به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد ؛ عزم به انجام تحقیق و تفحص از بنیاد امور بیماریهای خاص طی فعالیت مجلس هشتم و اعتراض مجلسیان به تخصیص بودجه دولتی برای بنیاد شاید كمرنگترین چالشهای پیش پای فاطمه هاشمی بوده است. زنی كه خبرنگاران او را با سرفههای منقطع اما مكرر به یاد دارند و چند سالی است كه به سبب همین رخدادها و مصونیت از تیر پرسشهایی كه شاید میلی به پاسخ برای آنها ندارد، در جمع رسانهها حاضر نشده است. اما دور نبود كه محافل سیاسی منتقد خانواده سازندگی، پای او را به اتهام «تحقیر ملت ایران» در پی تقریر نامهیی به دبیركل سازمان ملل متحد كه مضمونی در اعتراض نسبت به تحریمهای دارویی داشت به عرصه سیاست باز كردند هر چند پاسخ، سكوت بود. حالا، پس از این چند سال و آخرین گفتوگوی مطبوعاتی كه به واپسین روزهای دولت اصلاحات بازمیگردد، فاطمه هاشمی به سوالات «اعتماد» پاسخ داد.
تابستان امسال، پس از آنكه شما برای دبیركل سازمان ملل نامه نوشتید و نسبت به تحریم دارویی ایران معترض شدید، مخالفتهایی با نامهنگاری شما در برخی محافل صورت گرفت. اما پس از آن، نامههای مشابهی از سوی روسای سازمان نظام پزشكی و فرهنگستان علوم پزشكی برای دبیركل سازمان ملل ارسال شد بدون آنكه مخالفتی در پی داشته باشد. چرا با شما این رفتار شد؟
در كشور ما همهچیز بعد سیاسی دارد و حتی اگر برای حمایت از مردم هم اقدامی صورت میگیرد، مخالفان از منظر سیاسی با آن برخورد میكنند. نامه من صرفا در جهت حمایت از مردم ایران و انتقاد از ظلم وارد شده بر آنها نوشته شد و مضمون آن هم این بود كه امریكا تحریمهای اعمال شده علیه ایران را هوشمندانه دانسته و منكر تاثیرات آن بر ایران است اما من اعلام كردم كه واقعیت غیر از این بوده و این تحریمها یا هوشمندانه نبوده یا آنكه با هوشمندی، قصد بر اعمال فشار بر مردم ایران داشته است.
شما تاثیر تحریم دارویی را تایید میكنید؟
ظاهرا درباره دارو تحریمی اعمال نكردند اما توجه كنید كه اخیرا با كمبود ارز و منابع مالی برای تهیه مواد مورد نیاز از خارج از كشور مواجه شدهایم. از سوی دیگر، انتقال ارز از ایران هم به آسانی صورت نمیگیرد و موانعی در این زمینه ایجاد كردهاند. نمایندگان انجمنهای خیریه خارج از كشور به من اطلاع دادهاند كه ایرانیان خارج از كشور مقادیر قابل توجهی پول برای كمك به بیماران داخل كشور جمع كردهاند اما نمیتوانند آن وجوه را به ایران بفرستند. تحریمها در واقع این گونه بیماران ما را گرفتار كرده اما معضل دیگری كه با آن مواجهیم، مشكلات داخلی خودمان است. اوایل سال جاری قیمت ست دیالیز 2500 تومان بود در حالی كه امروز به 4500 تومان افزایش یافته. تامین این تجهیزات چطور امكانپذیر است ؟ امروز مراكز درمان بیماران خاص از بابت كمبود تجهیزات دچار مشكل هستند و یكی از پزشكان به من گفت حتی در تهیه داروی دسفرال برای بیماران تالاسمی دچار مشكل شدهایم. بیماران چگونه باید درمان را ادامه دهند وقتی كمبود دارو منجر به عوارض فراوان شده و حتی مرگ بیمار را در پی دارد؟ من شاهد افزایش روزانه مشكلات بیماران خاص هستم و آن نامه را نوشتم چون امروز را میدیدم.
اما بعد از سومین نامهیی كه از طرف ایران و توسط رییس سازمان نظام پزشكی خطاب به دبیركل ملل متحد نوشته شد، نماینده یونیسف در ایران به جای دبیركل به این نامه پاسخ داد و تا امروز، دبیركل به نامه شما كه صاحب كرسی مشورتی در سازمان ملل هستید هم پاسخی نداده است.
دبیركل پاسخ كتبی نداد اما بان كی مون و احمد شهید در صحبتهای شفاهی خود به این موضوع اشاره كردند و به طور رسمی هشدار دادند كه تحریم دارو و مشكلاتی كه در مسیر انتقال دارو برای بیماران در ایران ایجاد شده نقض حقوق بشر است.
انتظار شما از سازمان ملل غیر از این بود؟
سازمان ملل متحد موظف به حمایت از مردم در دنیاست. هدف از تشكیل این سازمان هم جلوگیری از جنگ است ولی متاسفانه هر روز شاهد وقوع جنگ در دنیا هستیم. سازمان ملل موظف بود كه مانع از ایجاد تحریمها علیه مردم ایران شود.
به نظر شما دبیركل وظیفهاش را انجام داده؟
خیر. انجام نداده و باید بیش از این پیگیری میكرد. من در همان نامه هم اعلام كردم كه میتوانند از طریق بانك كشاورزی كه وابسته به سازمان خوار و بار جهانی (فائو) است انتقال تمام وجوهات را كنترل كنند. البته تمام مشكلات ما مربوط به تحریم نیست. معضلات مربوط به مدیریت داخل كشور هم این مشكلات را پررنگتر از گذشته میكند.
سالهاست كه به طور مستقیم با مشكلات بیماران خاص درگیر هستید. آیا میتوانید از وضعیت این بیماران در شرایط امروز و اعمال تحریمهای دارویی و فقدان پوشش بیمهیی و حمایتی برای درمان بیماران ارائه كنید؟
تعدادی از بیماران مبتلا به سرطان و اماس تحت پوشش بنیاد بیماریهای خاص هستند زیرا دولت، این دو گروه را به عنوان بیماران خاص نمیشناسد. ما كمكهای ناچیزی در حد تامین برخی داروها به این بیماران ارائه میدهیم زیرا بودجه بنیاد محدود است و داروهای سرطان بسیار گران است و بودجه سالانه بنیاد حتی برای تامین یكسوم از داروهای بیماران سرطانی تحت پوشش بنیاد هم كافی نیست. تاكید بنیاد در تمام این سالها، ایجاد پوشش رایگان بیمه و دارو از سوی دولت برای بیماران خاص بوده. در زمان دولت پدرم (دوران سازندگی) بیماران تالاسمی، هموفیلی و دیالیزی تحت پوشش این حمایتها قرار گرفتند كه امروز بیمه هستند و به رایگان درمان میشوند البته بیماران تالاسمی امروز دچار مشكل هستند زیرا سابق بر این، دسفرال به رایگان در اختیار بیماران قرار میگرفت اما به علت كمبود واردات دسفرال، قرص «اكس جید» جایگزین شد كه بنا بر گزارشهایی كه دریافت كردهایم، در قبال پرداخت پول در اختیار بیماران قرار میگیرد. ما نسبت به این اتفاق معترض هستیم زیرا این دارو هم باید مثل گذشته رایگان باشد. بیماران هموفیلی هم دچار مشكل شدهاند زیرا داروی این بیماران هم وارداتی است و به جای فاكتورهای انعقادی، كرایوپلاسما برای بیماران استفاده میشود كه آن هم مشكلآفرین شده در حالی كه در سالهای گذشته بیماران هموفیلی دغدغهیی از باب تامین دارو نداشتند.
طی ماههای گذشته موارد از كار افتادن تجهیزات پزشكی مانند دستگاههای دیالیز گزارش شده، آیا تایید میكنید؟
درباره بیماران دیالیزی با كمبود دستگاههای دیالیز مواجه شدهایم. البته تامین دستگاه دیالیز وظیفه وزارت بهداشت بود و سال قبل به خانم دستجردی، وزیر سابق بهداشت هم هشدار دادم كه در سال آینده مشكل پیدا میكنیم و باید هر چه سریعتر تعدادی دستگاه دیالیز خریداری شود اما وزارت بهداشت اقدامی نكرد و بنیاد در حد مقدورات خود، چند دستگاه تهیه كرد اما امروز با مشكل هزینه قطعات یدكی این دستگاهها مواجه شدهایم زیرا قطعات یدكی باید با ارز آزاد خریداری شود. چند هفته قبل كارشناسان بنیاد بازدیدی از یكی از مراكز دیالیز كرج داشتند و مشاهده كردند كه 10 دستگاه دیالیز به علت هزینه گران قطعات یدكی بلااستفاده شده است. از شیراز هم گزارشی داشتم كه 50 دستگاه خراب شده و قادر به تعمیر آن و تامین قطعات یدكی نیستند. از یكی از بیمارستانهای تهران هم گزارشی داشتیم كه دستگاه دیالیز خراب شده و باید برای تعمیر یك دستگاه دیالیز 20 میلیون تومانی، 12 میلیون تومان هزینه خرید قطعات یدكی بدهند. این اتفاق هم هر روز گریبان یكی دیگر از دستگاههای دیالیز را میگیرد و باید به طور جدی چارهیی اندیشیده شود.
وضعیت درمان بیماران خاص را برای سال آینده چگونه میبینید؟
اگر گرانی و كمبود دارو و تجهیزات با همین شیوه پیش برود وضعیت بدتر از امروز خواهد شد.
بیش از 10 سال است كه شاهد تغییرات نظام سلامت هستید. وضعیت نظام سلامت را چگونه ارزیابی میكنید ؟
در مقطعی شاهد تغییرات مثبتی بودیم. به ویژه در دوران وزارت دكتر فاضل كه البته فرصت ندادند به كارش ادامه دهد وگرنه ایشان برنامهریزیهای خوبی داشت. در زمان وزارت دكتر ملكزاده هم اتفاقات خوبی در نظام سلامت و وضعیت بهداشت و درمان افتاد. در زمان وزارت دكتر مرندی هم اقدامات در زمینه پیشگیری كیفیت خوبی داشت هرچند در حوزه درمان اتفاقات كمتری را شاهد بودیم. با وجود آنكه آن سالها، دوران بازسازی و سازندگی بود و مشكلات مالی فراوانی هم داشتیم اما همان زمان، درمان بیماران رایگان بود و بیماران هیچ هزینهیی پرداخت نمیكردند. اما در سالهای پس از آن، روزمرگی آمد و حتی دوران اصلاحات هم اقدامات جدی در حوزه سلامت اتفاق نیفتاد. من در همان سالها با دولت و مجلس صحبت كردم كه بیماران اماس و سرطانی را در گروه بیماران خاص قرار دهند اما پذیرفته نشد.
شعار دولتهای نهم و دهم، برقراری عدالت در سلامت بود. به نظر شما این شعار محقق شده؟
خیر. یك نمونه برایتان بگویم. حدود یك ماه است كه بیماران EB به ما مراجعه میكنند. بدن این بیماران به طور دائم زخم میشود و هیچ مركزی از آنها حمایت نمیكند. تا امروز حدود 300 نفرشان شناسایی شده اند و ممكن است حدود سه هزار نفر در كشور باشند.
تعامل بنیاد با وزیر سابق بهداشت، خانم دستجردی چطور بود؟
تعامل خاصی نداشتیم. من طی یك یا دو ملاقات با ایشان، مشكلات را بیان كردم و ایشان هم خیلی استقبال كرد اما پیگیری صورت نگرفت.
چند سال قبل، به دلیلی نامعلوم برای عموم، مجلس هشتم خواستار تحقیق و تفحص از بنیاد شد. شما حتما دلیلش را میدانید.
صرفا سیاسی بود زیرا حتی به بنیاد مراجعه هم نكردند در حالی كه برای تحقیق و تفحص اعلام آمادگی كردیم. ما ذیحساب و دیوان محاسبات داریم و سازمان بازرسی كل كشور هم عملكرد بنیاد را كنترل میكند.
فكر نمیكنید كه مسكوت ماندن تحقیق و تفحص هم جنبه سیاسی دارد؟
من تحقیق و تفحص را پیگیری نكردم اما آمادگی انجام آن را داشتیم.
نظر شما