سلامت نیوز: خیلی از ما بارها و بارها جمله‌هایی مانند «بعد از ازدواج درست می‌شه»، «بعد از بچه‌دارشدن عوض می‌شه»، «تعهد می‌دهم كه دیگه این كار را نكنم»، «قول شرف می‌دهم كه از الان خودمو تغییر بدهم» را از مردها و زن‌ها شنیده‌ایم...

 این جمله‌ها نشان‌ می‌دهد كه در واقع آنها می‌خواهند یک شبه خود را تغییر دهند یا قصد دارند طرف مقابل را متحول كنند، اما تغییر و اصلاح بنیادی آدم‌ها، آن هم در یک زمان کوتاه، غیرممکن است و به زمان، اراده، تلاش و گاهی مشاوره با متخصص نیاز دارد.

اگر در زندگی مشترک به برخی تفاوت‌های بنیادی همسران بی‌توجهی شود، زندگی به مشکل می‌خورد. در «ازدواج و سلامت جنسی» این هفته به مواردی از این تفاوت‌ها می‌پردازیم.


آنچه در ادامه می‌خوانید، گزیده‌ای از شایع‌ترین شكایت زوج‌ها از یكدیگر است كه در تصمیم‌گیری برای ادامه زندگی مشترك یا جداشدن بسیار مهم هستند و به بررسی دقیق و مداخله یك خانواده درمانگر و حتی گاهی درمان دارویی نیاز دارند. البته بسیاری از این اختلال‌ها با مشاوره دقیق پیش از ازدواج قابل‌تشخیص و پیشگیری هستند بنابراین اصلاح یا تغییر زوج‌ها بعد از ازدواج، یک باور فرهنگی نادرست است.


1. بی‌توجهی به تفاوت‌های فرهنگی

یكی از مهم‌ترین تفاوت‌های زوج‌ها، تفاوت فرهنگی است. همان چیزی كه اغلب در شروع زندگی نادیده گرفته می‌شود و خیلی‌ها با جمله كلیشه‌ای «من كه نمی‌خواهم با خانواده او ازدواج كنم، مهم خودشه» سعی در بی‌اهمیت جلوه دادن این موضوع مهم دارند اما هر فردی سال‌ها در همین خانواده رشد كرده و زندگی او بدون خانواده امكان‌پذیر نیست. فرهنگ هر کسی در تار و پود شخصیتی وی تنیده شده و در طول سال‌ها شكل گرفته است و به سادگی تغییر نمی‌كند. این موضوع به‌خصوص هنگاهی که طرفین در نوع پوشش و حجاب، اعتقادها و نحوه رفتار و صحبت با جنس مخالف اختلاف‌نظر دارند، دردسرساز می‌شود.


2.بی‌توجهی به تفاوت‌ در شیوه بیان احساسات و عقاید

گاهی زن و شوهر در بیان عقاید و احساسات خود بسیار متفاوت هستند و روش‌های خاص خودشان را دارند كه ممكن است به وسیله طرف مقابل درك نشود. مثلا اگر یكی از زوج‌ها، اهل صحبت و بیان احساسات باشد و دیگری توانایی این كار را نداشته باشد، ممکن است متهم به سردی و بی‌احساسی ‌شود که آغاز بسیاری از مشكلات ارتباطی و عاطفی است. نوع صحبت و چگونگی بیان احساسات به خصوصیات شخصیتی هر فرد بستگی دارد و این خصیصه به‌راحتی تغییر نمی‌كند.

3. دهن‌بین بودن

دهن‌بین بودن خصلتی است که ممكن است در برخی از افراد و در شرایط خاصی بروز كند یا به شکل یک رفتار تكرارشونده و ثابت درآید. تلقین‌پذیر بودن یا به اصطلاح «دهن‌بین» بودن بیشتر به خانم‌ها نسبت داده می‌شود اما در آقایان هم این ویژگی وجود دارد. این خصلت گاهی به دلیل علاقه، احترام یا وابستگی بیش از حد زن یا شوهر به یکی از اعضای خانواده‌شان به وجود می‌آید. وابستگی بیش از حد به والدین به‌خصوص در آقایان، گاهی با بی‌مسوولیتی، نداشتن قدرت تصمیم‌گیری و اعتمادبه‌نفس پایین همراه می‌شود و به همسر حس ناامنی می‌دهد. این رفتار می‌تواند ناشی از خصوصیات «شخصیت وابسته» باشد البته در اختلال شخصیتی نمایشگر (هیستریونیك) هم دیده می‌شود.


4. خیانت به همسر

خیانت و رابطه خارج از ازدواج، بحث‌های زیادی در مورد ادامه زندگی مشترك یا طلاق را برمی‌انگیزد، رابطه زناشویی را با چالش بسیار بزرگی روبرو می‌كند و حتما نیاز به مداخله مشاور خانواده درمانگر دارد. گاهی یكی از طرفین با وجود کشمکش‌های فراوان و قول‌ها و تعهدهای بسیار، باز هم اقدام به خیانت می‌كند. در این موارد بررسی دقیق از نظر ابتلا به اختلال شخصیت، به‌خصوص شخصیت نمایشی یا ضداجتماعی، ضروری است. یكی از خصوصیات اصلی این افراد، تنوع‌طلبی است. البته این كار می‌تواند اختلال دوقطبی یا سوءمصرف مواد روانگردان (به‌خصوص محرك‌ها) هم باشد ولی تشخیص برعهده متخصص است.


5. دروغگویی

یكی از شكایت‌های مهم و اصلی، دروغگوبودن یكی از طرفین است. گاهی دروغ به مواردی خاص و با دلایل خاص محدود است اما اگر به صورت عادت درآید، می‌تواند نشانه‌ای از اختلال شخصیت ضداجتماعی باشد که احتمال می‌رود با اعمال ضد قانون هم توام شود. اعتیاد به موادمخدر و الكل نیز در این شخصیت‌ها بیشتر دیده می‌شود و درمان را سخت‌تر می‌كند.


6. پرخاشگری

پرخاشگری یکی از انواع نسبتا رایج اختلالات رفتاری محسوب می‌شود که می‌تواند كلامی یا جسمی باشد و در هر دو جنس (زنان و مردان) نیز دیده می‌شود اما معمولا پرخاشگری در مردان شدیدتر است. بعضی از افراد مهارت‌ كنترل خشم خود را ندارند. البته معمولا این مشکل با آموزش‌هایی حل می‌شود اما گاهی نیز علت آن «اختلال كنترل تكانه» است كه با توجه به بروز پرخاشگری‌های بسیار شدید، به درمان دارویی نیاز دارد. سوءمصرف مواد روانگردان و به‌خصوص انواع محرك‌ها (مانند متامفتامین یا شیشه)، ابتلا به برخی از انواع اختلال شخصیت (مانند شخصیت‌های ضداجتماعی و مرزی) و همین‌طور ابتلا به برخی از انواع اختلال خلق (به‌ویژه افسردگی - شیدایی یا اختلال دوقطبی) از دلایل مهم پرخاشگری هستند كه با قول و تعهد برطرف نمی‌شود و به تشخیص و درمان نیاز دارند.


7 خسیس بودن

خساست همسر شکایتی است که معمولا بیشتر خانم‌ها مطرح می‌كنند و در مقابل، ولخرج‌بودن گله‌ای است که برخی آقایان از خانم‌هایشان دارند. جدا از تفاوت‌های فرهنگی و میزان توانایی فرد در مدیریت اقتصادی، شخصیت فرد هم در این امر بسیار مهم است. خسیس بودن یا مقتصد بودن بیش از حد، از خصوصیات مهم شخصیت وسواسی است و ولخرجی هم از ویژگی‌های شخصیت نمایشگر (هیستریونیک) و مرزی (بوردرلاین) یا مرحله شیدایی (مانی) یا نیمه‌شیدایی «اختلال دوقطبی».


8 شک به همسر

شكاك‌بودن و سوءظن درهر دو جنس دیده می‌شود. گاهی سوءظن غیرطبیعی است و از ابتدای زندگی مشترك آغاز می‌شود. سوءظن در مردان ممکن است نشانه‌ای از اختلال شخصیتی پارانویید باشد ولی اگر مردی به تازگی دچار سوءظن شده باشد، احتمال دارد ماده محرکی مانند آمفتامین (شیشه) مصرف کرده باشد. در زنان نیز اگر سوءظن فراتر از یك حسادت زنانه پیش رود، باید به سوءمصرف مواد روانگردان یا شخصیت خودشیفته شک کرد اما شخصیت پارانویید در خانم‌ها نادر است.
منبع:‌هفته نامه سلامت