سلامت نیوز : امسال هفته سلامت با شعار «فشار خون را جدی بگیریم» از هجدهم فروردین آغاز شد تا طی این هفت روز همه ما بیشتر به كنترل، پیشگیری و درمان فشار خون بالا فكر كنیم. با توجه به آمار بالای فشار خون در دوران كم‌تحركی انسان و تغذیه ناسالم و همچنین عوارض ناشی از این بیماری به نظر می‌رسد بیش از پیش باید به این موضوع دقت داشته باشیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ امروزه در سراسر جهان از هر سه بزرگسال یك نفر دچار این مشكل است و با توجه به این‌كه فشار خون بالا موجب بروز عوارض متعددی مانند بیماری‌های قلبی، سكته، نارسایی كلیه و حتی مرگ زودرس می‌شود، رسیدگی و درمان بموقع آن موضوع مهمی است كه به هیچ عنوان نباید آن را نادیده گرفت. ** فشار خون قابل پیشگیری است

وقتی درباره فشار خون صحبت می‌شود، بسیاری از افراد تصور می‌كنند فقط باید به فكر درمان باشند. در حالی كه فشار خون نیز مانند بسیاری از بیماری‌ها قابل كنترل و پیشگیری است و حالا همه می‌دانیم به كمك ورزش و رژیم غذایی مناسب می‌توان با آن مقابله كرد.

البته خیلی‌ها تصور می‌كنند چون فشار خون، مشكلی ژنتیكی است، كاری از دست آنها برنمی‌آید. در حالی كه به گفته دكتر رحمانیان با تغذیه مناسب می‌توان از بروز فشار خون پیشگیری كرد.به این معنی كه هرچند اغلب موارد فشارخون ارثی است، اما اگر كسانی كه از نظر ژنتیكی استعداد ابتلا به این بیماری را دارند، اصول تغذیه‌ای صحیح را رعایت كنند و زمینه محیطی ابتلا به بیماری نیز وجود نداشته باشد، ممكن است هیچ وقت با این مشكل روبه‌رو نشوند.

مراقب باشید، چاق نشوید

همان‌طور كه گفته شد پیشگیری از بروز فشار خون مهم‌تر از درمان آن است و باتوجه به این‌كه به كمك تغذیه صحیح می‌توان با آن مقابله كرد، خوب است نكاتی را در این زمینه به خاطر بسپاریم.

دكتر مسعود رحمانیان، فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این مورد توضیح می‌دهد: زمانی كه درباره تغذیه صحیح برای پیشگیری و درمان فشار خون بالا صحبت می‌شود، می‌توانیم این موضوع را از دو جنبه بررسی كنیم.

نكته اول اهمیت مصرف غذاهایی است كه به چاق‌شدن افراد منجر نمی‌شود، چراكه چاقی نیز به صورت غیرمستقیم موجب افزایش فشار خون خواهد شد و مورد دوم آن‌كه برخی از مواد غذایی به طور مستقیم می‌تواند به بالا رفتن فشار خون منجر شود و به همین دلیل باید در رژیم غذایی آنها را محدود كنیم.

بنابراین غذاهایی كه كالری زیادی دارد، چرب یا حاوی كربوهیدرات زیادی است می‌تواند موجب افزایش وزن فرد شده و در نتیجه به بروز فشار خون بالا منجر می‌شود. همچنین غذاهای شور و موادی كه حاوی مقدار زیادی نمك است مانند آجیل‌های شور و فست‌فودها نیز به طور مستقیم می‌تواند عاملی برای افزایش فشار خون باشد.

نمكدان‌ها را كنار بگذارید

معمولا روی میز غذا یا سر سفره یكی دو عدد نمكدان وجود دارد تا هركس دوست داشت، غذایش را شورتر بخورد، اما بعضی‌ها بقدری به مصرف نمك عادت كرده‌اند كه قبل از چشیدن غذا مقدار زیادی نمك روی آن می‌پاشند و پس از آن شروع به خوردن می‌كنند، غافل از این‌كه مصرف نمك بیش از حد می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مختلفی از جمله فشار خون بالا شود.

میترا زراتی، كارشناس ارشد تغذیه به «جام‌جم» می‌گوید: برای پیشگیری و كنترل فشار خون حتما باید مصرف نمك را محدود كنید؛ البته نه فقط نمكی كه روی غذا می‌ریزید بلكه میزان نمكی كه به صورت غیرمستقیم استفاده می‌شود نیز باید كنترل شود.

وی در این مورد توضیح می‌دهد: به عنوان نمونه زیتون چه شور باشد و چه ساده، سرشار از سدیم است و به همین دلیل مصرف آن به كسانی كه دچار این مشكل هستند، توصیه نمی‌شود. انواع كنسروها، سوسیس و كالباس نیز از جمله موادی است كه موجب افزایش فشار خون افراد می‌شود.

غذاهای خوب و بد برای فشارخونی‌ها

به توصیه زراتی مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم مانند موز برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا مناسب است. مركبات مانند نارنگی، پرتقال، لیموشیرین و همچنین لیموترش نیز مفید است و این افراد می‌توانند از آنها استفاده كنند.

وی یادآور می‌شود: خوب است كسانی كه فشار خون بالایی دارند همراه با سالادشان قارچ هم مصرف كنند، چون مصرف قارچ تاحدی فشار خون را كنترل می‌كند. مصرف لبنیات كم‌چرب هم به دلیل دارا بودن پتاسیم و كلسیم می‌تواند به این افراد كمك كند البته لبنیات پرچرب با توجه به این‌كه می‌تواند موجب چاقی فرد شود، ممكن است برعكس عمل كرده و فشار خون را افزایش دهد.

مواد غذایی حاوی منیزیم نیز برای این بیماران مفید خواهد بود. زراتی در این‌باره توضیح می‌دهد: مصرف تمام میوه‌ها و سبزیجات سبزرنگ مانند فلفل دلمه‌ای، انواع سبزی خوردن، اسفناج، بخش‌های سبزپررنگ كاهو و آجیل به دلیل دارا بودن منیزیم به این افراد توصیه می‌شود.

البته این كارشناس تغذیه در مورد مصرف آجیل تاكید می‌كند: آجیل برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا بسیار مفید است، اما فقط آجیل خام.

وی می‌افزاید: مصرف گوشت قرمز هم باید محدود شود و به جای آن از گوشت سفید و بویژه ماهی استفاده كنید. همچنین مصرف مواد غذایی حاوی كافئین مانند قهوه نیز می‌تواند موجب افزایش فشار خون شود. بنابراین توصیه می‌شود كسانی كه با این مشكل روبه‌رو هستند، مصرف قهوه، شكلات، نسكافه و كاكائو را محدود كنند.

دكتر رحمانیان نیز در این‌باره می‌گوید: مصرف غذاهای كم‌كالری و پرفیبر موجب حفظ تعادل وزن می‌شود و در نتیجه با پیشگیری از افزایش وزن و چاقی، فشار خون هم كنترل خواهد شد. بنابراین بیمارانی كه دچار فشار خون بالا هستند حتما باید با استفاده از یك رژیم غذایی صحیح از افزایش وزن پیشگیری كنند و علاوه بر آن، غذاهای حاوی فیبر را بیشتر مصرف كرده و نمك را در رژیم‌شان محدود كنند.

از كودكی به فكر باشید

ما عادت كرده‌ایم فقط كسانی را كه در سنین سالمندی یا میانسالی هستند در معرض ابتلا به فشار خون بالا بدانیم و به همین دلیل نسبت به جوان‌ترها توجهی نداریم. اما آن‌طور كه دكتر رحمانیان می‌گوید از كودكی باید به این مساله توجه كنیم بنابراین توصیه می‌شود از دوران كودكی به فكر رژیم غذایی صحیح بچه‌ها باشیم. چون اگر ذائقه فردی در دوران كودكی به مصرف مواد غذایی خاصی عادت كند در سنین بزرگسالی هم به این شیوه ادامه خواهد داد.

از طرف دیگر، پرخوری‌های دوران كودكی نیز موجب چاقی كودكان می‌شود كه این مشكل در بزرگسالی می‌تواند زمینه‌ ابتلا به فشار خون را فراهم كند بنابراین در صورتی‌كه می‌خواهید به كمك تغذیه صحیح از بروز فشار خون پیشگیری كنید حتما باید از دوران كودكی به فكر باشید و بچه‌ها را به مصرف مواد غذایی مناسب عادت دهید.

دارو یا رژیم غذایی؟

بعضی از كسانی كه دچار فشار خون بالا هستند فكر می‌كنند همین كه از مواد غذایی مناسب استفاده شود، كافی است و مصرف داروها را چندان مهم نمی‌دانند. غافل از این‌كه از نظر متخصصان، داروهای تجویزشده از سوی پزشك به‌هیچ‌وجه نباید خودسرانه قطع شود.

دكتر رحمانیان می‌گوید: اگر فردی با مشكل افزایش فشار خون روبه‌رو شود، ولی هیچ بیماری دیگری نداشته باشد، پزشك می‌تواند سه تا شش ماه به او فرصت دهد كه به كمك كاهش وزن، رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش، مشكل را حل كند، اما در صورتی‌كه در این مدت موفق به كاهش فشار خون نشود، حتما باید از داروهایی كه پزشك تجویز كرده، استفاده كند.

به گفته وی، افرادی كه علاوه بر فشار خون بالا به بیماری‌های دیگری هم مبتلا هستند از ابتدا باید تحت درمان دارویی نیز قرار گیرند بنابراین انتخاب شیوه درمان مناسب برای هر فرد به طور جداگانه باید از سوی پزشك تعیین ‌شود.