سلامت نیوز : پرفشاری خون بیماری نسبتاً شایعی است و 20 درصد جمعیت بالغ بالای 20 سال دنیا گرفتار آن هستند.

فشارخون چیست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت ؛ بر اساس تحقیقات انجام شده در کشورهای پیشرفته حدود 50 درصد یا نیمی از مبتلایان به این بیماری در جامعه از این عارضه خود آگاهی دارند و فقط نیمی از آنهایی که متوجه بیماری حود هستند درصدد درمان آن بر می آیند و از این تعداد فقط نیمی به طور مطلوب درمان می شوند.  

از این رو واقعیت آشکار و شناخته شده این بیماری بسیار کمتر از واقعیت حقیقی آن است و حالت پنهان و مخفی دارد. بنابراین این بیماری را به شکل «کوه یخی» تشبیه کرده اند . کوه یخ فقط قله آن روی آب است و بخش اعظم آن زیر آب پنهان بوده و قابل رویت نیست. علت بی خبری افراد از این بیماری به ماهیت مرموز و پیچیده آن برمی گردد.

اغلب هر بیماری با علامتی که بیمار آن را درک و حس می کند همراه است.اما پرفشاری خون بیشتر اوقات هیچ علامتی مثل درد و سرگیجه و... خصوصاً وقتی که به تدریج و طولانی مدت باشد به وجود نمی آورد و از دید فرد مخفی می ماند .به علت مخفی ماندن این بیماری یکی از علل عمده نارسایی و سکته های قلبی، مغزی، کلیوی و کوری محسوب و منجر به مرگ و میر قابل توجهی نیز می شود. به همین جهت این بیماری« قاتل خاموش» است.

فرد زمانی متوجه می شود که یکی از اندام های حیاتی وی دچار عارضه غیرقابل برگشت شده است. با این توضیح اهمیت و خطرآفرینی این عارضه بیش از پیش روشن شده است.  

بدن انسان از حدود 75 میلیارد سلول تشکیل شده است. این سلولها مثل هر فرد زنده انسانی برای ادامه حیات نیاز همیشگی به اکسیژن، آب و غذا دارند. این نیاز در بدن توسط خون که به طور متوسط در بدن هر فرد بالغ 5 لیتر است تأمین می شود.

 خون به عنوان مایع حیاتی توسط گردش خون لحظه به لحظه در اختیاز 75 میلیاردسلول قرار می گیرد. دستگاه گردش خون از 2 قسمت اساسی قلب و رگهای خونی تشکیل می شود. این مجموعه را می توان به شبکه آبرسانی شهری تشبیه کرد. شبکه آبرسانی دارای مخزن و پمپ(قلب) و شبکه گسترده و منظم و پیوسته لوله کشی(رگها) است.

 این شبکه به گونه ای طراحی شده که آب را به تک تک واحدها یا منزل می رساند. دستگاه گردش خون طوری است که خون را به اندازه کافی در شرایط و حالات مختلف به تک تک سلول های بدن می رساند. قلب عضو اصلی و مرکز ثقل این دستگاه است که نیروی راندن و گردش خون را به وسیله تلمبه کردن در این مدار تأمین می کند. رگها هم مثل لوله هایی با قطر بزرگ و کوجک هستند که خون را به سلول های سراسر بدن برای تغذیه می رسانند.

همان طوری که در شبکه آبرسانی برای اینکه آب به تک تک منازل و به اندازه کافی برسد لازم است آب با یک فشار معینی در مسیر لوله های شبکه در جریان باشد. این فشار را تلمبه ها یا پمپ های تعبیه شده در شبکه آبرسانی تامین می کنند در بدن نیز این کار به عهده قلب گذاشته شده است.

همچنان که فشار داخل شبکه آبرسانی علاوه بر قدرت تلمبه و پمپ به قطر، مقاومت و طول لوله ها هم بستگی دارد در بدن ما نیز خونرسانی کافی به عمل تلمبه ای قلب، رگهای خونی باز و فعال و حجم خون در گردش بستگی دارد.

شبکه خونرسانی با آبرسانی تفاوت هایی هم دارد چون اولاً شبکه خونرسانی یک مدار گزدشی است به گونه ای که خون پس از خروج مجدداً به قلب برمی گردد ثانیاً قلب و رگها همانند پمپ و لوله ها اجسام بیجانی نیستند و دستگاه خونرسانی همانند موجود زنده و تقریباً با شعوری است که عملکرد آن تحت تأثیر شرایط و حالاتی است که در داخل و خارج بدن قرار دارد.

 یعنی نحوه عملکرد قلب و عروق در شرایط فعالیت و استراحت، خواب و بیداری، شب و روز و خوشحالی و ناراحتی تغییر می کند و همین خاصیت زنده و فعال خدادادی است که به انسان امکان تداوم حیات می بخشد.

قدرت عملکرد و تلمبه ای قلب و مقاومت رگها یا به عبارت دیگر فشارخون بستگی به تعداد ضربانات یا انقباضات قلب در دقیقه و قدرت ضربه ای و مقاومت رگها دارد.

در حالت عادی به طور خودکار قلب حدود 60 تا 80 بار در دقیقه ضربان دارد اما همان گونه که بارها تجربه کردید این تعداد و قدرت ضربان هنگام فعالیت، نگرانی و پریشانی افزایش می یابد و در نتیجه فشارخون را هم بالا می برد.

 اگر فشار آب توسط فشارشکن و تغییر قطر لوله هایی که به منزل وصل می شوند تنظیم نشود امکان استفاده آب در منازل از بین می رود از این رو با توجه به اینکه دو عامل ایجاد فشار یعنی پمپاژ قلب و مقاومت رگها میزان فشارخون به 2 مقدار یا 2 صورت بیان می شود اولی را فشارخون حد بالایی (ماکزیمم) و دوم فشار خون حد پایینی (می نیمم) می گویند.