سلامت نیوز: معاون کاهش تقاضا و مشارکت مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه:« 844 مرکز غیرمجاز در کشور وجود دارد که 184 مرکز بسته شده و 72 مرکز از این مراکز در فرآیند اخذ مجوز هستند.» بر لزوم دراولویت قرار دادن مقابله با پدیده تولید و توزیع مواد محرک در کشور تاکید کرد.
دکتر بابک دین‌پرست در همایش بهبودیافتگان اعتیاد که از سوی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران روز پنج شنبه در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد درباره وضعیت فعالیت های حوزه کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت:« این حوزه سه بخش مختلف دارد که بخش اول آن بخش فرهنگی و پیشگیری است که براساس بند 34 سیاست های کلان مبارزه با مواد مخدر که در سال 85 به تایید مقام معظم رهبری رسید و ابلاغ شد تاکید بر اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه در مقابله با آسیب های ناشی از مواد مخدر و روانگردان با بهره گیری از امکانات دولتی و غیردولتی دارد.»

وی ادامه داد:« در این بخش سند بسیار مهمی تحت عنوان سند جامع پیشگیری اولیه از اعتیاد برای یک دوره زمانی از سال 90 تا 94 تایید و ابلاغ شده است که بر اساس آن قرار شده 40 درصد از جمعیت کشور تحت پوشش برنامه های استاندارد پیشگیری از اعتیاد قرار گیرند یعنی هرسالی 8 درصد که در طول پنجسال به 40 درصد می رسد.»

دکتر دین پرست با بیان اینکه در پایان دومین سال اجرای این سند قرار داریم از اقداماتی که ستاد برای ارتقاء برنامه های این سند در دستور کار خود دارد، گفت:« بخش اول آن روند اجرای تکالیف دستگاه ها در این سند است که از یک ماه پیش شروع به بررسی آن کرده ایم تا مشخص شود این دستگاه ها چه میزان به وظیفه قانونی خود برای اجرای اهداف و برنامه های سند اقدام کرده اند. بخش دوم بررسی میزان اثربخشی این فعالیت ها است که مشخص کند کدام یک از این فعالیت ها توانسته است اثربخشی لازم را برای مصون سازی و آماده سازی جامعه داشته باشد.»

80 درصد مراکز درمان و کاهش آسیب در اختیار بخش غیردولتی است
وی افزود:« اقدام دیگری که در مورد سند انجام می شود بحث بررسی خلاء ها و مشکلاتی است که دستگاه ها و بخش های غیردولتی برای اجرای فعالیت های خود دارند و آخرین بخش اقدامات ستاد در حوزه فرهنگی و پیشگیری در ارتباط با این سند بحث بازنگری و اصلاح سند پیشگیری اولیه از اعتیاد در پایان دومین سال از اجرای آن خواهد بود.»

معاون کاهش تقاضا و مشارکت مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر با تاکید براینکه قاطبه افرادی که به دام اعتیاد افتاده اند از آثار مرگبار آن اطلاع داشته اند گفت:« اگرچه اقدامات دستگاه های مرتبط با حوزه فرهنگی و پیشگیری در ستاد کافی نبوده اما تنها تعداد انگشت شماری از معتادین در سطح کشور به دلیل جهل از آثار شوم این پدیده در دام اعتیاد افتاده اند لذا این وظیفه خانواده ها برای مصون سازی اعضای خانواده بویژه آن اعضایی که در معرض خطر اعتیاد هستند را بیشتر می کند.»

وی درباره فعالیت ها در بخش درمان و حمایت های اجتماعی گفت:« با اقداماتی که در طول چند سال گذشته انجام شده است ما هم اکنون 3940 مرکز درمان و کاهش آسیب درکشور داریم که تقریبا بیش از 80 درصد آن در اختیار بخش های غیردولتی است و بخش محدودی از آن را دولت سرپرستی می کند و بقیه بخش ها با حمایت و مشارکت بخش دولتی توسط بخش های غیردولتی و سمن ها اداره می شود.»

دکتر دین پرست افزود:« در مراکز نامبرده بیش از 657هزار نفر تحت پوشش درمان و برنامه های کاهش آسیب هستند که البته به این تعداد باید افرادی که بازمراجعه به مراکز گذری ما داشته اند را نیز اضافه کنیم.»

رکوردزنی در بخش درمان اعتیاد در کشور
وی تاکید کرد:« با تغییر و تحولات چشمگیری که در حوزه سیاستگذاری و قانونگذاری ایجاد شده است می توانیم به این موضوع اعتراف کنیم که در طول تاریخ کشور هیچگاه تا به این حد زمینه برای حضور معتادین در چرخه اعتیاد وجود نداشته است و از این بابت شاهد یک رکوردزنی جدی در بخش درمان اعتیاد هستیم البته مهمترین برنامه ما در حوزه درمان اعتیاد، بحث جلوگیری از تغییر رویکرد و الگوی مصرف مواد کم خطر به پرخطر است که لازمه آن کمک بخش های فرهنگی و پیشگیری و مقابله است و دستگاه های حوزه مقابله باید به مدد بخش درمان و پیشگیری بیایند.»

معاون کاهش تقاضا و مشارکت مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد:« آنچه مسلم است توان ما برای مقابله با این پدیده شوم محدود است نیروهای انتظامی، نیروهای اطلاعاتی، زندان ها و اردوگاه های موضوع ماده 42، قضات و وقت، هزینه ها و اعتبارات ما محدود است لذا باید در اجرای برنامه ها و فعالیت هایمان یک تجدید نظر جدی کنیم و باید نگاه های سنتی به پدیده مواد مخدر تغییر کند و شیوه های مبارزه باید متحول شود برای اینکه بتوانیم به اهداف خود برسیم.»

مقابله با پدیده تولید و توزیع مواد محرک در کشور باید اولویت اول باشد
وی ادامه داد:« با این وضعیت می بینیم که یک اعتبار مشخصی داریم به همین دلیل شاهد توزیع مواد مخدر در بخش هایی از شهرها هستید و این برای همه آزاردهنده است و به همین دلیل است که واقعا باید به این فکر باشیم که یک اولویت بندی جدی برای این کار کنیم
و باید بین مقابله با مواد مخدر سنتی و مواد محرک و روانگردان ها حتما یک اولویتی قائل شویم یعنی بیایم بین اینکه اکنون این ظرفیتمان را صرف مقابله با مواد روانگردان و مواد صنعتی کنیم یک تحقیقی ایجاد کنیم و رویکردی را متوجه میزان تهدید کنیم.»

دکتر دین پرست گفت:« به نظر من اولویت اول ما باید مقابله با پدیده تولید و توزیع مواد محرک در کشور باشد بعد به سمت مقابله با ورود مواد مخدر سنتی به کشور باشیم در مرحله سوم مقابله بسیار جدی با توزیع کنندگان مواد مخدر و روانگردان داشته باشیم و در پایان اگر ظرفیتی ماند برای مقابله با ترانزیت مواد مخدر از کشور داشته باشیم .»

مرگ سالانه 200 هزار نفر در جهان به دلیل سوء مصرف مواد مخدر
وی از دو اقدام مهم در حوزه درمان و کاهش آسیب ناشی از مصرف مواد مخدر چنین گفت:« مهمترین اتفاق در این حوزه در طی چند سال گذشته شاید کاهش مرگ و میرهای ناشی از مواد مخدر بود. طبق آخرین گزارشی که سازمان ملل داده است سالانه 200 هزار نفر در جهان به دلیل سوء مصرف مواد مخدر کشته می شوند.»

دکتر دین پرست افزود:« براساس گزارش سازمان پزشکی قانونی مرگ و میرهایی که در هفت ماهه امسال داشته ایم نسبت به سال گذشته در حدود 28.3 درصد کاهش داشته ایم و حدود یک سوم کاهش در تعداد فوت جوانانی که در دام اعتیاد افتاده اند داشته ایم.»

وی ادامه داد:« اتفاق مهمی دیگری که ریشه در اقدامات کاهش آسیب دستگاه های فعال در حوزه کاهش آسیب دارد این است که تا سه سال قبل اعتیاد تزریقی و تزریق مشترک و استفاده از سرنگ های مشترک مهمترین عامل شیوع ایدز در کشور بود اما سازمان بهداشت جهانی به این موضوع اعتراف کرده و وزارت بهداشت نیز آمارها را منتشر کرده است که اکنون مهمترین عامل شیوع ایدز در کشور تزریق مشترک نیست.»

وی با بیان اینکه بحث استانداردسازی مراکز درمان و کاهش آسیب از دیگر اقدامات ستاد مبارزه با مواد مخدر است گفت:« تسهیل در روند صدور مجوز مراکز درمان بویژه کمپ ها از دیگر اقدامات ستاد است. در حوزه حمایت های اجتماعی شاه بیت اقدامات ما در این حوزه برمی گردد به تصویب نامه سال گذشته هیات محترم دولت برای حمایت جدی از کسانی که از دایره اعتیاد خارج شده و بهبود یافته اند این مصوبه تاسی از بند 7 سیاست های کلانی است که مقام معظم رهبری در سال 85 ابلاغ فرمودند که بر اتخاذ تدابیر لازم برای حمایت های اجتماعی پس از درمان مبتلایان به مواد مخدر در زمینه اشتغال و اوقات فراغت تاکید داشتند.»

پیگیری استفاده از بیمه پایه و بستری برای معتادین بهبودیافته
دکتر دین پرست ادامه داد:« در تصویب نامه هیات وزیران چهار بند مشخص داریم که بند اول آن درباره شمول معتادین بهبود یافته یا معتادین برای استفاد از بیمه پایه و بستری است که در حال پیگیری این موضوع هستیم و امیدواریم که بزودی آیین نامه آن از سوی وزارت تعاون ابلاغ شود.»

ابلاغ تصویب نامه اشتغال معتادین بهبودیافته به وزارت تعاون
وی افزود:« بند بعدی تصویب نامه، بحث اشتغال افراد بهبودیافته از اعتیاد است که در این تصویب نامه دولت دستگاه های ذیربط را موظف کرده است که پنج درصد از بودجه اشتغال کشور را به معتادین بهبودیافته اختصاص دهد. قراربود آیین نامه آن را ما تهیه کنیم و بفرستیم برای ابلاغ تا مهندس نجار وزیر محترم کشور و دبیر کل ستاد هفته گذشته این آیین نامه را تایید فرموده و به وزارت تعاون ابلاغ شده است و امید است با همکاری و تعاملی که با وزارت تعاون داریم سال آینده شاهد این امر باشیم.»

معاون کاهش تقاضا و مشارکت مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه گفت:« برای اجرایی شدن امر اشتغال معتادین بهبودیافته، تعاونی فراگیری را پیش بینی کردیم تا مشکلاتی را که در ارتباط با اشتغال برای سپردن ضمانت های لازم برای گرفتن عدم سوء پیشینه دارند را برطرف کنیم تا بتوانیم شاهد اشتغال دوستان در این بخش باشیم.»

وی افزود:« بند سوم تصویب نامه در مورد آموزش های فنی و حرفه ای است که سازمان آموزش فنی و حرفه ای وظیفه پیدا کرده 25 هزار نفر را سالانه تحت آموزش های خاص خود قرار دهد و آخرین بند تصویب نامه در مورد اعطای تسهیلات مسکن مهر بود که دوستان گزارشات را در شورای تهران داده اند.»

دکتر دین پرست درباره آمار سمن های فعال در حوزه کاهش تقاضای مواد مخدر گفت:« طبق آخرین آمارهایی که ما داریم 1208 سمن در حوزه کاهش تقاضا در حوزه مواد مخدر در حال فعالیت هستند که 46 درصد آنها درحوزه فرهنگی و پیشگیری و 54 درصد آن در حوزه درمان و کاهش آسیب ها فعالیت دارند.»

فعالیت 149 سمن در حوزه کاهش تقاضای مواد مخدر در تهران
وی ادامه داد:« تعداد کل NGO های فعال در این حوزه در استان تهران 149 سمن است که از این تعداد 30 مرکز در حوزه فرهنگی و پیشگیری، 95 درصد در حوزه درمان و 24 مرکز نیز در بخش کاهش آسیب فعالیت دارند.»

معاون کاهش تقاضا و مشارکت مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اعلام برخورد جدی و قانونی با مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد گفت:« شاهد یک اقدام جدی در کشور هستیم البته استان تهران هنوز این امر را اجرایی نکرده است. ما زمانی که برای برخورد با مراکز غیرمجاز مراجعه می کردیم همه می گفتند ما قانونی برای این کار نداریم البته بودند دستگاه هایی از جمله دادستان ها،نیروی انتظامی، وزارت بهداشت، بهزیستی که در برخی از استان ها خود به این مسئله ورود می کردند.اما زمانی که ما درخواست می کردیم می گفتند ما وظیفه قانونی برای این کار نداریم لذا در آذرماه سال جاری دستورالعمل بسیار خوبی را برای هماهنگی و یکسان سازی اقدامات کشوری تهیه کردیم و وزیر آن را ابلاغ فرمودند.»

وی ادامه داد:« قبل از ابلاغ دستورالعمل زمانی که ما آمار مراکز غیرقانونی ترک اعتیاد را گرفتیم تا ببینیم چند مرکز غیرمجاز ترک اعتیاد در کشور داریم، آمار 686 مرکز را نشان می داد و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در سراسر کشور تا پایان آبان ماه مراکز تعطیل شده عدد 104 را اعلام کردند.البته برخی استان ها اعلام کردند مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد ندارند که امیدوارم صحت داشته باشد اگرچه در برخی از استان ها که بازدید های میدانی داشتیم مشخص شد مراکز غیرمجاز وجود دارد.»

شناسایی 844 مرکز ترک اعتیاد غیرمجاز در کشور
دین پرست گفت:« با ابلاغ دستورالعمل هماهنگی و یکسان سازی اقدامات کشوری، استان ها به صورت جدی تر وارد این قضیه شدند و آمار مراکز ترک اعتیاد غیرمجاز از 686 مرکز به 844 مرکز رسید و از 104 مرکزی که تا پایان آبان ماه بسته شده بود بعد از ابلاغ دستورالعمل تا الان 184 مرکز غیرمجاز بسته شده و 72 مرکز از مراکزی که فعال بودند اما مجوز نداشتند در فرایند دریافت مجوز قانونی قرار گرفتند یعنی تا الان حدود 288 مرکز غیرمجاز در طول سال 91 بسته شده است و این قول را به شما خواهم داد که اگر مقداری دوستان در شورای هماهنگی جدیت بیشتری داشته باشند ما شاهد بسته شدن بیش از 80 درصد مراکز غیرمجاز خواهیم بود.»

وی با تاکید براینکه دربرابر مراکزی که به فکر سودجویی هستند اصلا کوتاه نمی آییم با شدت با آنها برخورد می کنیم گفت:« هر مرکزی که به فکر خدمت باشد منافعی برای آنها در نظر می گیریم و این مراکز باید به و وزارت بهداشت و ادارات کل بهزیستی مراجعه کنند که موظف هستند تسهیلات لازم را برای اخذ مجوز در اختیار آنها قرار دهند.»

دکتر دین پرست ادامه داد:« در گذشته مراکز ترک اعتیاد مشکلات بسیاری برای اخذ مجوز داشتند اما طبق آیین نامه ای که در اردیبهشت امسال ابلاغ شد تصریح شده که وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی تنها یک ماه مهلت دارند به درخواست کننده مجوز فعالیت اعلام کنند صلاحیت دریافت مجوز دارند یا خیر و بعد از این هم تنها دو ماه مهلت برای اعطای مجوز دارند.»

31 درصد کل مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد در تهران است
وی گفت:« در استان تهران که در آن تحول زیادی ایجاد شده است آمار مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد نصف رقم اعلام شده بود اما آمار مراکز غیرمجاز شناسایی شده به دوبرابر رسید که آخرین آمار 260 مرکز است که 31 درصد کل مراکز غیرمجاز کشور را تشکیل می دهند.البته اقدام جدی در استان صورت گرفته است و دوستان به 126 مرکز از این260 مرکز ابلاغ کردند اگر در فرایند دریافت مجوز قانونی قرار نگیرید پلمپ خواهید شد و امیدوارم مقامات قضایی ما با جدیت این موضوع را پیگیری کنیم تا شاهد شکایات مردم از این مراکز نباشیم.»

وی با بیان اینکه به 126 مرکز اخطار کتبی پلمپ داده شده و برای 82 مرکز نیز موافقت اصولی صادر می شود، گفت:« برای حمایت از سمن ها به جز سازمان بهزیستی که مسئولیت جدی حمایت از سمن های فعال دارد ما از محل اعتبارات مستقیم خود امسال بیش از دو و نیم میلیارد تومان برای کمک به سمن های فعال در عرصه فرهنگی و پیشگیری و درمان و حمایت های اجتماعی اختصاص داده ایم که از این میان 300 میلیون آن در اختیار شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران قرار گرفته است.»

210 میلیون مصرف کننده مواد مخدر در جهان
دکتر دین پرست در پایان گفت:« بر اساس آمار سازمان ملل در سال 2010 حداقل 210 میلیون نفر مصرف کننده مواد مخدر در دنیا داریم که یک میلیون و سیصد و بیست هزار نفر آن در ایران هستند. براساس همین گزارش 10 میلیون نفر در چرخه قاچاق مواد مخدر دست دارند که سود آن بیش از 400 میلیارد دلار است و قاچاقچیانی که در ایران در چرخه قاچاق فعالیت دارند سالانه بیش از 3 میلیارد دلار درآمد دارند.»