سلامت نیوز :  مهمترین نکته آموزشی برای بیماران قلبی توصیه به مصرف داروها، خودداری از فعالیتهای سنگین و تعادل بین استراحت و فعالیت است.
   
به گزارش سلامت نیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی نظام پرستاری ؛ مراقبت و درمان بیماران مبتلا به اختلالات عروق كرونر؛ آرترواسكلروز، شایع ترین بیماری شریانی است  و به معنی « سخت شدن شریان‌ها » است.

آترواسكلروز:

یك فرآیند متفاوتی است كه لایه‌ انتیمای شریان‌های بزرگ و متوسط را درگیر می‌كند. این تغییرات شامل تجمع لیپید، كلسیم، اجزای خون، كربوهیدرات، بافت فیبروز در لایه‌ انتیمای شریان است. این تجمع مواد را آتروما یا پلاك نیز می‌گویند.

شایع‌ترین آثار مستقیم آترواسكلروز در شریان‌ها شامل باریكی (تنگی) لومن، انسداد ناشی از ترومبوز، آنوریسم، زخم و پارگی هستند. شایع‌ترین محل برای تشكیل پلاك،  در نقاط دو شاخه شدن شریان‌ها است.

ریسك فاكتورهای ایجاد كننده آترواسكلروز شامل

عوامل خطر قابل كنترل: نیكوتین، پر فشاری خون، دیابت، چاقی، تنش، افزایش پروتئین واكنشی C، هیپرهموسیستینمی،

عوامل خطر غیر قابل كنترل : سن ، جنس ، ژنتیك

علایم بالینی :

نشانه‌ها و علایم بالینی به ارگان یا بافت مبتلا بستگی دارد و می‌تواند شامل بیماری عروق كرونر، انفاركتوس حاد میوكارد، آنژین صدری و بیماری‌های عروق مغز باشند .

درمان :

•           یك برنامه ورزش كنترل شده

•           دارو

•           روش‌های جراحی

•           آنژیوپلاستی

•           برداشتن آتروم به صورت چرخشی (PTA) .

•           عوارض (PTA) شامل تشكیل هماتوم ، آمبولی ، جداشدن (جدایی) رگ و خونریزی است .

روش‌های جراحی به دو گروه تقسیم می‌شوند:

1.         جراحی جریان داخلی : تامین خونرسانی از طریق آئورت به شریان رانی

2.         جراحی جریان خارجی: تامین خونرسانی به عروق خونی زیر شریان رانی

 

آنژین صدری یک سندرم بالینی است که با حملات درد یا فشار بر قسمت قدامی قفسه سینه مشخص می‌شود.

علایم آنژین صدری :

مهمترین علامت : درد قفسه‌ سینه و دیگر علائم آن عرق سرد، ضعف، خستگی، تهوع و استفراغ ( به علت تحریک عصب واگ ) ،علامت لوین

  Levein Sign: در این علامت، بیمار دست خود را مشت کرده و روی قفسه سینه می‌گذارد . ( یک علامت خوب در بیماران قلبی است)

 انواع آنژین :

از روی علایم بالینی به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

1.آنژین ناپایدار (Unstable Angina): در این نوع آنژین بیمار در حالت استراحت و فعالیت درد دارد. در این آنژین بیماران اظهار دارند که پیش از این هر یک ماه در موقع عصبانیت  یا بالا رفتن سریع از پله دچار درد می‌شدند و با استراحت درد از بین می‌رفت یا با مصرف یک قرص نیتروگلیسیرین زیر زبانی فورا تسکین پیدا می‌کرد و برای مدتها درد نداشته و به فعالیت خود ادامه می دادند.

از نظر مدت  و زمان ایجاد درد هر چند ماه یا هر چند هفته یکبار این درد ایجاد می شده است ولی اکنون مدتی است که برای ایجاد درد نیاز به فعالیت زیادی ندارد و هر روز درد بوجود می آید و پس از استراحت زیاد هم مدتی طول می کشد تا درد بهبود یابد.

از طرفی فقط برای مدت کوتاهی درد ندارند ، و مجددا دچار درد می شوند . شبها نیز درد آنها را بیدار می کند، به عبارتی تقریباً تمام مدت شبانه روز درد وجود دارد و گاهی با مصرف  5  – 4 قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین، یک ربع تا نیم ساعت طول می کشد تا درد مختصری کاهش یابد. این افراد قبلاً در موقع درد حالت تهوع ، استفراغ و عرق سرد نداشته اند ولی اکنون با شروع درد قلبی، حالت تهوع، استفراغ و عرق سرد پیدا می کنند.

این آنژین، مهمترین نوع آنژین است ، زیرا پیش زمینه تبدیل به سکته قلبی است و به آن آنژین قبل از سکته قلبی نیز  گفته می شود .

2.آنژین شبانه :در این آنژین بیمار شب به علت درد از خواب بیدار شده و دچار دردهای جلوی سینه ای با انتشار به گردن یا دست چپ و راست و پشت و یا اپی گاستر می شود.

 علت و مکانیسم این آنژین اصلا مشخص نیست ، ولی دیده شده است که در مرحله ی REM( Rapid Eye Movement)  تعداد نبض و فشار خون افزایش می یابد( بعلت افزایش فعالیت اعصاب سمپاتیک سمپاتیک ) در عده ای از بیماران علت، کاهش  غیر طبیعی فشار دیاستولیک آئورت و افزایش بازگشت وریدی حاصل از افزایش مایع به هنگام شب می باشد که درنتیجه قطر قلب افزایش یافته مصرف اکسیژن بالا می رود و گاهی این خود باعث آنژین شبانه می شود .این آنژین اغلب نشاندهنده ی نارسایی بطن چپ می باشد . بهترین دارویی که در این نوع آنژین موثر است دارویی است که قطر بطن چپ را کم می کند در نتیجه مصرف اکسیژن را کم می کند . داروی انتخابی در این آنژین دیژوکسین است که سبب بهبود برون ده قلبی و کاهش قطر بطن چپ شده و در نتیجه درد آنژینی شبانه ظاهر نمی شود .

3.آنژین دکوبیتوس:آنژینی است که در آن حملات درد به هنگام خم شدن یا دراز کشیدن ظاهر می شود . علت آن مشابه آنژین شبانه است .

4.آنژین پرینزمتال: از دسته  آنژین های واریانت است . علائم بالینی آن با سایر آنژین ها متفاوت بوده و فاقد دو خاصیت آنژین کلاسیک می باشد . الف) درد سینه هم با فعالیت و هم با استراحت ممکن است ایجاد شود . ب) اکثرا با بالا رفتن قطعه  ST در حین درد و طبیعی شدن آن پس از درد در نوار قلب همراه است . درد معمولاً در زمان معینی بصورت دوره ای و به خصوص در هنگام بیدار شدن از خواب یا اوایل روز عارض می شود .

5.آنژین واریانت : این آنژین با آنژین پرینز منتال تفاوت چندانی ندارد و از نظر تقسیم بندی هر دو در یک دسته قرار می گیرند .آنژین واریانت بیشتر درمورد اسپاسم های عروق کرونری می باشد که بر روی پلاک های آترواسکلروز اولیه ایجاد می شود .

6.  آنژین پایدار: این آنژین با فعالیت ایجاد می شود . به علت فعالیت فشار خون و سرعت ضربان قلب و در نتیجه مصرف اکسیژن میوکارد بالا می رود ، درد ظاهر شده و با استراحت و کاهش فشار خون و کاهش ضربان قلب درد برطرف می گردد . سرانجام آنژین پایدار به ناپایدار و در نهایت به MI  تبدیل می شود . البته این زمان تغییر بسیار متغیر است .

7.  آنژین مقاوم یا سرکش : آنژین شدید ، مقاوم ، مزمن و ناتوان کننده با حملات مکرر که به درمان طبی به سختی پاسخ می دهد .

8.   آنژین پس از انفارکتوس : پس از انفارکتوس میوکارد به علت ایسکمی باقیمانده ی اطراف محل نکروز ، بصورت پراکنده و دوره ای دردهای قفسه سینه اتفاق می افتد که با درمان طبی برطرف می شود .

مهمترین شاخص تشخیصی آنژین صدری ،درد قفسه سینه است به دلیل اینکه خونرسانی به شریان کرونری کم می شود و در نتیجه بیمار دچار کاهش اکسیژن و ایسکمی می شود .

 آموزش به بیمار دارای آنژین

1 . دلیل ایجاد شكایات و نحو ه پیشگیری از درد آنژین :

•           از فعالیت بیش از حد در هوای سرد ، بخصوص در برابر مقاومت ، اجتناب شود .

•           از خوردن بیش از حد اجتناب شود .

•           در یك اتاق گرم استراحت گردد.

•           در معرض موقعیت های استرس زا قرار گرفتن ، در صورت امكان ، به حداقل برسد .

•           فعالت های كاهنده ی استرس مثل تمرین های ریلاكس شدن در صورت وجود استرس ، استفاده گردند .

2 . داروها :

الف ) قرص نیتروگلیسیرین :

•           قرص ها را همواره با خود حمل كنید تا درصورت لزوم استفاده گردد .

•           قرص ها را در ظرف اصلی شان نگهداری كرده و درب آنرا خوب ببندید .

•           قرص ها را در مكان سرد و خشكی نگه دارید . گرما ونور سبب کاهش اثربخشی داروی نیتروگلسیرین می شوند.

•           زمان پایان قرص ها را در نظر گرفته و قرص ها را جایگزین كنید .

ب ) عوامل بلوك بتا – آدرنرژیك و كانال كلسیم :

•           ضربان نبض را كنترل كرده و ضربان پایین تر از 60 بار در دقیقه را به پزشك گزارش كنید .

•           بتا آدرنرژیك را با غذا مصرف كنید .

•           كلسیم كانال بلوكرها را یک  ساعت پیش یا 2 ساعت پس از غذا مصرف كنید .

•           قبل از حذف دارو ، با پزشك مشورت كنید .

•           در صورت سرگیجه ، از رانندگی اجتناب كنید .

•           قطع یکباره داروهای بتابلاکر سبب ایسکمی میوکارد و سکته قلبی می شود.

3 . فعالیت :

•           یك برنامه فعالیت منظم را برنامه ریزی كنید .

•           میزان فعالیت ها را به تدریج افزایش دهید .

•           از فعالیت بیش از حد اجتناب كنید .

•           در صورت لزوم ، قبل از فعالیت درصورتیكه انتظار پیدایش درد را دارید ، از نیتروگلیسیرین استفاده كنید .

•   در بین فعالیت از دوره های استراحت استفاده كنید .

نکته:    گرفتن تاریخه  در تشخیص آنژین صدری و اختلالات ایسکمیک قلب  از گرفتن نوار قلب  مفید تر است.

نکنه:  مهمترین نکته آموزشی در  بیماران آنژین صدری  توصیه به مصرف داروها ،  خودداری از فعالیتهای سنگین  و تعادل بین استراحت و فعالیت است.

نکته، اولویت مراقبت پرستاری در بیماران آنژین تسکین درد است .

نکته: برای برقراری تعادل بین عرضه و تقاضای اکسیژن میوکارد در بیماران دچار درد ایسکمیک بی حرکت کردن بیمار در الویت است .

نکته: در آنژین پرینزمتال اسپاسم شریانهای کرونری وجود دارد لذا داروهای کلسیم بلا کر مانند وراپامیل و دیلتیازم  که خاصیت ضد اسپاسم دارند در این نوع آنژین سودمند هستند
نکته: در آنژین پرینزمتال در نوار قلب صعود قطعه ST مشاهده می شود.