سلامت نیوز : مردم هنگام مراجعه به داروخانه‌ها با افزایش قیمت اقلام برخی داروها مواجه می­شوند و از طرف دیگر مسئولان از کنترل قیمت دارو می­گویند. سال گذشته وزیر سابق بهداشت از گم شدن ارز مرجع دارو سخن گفت و اینکه معلوم نیست ارز مرجعی که دولت برای تامین نیاز دارویی کشور در نظر گرفته به چه مصرفی رسیده­است. مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم گفته بود که این مبلغ به مصرف واردات خودروهای لوکس و لوازم آرایش رسیده­است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ از اسفند ماه سال گذشته هم که بحث بودجه 92 مطرح شد زمزمه‌هایی از تک‌نرخی شدن ارز در رسانه‌ها پیچید که با گذشت زمان و بررسی بودجه در مجلس معلوم شد که این موضوع صحت دارد و دولت قرار است ارز را تک‌نرخی کند. این هم یعنی اینکه دیگر از تخصیص ارز مرجع خبری نیست و همه اقلام دارویی با نرخ حدودا 2450 تومان وارد کشور می­شوند. مسئولان در توجیه تک نرخی شدن ارز می‌گویند قصدشان کنترل فساد و جلوگیری از سوءاستفاده‌هایی است که از ارز چندنرخی در بازار می­شود.

اینکه دارو و مواد اولیه دارویی با ارز مبادله­ای وارد شوند یعنی علی­الحساب باید منتظر افزایش دو برابری قیمت­ها باشیم. هر چند دولت می­گوید فکر اینجای کار را هم کرده­است و مابه­التفاوت را 2000 میلیارد تومان یارانه می­دهد. با عبدالرحمان رستمیان، عضو کمیسیون بهداشت مجلس در رابطه با مسائل پیرامون دارو گفت­و­گو کردیم.

رئیس بانک مرکزی اعلام کرد که ارز مرجع دارو حذف شده­است. دولت می­گوید مابه‌التفاوت ارز مرجع و مبادله­ای را یارانه پرداخت می­کند. اما عده­­ای معتقدند این مبلغ پاسخگوی نیاز دارویی کشور نیست و باز هم سهم پرداختی مردم برای تامین دارو بیشتر می­شود.

ارز را دارند به سمت تک نرخی شدن هدایت می‌کنند. وقتی این تک نرخی شدن اتفاق بیفتد طبیعی است که دارو گران می‌شود، برای همین دولت یارانه در نظر گرفته که این تغییر زیاد فشار وارد نکند. البته هر سال به دلیل افزایش نرخ تورم چند درصدی دارو گران می­شود اما وقتی ارز به سمت تک نرخی شدن برود افزایش قابل توجهی خواهد داشت. یارانه­ای که دولت برای دارو در نظر گرفته مبلغی بالای 2000 میلیارد تومان است که هنوز مشخص نیست چطور بناست هزینه شود.

چه انتخاب­هایی هست؟

این یارانه به سه حالت می­تواند توزیع شود؛ اول اینکه مستقیم به مصرف کننده پرداخت شود، دوم به تولیدکننده تعلق بگیرد و سوم هم پرداخت آن به سازمان­های بیمه­گر، تا با کاهش فرانشیز دارو سهم مردم در پرداخت هزینه کمتر شود. مثلا یعنی اگر الان فرانشیز دارو 30 درصد است با پرداخت یارانه به 10 درصد برسد تا افزایش قیمت زیاد به چشم نیاید و مردم زیاد تحت فشار قرار نگیرند. البته اینکه در این صورت فرانشیز چقدر خواهد شد چیزی است که باید محاسبه شود.

باید به کدام یک از این موارد یارانه تعلق بگیرد تا تاثیر بیشتری در کنترل قیمت­ها داشته باشد؟

نظر شخصی من این است که این یارانه به بیمه‌ها تعلق بگیرد و قیمت­ها از طریق کاهش فرانشیز دارو کنترل شوند. اما به رای من نیست و باید کارشناسی شود و دید کدام در عمل بهتر خواهد بود.

درباره اینکه گفته می­شود این مبلغ یارانه برای تامین نیاز دارویی کافی نیست چه؟

ما طی جلساتی که با شرکت­های تامین کننده دارو داشتیم متوجه شدیم که خیلی از این شرکت­ها مواد اولیه را قبلا با ارز مرجع خریداری کرده­اند و منطقی است که نباید این شرکت­ها قیمت­هایشان را زیاد افزایش دهند. ممکن است عده‌ای مواد اولیه داشته باشند، تولید را کم کنند تا قیمت را بالا ببرند و بعد تولید را بیشتر کنند که این نظارت وزارت بهداشت را می­طلبد تا شرکت­­ها مواد اولیه­ای را که با ارز مرجع خریده­اند به نرخ مبادله­ای با مردم حساب نکنند.

به نظر می­رسد شرکت­ها بتوانند این موضوع را پنهان کنند و کار نظارت را سخت کنند. فکر می‌کنید وزارت‌بهداشت بتواند روی این موضوع نظارت دقیقی داشته باشد؟

نه همه شرکت­ها این کار را نمی­کنند و البته این وظیفه نظارتی وزارت بهداشت است که قیمت­ها تا وقتی که یارانه تعلق بگیرد بالا نرود و فشار به مردم تحمیل نشود.

امکان بستن قرارداد با تمام بیمه‌ها و دادن یارانه به آنها در عمل وجود دارد؟

به هر حال مساله بستن قرارداد با بیمه‌ها کاری است که به عهده وزارت رفاه است و آنها در صورتی که این تصمیم گرفته شود باید ببینند که چطور می­شود این کار را کرد. اما در کل به نظر می­رسد اینکه ارز تک‌نرخی شود سوءاستفاده نسبت به زمانی که ارز چند نرخی است کمتر می­شود.

چه سوءاستفاده‌هایی؟

وقتی ارز چند نرخی است کنترل بازار سخت‌تر می­شود، عده­ای خریدهایشان را با ارز مرجع انجام می‌دهند و موقع فروش به نرخ مبادله­ای محاسبه می‌کنند. وقتی همه معاملات با یک نرخ ارز صورت بگیرد می‌توانند بهتر قیمت را نگه دارند.

این تفکیک‌ناپذیری الان هم می­تواند دردسرساز باشد. در این حالت با تعلیقی که در فاصله زمانی دو ماه پایانی عمر دولت تا آغاز به کار دولت بعدی به وجود می­آید این مشکل می­تواند به وجود بیاید که عده­ای خریدشان با ارز مرجع را مبادله­ای بفروشند. کنترل در این بازه زمانی به چه صورت خواهد بود؟

دولت عوض شود، بدنه نظارت که فرقی نمی­کند. تشکیلات نظارتی و قوانین ثابتند و ربطی به دولت ندارند. پس تحت هر شرایطی عدم نظارت توجیه‌پذیر نیست. وزارت بهداشت باید بتواند بازار دارو را کنترل کند و جلوی تخلفات را بگیرد.

اما با بی‌نظمی­ای که در موقعیت تغییر و عوض شدن دولت می­تواند به وجود بیاید امکان سست شدن اجرای قوانین بیشتر می‌شود. در شرایط عادی هم ممکن است کسی مرتکب تخلف شود اما با نظارت در این مقطع زمانی شاید بتوان گفت کمی کمرنگ‌تر می‌شود. با این وجود چطور می­شود بازار دارو را ثابت نگه داشت؟

به هر حال این نظارت و این تشکیلات نظارتی سر جای خودش هست. جدا از آن مجلس هم این نظارت را خواهد داشت چرا که برای ما فرقی نمی­کند چه دولتی بر سر کار باشد و به وظیفه خودمان در چارچوب قوانین عمل می­کنیم. مساله دیگر هم سایت اطلاع رسانی داروست که می­شود قیمت­ها را در آن سایت قرار داد تا با آگاه کردن مردم از قیمت­های واقعی امکان تخلف را کم و به این شکل می­شود از سوءاستفاده‌ها جلوگیری کرد.

یعنی مردم می­توانند با شماره1490 تماس بگیرند و تخلفات را گزارش کنند؟

بله این شماره هم برای دریافت اطلاعات دارویی است و هم مردم می­توانند به این شماره گزارش تخلفات را بدهند. یکی این مساله و دیگر اینکه باید نظارت شود مواد اولیه‌ای که شرکت­ها خریده­اند آیا تولید می­شود یا در انبارها نگهداری می­شود. متاسفانه فضای فرهنگی طوری است که مثلا وقتی گفته می­­شود چیزی کم است...

انبار می­شود؟

دقیقا. این اتفاق نباید بیفتد چه در شرکت­ها و چه در خانه‌ها. به خصوص تاکید می­کنم که نگهداری دارو در خانه‌ها انجام نشود چون هر دارویی شرایط نگهداری دارد که ممکن است در خانه فراهم نباشد و این باعث از بین رفتن خاصیت دارو می­شود. باید ذخیره­سازی کنترل شود و توزیع دارو صورت بگیرد تا کسی فکر نکند که می­تواند دارو را نگه دارد و بعد گران کند و بفروشد. ضمن اینکه حمایت­های یارانه­ای هر چه زودتر انجام شود تا به جز درصدی به دلیل افزایش نرخ تورم قیمت دارو زیاد گران نشود.

پس یک راه عملی این است که مردم بی‌تفاوت نباشند، نظارت و گزارش کنند.

چیزی بهتر از بازرسی، شکایت و اطلاع رسانی مردمی نیست. سازمان­ها نه تنها نباید از این نظارت ناراحت شوند بلکه باید در نظر بگیرند که این موضوع می­تواند بازوی بازرسی آنها باشد چراکه شاید خود تشکیلات نتواند کنترلی دقیق و همه جانبه داشته باشد از این رو مردم یار کمکی برای آنها به شمار می‌آیند که با شکایت منطقی و خوب می­توانند بهترین بازرس برای سازمان­ها باشند.

تا اینجا از داروی تولید داخل حرف زدیم. بحث داروهای وارداتی چه می­شود؟ داروهای بیماران خاص و مزمن که تنها باید وارد شود. مثل یک قلم داروی ام اس-تای سابری- که ماهانه حدود 8 میلیون تومان است یا تجهیزات ارتوپدی که وارداتی است و گفته­اند قیمتش سه برابر شده؟

صنعت داروسازی ما به گونه­ای است که به خاطر بیشتر و توانمند­تر شدن نیروی علمی قادر است ظرفیت تولیدش را تا 50 درصد افزایش دهد و حتی می­تواند ظرفیت صادراتش را هم بیشتر کند به خصوص که در کشورهای نزدیک قیمت دارو بالاست و این اتفاق وقتی می­افتد که از این صنعت حمایت شود. این یارانه­ای هم که حرفش شد باید طوری برنامه­ریزی شود که به بیماری­های مزمن حتما تعلق بگیرد چرا که بیماران ناچار به مصرف داروهایی گران قیمت و اغلب به صورت دائم هستند و مصرفشان مقطعی نیست.

الان چطور؟ که داروهای وارداتی گران عرضه می‌شود و هنوز بحث بودجه سال 92 است. در این حالت تکلیف داروهای وارداتی چه می­شود؟ اینکه با چه قیمتی خریداری شده و با چه قیمتی فروخته می­شود؟

دیگر اینجا یارانه دولت است که باید زودتر تکلیفش مشخص و هر چه سریع‌تر در نظام درمان توزیع شود.

این 5000 میلیارد که حرفش بود تصویب شده و باید در صحن بررسی شود داستانش چیست؟

از قدیم مطرح بوده که باید از محل درآمد یارانه‌ها 10 درصد به بخش بهداشت و درمان تعلق بگیرد تا بتواند جاهای مختلف هزینه کند و پرداخت از جیب مردم کمتر شود. متاسفانه سال گذشته با اینکه مبلغ را تعیین و تصویب کردیم ولی خبری از پرداختش نشد.

همان 6000 میلیارد بدهی دولت؟

بله. این 5000 میلیارد را هم کمیسیون تلفیق تایید کرده و با چیزی که از فضای صحن می­بینم تصویب می­شود. چون تورم در بخش بهداشت و درمان حدودا 10درصد بیشتر از تورم کل است، لازم است که بخشی از محل یارانه‌ها به آن تعلق بگیرد.

این 6000 میلیارد بدهی را دیگر نمی­شود پیگیری کرد؟ دیگر امکان دریافت آن از دولت وجود ندارد؟

دولت بودجه ندارد که بخواهد پرداخت کند و با شرایط موجود به نظر می­رسد که دیگر قابل دسترسی نباشد.