سلامت نیوز : بوعده‌های انتخاباتی نه تنها تیشه به ریشه قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان زده، بلكه جان مردم روستای شیرین‌آباد در منطقه جنگل ابر را هم به خطر انداخته است.

آنقدر كه «مقصودلو» استاد دانشگاه در گفت‌وگو با تهران‌امروز احتمال می‌دهد كه اگر این روند ادامه داشته باشد و استانداری همچنان مصر به ساخت جاده باشد، رانشی كه بر گلوی جنگل ابر چنگ می‌زند، روستای شیرین‌آباد و اهالی آن را هم می بلعد. حال این سوال از سوی افكارعمومی مطرح است كه چه كسی پاسخگوی زخمی كه بر جان طبیعت این منطقه وارد شده و جوامع انسانی آن را تهدید می‌كند،است؟ نماینده شهر، استانداری گلستان، سازمان محیط‌زیست یا سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی و آبخیزداری؟

قهر طبیعت با مجوز مدیران

روستای شیرین‌آباد تاكنون دو نفر را به دلیل سیلاب ناشی از قلع و قمع درختان جنگل ابر از دست داده اما شواهد نشان می‌دهد كه قهرطبیعت در این منطقه به كشتن دو نفر راضی نیست و كارشناسان احتمال مدفون شدن این روستا را به دلیل رانش زمین در این منطقه می‌دهند. رانشی كه درست از نقطه‌ای شروع شد كه تیرماه گذشته درختان آن به پشتوانه استانداری گلستان و با مجوز یك مصوبه دولتی قلع و قمع شدند. یك هفته بعد از آنكه محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت دهم در سفر به سمنان در فرودین ماه سال‌جاری اعلام كرد كه گیر بزرگ محیط‌زیست جاده ابر برطرف شده، رانش زمین جان شیرین‌آبادی‌ها را به لرزه انداخت تا عدم توجه به زیست‌بوم همچنان قربانی بگیرد.

روزی كه مجوز جاده «جنگل ابر» با تلاش نماینده علی‌آباد كتول و استانداری گلستان و با امضای رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست كشور و سازمان جنگل‌ها ومنابع طبیعی وآبخیزداری به تایید رسید، خبرنگار «تهران امروز» از «محمدجواد محمدی‌زاده» رئیس سازمان محیط‌زیست پرسید اگر قطع درختان در این منطقه و وقو ع سیلاب به مرگ كسی منجر شود، چه كسی مسئولیت آن را برعهده می‌گیرد؟ اما او هیچ پاسخی نداد. كمتر از یك ماه پس از قطع درختان جنگل، سیلاب ناشی از فرسایش خاك- به زندگی مردم «علی‌آبادكتول» سرازیر شده و مرگ چهار نفر را در این منطقه رقم زده ‌است كه دو نفر از آنها از روستای شیرین‌آباد بودند. اما باز هم كسی خود را ملزم به پاسخگویی درباره مرگ‌های ناشی از سیلاب این منطقه ندانست.

رئیس‌جمهور هم كه پایش به سمنان رسید اعلام كرد كه گیر بزرگ محیط‌زیستی برداشته شده است. حال افكارعمومی می‌پرسد رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها كه پای مجوز ساخت این جاده را امضا كرده‌اند، الان چه پاسخی برای اهالی روستای شیرین‌آباد دارند؟ سازمان جنگل‌ها كه سال‌ها در مقابل ثبت جهانی جنگل‌های هیركانی در فهرست یونسكو برای حفاظت بیشتر مقاومت كرده و هماره مدعی مدیریت اصولی خود روی این جنگل‌ها بوده، چه جوابی برای روستانشینان دارد؟آن هم به خاطر جاده‌ای كه «پیمان یوسفی‌آذر» مدیركل سابق جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری كشور درباره آن به تهران‌امروز می‌گوید: «این جاده 6 ماه از سال به دلیل یخبندان كاملا مسدود است و هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌شود.»

از سویی دیگرجان شیرین‌آبادی‌ها در حالی تهدید می‌شود كه مسئولان از جمله استانداری گلستان خوب می‌دانند و می‌دانستند كه با وجود جاده‌های قابل دسترسی هیچ نیازی به ساخت جاده جدید نیست. آن هم در جنگلی كه 7 سال در مقابل بلدوزرها مقاومت كرد اما قافیه را به یك مصوبه دولتی باخت. موافقان ساخت این جاده اطلاع دارند هم‌‌اكنون از 9 محور ارتباطی بین استان گلستان و سمنان سه محور كاملا آسفالت است: محور آسفالت شهرستان آزادشهر به خوش ییلاق و شهرستان شاهرود،، شهرستان گرگان به چهارباغ و شهرستان شاهرود، محور آسفالت شهرستان مینودشت،گالیكش، فارسیان، حسین آباد كالپوش، میامی، شهرستان شاهرود. زمان تردد خودرو‌ها از شاهرود تا گرگان حداكثر 2 ساعت است. ضمن اینكه سه راه آسفالت دیگر، استان سمنان را به استان مازندران متصل می‌كند.

به گفته مقصود لو، هنگامی كه كارشناسان و متخصصان محیط‌زیست و راهسازی فریاد می‌زدند و هشدار می‌دانند ساخت و خاكبرداری برای جاده‌ای كه به هیچ عنوان نمی‌توان به آن جاده روستایی گفت در منطقه‌ای با شیب 80 تا 90 درصد و از بین بردن پوشش گیاهی موجود درآن با موازین علمی و ارزیابی‌های زیست‌محیطی همخوانی ندارد، مسئولان تنها با تكذیب كردن و غیركارشناسی خواندن این هشدار‌ها، فقط به فكر منافع خودشان بودند و به این روز فكر نمی‌كردند. البته یكی از مخالفین ساخت این جاده، فاضل معاون طبیعی سابق سازمان محیط‌زیست بود كه همین مخالفت‌ها به گفته محمد درویش عضو موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع كشور باعث بركناری او شد. عباس پاپی‌زاده بالنگان، نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از موافقت دولت با عبور جاده از جنگل ابر، می‌گوید: «متاسفانه عملكرد دولت در حوزه محیط‌زیست در چند سال اخیر نشان‌دهنده این است كه دولت مسائل اقتصادی را به موضوعات و حیات زیست‌محیطی ترجیح می‌دهد.»

دكتر اصغر فاضل احتمال رانش طبیعی در منطقه ابر را كم می‌داند واعتقاد دارد كه دود از كنده برنامه‌های مدیریتی و دخالت‌های انسانی بلند می‌شود: «موقعیت جنگل ابر نیز به دلیل شرایط زیستگاهی پیچیده، نوع ساختار گیاهی، شیب تند و قرار گرفتن در منطقه‌ای كه به لحاظ اقلیمی از بارندگی‌های متناوب و بعضا با حجم بالا برخوردار است، شرایط شكننده‌ای دارد كه دستكاری انسانی در آن احتمال بروز هر یك از این ناهنجاری‌ها را افزایش می‌دهد.»

او تاكید می‌كند كه به‌طور طبیعی و عادی در یك منطقه جنگلی به‌ویژه در مناطق جنگلی پهن برگ مانند جنگل ابر انتظار بروز اتفاقاتی مانند سیل و رانش زمین را نداریم، اما هرگونه دستكاری انسانی از قبیل برش مقطعی زمین، ایجاد فشارهای فیزیكی و تاثیر سازه‌های انسان ساخت می‌تواند موجب ناپایداری سطحی زمین شده و رانش زمین را در پی داشته باشد. حال سوال اینجاست كه مطالعات و ارزیابی چطور مسئولان را به رغم همه هشدارها، مصمم به ساخت چنین جاده‌ای كرده است؟ فاضل دو احتمال می‌دهد: «احتمال اول این است كه مطالعات و ارزیابی اثرات زیست‌محیطی توسعه در این منطقه صورت نگرفته باشد و بدون انجام این مطالعات یك توسعه كوركورانه و دستكاری غیراصولی در محل صورت گرفته باشد كه در این صورت یك اقدام غیرقانونی صورت گرفته كه مستلزم پیگیری و برخورد قانونی است.» او احتمال دیگری هم می‌دهد: «ممكن است مطالعات و ارزیابی زیست‌محیطی صورت گرفته باشد، اما پیمانكار یا مجری طرح بدون توجه به توصیه‌های این مطالعات و ارزیابی‌ها، خودسرانه و خارج از اصول فنی، اقداماتی انجام داده باشد كه باز هم تخلف محسوب شده و قابل پیگیری و برخورد است.»

آنچه كه ازحرف‌های فاضل معلوم می‌شود این است كه منطقه ابر به‌طور طبیعی سیل زا و زلزله خیز نیست بلكه فعالیت‌های انسانی آن را در سراشیبی حوادث طبیعی قرار داده است. او نكته دیگری را هم گوشزد می‌كند؛ تخلفی صورت گرفته است و پیگیرد قانونی دارد. حال یك سوال در اذهان عمومی می‌چرخد. دخالت‌های انسانی تاكنون خسارت‌های مالی وجانی زیادی برای كشور و مردم مناطق شمالی كشور به‌وجود آورده است اما تاكنون از پیگرد قانونی، خبری نبوده است. آیا جنگل ابر می‌تواند این بار پیشتاز برخوردهای قانونی با كسانی باشد كه جان مردم و خاك سرزمین مان را در خطر نابودی قرار داده‌اند؟