مردمی كه براساس آمار موجود سال گذشته 7ونیم میلیون نفر آنها به دلیل هزینههای سلامت زیر خط فقر رفتهاند، چرا باید هم 80 درصد هزینه نظام سلامت را برخلاف قانون از جیب بپردازند و هم جان خود را بهخاطر ورود تجهیزات و داروهای بیكیفیت وارداتی در تهدید ببینند؟
این بار پای چین وسط نبود
به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ همین كه اعتراض بیماران تالاسمی شیراز به كیسههای خون بلند شد، باز هم خبرهایی روی تلكسهای خبری رفت كه میگفت: «كیسههای خون وارداتی از چین، جان بیماران تالاسمی را تهدید میكند.» هرچند محصولات چینی تاكنون هزینههای بسیار زیادی را به بیماران تحمیل كرده است و برخلاف تكذیب مسئولان، مرگ برخی از هموطنان را در پی داشته است اما اینبار پای یك شركت سنگاپوری در میان بود. هرچند بعدها مشخص شد كه این شركت با واسطه كیسهها را از ژاپن واردكرده است. به گفته فرانوش، معاون فنی و فنآوریهای نوین سازمان انتقال خون، تصور بیماران مبنی بر اینكه تولیدكننده اصلی كیسهها، كشور سنگاپور بوده، درست نیست و آنها در حقیقت تولید شركت جی.ام. اس ژاپن است كه سنگاپور امتیاز تولیدش را گرفته و ایران از حدود یك دهه پیش این كیسهها را از سنگاپور میخریده و در این مدت، كیسهها هرگز اشكالی نداشته است.
مجید آراسته، رئیس هیات مدیره انجمن تالاسمی ایران نیز تایید میكند: «شركتی كه سازمان انتقال خون، كیسهها را از آن خریده، جزو بزرگترین شركتهای تولیدكننده كیسههای خون در دنیاست. او به چگونگی كنترل كیفیت كیسههای خون اشاره میكند و میگوید: «از میان چندهزار كیسهای كه واردكشور شده است، شماری از آنها به شكل تصادفی برای سنجش كیفیت انتخاب میشود و ممكن نیست همه آنها، از نظر كیفی در آزمایشگاه قابل سنجش باشد و ظاهرا كیسههای حساسیتزا جزو همانهایی بوده كه از نظر كیفی سنجش نشده است.»
حال این سوال پیش میآید آیا با توجه به تصادفی بودن كنترلها همواره این تهدید وجود دارد كه دارو و تجهیزات بیكیفیت وارد بازار شود و جان بیماران را تهدید كند؟ البته تكذیبها در حوزه سلامت به همین مسئله محدود نمیشود. مسئولان بارها تهدید داروهای چینی را تكذیب كردهاند. هرچند آنها از جمله دكتر مهدی سلیمانجانی، سرپرست دفتر كل نظارت بر دارو و موادمخدر سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، وجود شرایط اضطراری را دلیلی موجه برای وارد كردن دارو و تجهیزاتی كه كنترل نشدهاند به بازار دانستهاند. اما آنها مرگ ناشی از مصرف داروهایی كه بدون بررسی وارد بازار میشوند را تكذیب میكنند، بدون اینكه بدانند كه این دارو- كه پیش از توزیع، آزمایش نكردهاند- از چه موادی تشكیل شده است.
باز هم پای چین به وسط كشیده شد
هرچند تمامی مسئولان سازمان خون ورود كیسههای خون از كشور چین را تكذیب میكنند اما برخی از رسانهها از شواهدی سربسته سخن به میان میآورند كه باز هم پای چشم بادامیهایی كه همواره نقش موثری در بازارهای مختلف ایران داشتهاند را به وسط میكشند. آنها به نقل از منابع موثق مینویسند: «آزمایشگاهها برای كنترل كیفی محصولی مانند كیسه خون، به تجهیزاتی نیاز دارند كه آنها را از كشورهای عربی میآورند. كشورهای عربی به خریداران ایرانی تضمین میدهند كه این محصولات را از كشورهای توسعه یافته خریداری كردهاند، اما گاهی واسطههای عرب، بلوف میزنند.»
به این صورت كه برخی واسطههای عرب، در ازای پول كلانی كه برای تحویل محصولات باكیفیت از ایرانیها میگیرند، محصولات بیكیفیت را از كشورهایی همچون چین با مارك كارخانههای كشورهای توسعه یافته تحویل میدهند.كلاهبرداری این واسطهها باعث میشود كیفیت كار آزمایشگاههای كنترل كیفی پایین بیاید و به همین علت میزان خطای آزمایشهای بسیار حساس در آزمایشگاهها بالا میرود و ممكن است در ماجرای كیسههای خون حساسیتزا نیز همین اتفاق افتاده باشد. این مسئله باعث میشود كه دلالان بازار داخلی تنها متقلبان بازار داروی ایرانی نباشند، چراكه داروی قاچاقچی كه واردكشور میكنند را با لیبل داروی اصل به بیمار میفروشند. اتفاقی كه بارها هشدار روزنامهها و خبرگزاریهای سراسری كشور را در پی داشته اما هرگز ذهن افكارعمومی نسبت به پایان آن، اطمینان پیدا نكرده است.
آیا واقعا خونها وارداتی نیستند؟
زمانی كه خبر ورود كیسههای بیكیفیت خون به شیراز و بندرعباس به رسانهها رسید، برخی از آنها به جای كیسههای خون از ورود «خون بیكیفیت» به كشور سخن به میان آوردند. مسئله تا جایی پیش رفت كه عابد فتاحی، عضو كمیسیون بهداشت بهارستان هم به این مسئله اعتراض و اعلام كرد كه عدم تامین اعتبار برای سازمان انتقال خون، باعث شده تا این سازمان اقدام به ورود تجهیزات خونی بیكیفیت كند. او از پیگیری موضوع خونهای بیكیفیت در مجلس سخنان به میان آورد. اما با باز شدن مسئله، فتاحی اعلام كرد كه هرگز از خون بیكیفیت سخنی به میان نیاورده و منظور او كیسههای بیكیفیت خون بوده است.
در نهایت مسئله تا به آنجا پیشرفته كه حاجیبیگی مدیرکل دفتر مدیرعامل وروابطعمومی سازمان انتقال خون در تازهترین واكنش خود، ورود خونهای بیكیفیت به كشور را تكذیب میكند ومی گوید: «بهدلیل وجود شرایط زیستی وجغرافیایی درجهان موضوع واردات وصادرات خون امکانپذیر نیست واین موضوعی کذب است.» اما مسئلهای هم وجود دارد كه به نظر میرسد دكتر حاجیبیگی اصرار بر فراموشی آن دارد. ایران در دهه 60 اتفاق ناخوشایندی را تجربه كرد. در اواخر دهه 60شمسی واردات فرآوردههای خونی و فاکتورهای انعقادی باعث ورود وشیوع بیماری ایدز وهپاتیت در کشور بخصوص دربین بیماران تالاسمی شد. بسیاری از بیماران مبتلا در طول دو دهه گذشته مرگهای دردناك داشتند. اگر تلاش انجمن حامی بیماران تالاسمی نبود، حتی خانوادههای آنان نمیتوانستند دیه آنها را از دولت بگیرند.
تلختر از آنكه ایران برخلاف سایر كشورهای دیگر چون عراق، آمریكا، آلمان و... هرگز وارد شكایت از كشور فرانسه، واردكننده این فرآوردهها نشد و در این میان هیچ وقت مشخص نشد كه این فرآوردهها توسط چه كسانی واردكشور شدند. هیچ یك از مسئولان آن زمان، حاضر به پذیریش مسئولیت نشدند. این درحالی بود كه كشور عراق در شرایط جنگی توانست غرامت بیماران خود را از این شركت بگیرد. اما نگرانی امروز بیشتر از دهه 60 است. امروز كشور در شرایط سختی به سر میبرد و شواهد نشاندهنده بیقانونی و سوءاستفادههای بسیار در حوزه سلامت كشور است. حال این سوال پیش میآید كه با گذشت 2 دهه از آن ماجرای تلخ که هرگز كسی حاضر به پذیرش مسئولیت نبود، چه كسی مسئولیت اتفاقهایی كه در این دوره در حوزه نظام سلامت اتفاق میافتد را به عهده میگیرد؟
هزینه جانی و مالی بیماران برای نظام سلامت
مسئولان سازمان انتقال خون درحالی اصرار دارند كه كیسههای خون جمع شده در كشور دارای كیفیت مطلوبی بودند كه تنها كارخانه تولیدكننده كیسه خون در كشور، كیسههای خود را به خارج وارد میكند تا این سوال پیش بیاید كه بینظمیهای موجود كه جان بیماران را تهدید میكند تا كی ادامه خواهد داشت؟ مردمی كه براساس آمار موجود سال گذشته 7 و نیم میلیون نفر از آنها به دلیل هزینههای سلامت زیر خط فقر رفتهاند، چرا باید هم 80 درصد هزینه نظام سلامت را برخلاف قانون از جیب بپردازند و هم جان خود را به خاطر ورود تجهیزات و داروهای بیكیفیت وارداتی در تهدید ببینند؟
نظر شما