میزان ابتلا به حساسیت نسبت به 30، 40 سال گذشته رشد دو برابری داشته است. اگر شما هم جزو آن دسته افراد هستید كه مجبورید مدام دستمال به دست گرفته و اشكتان را پاك كنید و خلاصه از دست حساسیتتان به ستوه آمدهاید، پیشنهاد میكنیم این مطلب را تا انتها بخوانید.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیب ؛ چرا بعضی از افراد دچار حساسیت میشوند؟ چرا بدن نسبت به مادهای در طبیعت كه چندان مضر هم نیست، بشدت واكنش نشان میدهد؟ بینی سرخ، چشمهای خارشدار و اشكآلود، جوشهای پوستی و تنفس مشكل، علائمی هستند كه معمولا به وسیله سیستم ایمنی بدن ـ كه یك جسم بیخطر را به اشتباه تهدیدكننده میپندارد و در دفاع از خود میزان زیادی هورمون هیستامین و دیگر مواد شیمیایی را رها میكند ـ به وجود میآید.
سیستم ایمنی بدن انسان از بدو تولد یاد میگیرد چه چیزی مضر است و چه چیزی نیست و جالب این كه معمولا چند سال اول زندگی ـ پنج تا شش سال ـ بدن به گرده گیاهان كه شایعترین نوع حساسیت است، واكنش نشان نمیدهد. گردههای گیاهان حاوی پروتئینهای متفاوتی هستند كه وقتی وارد بدن انسان میشوند در مواجهه با یك عفونت ویروسی فعال میشوند و سپس بدن به طور طبیعی به پروتئین به عنوان یك تهدیدكننده واكنش نشان میدهد.
وقتی بدن به پروتئین خاصی واكنش نشان میدهد، بلافاصله الگویی در بدن تولید میشود كه سیستم ایمنی بدن از آن پیروی میكند و زمانی كه با این پروتئین یا پروتئین مشابه مواجه میشود آن را تهدیدی تلقی كرده و دوباره واكنش نشان میدهد، به همین دلیل است كه بعضی از افراد بیشتر مواقع به مادهای خاص واكنش حساسیتی نشان میدهند.
باز هم حساسیتم شروع شد
معمولا محیطزیست و ژنتیك در ایجاد حساسیت و شروع آن نقشی اساسی دارد؛ البته این دو مورد فقط بخشی از دلایل ابتلا هستند و دانشمندان هنوز به دلیل اصلی و واقعی آن پی نبرده و در این زمینه پیشرفت چندان قابلتوجهی نكردهاند. احتمال ابتلا به حساسیت در كودكی كه والدینش به حساسیت مبتلا هستند، بسیار بالاست. وضع ژنتیكی ناسالم و محیطزیست نامطلوب دست به دست هم داده و تولید حساسیت میكنند. این روزها مبتلایان به حساسیت چنان زیاد شدهاند كه دیگر نمیتوان مساله ژنتیك را مهمترین عامل دانست و پزشكان حساسیت را نوعی بیماری اپیدمی تلقی میكنند.
گاهی اوقات وقتی سن بالا میرود، ممكن است فردی كه هرگز حساسیت نداشته است به طور ناگهانی به موادی حساسیت نشان دهد. بنابر گفته پزشكان، تغییرات هورمونی بخصوص در خانمها پس از یائسگی موجب بروز حساسیت میشود و جالب این كه همین تغییرات ممكن است از حساسیتهای فردی بكاهد.
كمی كثیف باشید لطفا
بعضی از محققان فرضیهای به نام بهداشت را مطرح كردهاند و معتقدند كه محیط بیش از حد بهداشتی، ما را به سوی حساسیت هدایت كرده است. آنها میگویند ما از زمان كودكی خیلی در برابر عوامل بیماریزا نبودهایم و سیستم ایمنی بدنمان یاد نگرفته كه به چه چیزی واكنش نشان دهد. در واقع نمیداند كدام ماده مضر است و كدام تهدیدكننده نیست.
در علم زیستشناسی، واكنشهای حساسیتزا مفیدند، زیرا بدن را از كرمهای انگلی محافظت میكنند. وجود این كرمها تا صد سال گذشته موضوعی جدی محسوب میشد، اما این روزها به یمن وجود خانههای بهداشتی و سبك زندگی جدید، سیستم ایمنی بدن برای خود كار میتراشد و در نتیجه به مواد مختلف به گونهای حمله میكند كه انگار با نوعی انگل روبهرو شده است.در ضمن بدن ما طوری برنامهریزی شده است كه بتواند با باكتریهای موجود در خاك كه موجب بیماریهای سل و جذام میشود، مقابله كند.
فرضیه بهداشت از آنجایی مورد قبول واقع میشود كه میزان ابتلا به حساسیت در جمعیت شهری و كودكانی كه تك فرزند هستند بسیار بالاتر است و به طور كلی كشورهای به اصطلاح پیشرفته مبتلایان به حساسیت بیشتری دارند.حساسیتها مانند بیماریهای خودایمنی مانند دیابت نوع اول و تصلب بافتها عمل میكنند و سیستم ایمنی بدن فردی كه به حساسیت مبتلاست نمیتواند واكنشها را به درستی كنترل كند.
درمان جدید حساسیت
دانشمندان برای كنترل واكنشهای حساسیتزا واكسنی تولید كردهاند. آنها برای تولید این واكسن، پروتئینهای موجود در مواد حساسیتزا را جدا كرده و ساختار مولكولی آن را به هم میریزندT سپس از آن بخش از پروتئین كه برای مبارزه با عفونت فعال میشود بهره جسته و واكسن را تولید میكنند؛ برای مثال برای تولید واكسن حساسیت به گربه، ابتدا خون فردی را كه به گربه حساسیت نشان داده است نمونهگیری كرده و با فرآیندی كه توضیح داده شد واكسن آن را میسازند و زمانی كه آن را به بدن فرد تزریق كردند، سیستم ایمنی بدن دیگر پروتئینهای موجود در آن را تهدید فرض نمیكند و واكنشی از خود نشان نمیدهد.
حساسیتزاهای دارویی
آسپرین: این دارو سالهاست برای درمان دردهای ناشی از التهاب و تورم و همچنین تب استفاده میشود. این دارو سال 1800 ابتدا از گیاهان گرفته میشد، اما امروز به صورت شیمیایی تهیه میشود. مردم با مصرف آسپرین دچار حساسیت و با علائمی مانند جوشهای خارشدار، گرفتگی و آبریزش بینی، مشكلات شدید تنفسی و آسم روبهرو میشوند كه معمولا یك ساعت پس از مصرف بروز میكند. دلیل این مساله هنوز كاملا مشخص نشده است و هنوز معلوم نیست چرا بدن به آسپرین یا مسكنهای دیگر واكنش نشان میدهد.
آنتیبیوتیكها: اگر فردی به نوعی آنتیبیوتیك حساسیت نشان دهد، به احتمال زیاد به ماده شیمیایی مشابه یا آنتیبیوتیكهای دیگر نیز مانند آموكسیسیلین واكنش نشان میدهد.
حساسیتزاهای محیطی
گربه: حساسیت به گربه یك واكنش حساسیتی به یك یا چند ماده حساسیت است كه گربهها موجب میشوند. رایجترین این حساسیتها وجود موادی است كه از غدههای چربی ترشح میشود و همچنین موادی كه در بزاق گربه وجود دارد. هر وقت گربه موهای خود را لیس میزند، این پروتئین را روی آنها پخش میكند. علائم حساسیت به این پروتئینها با خسخس كردن سینه، خارش، گرفتگی بینی، جوش، چشمهای اشكآلود، عطسه و لبهای ترك خورده بروز پیدا میكند.
سگ: شوره مو و بزاق سگ 10 درصد افراد را به حساسیتهای شدیدی مبتلا میكند.
مایتهای گرد و خاك: حشرات ریز یا مایتها، مهمانهایی هستند كه همه جای دنیا پیدا میشوند. مایتها از خردهریزهای مواد آلی مانند پوستهپوستههای پوست بدن تغذیه میكنند و در محیط خانه همراه با گرد و غبار پای ثابتی دارند. مایتها اصلیترین دلیل شیوع آسم هستند. آنزیمهای گوارشی نیرومندی در مدفوعشان هست كه عامل اصلی واكنشهای حساسیتزا مانند خسخس است. در ضمن پوشش خارجی بدن این موجود نیز حساسیتزاست.
عوامل دیگر: عطر، لوازم آرایشی، پلاستیك و فلزاتی مانند نیكل، طلا و كبالت نیز از نوع حساسیتزاهای محیطی هستند كه بسیاری را مبتلا میكنند.
كنترل حساسیت
اگرچه دانشمندان هنوز نتوانستهاند راهحلی قطعی برای درمان حساسیتها پیدا كنند، اما با روشهای مختلف میتوانند تا حدی آن را كنترل كنند؛ برای مثال در مورد خوراكیها، حذف مصرف آن گروه از مواد حساسیتزا بسیار كمككننده است.
ـ ورزش در فضای بسته بویژه اگر صبحها انجام شود، بسیار مفید است.
ـ لباسهای بیرون را در اتاق خواب نگه ندارید.
ـ چشمهایتان را هر از گاهی با شامپو بچه شستوشو دهید.
ـ از تهویه هوا استفاده كنید.
ـ تا آنجا كه میتوانید گرد و خاكها را تمیز كنید.
ـ اگر تمام تمهیدات فوق موثر واقع نشد، حتما با پزشك مشورت كنید.
حساسیتزاها
حساسیتزاها را میتوان در سه گروه طبقهبندی كرد: خوراكی، دارویی و محیطی. از حساسیتزاهای خوراكی میتوان به موارد زیر اشاره كرد:
تخممرغ: سه نوع پروتئین در زرده تخممرغ و چهار نوع در سفیده تخممرغ وجود دارد كه حساسیتزا هستند. این پروتئینها موجب واكنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن میشوند و پس از شیر گاو دومین عامل حساسیتزایی در كودكان است. شدیدترین واكنش به آن نیز با علائم آنافیلاكسی ـ نوعی حساسیت كه موجب مرگ میشود ـ بروز میكند. برخی افراد تنها به زرده و برخی به سفیده تخممرغ حساسیت نشان میدهند. برخی نیز هرگز نمیتوانند تخممرغ بخورند.
خوراكیهای خام: خوراكیهایی مانند میوهها، آجیل و سبزیجات موجب واكنش حساسیت در دهان میشوند، تا آنجا كه این نوع واكنش «سندرم حساسیت دهانی» نام گرفته است. حساسیت ایجاد شده به دلیل نوع مواد تشكیلدهنده این خوراكیها نیست بلكه به دلیل باقیماندن گردههای گیاهان دیگر روی آنهاست. بنابراین این نوع حساسیت تنها در خوراكیهای خام دیده میشود و بیشتر بزرگسالان، بویژه افرادی را كه به تب یونجه مبتلا شدهاند، تحت تاثیر قرار میدهد.
بادام زمینی: بادام زمینی در 4 تا 6 درصد افراد موجب واكنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن شده و حساسیتهای شدیدی را به وجود میآورد.
گوشت قرمز: پژوهشهای جدید نشان داده است، نیش نوعی حشره كه دام را مورد حمله قرار میدهد، میتواند گوشت قرمز را آلوده كند. این آلودگی میتواند در برخی افراد موجب ایجاد حساسیتهای شدید و حتی مرگبار شود. اگر سه یا شش ساعت پس از خوردن همبرگر یا كباب بره دچار واكنشهای شدید حساسیتی شدید، بدانید كه به احتمال زیاد به گوشت قرمز حساسیت دارید و باید رژیم غذاییتان را تغییر دهید.
ذرت: بیشتر مردم به ویتامین C موجود در ذرت واكنش حساسیتی نشان میدهند.
غذاهای دریایی: این غذاها موجب شدیدترین نوع حساسیت یا آنافیلاكسی در فرد مبتلا میشوند. خوراكیهایی مانند گندم، سیر، جو دوسر و سویا نیز میتوانند ایجاد حساسیت كنند.
نظر شما