سلامت نیوز : آمارها بالاخره روی خوش هم به پیگیران بحث آسیب‌های اجتماعی در ایران نشان دادند. پیرو اجرای برنامه كاهش آسیب در كشور كه از 6 سال پیش آغاز شده بود خبر می‌رسد انتقال ایدز از طریق سرنگ در كشور تقریبا به صفر رسیده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد ؛ باید به یاد داشت كه این در حالی است كه طی سالیان درازی انتقال از طریق سرنگ مشترك و در زندان‌ها رایج‌ترین راه انتقال ایدز در كشور بود. گفته می‌شود در این برنامه كه تحسین بین‌المللی را هم به دنبال داشت مجموعه‌یی از 2 هزار شهروند درگیر بوده‌اند كه بخش اعظمی از آنها شهروندان فعال در نهادهای مردمی بوده و هستند. نقطه نظرات مینو محرز، عضو كمیته كشوری ایدز و یكی از مجریان این برنامه را می‌خوانید.

برنامه كاهش آسیب دقیقا چه افرادی را مد نظر داشت؟

افراد دچار اعتیاد غیرقابل درمان، سوء مصرف مكرر و مجدد، دارای سابقه زندان، HIV مثبت، معتادان تزریقی، معتادان زن و اعتیاد بیشتر از 10 سال از جمله شاخص‌های اصلی برای كسانی بود كه در این طرح در اولویت قرار گرفته و بر اساس آن در طرح گنجانده می‌شدند.

بی‌ارتباط با بحث نفرستادن معتادان به زندان هم نیست؟

این بحث بخشی از همین برنامه است. در این برنامه تصمیم بر این بود كه افراد معتادی كه به دلیل اعتیاد یا به همراه داشتن مواد مورد مصرف خود دستگیر شده‌اند به جای زندان به مراكز درمان انتقال یافته و تحت درمان قرار بگیرند.

این ایده كه سال‌ها قبل هم به اجرا گذاشته شده بود، ‌چطور به سراغ آن رفتید؟

در گذشته برخی از مصرف‌كنندگان مواد مخدر برخلاف ورود به مراحل درمانی به مصرف مخفیانه ادامه می‌دادند اما با اجرای برنامه كاهش آسیب و با برنامه‌ریزی‌های منسجم و مشاوره‌های روانشناسی مقدار مصرف آنها ثبات می‌یافت و از عوارض ناشی از مصرف بیش از حد كاسته می‌شود.

درمان با متادون؟

دقیقا، البته باید در نظر داشت متادون بخشی از پروسه درمان بود و جلوگیری از مصرف خودسرانه و بیش از حد مواد مخدر و ممانعت از انجام رفتارهای پرخطری مانند تزریق با سرنگ مشترك از جمله اقدامات دیگر در این طرح بود.

چه سازمان‌ها یا نهادهایی درگیر ماجرا شدند؟

به نظرم یكی از دلایل موفقیت این طرح كه حتی در سطح بین‌المللی نیز تحسین‌برانگیز بود و بارها در سازمان‌های جهانی به عنوان نمونه از آن یاد شد همكاری و هماهنگی بین نهادهای بسیاری بود كه در این طرح همكاری كردند. در واقع دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان ملل متحد و وزارت بهداشت مجریان اصلی این برنامه بودند اما باید اعتراف كرد همكاری بسیار خوبی چه در سطح علمی و چه عملی از سوی سازمان زندان‌ها، ‌قوه قضاییه، ‌نیروی انتظامی و نهادهای مردمی صورت گرفت كه در موفقیت طرح بسیار موثر بود.

نقش نهادهای مردمی چه بود؟

مراكز درمان خصوصی هم داشتیم و كم هم مشاهده نكردیم كه خود این مراكز می‌آمدند آموزش می‌دیدند، ‌مشورت می‌كردند و حتی به صورت رایگان درمان را به عهده می‌گرفتند. در مجموع نزدیك به دو هزار نفر در این طرح مشاركت داشته‌اند كه بخشی كاملا داوطلبانه این كار را برعهده گرفته‌اند كه امیدوارم حضور و تاثیرشان ادامه داشته باشد.

امیدواری‌تان بیشتر نگرانی به نظر می‌رسد، آیا از تداوم موفقیت این طرح نگرانی وجود دارد؟

بله من كمی نگران هستم، ‌چون مشاهداتی دارم كه انگار روند در حال كمرنگ شدن است و باید بگویم در این صورت در كمتر از مدتی كه به عدد صفر نزدیك شدیم، ایدز در میان معتادان و زندان‌ها دوباره رشد خواهد كرد.

چه نگرانی دارید؟

متاسفانه برخی از مدیران در نهادهای همكار جایگزین شده‌اند و این‌طور هم كه به نظر می‌رسد مدیران جدید دست‌كم به اندازه قبلی‌ها به این طرح اعتقاد ندارند كه این مساله می‌تواند دردسرساز باشد. مهم‌تر از همه هم این نكته است كه گاه شنیده یا دیده می‌شود معتادان دوباره به زندان فرستاده می‌شوند.

جایی شنیدم كه از افزایش مصرف شیشه هم ابراز نگرانی كرده‌اید، آیا این هم به طرح ربطی دارد؟

مستقیم كه نه چون بسیار كم مشاهده می‌شود كه آمفتامین‌ها یا شیشه ترزیق شوند اما به صورت غیرمستقیم بله نگرانم.

از چه بابت؟

از اینكه مصرف این مواد باعث افزایش رفتارهای پرخطر جنسی می‌شود و همان‌طور كه می‌دانید در موج سوم انتقال ایدز كه از سال‌ها پیش شروع شده انتقال از راه جنسی در حال گسترش است.