سلامت نیوز : آغاز فصل شکار، صدور مجوزهای جدید برای صید، افزایش میزان مجوز اسلحه‌های شکار و... موضوعات داغ محیط‌زیست نیمه پایانی اسفند امسال هستند. اعتراضات کارشناسان نسبت به این موارد همزمان با انتشار اخباری درباره کشتار حیوانات در حال انقراض افزایش یافته و حتی پیشنهاداتی درباره ممنوعیت کامل شکار از سوی کارشناسان مطرح شده است.
آسیب‌پذیری حیات وحش افزایش یافته
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ در چند روز گذشته مصوبه‌ای با موافقت دولت و در راستای
جلوگیری از شکار غیرمجاز پرندگان و گونه‌های جانوری، تعیین شد که در این
مصوبه نرخ پروانه شکار حیوانات وحشی و بعضا در حال انقراض ذکر شده؛ این
موضوع از یک طرف نشان‌دهنده وضعیت این گونه‌هاست و از احتمال همیشگی شکار
آنها خبر می‌دهد و از سوی دیگر نشان‌دهنده پایین بودن میزان جریمه‌ها نسبت
به خسارتی است که از شکار این حیوانات نصیب محیط‌زیست کشور می‌شود. هوشنگ
ضیایی درباره همین مصوبه و ساختار آن روزگذشته مصاحبه مفصلی با خبرگزاری
ایلنا داشته است.
او که استاد حیات‌وحش دانشگاه‌ها و بسیاری از گونه‌های
محیط‌زیست ایران را از نزدیک می‌شناسد در این گفت‌وگو از مخالفت خود با
صدور پروانه و جواز شکار حیوانات سخن گفته و از مسئولان خواسته است که برای
لااقل سه سال شکار انواع گونه‌های جانوری در کشور ممنوع شود تا نسل‌ها به
جمعیت پایداری دست پیدا کنند. این کار‌شناس حیات وحش تاکید کرده است: «در
حال حاضر شکار حیوانات کشور مانند کشاورزی است که به جای بذرپاشی و کاشت
بذر برای صرف مخارج خانه به خوردن و آسیاب کردن بذر‌ها برای خورد و خوراک
می‌شود چرا که در حال حاضر کشور ما ظرفیت لازم را برای گسترش شکار ندارد.»
به گفته او «ما زمانی می‌توانیم جواز شکار در کشور را صادر کنیم که جمعیت حیوانات و گونه‌های جانوری از نظر تعداد مرز خطر انقراض را رد کرده باشند و نسل آنان در یک حاشیه امنیت قرار گرفته باشد و پس از آن نیز فقط تا ۲۰ درصد جمعیت گونه را می‌توانیم شکار کنیم نه بیشتر.» ضیایی همچنین نسبت به انقراض گونه‌های دیگر جانوری کشور در سال‌های نزدیک هشدار داده و گفته است: «در خیلی از موارد گونه‌های ارزشمند کشور بسیار کم شده‌اند و با توجه به جفت‌گیری‌های خانوادگی حیوانات شاهد رواج بیماری‌های ژنتیکی در این گونه‌ها هستیم و در نتیجه این حیوانات بسیار آسیب‌پذیر می‌شوند.
قیمت پروانه‌های شکار مناسب نیست
وی در بخش دوم این مصاحبه به مناطقی اشاره می‌کند که
کمترین کنترل‌ها را در زمینه شکار حیوانات دارند و می‌گوید: «متاسفانه
امکانات سازمان محیط‌زیست در کنترل شکار‌های غیرقانونی توسعه پیدا نکرده
است به‌طوری که در سال‌های گذشته در پارک گلستان ۱۵ هزار راس قوچ و میش
زندگی می‌کردند ولی اکنون این تعداد به ۱۵۰۰ راس رسیده و این در حالی است
که پارک ملی گلستان در مقایسه با سایر مناطق کشور از سطح محافظت و کنترل
بالاتری برخوردار است.» این کار‌شناس حیات‌وحش با بیان اینکه ۹۵ درصد
گونه‌های جانوری در مناطق آزاد کشور از بین رفته‌اند، خاطرنشان کرد: در
مناطق آزاد به مراتب وضعیت شکار بد‌تر است به‌گونه‌ای که در جنوب فارس
گله‌های ۳۰۰تایی قوچ زندگی می‌کردند ولی در حال حاضر تمامی این گله‌ها از
بین رفته‌اند.
کارشناسان بسیاری درباره نامناسب بودن قیمت صدور پروانه شکار هشدار داده‌اند. ضیایی نیز ضمن اعتراض به قیمت پروانه‌های شکار مصوب شده تاکید می‌کند: «قیمت‌ها بسیار نامناسب است ولی نباید فراموش کنیم که قیمت پروانه تنها عامل بازدارندگی در شکار حیوانات نیست و ما باید به دنبال فرهنگسازی در بین مردم به‌ویژه روستاییان باشیم چرا که هر چقدر قیمت‌ها را افزایش بدهیم باز هم روستاییان به‌صورت غیرقانونی دست به شکار می‌زنند.» به گفته وی «قیمت پروانه‌های شکار در مقایسه با سایر کشور‌ها و حتی کشورهای همسایه بسیار پایین‌تر است و این در حالی است که ایران از گونه‌های جانوری کشورهای همسایه بهره‌مند است ولی بسیاری از گونه‌های جانوری کشور در دنیا بی‌نظیر است و در هیچ جای دیگری وجود ندارد لذا ما باید قیمت‌ها را حتی از کشورهای همسایه نیز بالا‌تر ببریم.» این کار‌شناس حیات‌وحش درباره وجوه پرداختی صدور پروانه‌ها به این نکته مهم اشاره می‌کند که «سازمان محیط‌زیست به این مبالغ خرد نیازی نخواهد داشت بنا بر این می‌تواند این مبالغ را صرف مناطق مجاور زیستگاه‌های جانوری و بومیان و روستاییان همان منطقه کند تا روستاییان حفظ و نگهداری گونه‌های جانوری منطقه خود را یک منبع درآمد برای روستا پندارند و از این جانوران محافظت کنند.»
منافع روستاییان تامین شود
ضیایی همچنین اشاراتی به موضوع منافع مردمی در موضوع شکار دارد. او معتقد است که متاسفانه در کشور تا زمانی که منافعی را برای مردم تعریف نکنیم به محیط‌زیست و حیات‌وحش توجهی نمی‌کنند بنابراین به محیط‌زیست توصیه کند است که مبالغ جریمه را صرف روستاییان و بومیان کند تا «به‌جای آنکه راهنمای شکارچیان در شکار حیوانات باشند از گونه‌های ارزشمند منطقه خود محافظ کنند.» او همچنین درباره موضوع قیمت گذاری شکار نیز گفته است:«در قیمت‌گذاری پروانه بهتر بود که از شکارچیان معتبر، کارشناسان و مراکز علمی دعوت می‌کردند تا قیمت‌های بهتری تصویب شود؛ البته بر همگان روشن است که سازمان محیط‌زیست مخالف شکار حیوانات است و می‌دانیم که این تصمیم را تحت فشار اتخاذ کرده‌اند چرا که تمامی مسئولان از وضعیت حیات‌وحش کشور مطلع هستند.» به گفته وی «شکارچیان فصل جفت‌گیری را بهترین زمان برای شکار می‌دانند چرا که در این فصل جفت‌های نر که پیش‌تر در کمینگاه‌ها مخفی می‌شدند به فضاهای باز جهت جفت‌گیری می‌آیند و در زمستان به سبب اینکه حیوانات به زاد و ولد می‌پردازند و به علت کمبود موادغذایی ضعیف هستند فصل مناسبی برای شکار نیست.»
فرهنگسازی علیه شکار
این اما تمام ماجرا نیست. شکار فرآیند پیچیده‌ای است که به دست اندازی افراد در محیط‌زیست و حیات وحش ختم می‌شود و آثار غیرقابل جبران اجتماعی نیز برای روستاها در پی خواهد داشت. ضیایی به تاثیر منفی شکارچیان در مناطق طبیعی و شکار حیوانات اشاره می‌کند و در این باره می‌گوید: «مهم‌ترین تاثیر منفی شکارچیان تاثیر منفی در اذهان عمومی به‌ویژه روستاییان است چرا که سازمان محیط‌زیست و انجمن‌های حمایت از حیات‌وحش مردم را به حفاظت از حیوانات تشویق می‌کنند و در نهایت یک شکارچی به راحتی حیوان را شکار می‌کند و از منافع مالی آن بهره‌مند می‌شوند و زمانی که روستاییان با این اتفاق روبه‌رو می‌شوند تصمیم می‌گیرند تا خودشان دست به شکار بزنند و از منافع مالی حیوانات بهره‌مند شوند.» به گفته وی بهترین راه برای خروج از وضعیت فعلی در حوزه شکار، توجه به موضوع فرهنگسازی در این زمینه است: «باید با مردم و شکارچیان به‌صورت جدی صحبت شود و فرهنگ طبیعت‌دوستی در جامعه رایج شود، متاسفانه شکارچیان ما برخلاف شکارچیان سایر کشور‌ها فقط منافع نزدیک خود را می‌بینند و فراموش کرده‌اند که اگر از حیوانات به درستی حمایت شود زمینه شکار همیشه در کشور فراهم است.»
نظر شما