در دانش پزشكی، این باورها در بسیاری از موارد، نه تنها كمكی به بیمار نمیكنند و نه تنها باعث دور شدن آنان از راهكارهای مناسب درمانی میشوند، بلكه حتی میتوانند خطراتی جدی هم برای سلامت او ایجاد كنند.
مقاله زیر كه بخشی از كتاب منتشر نشده راهنمای بیماران، تدوین شده در مركز تحقیقات چشم دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی است، به مرور باورهای نادرست رایج درباره سلامت و بهداشت چشم و توضیحات علمی درباره آن میپردازد.
1. مطالعه در نور كم به چشمها آسیب می رساند
استفاده از چشمها در نور كم باعث آسیب به آنها نمی شود. فراموش نكنید از زمانی كه همه فعالیت های مرتبط به بینایی مانند مطالعه و خیاطی در زیر نور شمع یا چراغ های نفتی یا گازی صورت می گرفت، مدت زیادی نمی گذرد.
اگر قرار بود این اتفاق بیفتد سالهای قبل همه باید نابینا میشدند! البته شكی نیست كه همه افراد برای سهولت در مطالعه و جلوگیری از خستگی چشم باید از نور «مناسب» استفاده كنند.
2. عینك زدن (یا نزدن) باعث آسیب به چشم میشود
عینكها به طور معمول جهت بهبود دید به كار می روند. عدم استفاده از عینك یا استفاده از عینك نامناسب باعث آسیب فیزیكی چشم نمی شود. درواقع عینك سبب تقویت و یا تضعیف بینایی نمیگردد. باور غلط دیگری كه وجود دارد این است كه استفاده از عینك از سنین خردسالی موجب بدتر شدن قدرت بینایی میشود كه اینطور هم نیست.
در كودكان دچار انحراف یا تنبلی چشم، عینك ممكن است باعث اصلاح انحراف و حفظ بینایی شود. كودكان زیر 8 سال كه عینك برای آنها تجویز میگردد باید به طور صحیح و مداوم از عینكشان استفاده كنند تا از عوارض احتمالی ذكر شده جلوگیری به عمل آید. گرچه جهت ایجاد بهترین دید باید از عینكها و یا لنزهای اصلاح شده استفاده كرد، ولی هرگز نباید از كاهش بینایی بدلیل استفاده از عینك نامناسب ترسید.
3. استفاده از لنزهای تماسی جلوی پیشرفت نزدیكبینی را می گیرد
بعضی از افراد بر این باورند كه استفاده از لنزهای تماسی به مرور زمان باعث اصلاح بینایی و در نتیجه عدم نیاز به استفاده از عینك و یا لنز خواهد شد. هیچ یافته علمی مبنی بر اینكه استفاده از لنزهای تماسی باعث بهبود ضعف بینایی و یا كند شدن روند كاهش بینایی شود، وجود ندارد.
4. نشستن نزدیك تلویزیون در كودكان نشان دهنده ضعیف بودن چشم آنهاست
كودكان از توانایی انطباق بالاتری نسبت به بزرگسالان برخوردار هستند؛ در نتیجه معمولاً مطالب خواندنی را به چشمشان نزدیك میكنند و یا نزدیك به تلویزیون مینشینند. هیچ دلیلی مبنی بر اینكه این عادت باعث آسیب به چشم شود وجود ندارد و معمولاً با رشد كودك به فراموشی سپرده میشود.
البته كودكان دچار نزدیكبینی برای اینكه قادر به دید بهتر باشند در فاصله بسیار نزدیك به تلویزیون مینشینند كه این مشكل با تجویز عینك توسط چشم پزشك بر طرف میشود.
5. استفاده از تلویزیون و كامپیوتر باعث ضعیف شدن چشم میشود
استفاده از كامپیوتر یا سایر دستگاههای تصویری باعث آسیب به چشم نمیشود. هرچند در اثر كار بسیار نزدیك با كامپیوتر یا مطالعات طولانی مدت، به دلیل كاهش پلك زدن و در نتیجه خشك شدن سطح قرنیه، خستگی و یا ناراحتی چشم رخ میدهد و استراحت گهگاه چشم و نگاه كردن به بالا یا به كنج های اطاق و یا به اشیاء دور ، میتواند از خستگی چشم بكاهد.
اگر زیاد از كامپیوتر استفاده میكنید، سعی كنید در فاصله 70-50 سانتیمتری صفحه نمایش قرار گیرید و زاویه صفحه كمی متمایل به پایین باشد. بعلاوه استفاده از قطرههای اشك مصنوعی میتواند كمك كننده باشد. البته اگر دچار تاری دید و یا خستگی زودرس و پیدرپی چشمی میشوید، باید به چشم پزشك مراجعه نمایید.
6. انحراف چشم اطفال به مرور زمان بهبود مییابد
انحراف واقعی چشم در اطفال به مرور زمان بهبود نمییابد. گرچه در برخی از كودكان به دلیل پهن بودن پل بینی ممكن است كه چشمها لوچ به نظر برسند، كه این حالت با رشد كودك كاهش مییابد، اما كودك دچار انحراف واقعی چشم، برای جلوگیری از ایجاد دوبینی، تنها از یك چشم استفاده میكند و بنابراین چشم دچار انحراف، از بینایی خوبی برخوردار نخواهد شد.
تنها راه درمان هم این است كه كودك مجبور به استفاده از چشم ضعیف شود و به همین دلیل هم برای درمان تنبلی چشم، چشم سالم كودك باید به طور متناوب بسته شود.
انحراف چشم میتواند توسط عینك، قطره های چشمی و یا جراحی اصلاح شود و هرچه این اقدامات زودتر صورت گیرد نتایج بهتری بدست خواهد آمد. تمام كودكان دچار انحراف چشم باید توسط چشم پزشك معاینه شوند.
7. مشكلات چشمی باعث افت یادگیری در كودك هستند
مشكلات خواندن، درك مسائل ریاضی و یا سایر مشكلات یادگیری در كودكان معلولیتهای یادگیری نامیده می شود و هیچ دلیل علمی دال بر این كه مشكلات بینایی باعث این اختلالات میشوند یا تمرینات چشمی می توانند این حالت را بهبود بخشند، وجود ندارد.
مشكلات یادگیری یك اختلال آموزشی است و نه یك اختلال بینایی، در نتیجه كودكان دچار آن نیاز به كمك آموزگار یا افراد متخصص در امور تربیتی دارند. البته قبل از انجام هرگونه مشاوره و یا اقدام درمانی، كودك باید توسط چشم پزشك جهت اصلاح مشكلات احتمالی بینایی دقیقاً معاینه شود.
8. خوردن هویج باعث بهبود بینایی چشم می شود
هویج حاوی مقادیر زیادی از ویتامین آ است كه برای سلامت بینایی ضروری است، اما مقدار مورد نیاز بدن به ویتامین آ خیلی اندك است و بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز حاوی ویتامین آ هستند.
رژیم غذایی خوب تمام نیازهای ویتامینی فرد برای دید مناسب را فراهم می سازد. به علاوه مصرف مقادیر اضافی ویتامینها، بخصوص ویتامینهای محلول در چربی (آ، دی، ای) میتواند ضرر داشته باشد.
9. مطالعه متنهای ریز به چشم افراد دچار كاهش بینایی آسیب میرساند
باورهای غلط بسیاری در این خصوص كه افراد دچار كاهش بینایی یا سالمندان دچار كاهش بینایی نباید زیاد از چشمشان استفاده كنند، وجود دارد. همچنین این باور نادرست وجود دارد كه خواندن متن های ریز باعث تشدید و تسریع كاهش بینایی می شود.
در این مورد شاید مقایسه دوربین با چشم انسان بتواند به درك موضوع كمك كند. عكس گرفتن از اشیاء بسیار كوچك سبب خراب شدن دوربین نمیشود، پس ما هم نباید نگران باشیم كه از چشمانمان حداكثر استفاده را می بریم!
10. آب مروارید وقتی بوجود میآید كه دید نزدیك چشم ضعیف شود
این طور نیست. گاهی اوقات افراد مسن كه قادر به مطالعه روزنامه یا مطالب در فاصلههای نزدیك نبودهاند، به مرور زمان مجدداً قادر به مطالعه مطالب بدون استفاده از عینك میشوند.
این حالت به دلیل شروع روند آب مروارید و در نتیجه افزایش قدرت انكساری عدسی و دید نزدیك این افراد است. بنابر این در صورت اصلاح خود بخود نزدیكبینی در یك فرد مسن باید احتمال ایجاد آب مروارید را مطرح كرد.
11. جراحی عمل آبمروارید تنها وقتی باید انجام شود كه به طور كامل رسیده باشد.
آب مروارید یك پرده ایجاد شده در جلوی چشم نیست، بلكه حالت ابری و غبارآلود شدن عدسی چشم است.
با توجه به روشهای جراحی كه قبلاً وجود داشت، عمل آب مروارید باید تا رسیدن (كامل شدن) آب مروارید به تعویق میافتاد، اما در حال حاضر مختل شدن واضح بینایی را دلیل انجام عمل جراحی میدانند و همینكه اختلال بینایی باعث ناتوانی فرد در انجام كارهای روزمره یا مورد علاقه وی شود، می تواند تحت عمل جراحی آب مروارید قرار گیرد.
12. پیوند چشم انسان عملی است كه در كشورهای پیشرفته انجام میشود
در حال حاضر عمل پیوند كامل چشم بدلیل ناتواناییهای علمی و عملی موجود غیر ممكن است. چشمها توسط ریسمان های باریكی به نام عصب بینایی به مغز متصل میشوند.
هر عصب بینایی حاوی بیش از یك میلیون رشته عصبی بوده و در نتیجه غیر قابل پیوند است. به همین دلیل چشمها هرگز از جایگاهشان به هنگام جراحی جدا نمیشوند.
البته سالها است كه عمل پیوند قرنیه (قسمت شفاف و قدامی چشم) انجام می پذیرد و گاهی این عمل با عمل پیوند چشم اشتباه می شود. این عمل در ایران هم سالهاست كه انجام میشود.
13. استفاده از عینك باعث وابسته شدن فرد به آن میشود
عینك های طبی جهت اصلاح عدم وضوح بینایی تجویز میشوند، بنابر این بدلیل واضح شدن دید، افراد تمایل به استفاده بیشتر از آنها را دارند. گرچه این حالت شبیه وابستگی به عینك است ولی در حقیقت به خاطر تمایل فرد به واضحتر دیدن است.
نظر شما