سلامت نیوز : در طول روز چند بار پیش می‌آید که کسانی را ببینید که به دنبال کلید، گوشی موبایل یا هر وسیله دیگری اطراف خود می‌گردند، حتی ممکن است برای خود ما هم پیش بیاید که چیزی را گم کنیم و مدت‌ها به دنبال آن بگردیم. اصلا چقدر پیش می‌آیدکه تا بیرون درخانه یا نیمه‌های راه رفته باشید و دوباره سراسیمه برگردید و یادتان افتاده باشد که چیزی را جا گذاشته‌اید؟ این روزها تقریبا نمی‌توان خانواده‌ای را پیدا کرد که با این مشکل مواجه نباشند. پیر و جوان هم ندارد به نظر می‌رسد این مشکل کم‌کم به یک اپیدمی تبدیل شده است و گاهی آزاردهنده هم می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از بهار ؛ جوان‌ترها که معمولا بی‌توجه از این موضوع می‌گذرند و چندان به دنبال دلایل این اتفاقات نیستند اما آنهایی که در میانسالی یا سنین بالاتر قرار دارند این فراموشی‌ها را کمی جدی‌تر می‌گیرند.

می‌توان گفت فراموشی‌ها این روزها دلایل مختلفی دارد که درگروه‌های سنی مختلف باید به اشکال گوناگون بررسی شوند. شاید همه این فراموشکاری‌ها مشکل‌ساز نباشند اما بی‌توجهی هم نمی‌تواند راهکار مناسبی برای مقابله با آن باشد.

دانشمندان معتقدند فراموشی در جوانان به علت تغییرات درونی ساختار مغز آن‌ها صورت می‌گیرد.برخلاف تصوری که تا به حال وجود داشت رشد مغز در سن شش سالگی متوقف نمی‌شود و این در حالی است که در سنین بلوغ آن بخش از مغز که مربوط به ادراک، احساسات و یادآوری مطالب است، بازسازی می‌شود و حواس پرتی و فراموشکاری در جوانان با تغییرات ساختار مغز آن‌ها در ارتباط است.

از مشکلات و حواس پرتی‌های جوانان که بگذریم واقعیت دیگری وجود دارد که بیشتر افراد بالای 65 سال را نشانه گرفته است و می‌تواند خطری جدی برای سلامت آنها تلقی شود. آمارها نشان می‌دهدکه بیشتر از 35میلیون نفر در جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند.

روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم تعداد مبتلایان به بیماری آلزایمر در کشور را بین 300 تا 350‌هزار نفر اعلام کرده است.تخمین زده می‌شود که در سال2040 تعداد مبتلایان به این بیماری به 81میلیون نفر در جهان برسد. اطلاعات و آمار نشانگر بالا رفتن تعداد مبتلایان به این بیماری در ایران و جهان است و از همه مهم‌تر این‌که این آمار در کشورهای درحال توسعه رقمی بالاتر را به خود اختصاص داده و نیازمند توجه و ارائه راهکارهای پیشگیرانه است.

نصرالله اکبر متخصص و جراح مغز و اعصاب درگفت‌وگو با «بهار» از نشانه‌های آلزایمر و فراموشی چنین می‌گوید: «فراموش کردن چیزهایی که فرد اخیرا یاد گرفته و به خاطر سپرده است یک نشانه در مورد احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر است. نخستین قوایی که فرد در بیماری آلزایمر از دست می‌دهد، توان ذخیره کردن حافظه جدید و مسائل تازه آموخته و در اصطلاح حافظه نزدیک است.

حافظه دور و آموخته‌های قدیمی با زمان دیرتری از یاد می‌روند... بیماران مبتلا به آلزایمر ممکن است یک حافظه غنی و دقیق در مورد خاطرات کودکیشان، آهنگ‌های مورد علاقه شان و بازی‌ها و ورزش‌هایی که در گذشته انجام داده‌اند، داشته باشند اما ممکن است اسم نوه‌های خود را به خاطر نداشته باشند. به هر حال میزان این از دست دادن حافظه به توان ذهنی فرد و تلاشی که او برای به خاطر سپردن داشته هم مرتبط است. واقعیت هم این است که یک فرد تا واقعا توجه و تلاش نکند چیزی را به خاطر نمی‌سپارد.

زمانی که یک فرد منضبط و با حافظه خوب قرارها یا مسائلی مشابه را فراموش می‌کند، باید در مورد او نگران شد، کسی که معمولا دچار حواس‌پرتی بوده و خیلی منضبط نیست ممکن است به طور طبیعی یا با بیماری‌هایی مثل افسردگی مزمن یا اختلالات کاهش دقت دچار فراموشی‌های کم یا زیاد شود.

نصرالله اکبر در ادامه سخنانش می‌افزاید: روزانه با حدود 70تا80 بیمار سر و کار دارم که حداقل 50 نفر آنها از فراموشکاری شکایت دارند در حالی که بیشتر مشکل آن‌ها ناشی از مشکلات روحی، کاری و اقتصادی است و ربطی به بیماری آلزایمر ندارد و در واقع ریشه در مشکلات دیگر زندگی آن‌ها پیدا می‌کند و باید به دنبال چاره‌جویی باشند.
درباره مهم‌ترین و دقیق‌ترین نشانه‌های این بیماری از وی می‌پرسم و او در پاسخ چنین می‌گوید: گاهی ممکن است قرار جلسه‌ای را بگذاریم و بعد آن را فراموش کنیم، کسی به ما معرفی می‌شود و پنج دقیقه بعد نام این فرد را از یاد می‌بریم ممکن است این ناشی از پیری باشد یا کاری را که قبلا در دو ساعت انجام می‌دادیم حالا در چهار ساعت انجام می‌دهیم.

مشکلات در انجام وظایف شغلی و مسائل مرتبط با تفکرات انتزاعی می‌تواند یکی از نخستین نشانه‌های بیماری آلزایمر باشد. ذهن یک فرد مسن با استفاده از تجربه می‌تواند تا سال‌های زیادی کار کند که فرد دچار مشکلات کاری نشود، اگر فرد دچار مشکل در انجام کاری شود که قبلا به راحتی انجام می‌داده باید به آلزایمر مشکوک شد. توانایی نداشتن در انجام جمع و تفریق و کار با اعداد یا مشکل تعویض قرارهای کاری و نداشتن برنامه‌ریزی مناسب در قرارها می‌تواند ناشی از استرس، اضطراب و هیجان باشد نه آلزایمر.

گاهی نشانه‌های کوچک مثلا فراموش کردن مسیر خانه حین رانندگی می‌تواند نشانه‌ای از بیماری آلزایمر باشد. سرعت بروز چنین اتفاقاتی هم برای تشخیص میان آلزایمر و سالخوردگی عادی مهم است چراکه در آلزایمر فراموشی ما ناگهانی و پایدار است اما در سالخوردگی فراموشی‌ها تدریجی است.

وی همچنین درباره نشانه‌های دیگر این بیماری چنین گفت: گذاشتن اشیا در جاهای غیرعادی و نامناسب هم می‌تواند یک نشانه برای این بیماری باشد مانند گذاشتن عینک در داخل فریزر یا خودکار در جای ظرف‌ها. مشکلات مربوط به حافظه که ممکن است مرتبط با این بیماری باشند معمولا از سوی افراد نزدیک به فرد و نه خود او مشاهده می‌شوند. برای تشخیص این بیماری پزشکان به مشاهدات افراد نزدیک به فرد مبتلا توجه زیادی می‌کنند. تغییرات حتی کوچک در رفتار، اخلاق، روحیه، عادات روزانه و میزان فراموشکاری فرد از سوی افراد نزدیک به او دیده و درک می‌شود و می‌تواند اطلاعات بسیار مهمی در مورد بیماری در اختیار پزشک معالج قرار دهد.

در موارد بسیاری هم البته خود فرد و حتی نزدیکان او فراموشی را انکار می‌کنند. خیلی از اشخاص با واکنش‌های دفاعی خود نمی‌پذیرند که دچار مشکل شده‌اند اما اگر بیماری‌ای وجود داشته باشد تغییرات در رفتار و خلق و خو و فراموشی‌ها آنقدر گسترده می‌شود که فرد دیگر نمی‌تواند آن را انکار کند.

تغییر در شخصیت، خلق و خو و انگیزه‌ها اغلب همراه بیماری آلزایمر است که در مراحل اولیه بیماری دیده می‌شود البته خیلی از اوقات پزشکان این نکات را از نشانه‌های بیماری افسردگی می‌دانند چراکه افسردگی شایع‌ترین بیماری روحی – روانی دوران سالخوردگی است. اما تغییرات ناگهانی و سریع خلق و خو و انقلاب‌های هیجانی مثلا واکنش‌های عاطفی شدید در مقابل افراد نزدیک و کسانی که به آن‌ها علاقه وجود دارد ممکن است نشانگر بیماری آلزایمر باشد.

همه افراد با بالا رفتن سن، انرژی خود را از دست می‌دهند و انگیزه آن‌ها برای فعالیت کمتر می‌شود اما اگر شخصی کاملا فعال و پرانرژی ترجیح بدهد ساعت‌ها در مقابل تلویزیون بنشیند و روزها از خانه خارج نشود حتما باید مورد معاینه یک پزشک قرار بگیرد.