یکی از بیماران مبتلا به دیابت در خصوص مشکلات پیش آمده ناشی از کمبود انسولین می گوید: از 8 صبح تا 12 ظهر به چند داروخانه سر زدم و بالاخره موفق شدم یک ویال انسولین برای خودم تهیه کنم که این میزان، تنها برای 10 وعده کافی است.

یک پزشک عمومی در این باره می گوید: عدم دسترسی راحت و سریع به دارو، عامل ایجاد استرس در بیماران است و در خصوص بیماران دیابتی، استرس عامل خطرناکی در وخیم تر شدن شرایط بیماران به حساب می‌آید.

یک بیمار تالاسمی که توانسته چند ویال انسولین از داروخانه 13 آبان تهیه کند، با عنوان این مطلب که به خاطر افزایش بار آهن، به دیابت مبتلا شده است، می گوید: یک سال برای تهیه داروی دسفرال، با مشکل سهمیه بندی و کمبود مواجه بودیم و حالا نوبت انسولین است. مگر نمی توان داروها را، راحت و به میزان مورد نیاز بیماران، در اختیارشان گذاشت؟!

یکی دیگر از بیماران دیابتی با اشاره به مصاحبه یکی از وزرا با تلویزیون که عنوان داشته بود دیابت دارد، می گوید: آیا این وزیر هم انسولین خود را از طریق سهمیه بندی در داروخانه های خاص تهیه می کند؟!

یک دکتر داروساز و مدیر یکی از داروخانه های خصوصی شهر تهران، می گوید: کمبود انسولین به نحوه توزیع آن در داروخانه ها ارتباطی ندارد. ما موظفیم دارو را به کسانی که به آن نیاز دارند، تحویل دهیم.

این داروساز در خصوص عدم توزیع انسولین در اغلب داروخانه های سطح شهر تهران، می افزاید: متاسفانه اینگونه بی عدالتی در توزیع دارو، دیگر عادی شده است.

وی، خواهان حمایت انجمن داروسازان از داروخانه ها است و می گوید: این انجمن باید از داروخانه ها حمایت کند.

در این بین، دکتر رهبر مژدهی آذر، عضو شورای عالی داروخانه های ایران، وزارت بهداشت را مرجع پاسخگو می داند اما در خصوص رفع کمبود انسولین ارائه راهکار نمی کند.

به رغم گزارش های فراوان در خصوص کمبود انسولین، دکتر مهرداد رضایی، مدیر اطلاع رسانی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، کمبود انسولین را تایید نمی کند و اعلام می نماید که تنها نحوه توزیع آن تغییر کرده است.

مشاور معاون غذا و داروی وزارت بهداشت، با توجه به افزایش 50 درصدی مصرف انسولین در کشور، این وضعیت را ناشی از قاچاق انسولین به کشورهای همسایه ایران می داند.

دکتر محمود هادی پور، داروساز و کارشناس مسائل بیماران خاص، می گوید: توزیع یارانه به صورت اختصاص یارانه به کالا، همواره تبعاتی از جمله قاچاق کالاهای یارانه ای به کشورهای منطقه را به دنبال دارد. با این وجود، افزایش 50 درصدی مصرف انسولین را نمی توان صرف ناشی از قاچاق این دارو به کشورهای منطقه دانست.

وی می افزاید: در سالهای اخیر، ابتلا به دیابت در دنیا و به طور خاص در آسیا و آفریقا رشد فزاینده ای داشته است که این مطلب در پیام لوسیس سامبو، از مدیران سازمان بهداشت جهانی مشهود است. بنابراین، بخشی از افزایش تقاضا برای انسولین مربوط به افزایش متقاضی برای این دارو در کشور است.

به رغم افزایش خطر ابتلا به دیابت در منطقه و کشور و هشدار متخصصین غدد داخلی و تغذیه در این خصوص، وزارت بهداشت راهکار اجرایی برای کنترل دیابت ارائه نکرده است.

دکتر عوض حیدرپور، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی می گوید: در لایحه بودجه سال 86، اعتباری برای پیشگیری و کنترل بیماری دیابت در نظر گرفته شد که تا کنون از سوی دولت اجرایی نشده است.

وی، رقم این بودجه را 55 میلیارد تومان اعلام کرد.

هادی پور؛ عامل تغییر نحوه درمان بیماران دیابتی را، از دیگر عوامل موثر در افزایش مصرف انسولین عنوان می کند و می افزاید: در سالهای اخیر، بسیاری از پزشکان، درمان با انسولین را به درمان با قرص های کاهنده قند خون به ویژه در مبتلایان به دیابت غیر وابسته به انسولین پیشرفته ترجیح می دهند.

وی همچنین می گوید: ورود امکانات جدید برای کاهش درد ناشی از تزریق، تمایل بیماران به استفاده از انسولین به جای دوزهای بالای قرص های خوراکی را افزایش داده است. با این وجود، مدیریت دارویی کشور، همچون همیشه با مقوله آموزش درمان در خانه و اهمیت آن در بهبود شرایط درمانی بیماران، به ویژه بیماران دیر درمان، بیگانه است.

از سوی دیگر، دکتر مهرداد رضایی، مدیر اطلاع رسانی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت در خصوص یارانه انسولین، می گوید: قیمت تمام شده انسولین 4800 تومان است که 4100 تومان یارانه به آن تعلق می گیرد و از 700 تومان باقی مانده نیز 70 درصد سهم بیمه است. پرداخت یارانه ، یعنی هزینه کردن از بیت المال و همین مسئله وزارت بهداشت را بر آن داشت که در نحوه توزیع این دارو تغییراتی صورت دهد.

این گفته ها در حالی بیان می شود که وزارت بهداشت چند سال پیش، خود از مخالفان انتقال یارانه به بیمه ها بود.

اما هادی پور، نظر دیگری دارد. او با اشاره به طرح اولیه حذف یارانه انسولین در سال 86، می گوید: جرقه این طرح در ذهن برخی از کارشناسان منطقی تشکیلات دارویی کشور زده شد. قرار بود که یارانه انسولین حذف شود و دارو به قیمت واقعی و تحت پوشش بیمه ها، در داروخانه ها در دسترس بیماران قرار بگیرد.

این کارشناس مسئال بیماران خاص، ادامه می دهد: اما تاکید شعار گونه برخی از مدیران ارشد وزارت بهداشت بر عدم افزایش قیمت دارو در 6 ماهه اول سال و تثبیت قیمت داروها، باعث شد این طرح اجرایی نشود.

وی می افزاید: در صورت اجرای این طرح، قطعا دیگر دلیل منطقی برای قاچاق دارو به کشورهای همجوار وجود نمی‌داشت و امروز توزیع دارو با همان روال گذشته و دسترسی آسان بیماران به دارو، انجام می گرفت.

یک دکتر داروساز، طرح تثبیت قیمت دارو در 6 ماهه اول سال را رد می کند و می گوید: این طرح، در مورد داروهایی مثل انسولین انجام شد که بیشتر در معرض دید عموم بودند ولی در کل قیمت تعدادی از داروها در 6 ماهه اول سال 86 افزایش یافت.

از سوی دیگر، هادی پور در خصوص سیاست توزیع یارانه می گوید: شعار زدگی آفت توسعه است. در مدیریت فعلی دارویی کشور، شعار جایگزین تفکر پویا شده است. یقینا توزیع یارانه و تحویل داروهای یارانه ای بین بیماران، باید تابع یک سیاست حرفه ای باشد و تلاش شود یارانه به جای کالا، به خدمات اختصاص یابد اما مدیران دارویی تلاش می کنند با تاکید بر حفظ قیمت داروها، قیمت ارزان دارو در داروخانه ها را نوعی توفیق و خدمت به مردم نشان دهند و در مقابل تبعات اینگونه سیاستگذاری غیر کارشناسی، به ابزارهای پلیسی در توزیع دارو روی بیاورند.

وی می افزاید: حال آنکه سیاست گذاری ها در امور حرفه ای باید با آینده نگری و عدالت همراه باشد. نتیجه سیاست های شعارزده در دراز مدت، به خطر انداختن سلامت بیماران و بیزار کردن آنان از پیگیری ادامه درمان است.