سلامت نیوز : استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها از قدمتی دیرینه برخوردار است تا جایی كه نخستین نشانه‌‌های استفاده از این گیاهان در تمدن‌های باستانی مانند ایران، مصر، خاورمیانه، یونان، هند و چین در 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح به صورت مكتوب موجود است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خورشید ؛ بی‌تردید شناخت خواص گیاهان دارویی اساس پیدایش دانش پزشكی را رقم زده است. امروزه درمان بیماری‌ها با استفاده از گیاهان دارویی پا را از اشكال سنتی فرا نهاده و به سمت توجه به موازین علمی و تدریس در دانشگاه‌ها رو به گسترش است.

زیرا با وجود پیشرفت دانش پزشكی و تولید داروهای شیمیایی، استفاده از گیاهان دارویی در درمان بیماری‌ها هنوز محور توجه بسیاری از افراد در جوامع گوناگون اعم از كشورهای پیشرفته یا رو به توسعه قرار دارد. در كشور ما وجود عطاری‌ها و مراجعه مردم برای خرید داروهای گیاهی مؤید آن است كه مردم هنوز نسبت به این داروها گرایش داشته و درمان برخی از بیماری‌های خود را از طریق داروهای گیاهی دنبال می‌كنند. در نخستین نگاه، درمان بیماری‌ها با داروهای گیاهی شاید معطوف به چند بیماری ساده مانند سرماخوردگی، دل‌درد، سردرد و سایر بیماری‌هایی باشد كه به‌طور روزانه مردم با آن دست به گریبان هستند اما بیماری‌های جدی‌تر دیگری نیز وجود دارد كه مردم درمان آنها را با داروهای گیاهی دنبال می‌كنند مانند بیماری دیابت، آسم، كلیه و حتی سرطان‌هایی مانند سینه كه نتایج سودمندی را عاید مردم كرده است.

حمید اسودی، مرد میانسالی است که  برای گرفتن داروی گیاهی به یك عطاری‌ مراجعه كرده، او به خبرنگار خورشید می‌گوید: خواهرم دیابت دارد و قبلا قند خونش 500 بود اما از وقتی كه تحت درمان داروهای گیاهی قرار گرفته مدت یك سال است كه هیچ دارویی مصرف نمی‌كند. این كارمند 43 ساله می‌افزاید: خودم هم سردرد داشتم و همیشه قرص سردرد مصرف می‌كردم و از طرفی ناراحتی اعصاب داشتم اما با استفاده از داروهای گیاهی نه‌تنها سردردم خوب شده، بلكه احساس جوانی و شادابی هم دارم.

 دوری كردن از داروهای شیمیایی
یكی دیگر از مسائلی كه باعث گرایش مردم به استفاده از گیاهان دارویی می‌شود، دوری كردن از مصرف داروهای شیمیایی است. زیرا به تصور بسیاری از افراد استفاده از داروهای گیاهی ضررهای جانبی داروهای شیمیایی را ندارد؛ هرچند كه این تصور در مواردی درست است اما باید دانست كه داروهای گیاهی ضررهای خاص خود را دارد كه مردم باید از آن آگاهی داشته باشند. به‌خصوص مصرف داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی می‌تواند عوارض جانبی خطرناكی به دنبال داشته باشد و باید در نظر داشت كه برخی از گیاهان دارویی باید به شیوه‌ای درست مصرف شود در غیر این صورت عوارضی مانند مسمومیت كه گاهی به مرگ منتهی می‌شود را به دنبال خواهد داشت. 

فاطمه، كارمند 25 ساله كه یكی دیگر از مراجعه‌كنندگان به عطاری بود، علاج ریزش موهای خود را در داروهای گیاهی جست‌وجو می‌كند و می‌گوید: برای جلوگیری از ریزش مو از داروهای شیمیایی زیادی استفاده كردم اما به محض قطع شدن این داروها، مجددا ریزش موهایم شروع می‌شود؛ به همین دلیل به عطاری آمدم تا از طریق داروهای گیاهی این مشكل خود را حل كنم، زیرا حداقل این است كه داروهای گیاهی ضرر داروهای شیمیایی را ندارد.

 مصرف داروهای گیاهی و غفلت از مراجعه به پزشك
یكی از مسائل مهمی كه در زمینه مصرف داروهای گیاهی مطرح می‌شود، دوری كردن مردم از مراجعه به پزشك است. هرچند كه داروهای گیاهی می‌تواند در جای خود و برای درمان برخی از بیماری‌ها مؤثر واقع شود اما گرایش مردم به مصرف داروهای گیاهی نباید آنها را از مراجعه به پزشك غافل كند. زیرا بهترین درمان رفع علت است و اگر بیماری، بدون انجام آزمایش‌های پزشكی و بدون اطلاع از وضعیت جسمانی خود به عطاری‌ها مراجعه كند و تنها خواهان رفع بیماری خود باشد، این اقدام می‌تواند وضعیت بدتری را برایش ایجاد كند. در این‌باره عادل علی‌زاده كه مدت 45 سال است به‌طور موروثی در عطاری خانوادگی خود مشغول به كار است، می‌گوید: برای اینكه از وضعیت جسمانی خود باخبر شوید باید حتما آزمایش پزشكی دهید تا از میزان اسیداوریك، قند، چربی و سایر موارد جسمانی خود مطلع شوید.

وی اما در پاسخ به این سؤال كه برای درمان بیماری‌های خود آیا به پزشك مراجعه می‌كند، می‌گوید: من به نوعی خودم پزشك هستم و می‌توانم بسیاری از بیماری‌ها را از طریق داروهای گیاهی درمان كنم و اگر قرار باشد كه این داروها را برای دیگران تجویز كنم و خودم از آن استفاده نكنم، مثل این می‌ماند كه خودم، خودم را قبول ندارم. این عطار 56 ساله درخصوص میزان استقبال مردم از داروهای گیاهی اظهار می‌كند: با توجه به اینکه در تحریم قرار داریم و برخی از داروها وارد كشور نمی‌شود، مردم به داروهای گیاهی رو آورده‌اند. وی بر مصرف صحیح داروهای گیاهی تأكید می‌كند و می‌افزاید: اگر كسی یك لیوان آب بخورد سیر می‌شود ولی اگر دو لیوان بخورد ممكن است دچار دل‌درد شود؛ بنابراین هر چیزی اگر به اندازه مصرف شود مشكلی ایجاد نمی‌كند. این عطار درخصوص اهمیت تبحر و تجربه عطاری‌ها در ارائه داروهای گیاهی می‌گوید: عطاری‌هایی وجود دارند كه تنها داروهای لاغری و چاقی تجویز می‌كنند و سررشته‌ای از دیگر بیماری‌ها ندارند. به همین دلیل نباید اجازه داد هركس كه از راه می‌رسد برای خود عطاری بزند و باید به افراد دارای صلاحیت مجوز فعالیت داده شود.

 وضعیت ارائه دارو در عطاری‌ها
اما از طرف دیگر استقبال مردم از گیاهان دارویی و مراجعه به عطاری‌ها باعث رشد غیراصولی فعالیت این صنف شده به‌گونه‌ای که برخی از فروشندگان این شغل بدون دریافت مجوز مشغول به کار هستند تا جایی که طی بررسی‌های ستاد گیاهان دارویی در 15 استان مشخص شده است که تنها چهارهزار و 700 عطاری دارای مجوز هستند و بقیه مجوزی ندارند. به‌نظر می‌رسد سوءاستفاده از حسن نام برخی از عطاری‌ها و استقبال مردم منشأ این نوع سودجویی است که باعث شده برخی از افراد بدون اینکه سررشته‌ای از این کار داشته باشند وارد این شغل شوند. این درصورتی است که از سوی مسئولان بارها در زمینه غیرقانونی بودن فروش داروهای گیاهی در عطاری‌ها تذکر داده شده است. زیرا عطاری‌ها تنها مجاز به عرضه گیاهان دارویی هستند ولی در سال‌های اخیر این رویه تغییر شکل یافته به‌گونه‌ای که عطاری‌ها این روزها همانند یک داروخانه اقدام به تجویز داروهای گیاهی می‌کنند. این در صورتی است که مسئولان اتحادیه عطار و سقط‌فروشان هیچ‌گونه مجوزی برای فروش داروهای گیاهی ارائه نمی‌کنند و چنانچه یک عطاری به بیماری گیاه دارویی بفروشد، مرتکب خلاف شده است.

از طرفی مدیرکل نظارت بر دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو اظهار کرده بود فعالیت عطاری‌ها در حد عرضه مواد مختلف گیاهی که گاهی تأثیر دارویی نیزدارند مانعی ندارد ولی برای عرضه دارو در عطاری‌ها صنف مربوط باید پیگیری کند. وی تأکید کرده بود که بیشترین تخلف در مراکزی صورت می‌گیرد که مجوز صنفی ندارند. وی همچنین اظهار کرده بود که اگر شکایتی در زمینه کار عطاری‌ها وجود داشته باشد، قاعدتا باید به صنف عطاری‌ها مراجعه شود و معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی در این زمینه دخالتی ندارد.