متاسفانه مشکلات اقتصادی بیش از پیش در کشور و به دنبال آن افزایش میزان فقر خانوادهها باعث شده است که خانوادههای با درآمد کم و دهکهای پایین درآمدی به کودکان خود به عنوان یک منبع درآمد نگاه کرده و برای کاهش فشار اقتصادی از نیروی آنها برای تامین بخش کوچکی از هزینه ها استفاده کنند.
در عین حال ثریا عزیز پناه، یکی از اعضای هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان و بازرس این انجمن در گفت و گو با قانون با اشاره به شرایط کودکان کار تصریح کرد: متاسفانه مشکلات اقتصادی بیش از پیش در کشور و به دنبال آن افزایش میزان فقر خانوادهها باعث شده است که خانوادههای با درآمد کم و دهکهای پایین درآمدی به کودکان خود به عنوان یک منبع درآمد نگاه کرده و برای کاهش فشار اقتصادی از نیروی آنها برای تامین بخش کوچکی از هزینه ها استفاده کنند.
وی افزود: این کودکان که به زودی در مهر ماه امسال مشخص میشود که از درس و مدرسه عقب مانده و جذب کارهای کاذب و کم درآمد شده اند در معرض بسیاری از مشکلات قرار داشته و به آنها ستم فراوانی میشود.
طلاق و بیکاری، دلیل افزایش کودکان کار
این فعال حقوق کودکان ادامه داد: متاسفانه علت اصلی افزایش کمیکودکان کار به شرایط اقتصادی و معیشتی سخت خانواده ها، افزایش طلاق و بیکاری خانواده ها بر میگردد و این افزایش از مرحله هشدار سالهای گذشته که توسط اعضای انجمن حمایت از حقوق کودکان و سایر نهادهای مدنی داده میشد گذشته است.
وی به عنوان یک عضو از سوی انجمن حمایت از حقوق کودکان یادآور شد: نهاد مدنی ما درخواست دارد تا مسئولان به صورت جدی برای کاهش تعداد کودکان کار اقدام کنند و از لحاظ کیفی نیز به کیفیت زندگی آنها، توجه کرده و برنامه ریزی واقع بینانه ای در مورد آنها ارائه کنند. وی در ادامه گفت و گو با «قانون» ادامه داد: از مسئولان میخواهیم تا به مراکز و نقاط تجمع کودکان برای کار مراجعه کرده و از محل زندگی و کار آنها نیز بازدید کنند چرا که این کودکان به اقدامات پیشگیرانه و آموزشی جدی برای زندگی و کار نیاز دارند و درمعرض بیماریهای جسمیو روحی زیادی قرار دارند.
این عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به لایحه انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان خاطر نشان ساخت: در خواست اصلی ما این است که این لایحه بعد از بررسی همه جانبه، هر چه سریعتر به قانون تبدیل شود چرا که درحال حاضر تاثیرات مشکلات اقتصادی مردم هم میتواند روی روند اجرایی این لایحه و قانون تاثیر بگذارد.
وی افزود: اعضای انجمن حمایت از حقوق کودکان خواستار همکاری نهادهای ذیربط و مسئولان با نهادهای مدنی هستند چرا که در غیر این صورت، این نگرانی وجود دارد که به دلیل نبود همکاری مسئولان، نهادهای مدنی قدرت و کارایی کافی برای پیشگیری از بسیاری معضلات را نداشته و عملکرد مناسبی ارائه ندهند.
شرایط کودکان کار، هر سال سختتر از قبل
علی اکبر اسماعیلپور یکی دیگر از اعضای هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز یادآور شد: انجمن حمایت از حقوق کودکان به عنوان یک نهاد مدنی وظیفه دارد که مطابق با روال هر سال به دردمند ترین و بدترین نوع اشتغال در کشور که اشتغال کودکان است توجه کند.کودکانی که بدون بهرهمندی از حداقلهای حقوق انسانی، رفاهی و ایمنی در محیطهای نامناسب به اشتغال جانفرسا مشغول بوده و هدف اصلی تبهکاران اقتصادی نیز سود اندوزی بیشتر از همین محل است.
این فعال حقوق کودکان با بیان اینکه متاسفانه شرایط این کودکان نسبت به سال گذشته هم سخت ترشده است تاکید کرد:کشور ما درسال 1373 پیمان نامه جهانی حقوق کودکان را که بر ممنوعیت اشتغال کار کودکان درماده 32 تکیه دارد پذیرفته ودر سال 1380نیز مقابله نامه 182 سازمان جهانی کار را که بر ممنوعیت اشتغال کودکان و تلاش برای شناسایی و محو بدترین نوع اشتغال کودکان اختصاص داشت را امضا کرده است ضمن اینکه ماده 79 قانون کارجمهوری اسلامیایران نیز بر ممنوعیت اشتغال کودکان زیر 15 سال دلالت دارد اما متاسفانه تمام قوانین موجود درتناقض کامل و روشن با یکی از قوانین مصوب شده در مجلس ششم شورای اسلامیاست.
وی در مورد این قانون افزود: طبق این قانون مصوب، بازرسی از کارگاههای زیر 10 نفر کارگر، ممنوع شده است در حالیکه اکثر کودکان در همین کارگاههای مخفی و زیر زمینی کوچک مشغول به کار سخت هستند.
این فعال حقوق کودکان در پاسخ به سوال خبرنگار قانون مبنی بر اینکه آیا اعداد و ارقام رشد کمیکودکان کار نسبت به سال گذشته دسترسی وجود دارد یا خیر خاطر نشان ساخت: متاسفانه آمارهای موجود، اعداد و ارقام قابل اتکایی نیستند و تنها آمار رسمیبه آمار سرشماری سال 85 اختصاص دارد که طبق آن یک میلیون و 600 تا یک میلیون و 800 هزار کودک کاردر کشور وجود دارد در حالیکه به طور حتم اگر این آمار را مبنای خود قرار دهیم، وضعیت کار کودکان اسفناک تر خواهد بود.
اسماعیل پور اضافه کرد: وضعیت نابه سامان صنایع، بیکاری روزافزون، وضعیت نا مناسب بخش کشاورزی و دامداری نشان میدهد که با وجود تورم و هزینههای سرسام آور زندگی، فشار مضاعفی به خانوادههای کم درآمد و ضعیف جامعه وارد آمده و در نتیجه بار سنگین تامین بخشی از هزینههای بالای زندگی بر دوش کودکان کار خواهد افتاد در نتیجه روز به روز شاهد افزایش این کودکان در سطح خیابانهای شهرهای کوچک و بزرگ خواهیم بود.
وی بدترین نوع اشتغال کودکان را کار زبالهگردی دانست و ادامه داد: متاسفانه در شهر تهران کودکان زباله گرد همچنان در معرض بسیاری از خطرات و بیماری ها قرار دارند و جسم و روان آنها به شدت مورد تهدید است.
کار کودکان زیر 15 سال، ممنوع
به گزارش خبرنگار قانون، مونیکا نادی، یکی دیگر از اعضای هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز در این نشست به تمامیقوانین مربوط به کودکان کاراشاره کرد و یادآور شد: قانون اساسی به صورت کلی منع بهره کشی از کار دیگران را مطرح کرده و قانون کار نیز، به صورت کلی کار کودکان زیر 15 سال را ممنوع دانسته و به کارگماردن این افراد را مستلزم مجازات دانسته است به طوریکه برای کار کودکان در سنین 15 تا 18سال شرایط خاصی همچون آزمایشات پزشکی در بدو استخدام و ... را مد نظر قرار داده است از سوی دیگر پیمان نامه جهانی حقوق کودکان و کنوانسیون ممنوعیت بدترین اشکال کار کودکان رامنع کرده و بر منع بهرهکشی از کودکان تاکید داشته است.
نادی، اضافه کرد: اگر چه قوانین بسیار زیاد هستند اما متاسفانه کارآمدی لازم را در اجرا نداشته و پاسخگوی وضعیت فعلی کشور ما در مورد این کودکان نیستند.
5 سال زندان، مجازات بهره کشی از کودکان
وی با اشاره به لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان ادامه داد: در این لایحه اشاره ای مختصر به کار کودکان هم شده است و نقطه خوب آن این است که در تعریف بهره کشی از کودکان نه تنها رعایت نکردن قانون کار نوعی بهره کشی تلقی شده است بلکه به کار گماردن کودکی که کار، برای سلامتی جسمیو اخلاقیاش مضربوده و او را از تحصیل محروم کند نیز نوعی بهره کشی تلقی شده است. به همین واسطه بهره کشی از کودکان که در گذشته تعریف مشخصی نداشت، با وجود این لایحه شفاف شده و به تعریف روشنی رسیده است که بر این اساس تخطی از آن مجازات 2 تا 5 سال تعیین شده و در این لایحه هر کار و اشتغالی که وضعیت جسمانی کودک را تهدید کند، وضعیت مخاطره آمیز تلقی شده است ضمن اینکه، در این لایحه به مراجعی از جمله بهزیستی و نیروی انتظامیاختیار عمل داده شده است.
این عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان در این ارتباط تاکید کرد: ما مصرانه از مجلس شورای اسلامیدرخواست رسیدگی و بررسی سریع این لایحه را داریم چرا که وضعیت این لایحه هنوز روشن نشده و البته با وجود تصویب آن ، هنوز هم خلأهای اجرایی زیادی در این زمینه وجود دارد و هنوز نحوه برخورد با این کودکان دراین لایحه مسکوت مانده است.
مینو اعرابی، روانشناس و عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز با اشاره به مشکلات کودکان کار گفت: کار در سن کودکی از نظر روانشناسی، رشد کودکان را با وقفه روبه رو کرده و او را از یک مرحله مهم از رشد خارج و محروم میسازد.
وی افزود: لازم است با در نظر گرفتن آسیبهای روانی در میان این کودکان، چنانچه نمیتوان شرایط کار کودکان را از بین برد، فرصتهایی برای بازی کودک، پرورش خلاقیت و آموزش به این کودکان در کنار کار آنها در خیابان یا کارگاهها، مهیا کرد.
نظر شما