سلامت نیوز : تعطیلات نوروز به زودی می‌رسد و بدون شك بازهم جاده‌های ایران شاهد تلفات سنگین جاده‌ای خواهند بود. اما مصدومان تصادف جاده‌ای امسال ممكن است به خوش‌شانسی مصدومان سال‌های قبل نباشند و در اتاق‌های عمل به دلیل كمبود داروهای بیهوشی با مشكلات جدی روبه‌رو شوند. كمبودی كه به مرز هشدار رسیده و به گفته «دكتر محمدمهدی قیامت» رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ایران،اتاق‌های عمل چند بیمارستان خصوصی و دولتی در تهران را در آستانه تعطیلی قرار داده است. او زمانی این خبر را می‌دهد كه هنوز تعطیلات نوروز و سفرهای نوروزی شروع نشده است. از سوی دیگر آژیر قرمز كمبود داروهای بیهوشی مدت‌هاست كه به صدا درآمده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ هشدارهایی كه علاوه بر تاكید روی كمبود داروهای بیهوشی، از خطر داروهای بیهوشی چینی روی بیماران ایرانی خبر می‌دهد كه برخی را به كام مرگ فرستاده‌اند، هرچند این مسئله همچنان از سوی مسئولان تكذیب می‌شود. اما به گفته قیامت، آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از بیمارستا‌ن‌ها و مراكز درمانی كشور با كمبود جدی داروهای بیهوشی روبه‌رو هستند.منتخب هیات مدیره نظام پزشكی تهران بزرگ می‌گوید: «به‌رغم اینكه بارها در این باره هشدار داده بودیم اما متاسفانه مسئولان مربوطه فقط كم‌توجهی كردند. این در حالی است كه شواهد نشان می‌دهد در آستانه تعطیلات نوروزی فقط بیماران اورژانسی امكان انتقال به اتاق عمل را خواهند داشت و تكلیف سایر بیماران معلوم نیست.»

رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ایران با عنوان این مطلب كه نمی‌توان اتاق عمل را به دلیل نبود داروهای اصلی تعطیل كرد، می‌گوید: «متاسفانه داروهای قدیمی كه تا پیش از این استفاده نمی‌شده، دوباره وارد چرخه داروهای بیهوشی شده است كه این می‌تواند زنگ خطری برای سلامت بیماران باشد‏‎.» به گفته قیامت تاكنون بارها به مسئولان مربوطه نسبت به كمبود و محدودیت داروهای با كیفیت بیهوشی در بیمارستان‌ها و مراكز درمانی هشدار داده‌ایم. اما متاسفانه به‌رغم تذكرات فراوان و اعلام خطرات جدی، هنوز مسئولان مربوطه در خواب هستند و به‌طور قطع تاوان مشكلات را مردم و بیماران می‌پردازند.قیامت پیش‌تر نیز در دی‌ماه نسبت به كمبود برخی از داروهای بیهوشی هشدار داده بود و گفته بود این مشكل باعث شده تا «داروهای از رده خارج دوباره استفاده شود.»

او می‌گوید: «درآستانه تعطیلات نوروزی فقط بیماران اورژانسی امكان انتقال به اتاق عمل را خواهند داشت و تكلیف سایر بیماران معلوم نیست.» به اعتقاد او متاسفانه به‌رغم تذكرات فراوان و اعلام خطرات جدی، هنوز مسئولان مربوطه در خواب هستند و به‌طور قطع تاوان مشكلات را مردم و بیماران می‌پردازند. مرضیه وحید دستجردی، وزیر پیشین بهداشت ایران كه حدود دو ماه پیش با حكم آقای احمدی‌نژاد از این سمت بركنار شد، در هفته‌های آخر تصدی‌ مقام وزارت بهداشت بارها از عدم اختصاص ارز لازم به واردات دارو انتقاد كرده بود. بازار داروی ایران در ماه‌های اخیر و به‌دنبال افزایش بی‌سابقه قیمت ارز با مشكلات جدی مواجه بوده و بیماران در تهیه داروهای مورد نیاز خود با دشواری روبه‌رو بوده‌اند.

به گفته محمدمهدی قیامت با وجود ادعای موجود كه گفته می‌شود ورود داروهای وارداتی تعطیل شده است باید بگویم دو تا سه قلم داروی بیهوشی ما نایاب است و كمبود جدی در این زمینه داریم. او می‌گوید: «همكاران متخصص بیهوشی مجبور به تغییر پروتكل‌های بیهوشی می‌شوند كه با توجه به بیماری‌های زمینه‌ای و سن فرد باید تغییر كند كه نبود داروهای اصلی بیهوشی برای ما محدودیت‌هایی ایجاد كرده است.»

استفاده از داروهای از رده خارج شده

هرچند كمبود داروها تا مدت‌ها توسط مسئولان تكذیب می‌شد و حتی گروه‌های خصوصی حتی حاضر به گفت‌وگو درباره این موضوع شدند اما مسئله تا آنجا پیش رفت كه كارشناسان و متخصصان نه تنها به كمبود دارو تاكید دارند كه در بعضی از مواقع به استفاده از داروهای نسل قدیم نیز اعتراف می‌كنند. درباره داروهایی بیهوشی هم وضع به همین منوال است.

قیامت هم می‌گوید: «داروهای بیهوشی كه در دو دهه گذشته به دلیل كیفیت پایین از فهرست دارویی حذف شده بود هم‌‌اكنون به دلیل كمیاب شدن داروها وارد بازار شده است. نگران سلامت بیماران نیازمند عمل جراحی هستیم اما متاسفانه مسئولان در این زمینه پاسخگو نیستند.»

داروهایی كه به گفته او می‌تواند عوارض كبدی و تاخیر در شل شدن عضلات را در پی داشته باشند. این مشكل هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی وجود دارد. قیامت با بیان اینكه كمبود داروهای بیهوشی باعث شده است مراكز درمانی از نسل قدیمی داروهای بیهوشی كه تنها بیمار را برای ساعاتی فلج عضلانی می‌كند، استفاده كنند، می‌گوید: «در بسیاری از موارد شاهد این اتفاق مخاطره‌آمیز بوده‌ایم كه مریض در بحبوحه عمل جراحی به هوش می‌آید، تقلا می‌كند و تكان می‌خورد كه در نوع خود خطرناك است زیرا در عمل‌های جراحی مانند عمل جراحی چشم یك تكان كوچك از سوی بیمار می‌تواند منجر به كوری او شود و در عمل‌های جراحی مغز، قلب و بیماری‌های عروقی می‌تواند باعث مرگ بیمار شود.»

همین مسئله باعث احساس خطر جدی توسط او و سایر همكارانش شده است. قیامت داروی بیهوشی را یك بحث استراتژیك می‌داند و می‌گوید: «وقتی داروی بیهوشی دچار كمبود شود، عوارض شدیدی متوجه بیماران می‌شود و وضعیت را به گونه‌ای كرده كه نه تنها نگران كیفیت خدمات هستیم بلكه نگران جان بیماران شده‌ایم.»

پنهان‌كاری درباره مرگ بیمارها

هرچند كمبود داروهای بیهوشی تاكنون به تعطیلی بیمارستان‌ها منجر نشده اما مراكز درمانی واتاق عمل را با بحران روبه‌رو كرده است. به گفته قیامت هم‌اكنون پنج داروی اصلی بیهوشی كه نسل جدید این داروها محسوب می‌شوند، با كمبود مواجه شده است. به گفته قیامت «اوضاع داروهای بیهوشی به مرحله نگران‌كننده رسیده است و ما در مواردی شاهد خطرات جانی برای برخی بیماران هستیم كه منجر به مرگ بیماران شده است، اما برخی بیمارستان‌ها بنا به دلایلی روی تبعات جانی كمبود داروهای بیهوشی سرپوش می‌گذارند.»

قیامت می‌گوید: «در حال حاضر به دلیل كمبودها، استفاده از برخی داروهای قدیمی مانند «پاولون» كه از رده خارج شده بود و از داروهای فلج‌كننده عضلات است، دوباره مرسوم شده اما این داروها می‌توانند خطراتی را ایجاد كنند كه البته با مراقبت‌های همكاران بیهوشی هنوز موردی گزارش نشده است اما هشدار می‌دهیم كه امكان ایجاد اشكال وجود دارد.» او می‌افزاید: «داروی دیگری كه استفاده می‌شود، برخی داروهای هندی است كه از آنها به عنوان داروهای زیرپله‌ای نام برده می‌شود و مواد اولیه این قبیل داروها در این كشور تولید می‌شود كه باید تحت كنترل و نظارت دقیق قرار بگیرند.» او می‌گوید سه داروی بیهوشی وارداتی به نام‌های Ultiva (Remifentanil)، Cisatracurium و Sevoflurane، در حال حاضر در ایران كمیاب شده و برای اتاق عمل برخی بیمارستان‌ها بحران ایجاد كرده است.قیامت رئیس انجمن بیهوشی هم مانند بسیاری می‌گوید: «علت اصلی كمبود داروهای بیهوشی، نه تحریم است و نه كمبود ارز، بلكه به نظر می‌رسد مشكل اصلی مدیریتی است چرا كه وزارت بهداشت ثبت و سفارش داروهای بیهوشی را عقب انداخته و به این دلیل داروها كمیاب شده است.»

البته كمبود دارو تنها به داروی بیهوشی محدود نمی‌شود و بسیاری از بیماران سرطانی و بیماران خاص با كمبود و افزایش قیمت شدید داروها روبه‌رو هستند. مشكلات تا جایی پیش رفته است كه بسیاری از ایرانیان دست به دامن هموطنان خارج از كشور شده‌اند تا داروهای مورد نظر خود را تامین كنند اما مسئله آنجاست كه داروی بیهوشی را بیمار در صورت لزوم هم نمی‌تواند وارد كشور كند. هرچند كه ورود دارو وظیفه دولت است نه شهروندان. اما اگر تامین دارو همین مسیر را طی كند و همچنان به در بسته بانك مركزی بخورد، بدون شك بسیاری از مصدومان جاده‌ای تعطیلات نوروز هرگز از اورژانس‌ها و اتاق عمل‌ها زنده بیرون نخواهند آمد.