سلامت نیوز : «منشور حقوق بیمار» عنوانی است که شامل 5 فصل و 41 ماده برای ارایه خدمات مختلف به بیماران تنظیم شده و باید در ابتدای ورودی هر بیمارستان نصب باشد. ولی وضعیت برخی از بیمارستان ها آنقدر نابسامان است كه دیگر بیماران وقت خواندن تابلوی شیشه ای و فلزی را نمی كنند و پرستاران و مدیران بیمارستان ها هم بیماران را با حقوق خود آشنا نمی كنند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از حمایت ؛ نخستین «منشور حقوق بیمار» در ایران در سال 1381 تدوین و معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در زمستان 1381 آن را ابلاغ کرد. مراكز بهداشتی - درمانی براساس این دستورالعمل موظف بودند كه مفاد منشور حقوق بیمار را در مكان مناسب و قابل رویت نصب کنند. با وجود ارزشمندی این اقدام در طرح موضوع حقوق بیمار در نظام سلامت و با توجه به ضرورت تدوین متنی جامع‌تر در مورد حقوق بیمار این مهم در دستور کار مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت.

در این میان مسئولان فعلی وزارت بهداشت و درمان در سال های اخیر اعلام کرده اند كه ارایه خدمات کیفی و ایمن، به عنوان یکی از کارکردهای اصلی نظام سلامت، از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است و رعایت حقوق بیمار نخستین وظیفه هر دستگاه درمانی محسوب می شود. اما سئوال اینجاست که افراد و بیمارانی که به بیمارستان ها مراجعه می کنند چقدر از این حقوق و خدمات سلامت آگاهی دارند؟ و اینکه فرد با بستری شدن در بیمارستان به مطالعه «منشور حقوق بیمار» فراخوانده می شود؟ هم اكنون چند سالی است كه با ابلاغ منشور حقوق بیمار بیمارستان ها مکلف شده اند تا منشور حقوق بیماران را بر دیوار بیمارستان و اتاق بیمار نصب كنند و بیمار را با این حقوق آشنا كنند. ولی انگار این ابلاغ تنها به میخ دیوار آویزان شده است.

منشور حقوق بیمار چه می گوید؟
در منشور حقوق بیمار آمده است: یكایك افراد جامعه متعهد به حفظ و احترام به كرامت انسان ها هستند این امر در هنگام بیماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر اساس قانون اساسی توجه به كرامت والای انسانی از اصول پایه نظام جمهوری اسلامی است، دولت موظف است خدمات بهداشتی‌ - درمانی را برای یكایك افراد كشور تامین كند. بر این اساس ارایه خدمات سلامت باید عادلانه و مبتنی بر احترام به حقوق و رعایت كرامت انسانی بیماران صورت بگیرد. این منشور با توجه به ارزش های والای انسانی و مبتنی بر فرهنگ اسلامی و ایرانی و بر پایه برابری كرامت ذاتی تمامی گیرندگان خدمات سلامت و با هدف حفظ، ارتقا و تحكیم رابطه انسانی میان ارائه كنندگان و گیرندگان خدمات سلامت تنظیم شده است. در 5 فصل منشور حقوق بیمار آمده: دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است، اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان كافی در اختیار بیمار قرار بگیرد، حق انتخاب و تصمیم‌گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود و دسترسی به نظام كارآمد رسیدگی به شكایات حق بیمار است.

گشتی در بیمارستان ها
گشت و گذاری خبری در بیمارستان های پایتخت شاید بتواند اجرای دقیق این قانون و منشور را برای رسانه و انعكاس آن به مسئولان دقیق تر نشان دهد. نخستین بیمارستان یك بیمارستان دولتی است. ابتدای ورود کنار بخش پذیرش، تابلوی بزرگی با عنوان «منشور حقوق بیمار» نصب شده که در مدت زمان حضور خبرنگار «حمایت» حتی یک نفر هم نه آن را نگاه كرد و نه مطالعه كرد! افراد و بیماران یکی یکی وارد بیمارستان می شوند بدون کمترین توجه به این تابلو.

حسین جعفری جانباز 70درصدی است که روی ویلچر نشسته و برگه های زیادی در دست دارد در گفت و گو با «حمایت»، می گوید: از 8 بهمن ماه در این بیمارستان دولتی بستری شده ام و بارها برای درمان به این بیمارستان مراجعه کرده ام اما تاکنون شخصی از عوامل بیمارستان من را با چیزی تحت عنوان منشور حقوق بیمار آشنا نکرده و خودم هم پیگیری ای در این خصوص نکرده ام.

حسین شه فراغ دیگر جانباز 35درصدی است که از بیماری قلبی و عروقی رنج می برد. کنار پذیرش در پی اعاده حق خود است. او درحالی که در کنار تابلوی منشور حقوق بیمار ایستاده برای رسیدگی نکردن پزشکان و کارمندان بیمارستان با تذكرات بلند به مسئولان پذیرش، نگاه همه را به خود جلب کرده است. با دیدن این بیماران موارد ذکر شده در منشور حقوق بیمار بیشتر در ذهن تداعی می شود. درگوشه ای دیگر زنی مسن درحالی که غمی در چهره‌اش نهفته بر بالین دخترش ایستاده و با خوشرویی در پاسخ به سئوال خبرنگار «حمایت»، در خصوص آگاهی از حقوق بیمار اظهار بی اطلاعی می کند و می گوید چیزی در این باره نشنیده ام و در هنگام بستری شدن دخترم چنین چیزی از سوی پرستاران به ما گفته نشد. این ها درحالی است که سعید خانمحمدی دانشجوی دکتری رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی می گوید: تمامی بیمارستان ها موظف به ارایه منشور حقوق بیمار هستند و پرستاران هم در دوران تحصیل در دانشگاه با این موضوع آشنا می شوند تا بتوانند در ارایه هر چه بهتر به بیماران خدمت رسانی کنند.

از بیمارستان دولتی بیرون می آییم و وارد بیمارستانی خصوصی می شویم. ورود به اینگونه بیمارستان ها بسیار مشكل است و باید برای تهیه گزارش جلوی در بیمارستان ایستاد. گفت و گو با دو بیمار ترخیص شده نشان می دهد این بیمارستان هم كاری برای آشنایی بیماران با حقوق خود نکرده است.

بیمارستان بعدی در جنوب شهر تهران است. تنها كافی است چند دقیقه ای در این بیمارستان بنشینید تا به وضوح حقوق بیمار را مشاهده كنید! بدرفتاری كاركنان با بیماران، بداخلاقی ها، نبود نظافت، شلوغی و بی برنامگی و شكایت بیماران و همراهان در این بیمارستان بیداد می كند. وقتی همراهان بیمار فهمیدند خبرنگار هستیم دور ما حلقه زدند و از ما خواستند تا وزیر بهداشت و دولت فكری اساسی برای این بیمارستان بکنند.

یكی از بیماران ترخیص شده می گفت: حقوق بیمار كیلویی چند؟ اینجا فقط پرونده تكمیل می كنند و منتظرند كی ساعت شیفتشان تمام می شود و به بیمار توجه نمی كنند. فكر كرده اند با رنگ كردن اتاق، برداشتن چند تیغه و درست كردن لابی و گذاشتن چند صندلی بیمارستان فوق تخصصی لندن درست كردند!

هر چند گزارش میدانی ما از 8 بیمارستان در قالب این گزارش نمی گنجد اما شنیده ها و دیده های «حمایت» نشان می دهد وضعیت رعایت حقوق بیماران در غالب بیمارستان‌ها در وضعیت بحرانی قرار دارد و باید نظام های نظارتی قوی بر اجرای این حقوق، وارد شوند.