‌زیست ندارد. حالا شبكه جهانی یك‌سال فرصت به ایران داده تا ژئوپارك قشم را با توجه به معیارهای این شبكه كه انعطاف پذیری زیادی هم دارد، ارتقا دهد. باید دید سازمان محیط‌زیست كه سه‌جزیره فارور، بنی‌فارور و هندورابی را به منطقه آزاد كیش داده است و درمنطقه حفاظت شده بمو، پارك ملی كویر و میانكاله با ساخت و ساز‌ها كنار آمده است، آیا این بار به كمك ژئوپارك قشم می‌آید؟