سلامت نیوز :زمین لرزه‌های ماه‌های گذشته در کشور در دل تهرانی‌ها نیز لرزه انداخته است چرا که سال هاست این شایعه در بین تهرانی‌ها رواج پیدا کرده است که بیش از100 سال در تهران زلزله رخ نداده و اگر این بار بیاید با شدت بسیار خواهد بود! همین شایعه است که بیش از خود زلزله به تهرانی‌ها دلهره وارد می‌كند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از وطن امروز ؛ در سال‌های اخیر نیز همه مسؤولان چه در شهرداری و چه در هلال احمر و ستادهای بحران تهران دعا می‌کنند که اینطور زلزله‌ای پایتخت را نلرزاند زیرا حجم تخریب‌ها به واسطه آمادگی کم در بین مردم و دستگاه‌های متولی می‌تواند خسارات و فجایع انسانی به‌دنبال داشته باشد. همین شد که فکر انتقال پایتخت به ذهن مسؤولان رسید اما این موضوع نیز به واسطه نیاز به اقدامات ساختاری به نتیجه نرسید. زلزله سال گذشته آذربایجان شرقی و زلزله اوایل امسال در بوشهر و زلزله 7 ریشتری سیستان و بلوچستان که در عین ناباوری خسارات کمی برجا گذاشت این تلنگر را به مسؤولان و مردم تهران زد که هوشیار باشند.

دیروز نیز نشست خبری با حضور معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله‌شناسی، عضو کمیته تدوین آیین‌نامه زلزله و معاون عملیات سازمان امداد و نجات هلال احمر برگزار شد تا درباره موضوع «زلزله تهران از شایعه تا واقعیت» بیشتر اطلاع‌رسانی شود.

احتمال وقوع زلزله در شهر تهران کم است

مهدی زارع معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله‌شناسی در این نشست عنوان کرد: گسل‌های متعددی در تهران قرار دارند و نمی‌توان زمان قطعی وقوع زلزله را پیش‌بینی کرد اما اینکه زلزله به یکباره تمام شهر را می‌لرزاند قطعی نیست. وی خاطرنشان کرد: گسل‌های تهران به دلیل نزدیکی به شهر تحت مطالعات زمین‌شناختی زیادی قرار گرفته‌اند و ما مطالعه 40 ساله روی آنها داریم. در سال‌های اخیر با حفر ترانشه‌هایی روی گسل کهریزک و گسل شمال تهران (مشاء) حفر شده و درصدد تعیین سن این گسل‌ها و کارهای مطالعاتی بیشتر هستیم.

به گزارش فارس، وی به تاریخچه وقوع زلزله و امکان بازگشت این زلزله‌ها در عصر حاضر اشاره کرد و گفت: طبق مطالعات زمین‌شناسی زلزله‌های شدید در تهران مربوط به ۳هزار و 200 سال قبل در شمال تهران، 3 هزار سال قبل در منطقه ری و یک زلزله نیز حدود 655 سال پیش در دوره ایلخانان و در ری اتفاق افتاده است اما آن چیزی که امروز نگران بازگشت آن هستیم زلزله سال 1830 میلادی (183 سال پیش) و در دوره فتحعلی شاه قاجار و با بزرگی 7 ریشتر است که در تهران رخ داده است.

زارع اختصاص امکانات و بودجه بیشتر را برای بررسی راهکارهای زلزله احتمالی تهران ضروری دانست و گفت: البته این بدین معنی نیست که پژوهشگران حوزه زلزله شناسی کار را متوقف کرده باشند و همین الان نیز در منطقه‌‌های تهران زمین‌لرزه‌های کوچکی را به طور متداول داریم و بزرگ‌ترین نقطه ضعف ما نداشتن اطلاعات دقیق و علمی است. این متخصص و پژوهشگر حوزه زلزله‌شناسی در پاسخ به اینکه فعال شدن یکی از گسل‌های تهران چقدر احتمال فعال کردن آتشفشان دماوند یا سایر گسل‌ها را دارد، گفت: تهران در دور خود گسل مشاء در شمال تهران،‌ گسل کهریزک، گسل ری، بلده و کندوان را دارد که با فعال شدن هر کدام ممکن است در یک بخش زلزله رخ دهد.

وی ادامه داد: از طرفی ممکن است حرکت یک گسل ضربه‌ای به گسل مجاور خود بزند و آن را فعال کند و ما بیشتر این را به بازی دومینو تشبیه می‌کنیم اما اینکه گسل‌ها آتشفشان دماوند را فعال کنند امری قطعی نیست. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به رابطه عمق زلزله و میزان تخریب آن پیش‌بینی برای عمق زلزله تهران چقدر است، گفت: متأسفانه اگر زلزله‌ای در تهران رخ بدهد عمق آن کم خواهد بود که قاعدتا خسارت بیشتری را در پی خواهد داشت.

باید برای زلزله تهران آماده شویم

از سوی دیگر عضو کمیته تدوین آیین‌نامه زلزله گفت: از اکنون باید خود را برای مقابله با زلزله تهران آماده کنیم. ساخت سازه‌های مقاوم، به‌کارگیری مهندسان متبحر و نظارت در این میان نقش مهمی دارد. احمد نیکنام اظهار داشت: شاید در قدیم‌الایام مقیاسی برای اندازه‌گیری بزرگی زلزله وجود نداشت و از سال 1953 به این طرف این امکان صورت گرفت اما بر اساس مطالعات زمین‌شناسی، تهران دارای گسل‌هایی است که نشان می‌دهد وقوع زلزله در تهران قطعی است اما زمان آن مشخص نیست.

وی با تاکید بر اینکه هر گونه مطالعات آماری و روش سنتی موجود نمی‌تواند عدد واقعی زلزله را در تهران تخمین بزند، خاطرنشان کرد: گسل مشاء در شمال تهران و گسل شهرری از جمله گسل‌هایی هستند که در حوزه تهران فعال هستند.

این متخصص حوزه مهندسی زلزله و ساختمان در پاسخ به اینکه چه تصویری از زلزله احتمالی تهران می‌توان ترسیم کرد، گفت: زلزله تهران با فعال شدن هر یک از 4 گسل ممکن است رخ دهد اما این به این معنی نیست که همه تهران به یکباره بلرزد و ممکن است تنها در یک قسمت از شهر زلزله رخ دهد.

نیکنام گفت: همه گسل‌های حوزه نزدیک تهران فعالیت غیرعادی دارند و به نظر می‌رسد باید خودمان را از پیش برای وقوع زلزله آماده کنیم. نیکنام به کار گرفتن مهندسان تازه‌کار را برای ساخت برج‌های بلندمرتبه در تهران یکی از آفت‌ها برشمرد و گفت: به جای اینکه ساختمان‌ها را شیک‌تر کنیم باید به دنبال مقاوم‌سازی آنها باشیم چرا که ساختمان‌های نامنظم در برابر زلزله آسیب‌پذیرترند و در این میان نقش سازمان نظام مهندسی به عنوان ناظر بر عملکرد مهندسان و سایر نهادهای ذی‌ربط پررنگ‌تر است.

معابر باریک مانعی برای امدادرسانی

معاون عملیات سازمان امداد و نجات هلال احمر نیز در این نشست گفت: ۴ پایگاه اقماری در اطراف تهران و ۵ استان معین برای امدادرسانی هنگام زلزله احتمالی تهران در نظر گرفته‌ایم. حیدر حیدری اظهار داشت: با توجه به وجود بافت‌های فرسوده در برخی مناطق تهران ساختمان‌های بلند مرتبه و معابر باریک امدادرسانی در صورت وقوع زلزله کمی سخت خواهد شد چرا که ساختمان‌های بلند در صورت فرو ریختن تا حدی معابر را مسدود می‌کنند. معاون عملیات سازمان امداد و نجات هلال‌احمر با اشاره به اینکه طبق مطالعات انجام شده، افرادی که زیر آوار خواهند بود در 2 ساعت اول جان خود را از دست می‌دهند، تصریح کرد: البته ما به این آمار بسنده نمی‌کنیم چرا که می‌توان با بکارگیری دستگاه‌های پیشرفته و سگ‌های زنده‌یاب این زمان را به حداقل برسانیم.

وی اضطراب مردم و ترس ناشی از زلزله را یکی از موانع امدادرسانی دانست و گفت: به عنوان مثال در زلزله بوشهر به دلیل هجوم افراد به منطقه زلزله‌زده تا 40 کیلومتر بار ترافیکی داشتیم که خود مانعی برای امدادرسانی بود. حیدری تجهیز 5 استان معین، آماده‌سازی تیم‌های واکنش سریع و ایجاد 5 مرکز تجسس و رهاسازی در اطراف تهران را از جمله کارهای هلال‌احمر عنوان کرد و افزود: همچنین 4 فروند بالگرد را به طور ثابت برای زلزله تهران در نظر گرفته‌ایم و همچنین روی فضای پارک‌های تهران برای استقرار بیمارستان صحرایی و اسکان و تغذیه اضطراری مطالعه شده است.