دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۱:۴۲
سلامت نیوز : «داره فوق‌لیسانس می‌خونه، جزو نفرات اول كنكور بود، تضمینش می‌كنیم، آدم موفقی‌ است.» جملاتی مشابه این را شاید بیشتر ما هنگام معرفی یك شخص شنیده باشیم؛ جملاتی سرشار از اطمینان نسبت به موفقیت شخص. سنجش و معرفی افراد بر مبنای موفقیت‌های علمی یكی از مرسوم‌ترین روش‌های آشنایی است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیب ؛ موفقیت علمی‌، عامل مهمی است، اما به تنهایی انسان را خوشبخت و كامروا نمی‌كند. آنچه در ادامه می‌خوانید نفی اهمیت تحصیل و كسب رتبه بالای علمی و نقش آن در زندگی افراد نیست، بلكه دنبال عامل دیگری هستیم كه تكه خالی پازل زندگی است.

* مهدی، سال دوم دبیرستان در یكی از المپیادها رتبه اول شد، بدون كنكور به یكی از دانشگاه‌های برتر راه یافت، پس از شش سال فقط در حد كاردانی واحدهای درسی خود را گذراند، با مشاوره و بذل‌توجه مسئولان گروه، اخراج نشد، چند بار دست به خودكشی زد تا مشاور دانشگاه در پرونده او برایش مشكل روحی ثبت كند، شاید بتواند درسش را ادامه دهد. هنوز در همان واحدهای قبلی مانده است.

* پویا در كنكور جزو رتبه‌های اول بود، دوستانش اذعان می‌كنند كه او از نظر درسی در سطح بالایی قرار داشت، اما هیچ‌گاه كسی را به‌عنوان دوست صمیمی انتخاب نمی‌كرد. در معاشرت با دوستان و همكلاسی‌های خود مشكل داشت، انگار همیشه در دنیای دیگری سیر می‌كرد، مغزش درگیر بود، بچه‌ها همیشه به فوتبال بازی‌كردنش می‌خندیدند؛ حتی بلد نبود زیر توپ بزند.

* در جلسه اول كلاس MBA قرار بود همكلاسی‌ها خود را معرفی كنند. یكی از دخترهای كلاس گفت: فقط آمده‌ا‌م مدرك ارشد بگیرم كه نگویند رتبه اولی كنكور و تیزهوش بود، اما در‌جا زد، فقط به خاطر فامیل و خانواده‌ا‌م ادامه تحصیل می‌دهم، اما خودم از درس خواندن متنفرم، دوست دارم خانه‌دار باشم.

كشیده شدن به سمت اعتیاد، رها كردن درس و تحصیل یا عدم موفقیت در به پایان رساندن آن، مشاجره در زندگی مشترك و طلاق و بلاتكلیف گذاشتن دیگران در یك ارتباط از عمده مشكلات برخی از تیزهوشان و كسانی است كه در تحصیل به رتبه‌های بالایی دست یافته‌ا‌ند. بدون شك تعداد زیادی از تیزهوشان و افراد دارای بهره هوشی بالا هستند كه زندگی موفقی دارند، اما عده‌ای از آنها هم هستند كه با مشكلات بزرگی دست و پنجه نرم می‌كنند. با دقت در نمونه‌هایی از این گونه افراد مطمئن می‌شویم كه بهره هوشی بالا به تنهایی تضمین‌كننده سعادت فرد نیست، بلكه در كنار آن برخورداری از توانایی‌های درونی و فراگیری مهارت‌های زندگی نیز الزامی است.

یك دانشجوی دكتری می‌گوید: ما همیشه در جستجوی یك مقیاس و ملاك برای سنجش چیزها هستیم؛ ملاك‌هایی كه ذهن ما را از دغدغه و فكر كردن برهاند و با آن پارامتر سنجش اولیه همیشه خیالمان راحت باشد. او می‌گوید:‌ بالابودن بهره هوشی یكی از امتیازهای افراد است، اما هیچ‌كس نباید به آن دلیل از موفقیت صددرصد در زندگی‌ا‌ش مطمئن باشد.

آموزش و هوش هیجانی

شیوه‌های آموزشی و تربیتی مدارس، كتاب‌های درسی، تعالیم معلمان و به‌طور كلی نظام آموزشی كشور ما و بسیاری از كشورهای دیگر جهان بیش از هر چیز بر مبنای كمیت است. نمره، ملاك ارزشیابی و كارنامه، ملاك ادامه تحصیل دانش‌آ‌موزان به‌حساب می‌آید. دانش‌آ‌موزی كه در نوشتن یا یادگیری مفاهیم انتزاعی مهارت دارد، به‌دلیل عدم ‌یادگیری دروس علوم تجربی، مردود، مشروط یا اخراج می‌شود و یك دانش‌آ‌موز ضعیف به حساب می‌آ‌ید. دانش‌آموزان با هدف پشت سر گذاشتن سد كنكور تربیت می‌شوند به گونه‌ا‌ی كه حفظ كنند و بتوانند تست بزنند.

به طور طبیعی در این نوع یادگیری كیفیت زیر سوال می‌رود. نظام آموزشی آموزش و پرورش، نظام تربیتی نامناسبی را برای خانواده به ارمغان می‌آ‌ورد كه تنها با جملاتی مثل «برو درس بخون، تست بزن، كلاس كنكور فلان درس یادت نره و...» خود را نشان می‌دهد. بین تعالیم آموزش و پرورش، حتی آموزش عالی و تربیت خانوادگی، آموزش نحوه زندگی و راه‌های كسب موفقیت غیردرسی در زندگی جدی گرفته نمی‌شود. هیچ‌گاه نظام آموزشی نحوه ارتباط‌گیری با دوستان را در تعالیم خود قرار نمی‌دهد، گذر از سختی‌های بلوغ، پاسخ به پرسش‌ها و بحران‌های اساسی بچه‌ها درباره زندگی، جهان، خوب، بد و... بسیار كم در خانواده‌ها مطرح می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها پاسخ این سوالات را به گذشت زمان موكول می‌كنند یا این‌كه در فرآیند زندگی به جواب آنها دست می‌یابند. بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در خانواده‌ها، زد و خوردها و درگیری‌ها به‌دنبال نبود آرامش و ناتوانی در كنترل هیجان به‌وجود می‌آید. بروز برخی هیجانات برای یك یا دوبار، پلی می‌شود برای بروز همیشگی آنها. ‌فردی كه یك بار در محل كار یا خانواده به درگیری، نزاع و ضرب و شتم رو آورده باشد، امكان تكرار آن را نیز دارد. چنین فردی طبعا در جمع دوستان، آشنایان، خانواده و... تصویر مثبتی ندارد.

موفقیت و هوش هیجانی

هوش هیجانی یا EQ در مباحث روان‌شناسی مانند بهره هوشی یا IQ اهمیت دارد. روان‌شناسان معتقدند هیجان افراد قابل كنترل و مدیریت است، از این رو افرادی موفق‌ترند كه از این مدیریت بهره‌مند هستند. بالا بودن IQ بدون داشتن EQ لزوما مستلزم موفقیت و سعادتمندی در زندگی نیست، اما بالا بودن EQ با ضریب هوشی متوسط، فرد را سعادتمند می‌كند. با این تفاوت كه IQ تا حدود زیادی ذاتی و غیر‌اكتسابی است، اما EQ اكتسابی است. پس بهتر است به یادگیری و تمرین مدیریت هیجان‌هایمان بیش از این بها دهیم.

هوش هیجانی چیست؟

روان‌شناسان در كنار بهره هوشی (IQ) از مفهوم هوش‌بهر هیجانی (EQ‌) یاد می‌كنند كه نشانگر قدرت كنترل هیجانات خشم، اضطراب، ترس، غم، به تعویق انداختن لذت‌های آنی، درك احساسات دیگران و همدلی با آنان است. بسیاری از ما افرادی را دیده‌ا‌یم كه پس از مشاجره در یك گفت‌وگوی تلفنی یا شنیدن یك خبر بد، امكان حفظ شرایط عادی خود را ندارند؛ در حالی كه آن زمان سر كار یا در یك جلسه یا مكان مهمی هستند كه باید بر خود مسلط باشند. آنها به دلیل عدم كنترل هیجان خود حتی گاهی به ترك محل كار یا جمع خاصی از افراد مجبور می‌شوند و به این گونه همه كسانی كه شاید به موضوع شخصی فرد ارتباطی نداشتند در جریان آن قرار می‌گیرند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha